Biblioteka Buddyjska - Kalu Rinpocze - Dotykając natury umysłu.pdf - BUDDYZM-FILOZOFIA - zbigstar

Kalu Rinpocze

Dotykając Natury umysłu

Są dwa rodzaje podejścia do medytacji – dwa rodzaje metod. Pierwszy rodzaj to

otrzymywanie instrukcji od swojego nauczyciela, udanie się do domu i rozmyślanie o tym. W

gruncie rzeczy oznacza to udanie się do domu w celu analizowania swojej świadomości,

przyglądania się swojemu umysłowi wciąż od nowa. Jest to intelektualna albo analityczna

medytacja uczonego – pandita, to po tybetańsku Penditai – cze – gom.

Inny sposób podejścia do tego bezpośredniego doświadczenia umysłu nosi nazwę

„Kusali Dżokgom” i oznacza intuicyjną, opartą na bezpośrednim przeżyciu medytację. Ten

empiryczny rodzaj medytacji nie jest oparty na intelektualnej analizie .

Zatem istnieją dwa podejścia : można analizować świadomość określając czy umysł

posiada takie czy inne właściwości albo można po prostu pozostawić umysł taki jakim jest i

stawać się go świadomym bez żadnych intelektualnych poszukiwań.

Teraz rozważmy ten właśnie rodzaj intuicyjnej medytacji, gdyż faktycznie byłoby dla

nas najbardziej korzystne doświadczyć tego, rzeczywiście wprowadzić umysł w stan

medytacji, nie próbując w jakikolwiek sposób osiągnąć jakiegoś szczególnego

doświadczenia.

W dzisiejszym świecie o niewiarygodnym poziomie intelektualnego i technicznego

wyrafinowania, które umożliwia ludziom sięgnięcie do granic poznania , natura umysłu i

świadomość staną się nieuchronnie obiektem spekulacji i dociekań. Nie jestem jednak

pewien w jakim stopniu będzie to skuteczne.

Na przykład jeżeli szukam Kalu Rinpocze, mógłbym przeszukać całą planetę a mimo to

nie znaleźć go. Analogicznie jeżeli szuka się umysłu lub obserwuje się go, to obserwującym

jest sam umysł, a gdy umysł stara się znaleźć umysł, nie wydaje się to być drogą właściwą.

Z drugiej strony jeżeli szukam Kalu Rinpocze i ktoś życzliwy postawi przede mną

lustro, wówczas mogę znaleźć go natychmiast, tam gdzie był prze cały czas. W ten sposób

instrukcja Guru, medytacja oraz umysł świadczący samego siebie działa jak swojego rodzaju

zwierciadło i jeżeli jest się zdolnym do przyjęcia instrukcji medytacyjnej oraz do

bezpośredniego jej zastosowania, wtedy kto wie ? Może to być skuteczne, można znaleźć

siebie, można znaleźć umysł.

Wielu ludzi napotyka na trudności w uczeniu się właściwego medytowania i

zdobywaniu pewnego rodzaju doświadczeń co do podstawowej natury umysłu. To nie

oznacza, że ktoś nie posiada natury Buddy, albo, że w jakiś sposób nie jest obdarzony

możliwości osiągnięcia oświecenia. To po prostu oznacza, że zaciemnienia są dość mocne,

że zasłony karmiczne spowijające umysł są jeszcze gęste i nie pozwalają na bezpośrednie

doświadczenie umysłu. Oto dlaczego inne praktyki Dharmy, takie jak praktyka oczyszczająca

(Dordże Sempa), praktyka gromadzenia zasługi i pogłębiania świadomości itp. wspierają

medytację. Są one bardzo pomocne, ponieważ eliminują albo przynajmniej rozrzedzają

zasłony, ułatwiające bezpośrednie doświadczenie umysłu.

Istnieje pewien cytat, który wg tradycji pochodzi od Dharmakacji Buddy Wadżradhary

(tyb. Dorże Czang) mówiący, że aby zrozumieć naturę umysłu trzeba oczyścić się, rozwinąć

zasług i pogłębić swoją świadomość, a następnie otrzymać błogosławieństwo od swojego

Guru. Trzeba zrozumieć, że każde inne podejście jest bezcelowe i w gruncie rzeczy trochę

mylące. Jeżeli chodzi o urzeczywistnienie Mahamudry tylko dwie rzeczy są istotne : pierwsza

to własny wysiłek włożony w praktykę, oczyszczanie się z negatywnych skłonności i zasłon

oraz rozwinięcie zasługi, a drugi to wiara i oddanie dla swojego Guru, które z kolei otwierają

praktykującego na błogosławieństwa Guru.

Aby doświadczyć samej medytacji zamiast badać tylko teorię trzeba zacząć, jak we

wszystkich praktykach i studiach Dharmy, od podstaw przyjęcia Schronienia i wzbudzenia

Bodhicitty. Na początku zatem istnieje wizualizacja związana z praktyką, służąca

umocnieniu tej podstawy. W niebie naprzeciw praktykującego, wizualizuje się źródła

schronienia : Trzy Klejnoty : Buddę, Dharmę i Sangę oraz Trzy Korzenie: Nauczycieli

Przekazu Linii Nauk, bóstwa medytacyjne, opiekunów Dharmy i dakinie. Wszystkie

zgromadzone źródła Schronienia jaśnieją wielkim blaskiem przed praktykującym, niezwykle

przejrzyście i wyraźnie, lecz zupełnie niesubstancjalnie, jak tęcze pojawiające się na niebie.

Praktykujący medytuje, że znajduje się w obecności tych źródeł Schronienia. Co więcej,

medytuje, że wszystkie istoty znajdują się również naprzeciw źródeł Schronienia. Czynimy

to, gdyż my i inne istoty (w zależności od stopnia zaciemnienia) błąkamy się w cyklu sfer

odrodzeń, doświadczając różnych rodzajów cierpienia. Przez przyjęcie Schronienia w Trzech

Klejnotach i Trzech Korzeniach można czasowo uzyskać schronienie i przewodnictwo, które

może zapewnić ochronę przed cierpieniem strachu i bólu oraz pomóc zbliżyć się do stanu,

Który jest poza cierpieniem – do Oświecenia.

Tak więc z tym podejściem szukania Schronienia , zarówno czasowo jak i ostatecznie ,

dla siebie i dla wszystkich czujących istot, recytuje się modlitwę schronienia.

Po przyjęciu Schronienia konieczne jest również wzbudzenie Bodhicitty, uczuć

altruistycznej troski o inne istoty. Łatwiej jest jednak powiedzieć, że musi się mieć

współczucie i wzbudzić Bodhicittę aniżeli to osiągnąć. To nie jest po prostu siedzenia i

patrzenie na obrazek innej istoty, i mówienie , że czuje się współczucie do niej. Ale można

rozwinąć współczucie trzema metodami : przez rozważanie swojej własnej sytuacji (będąc

współczującym poprzez siebie, jakby można powiedzieć), poprzez studiowanie sytuacji

innych istot, lub poprzez badanie przyczynowości – związku między czyimiś działaniami a ich

skutkami.

Zastanawiając się nad własną sytuacją można się przekonać, że podobni jak wszystkie

istoty czujące posiadamy różne poziomy zaciemnień : dualistyczne lgnięcie, niewiedzę,

emocjonalne i karmiczne skłonności, które powodują, że doświadczamy różnych rodzajów

cierpienia i niezadowolenia. Istnieją cierpienia starości, chorób, śmierci oraz obawy, które

pochodzą z tego, że nie wiemy dokąd idziemy po śmierci. Jeżeli widzi się swoją własną

sytuację jest się w rzeczywistości zupełnie bezradnym i jest się po prostu bezwolnie

miotanym z bardzo małą kontrolą wolności.

Zdając sobie sprawę i rozumiejąc, że wszystkie istoty są dokładnie w takiej samej

sytuacji i są przedmiotem takich samych ograniczeń i cierpień możemy z nimi

współodczuwać. Gdy rozważamy sytuację różnych istot zagubionych w tym świecie

cierpienia, daje nam to motywację aby oświecić i uwolnić te istoty ze stanów cierpienia

jakich doświadczają. W obecnej sytuacji nie jesteśmy bardzo efektywni w wyprowadzaniu

istot z samsary, lecz przez własną praktykę i osiągnięcia stajemy się bardziej skuteczni. W

istocie Stan Buddy jest stanem mocy i nieustraszoności, w którym jest się naprawdę

efektywnym w wyprowadzania istot z samsary. Celem jest więc osiągnięcie oświecenia nie

tylko dla siebie, lecz dla wszystkich istot, w końcu doprowadzenie do zupełnego wyzwolenia

każdej istoty z cyklu odrodzeń.

Tak więc po przygotowaniu medytacji poprzez recytację modlitwy schronienia i

Bodhicitty, ze zrozumieniem ich w umyśle, jesteśmy gotowi do rozpoczęcia praktyki.

Jeśli chodzi o samą praktykę, powinno się pamiętać o tym, że istotna jest fizyczna

postawa ciała. Ciało powinno być wyprostowane, ale nie powinno być sztywne, lecz powinno

zachowywać równowagę, ponieważ istnieje ścisły związek, pomiędzy umysłem i ciałem.

Umysł do pewnego stopnia zależy od ciała i na poziomie fizycznym jest bardzo czuły i

wrażliwy na zmiany zachodzące w ciele. Jeśli chodzi o postawę ciała, to przy medytacji ciało

powinno być wyprostowane. Jeżeli chodzi o umysł, to w czasie medytacji powinien on być

rozluźniony i wolny od jakiegokolwiek wysiłku. Trzeba pozwolić umysłowi spoczywać w jego

naturalnym stanie.

Ilustracją tego jest kocioł napełniony wodą, do którego dostało się błoto. Jeżeli chce się

zobaczyć przejrzystość wody, trzeba po prostu pozostawić garnek w spokoju i woda staje się

czysta. Tak więc istotą tej medytacji jest to, że każde obmyślanie i sztuczność są przeciwne

jej duchowi. Pozwala się po prostu umysłowi pozostać w spoczynku, pozwala się umysłowi

odprężyć, aby doświadczyć jego przejrzystości.

Jeżeli chodzi o technikę oznacza to, że umysł nie patrzy na zewnątrz, ani nie jest w

jakikolwiek sposób ukierunkowany, nie ma żadnego wysiłku aby robić coś lepszego lub

gorszego, lecz po prostu pozwala się umysłowi być rozluźnionym, tak więc pozostaje on

niezachwiany. Jest to po prostu naga świadomość świadomej inteligencji. To wszystko, co

konieczne jest do medytacji. Kiedy pozostawi się umysł w tej niewymyślnej medytacji, a

stanie się on ociężały, tępy i owa iskra świadomości zgaśnie, wtedy to nie jest to dokładnie

to, do czego dążymy, do czego zmierza nasza praca. Po prostu chodzi o to, aby istniała

tylko ta iskra niezmąconej świadomości. Tylko ta iskra.

Wiemy, że jest wiele myśli, które mogą pozostawać w umyśle. Nasza metoda nie

polega na tłumieniu, czy odcinaniu myśli, jak ma to miejsce w praktyce Shamata albo Shine,

które służą rozwijaniu uspokojenia. W medytacji Shamata chodzi o odcięcie myśli i

powrócenie do medytacji. Tutaj zaś nie o to chodzi. Doświadczenie Mahamundry albo

całkowicie rozbudzone doświadczenie nie jest jeszcze możliwe lecz chodzi o ten szczególny

sposób, aby przypatrzeć się myślom jako ani dobrym ani złym. Chodzi po prostu o to, aby

być świadomym ich, gdy powstają. Część tej migoczącej świadomości obejmuje także myśli.

Nie zachodzi jednak nic ponad to – żadnej próby podążania za nimi lub stłumienia ich. Jeżeli

przyjmie się taką metodę postępowania z myślami, nie uważając ich ani za dobre, ani za złe,

takie, czy inne, lecz jest się po prostu świadomym ich, gdy powstają, wówczas myśli mogą

bardzo łatwo rozpuścić się z powrotem w pustce umysłu. Bez wzglądu na to, czy one

pojawiają się tam czy nie, musi się po prostu być świadomym ich obecności. Poza tą nagą

świadomością umysłu jest jeszcze myśl, że niczego więcej nie potrzeba.

Gampopa stwierdza, że gdy umysł jest wolny od sztucznego stwarzania czegokolwiek,

jest pełen szczęśliwości, podobnie woda, gdy nie jest wstrząsana staje się przejrzysta.

Można również rozważać tę medytację z punktu widzenia trzech aspektów umysłu,

jego podstawowej pustki, w której nie ma nic poza nią samą, jego jasności, albo świetlistej

możliwości i jego zdolności do niepowstrzymanego przejawiania się. Ten stan spoczywania

jest związany z podstawową pustką umysłu, podczas, gdy świadomość wiąże się z jego

niepohamowanym manifestowaniem się.

Buddyjscy mistrzowie tantryczni Indii, Mahasidhowie zwykli mówić, że medytacja sama

w sobie nie ma nic wspólnego z wysiłkiem medytowania, i że jak długo używa się jakiejś

konkretnej techniki, jakiegoś szczególnego wysiłku intelektualnego aby medytować, to nie

jest to prawdziwa medytacja. W prawdziwej medytacji nie zachodzi medytowanie. Nie ma

medytowania nad czymkolwiek w tej prawdziwej medytacji, jest po prostu bezpośrednie,

naturalne doświadczenie umysłu.

Dzięki temu rodzajowi medytacji następuje pewne ustabilizowanie umysłu. Jest to

aspekt doświadczenia zwany Shmata. Chociaż ta iskra przejrzystości nigdy nie opuszcza

umysłu, staje się on jednak bardziej uspokojony i nie jest już tak poruszany jak poprzednio.

Nie jest to tępota letargu, lecz spokój umysłu.

Z powodu tego wyciszenia i spokoju umysłu może dojść do rozwinięcia się pustej, a

jednak przejrzystej i promieniującej natury umysłu, tej iskry świadomości, która jest

niepowstrzymanym przejawianiem się umysłu. Kiedy wszystkie one zaistnieją razem,

wówczas to bezpośrednie doświadczenie dojrzewa w to, co nazywamy Vipasana, czyli

wglądem w rzeczywistą naturę umysłu.

Jeżeli osiągnie się takie doświadczenie Mahamundry, można je utrzymać i uczynić

stałym elementem swojego doświadczenia, wówczas całkowite i zupełne oświecenie, Stan

Buddy nie jest już odległym celem. Może to być kwestia miesięcy, może lat, lecz z

pewnością nastąpi ostatecznie w tym życiu.

Osiągnięcie takiego autentycznego doświadczenia Mahamudry sprawi, że nie ma

potrzeby szukać innych środków oczyszczenia się, ponieważ negatywne zaciemnienia i

pomieszania naszego życia są neutralizowane przez jedno doświadczenie Mahamudry. Nie

ma innej metody, czy techniki, która przynosi więcej pożytku aniżeli to bezpośrednie

doświadczenie.

Jest tak dlatego, ponieważ wszystko, co negatywne, wszystkie zaciemnienia rozwijają

się z naiwnego lgnięcia do „ego”, do „ja”, do jaźni, jako do czegoś ostatecznie rzeczywistego

oraz z lgnięcia do wszystkiego, czego się doświadcza jako ostatecznie rzeczywistego.

Przede wszystkim to naiwne lgnięcie samo w sobie i samo z siebie jest przyczyną naszych

problemów. Jeżeli posiada się dogłębne doświadczenie Mahamudry, to ukazuje nam ono

względność naszych doświadczeń i wówczas następuje odcięcie gruntu, na którym stoimy.

W tym punkcie grunt się ucina i nie ma już miejsca na powstawanie negatywnych myśli,

ponieważ nie ma przywiązania do ja albo nie – ja.

Biblioteka Buddyjska - Kalu Rinpocze - Dotykając natury umysłu.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: