l. Walcowanie

Walcowaniem naz. obróbkę plastyczną na zimno lub gorąco, w której materiał kształtuje się przez zgniatanie obracającymi się walcami, tarczami lub rolkami, albo szczękami płaskimi, w których wzajemne równoległe przesunięcie wprawia materiał w ruch obrotowy.

Wyróżnia się następujące rodzaje walcowania:

a) wzdłużne

Charakterystyczną cechą jest zwiększanie długości wyrobu walcowanego kosztem zmniejszania przekroju poprzecznego, głównie grubości (w pewnym przypadku zachodzi również zmiana przekroju poprzecznego - walcowanie bruzdowe). Podczas walcowania wzdłużnego materiał wykonuje ruch postępowy, natomiast walce symetryczne względem swych osi obrotu, ustawione są równolegle względem siebie.

b) poprzeczne

Charakterystyczną cechą jest zmiana kształtu przekroju poprzecznego wzdłuż jego osi. Długość elementu walcowanego nie ulega zwykle większym zmianom. Podczas walcowania poprzecznego materiał wykonuje ruch obrotowy, natomiast walce symetryczne względem swych osi obrotu, ustawione są symetrycznie względem osi obracającego się materiału.

c) skośne

Podczas walcowania skośnego materiał wykonuje jednocześnie ruch postępowy i obrotowy (śrubowy), natomiast walce symetryczne względem swych osi obrotu, ustawione są nierównolegle względem siebie.

d) okresowe

Podczas walcowania okresowego materiał wykonuje ruch postępowy lub postępowo-zwrotny, natomiast walce niesymetryczne względem swych osi obrotu, ustawione są równolegle względem siebie.

2. Tłoczenie                .

Tłoczenie jest to proces technologiczny obróbki plastycznej na zimno lub na gorąco obejmujący cięcie i kształtowanie blach, a także folii i płyt niemetalowych lub przedmiotów o małej grubości w stosunku do innych wymiarów(np. powłok blaszanych, rur, drutów).

Wyróżnia się następujące rodzaje tłoczenia:

a) Cięcie

Proces tłoczenia materiału naruszający jego spójność - następuje całkowite lub częściowe oddzielenie materiału. Rozróżnia się następujące operacje cięcia: odcinanie, wycinanie, dziurkowanie, przycinanie, okrawanie, nacinanie, rozcinanie, wygładzanie.

1

b) Kształtowanie

Proces tłoczenia, w którym nie zostaje naruszona spójność materiału.

Kształtowanie dzieli się na:

~ Gięcie

Kształtowanie, przy którym zostaje zachowana prostoliniowość tworzących, a zmiana krzywizny giętego materiału zachodzi w jednej płaszczyźnie. Rozróżnia się następujące rodzaje gięcia: wyginanie, zaginanie, zwijanie, zawijanie.

~ Ciągnienie

Proces głębokiego kształtowania wyrobu w jednej lub kilku operacjach lub zabiegach zwanych

ciągami. Rozróżnia się dwie podstawowe operacje ciągnienia: wytłaczanie i przetłaczanie.

Wytłaczanie - ciągnienie z płytki wyjściowej -jest pierwszą operacją ciągnienia a więc pierwszym ciągiem.

Przetłaczanie - ciągnienie wytłoczki ze zmniejszeniem jej wymiarów poprzecznych. Przetłaczanie jest drugą lub dalszą operacją ciągnienia a więc drugim lub dalszym ciągiem.

Ponadto do operacji kształtowania zalicza się: skręcanie, wywijanie, prostowanie, wygniatanie, dotłaczanie, obciąganie, obciskanie, rozpęczanie, wybijanie, profilowanie, wyoblanie i zgniatanie obrotowe.

c) Złożone operacje tłoczenia

Łączące dwa lub więcej zabiegów cięcia lub kształtowania z zachowaniem ciągłości procesu.

d) Łączenie tłoczeniem

Trwałe łączenie części z blachy lub drutu przez ich odkształcenie plastyczne bez użycia

dodatkowych elementów łączących.

3. Kucie

Kucie - proces technologiczny obróbki plastycznej na zimno lub na gorąco, w którym wyrób kształtuje się przez zgniatanie uderzeń lub naciskiem, z wlewka, kęsa, kęsiska lub pręta. Kucie może się odbywać na młotach, prasach lub walcach.

Kucie młotami dzieli się na;

~ Ręczne (kowalskie) Sposób kucia, w którym nacisk na materiał wywierany jest przez uderzenie ręcznego młota.

~ Maszynowe

Sposób kucia, w którym nacisk na materiał wywiera maszyna działająca naciskiem lub

uderzeniem (prasa, kuźniarka, młot). Kucie to może być swobodne lub matrycowe.

Kucie prasami dzieli się na;

~ Swobodne

Wyrób kształtuje się przez zgniatanie kowadłami nie ograniczającymi przemieszczania się

materiału w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku ich ruchu.

~ Matrycowe (matrycowanie)

Swobodne przemieszczanie się materiału jest ograniczone ściankami wykroju matrycy.

Matrycowany materiał wypełnia wykrój i przyjmuje jego kształt.

~ Wyciskanie

Rodzaj prasowania, w którym nacisk stępia powoduje wypływanie materiału przez otwory lub

szczeliny narzędzia o kształcie poprzecznego przekroju wyrobu. Wyróżnia się wyciskanie:

współbieżne, przeciwbieżne, poprzeczne (promieniowe) i złożone.

Kucie walcami (walcowanie kuźnicze)

Sposób kucia, w którym nacisk na materiał wywierany jest przez obracające się walce, rolki walcarki kuźniczej lub przyrządu na prasie. Odpowiednio do kształtu wyrobu rozróżnia się walcowanie materiałów prętowych oraz walcowanie kół i pierścieni, czyli rozwalcowywanie. Odpowiednio do kierunku obrotów walców względem głównej osi wyrobu prętowego wyróżnia się walcowanie kuźnicze wzdłużne i poprzeczne.