2.XII.2006r.
Ewelina Abramczyk
Diana Werbanowska
Grupa I PSRiP
Grupa na zajęciach 19
Tezy:
Pojęcie postanowienia (Art. 216 Ordynacji podatkowej)
& 1. W toku postępowania organ podatkowy wdaje postanowienia.
& 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Postanowienie jest formą aktu administracyjnego indywidualnego. Różni się od decyzji administracyjnej przedmiotem rozstrzygnięcia. Nie dotyczy ono istoty sprawy, lecz przesądza o poszczególnych czynnościach procesowych.
W orzecznictwie przyjmuje się, że błędne nazwanie postanowienia "decyzją" nie zmienia charakteru prawnego tego aktu. Elementy postanowienia składniki, które powinno zawierać każde postanowienie, ustawodawca wymienił w art. 217 Ordynacji podatkowej
Przepis § 1 tego artykułu wskazuje, że postanowienie zawiera:
· oznaczenie organu podatkowego,
· datę jego wydania,
· oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu,
· powołanie podstawy prawnej,
· rozstrzygnięcie,
· pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego,
· podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego.
Od 1.01.2005r. organy podatkowe maja obowiązek dokonania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Interpretacja zawiera ocenę prawną stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa. Udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Postanowienie dokonujące wykładni prawa będzie mogło być zmienione lub uchylone. Dokonuje tego organ odwoławczy w drodze decyzji:
§ jeżeli uzna, że zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie,
§ lub z urzędu - jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, w tym także, jeżeli niezgodność z prawem jest wynikiem zmiany przepisów.
Zmiana albo uchylenie postanowienia wywiera skutek począwszy od rozliczenia podatku za miesiąc następujący po miesiącu, w którym decyzja została doręczona podatnikowi, płatnikowi lub inkasentowi, a gdy zmiana lub uchylenie postanowienia dotyczy podatków rozliczanych za rok podatkowy - począwszy od rozliczenia podatku za rok następujący po roku, w którym decyzja została doręczona podatnikowi, płatnikowi lub inkasentowi.
Interpretacja dokonana przez organy podatkowe jest wiążąca dla organów podatkowych i organów kontroli skarbowej właściwych dla wnioskodawcy, natomiast nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta. To ostatnie oznacza, że mają oni swobodę działań i możność wyboru. Jeżeli jednak podatnik, płatnik lub inkasent zastosują się do takiej interpretacji, organ nie będzie mógł wydać decyzji określającej lub ustalającej ich zobowiązanie podatkowe bez zmiany albo uchylenia wydanego wcześniej postanowienia dokonującego wykładni prawa, jeżeli taka decyzja byłaby niezgodna z interpretacją zawartą w tym postanowieniu. Interpretacja może zostać zmieniona albo uchylona wyłącznie w drodze decyzji.
TerminOrgan podatkowy ma 3 miesiące (a jeżeli sprawa jest złożona – 4) na wydanie postanowienia w sprawie interpretacji prawa podatkowego. Co jest bardzo istotne, w przypadku nie wydania przez organ postanowienia w tym terminie, uznaje się, że organ ten jest związany stanowiskiem podatnika, płatnika lub inkasenta zawartym we wniosku. Skutki zastosowania się do wiążącej interpretacji prawa podatkowego.Zastosowanie się podatnika, płatnika lub inkasenta do indywidualnej interpretacji nie może mu szkodzić. W zakresie wynikającym z zastosowania się do interpretacji podatnikowi, płatnikowi lub inkasentowi nie określi się albo nie ustali zobowiązania podatkowego za okres do wydania decyzji zmieniającej postanowienie, a także:1) nie ustali dodatkowego zobowiązania w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
2) nie zostanie wszczęte postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umorzy się,3) nie zostaną zastosowane inne sankcje wynikające z przepisów prawa podatkowego i przepisów karnych skarbowych.
Wszystkie zasady dotyczące wiążącej interpretacji prawa podatkowego dotyczą także następcy prawnego podatnika, a także osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe.
PublikacjaOstateczne postanowienia oraz decyzje dotyczące interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach zamieszczane muszą być na stronie internetowej właściwej odpowiednio izby skarbowej lub izby celnej, bez podania danych identyfikujących podatnika, płatnika lub inkasenta. Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa, interpretacje co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach będą przesyłać niezwłocznie do właściwego dyrektora izby skarbowej, celem ich zamieszczenia na stronie internetowej izby skarbowej.
Od 1 stycznia 2005 r. podatnicy mogą domagać się od organów podatkowych udzielenia wiążącej interpretacji prawa podatkowego. Choć wniosek nie jest bardzo sformalizowany i każdy sam może go sporządzić, warto zwrócić uwagę na kilka drobnych szczegółów związanych z jego treścią i złożeniami. Na wstępie trzeba przypomnieć, kto jest uprawniony do złożenia wniosku o udzielenie interpretacji i kto musi takiej interpretacji udzielić.
Wnioskodawca
Wnioskodawcą może być nie tylko podatnik, ale także płatnik oraz inkasent. Ponadto prawo do wniosku mają także następcy prawni oraz osoby trzecie odpowiedzialne za zaległości podatkowe.
Adresat
Adresatem wniosku z kolei może być organ podatkowy, tzn. stosownie do właściwości rzeczowej (i rzecz jasna miejscowej):
• naczelnik urzędu skarbowego,
• naczelnik urzędu celnego
• wójt, burmistrz (prezydent miasta),
• starosta albo marszałek województwa.
Podkreślić należy, że chodzi tu o organy właściwe. Przypomnijmy, że chodzi o właściwość miejscową i rzeczową organów podatkowych. Właściwość rzeczową co do zasady ustala się według przepisów określających zakres ich działania. Zaś miejscową, jeżeli ustawy podatkowe nie stanowią inaczej, ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 & 2 Ordynacji podatkowej. Przepis odnosi się do osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na nich szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa. Zasadniczo organy podatkowe przestrzegają z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Ponadto, jeżeli organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie.
Wniosek musi być pisemny. Podatnik powinien przedstawić na piśmie i to wyczerpująco opis stanu faktycznego oraz własnego stanowiska w sprawie. Co to oznacza? Po pierwsze, podatnik musi opisać sytuację, z jaką związane jest jego pytanie: jakiego zdarzenia ono dotyczy, jak przebiegały zdarzenia mające wpływ na sytuację podatkową wnioskodawcy. Po drugie, podatnik musi skonkretyzować pytanie lub pytania, na jakie chciałby uzyskać odpowiedź. I na koniec podatnik powinien udzielić na swoje pytanie odpowiedzi, czyli przedstawić swoje własne stanowisko w sprawie. Ten ostatni wymagany ustawą element jest wyjątkowo ważny.
Zgodnie z Ordynacją podatkową organ ma 3 miesiące od złożenia wniosku na udzielenie odpowiedzi. Tylko w sprawach skomplikowanych może przedłużyć ten termin o kolejny miesiąc, o czym jednak musi powiadomić wnioskodawcę. Jeżeli organ terminów tych nie dotrzyma, bez względu na powód opóźnienia podatnik od następnego dnia po upływie 3- lub 4-miesięcznego terminu będzie mógł zastosować dokładnie to co sam sądzi, czyli stanowisko, jakie zawarł we wniosku. I do czasu, kiedy organ II instancji skutecznie jej nie zmieni albo nie uchyli w przepisanym trybie, podatnik będzie korzystał z ochrony, jaką daje interpretacja uzyskana w zwykłym trybie, dlatego że organ podatkowy będzie związany interpretacją podatnika.
Do załatwienia wniosku stosuje się odpowiednio przepisy art. 169 & 1 i 2 oraz art. 170 & 1 Ordynacji podatkowej. Warto bliżej przyjrzeć się ich zawartości. Pierwszy z nich stanowi, że jeżeli podanie nie spełnia wymogów określonych przepisami prawa, organ podatkowy musi wezwać wnoszącego podanie do usunięcia braków w terminie 7 dni. Odpowiednio z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia. Obowiązek ten stosuje się również, jeżeli wnioskodawca nie wniesie opłat, które zgodnie z odrębnymi przepisami powinny zostać uiszczone z góry.
Opłata skarbowa
Wniosek o udzielenie interpretacji prawa podatkowego należy opłacić w postaci naklejenia znaczka opłaty skarbowej w wysokości 5 zł.
Co zrobić, gdy w dokumencie jest błąd!
Nikt nie jest w stanie ustrzec się od błędu lub otrzymania wadliwego dokumentu, nawet pomimo zachowania należytej staranności. W takiej sytuacji należy dołożyć wszelkich starań, aby naprawić błąd. Jeżeli jest to niemożliwe, należy szukać obrony w istniejących przepisach prawa lub, co często się zdarza, w interpretacjach tych przepisów. Ordynacja podatkowa (art. 180) wskazuje, by jako dowód dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
WAŻNE!
Ordynacja podatkowa jako dowód dopuszcza wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy.
Dowodami w postępowaniu podatkowym (art. 181 Ordynacji podatkowej) mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej.
Środki dowodowe klasyfikuje się wg kryterium:
§ sposobu zetknięcia się organu orzekającego z faktem będącym podmiotem
dowodu. Na tej podstawie dzielimy środki dowodowe na: bezpośrednie tj. takie środki, przy których organ orzekający ma możność spostrzegania i stwierdzania prawdziwości określonego faktu np. oględziny, pośrednie tj. takie środki, przy których organ orzekający stwierdza istnienie określonego faktu pośrednio np.: zeznania świadków, opinie biegłych, przesłuchania stron.
§ rodzaju źródła informacji – są to środki dowodowe rzeczowe tj. takie, w
których źródłem informacji są cechy danej rzeczy lub zachowane na niej ślady pewnych zdarzeń i osobowe tj. środki dowodowe, w których źródłami informacji są osoby.
§ dopuszczalności przeprowadzenia danego środka dowodowego. Na tej
podstawie wyróżnia się środki dowodowe: podstawowe tj., takie, których przeprowadzanie, nie jest obwarowane określonymi przesłankami np.: zeznania świadków, opinie biegłych i posiłkowe tj. środki, których dopuszczalność jest uzależniona od spełnienia określonych przesłanek.
W oparciu o te przepisy wydano wiele orzeczeń sądowych oraz interpretacji prawa przez organy podatkowe. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich.
• Wyrok NSA z 26 lutego 1999 r. w Warszawie (sygn. III SA 5379/98)
Z żadnego z przepisów ustawy z 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika zakaz uznania za koszty uzyskania przychodów kosztów udokumentowanych wadliwymi (z punktu widzenia przepisów rozporządzenia z dnia 21 grudnia 1995 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym – Dz.U. Nr 154, poz. 797) dokumentami.
Jest rzeczą ewidentną, że prawidłowo i rzetelnie sporządzone dowody księgowe posiadają szczególną rangę dowodową, na podstawie art. 169 § 1 k.p.a. Natomiast dokumenty sporządzone wadliwie rangi takiej nie mają, jednakże przy braku dowodów księgowych powinny być oceniane tak, jak dowód w postępowaniu podatkowym nie będącym dowodem księgowym. W niniejszej sprawie organy skarbowe zakwestionowały sporny wydatek w podatku dochodowym, jak i w podatku VAT tylko z tego powodu, że podatnik przedłożył kserokopię faktury, z której nie wynika, że jest duplikatem faktury, gdy faktycznie faktura wypełniona ponownie powinna taką informację zawierać.
Otóż takie stanowisko jest z gruntu wadliwe, bowiem z żadnego z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wynika zakaz uznania za koszty uzyskania przychodów kosztów udokumentowanych wadliwymi wg organów podatkowych dokumentami.
• Wyrok NSA z 2 września 1999 r. w Poznaniu (sygn. I SA/Po 2020/98)
Podatnikowi w przypadku zakwestionowania przez organ podatkowy wiarygodności faktur przysługuje prawo posłużenia się innymi dowodami w celu wykazania, że poniósł określony wydatek, np. przedstawienie przelewu bankowego.
• Wyrok NSA z 13 marca 2001 r. w Warszawie (sygn. III SA 68/00)
W związku z powyższym zwrócono się z zapytaniem, czy do wartości inwestycji, a tym samym podstawy amortyzacji stanowiącej składnik kosztów, można zaliczyć poniesione wydatki udokumentowane wyłącznie dowodami w postaci potwierdzenia odbioru otrzymanej zapłaty?
Jak wynika ze zgromadzonego materiału (…) zdarzenie gospodarcze opisane we wniosku miało miejsce, również usługodawca oświadczył, że otrzymał kwotę wskazaną we wniosku i ujął przychód w ewidencji księgowej. Zatem w tej sytuacji należy stwierdzić, że Podatnik poniósł wydatki związane z inwestycją, a dowody, którymi dysponuje, mogą stanowić podstawę do dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
Dowód dokumentujący poniesiony wydatek sfinansowany środkami unijnymi powinien być ponadto odpowiednio opisany – w sposób bardziej szczegółowy niż przewidują to przepisy krajowe.
Zażalenia (Rozdział 16 Ordynacji podatkowej)
Art. 236. § 1. Na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.
§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia:
1) postanowienia stronie;
2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.
Art. 237. Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w
odwołaniu od decyzji.
Art. 238. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia, jednakże organ podatkowy, który wydał postanowienie, może w uzasadnionych przypadkach, na wniosek strony, wstrzymać jego wykonanie.
Art. 239. W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają
odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań.
Jednostka w postępowaniu na prawo do obrony nie tylko wobec decyzji administracyjnej, ale również gdy podjęte w postępowaniu postanowienie narusza jej interesy prawne. Przepisy prawa procesowego przyznają jej bowiem prawo zażalenia.
Postanowienie jest to (w zasadzie) orzeczenie, które dotyczy nie załatwienia sprawy, lecz samego postępowania w sprawie. Postanowienie przyczynia się do osiągnięcia celu postępowania, ale nie jest jego celem (np. postanowienie o dokonaniu oględzin). Gdybyśmy przyjęli, że do każdego postanowienia stronie przysługuje środek prawny, którego wniesienie wstrzymuje wykonania postanowienia, postępowanie mogłoby być tylekroć przez stronę wstrzymane, ilekroć organ wydawałby postanowienie w toku postępowania. Prawo zażalenia na postanowienie przysługuje tylko w razie, gdy tak stanowi, np. na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania (art. 165a & 2), na postanowienie o pozostawieniu podania bez rozpatrzenia (art. 169 & 4), na postanowienie o zawieszeniu postępowania (art. 201 & 3), na postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania ( art. 205 & 2).
Czy od zażalenia na postanowienie o interpretacji prawa podatkowego wnosi się opłatę skarbową?
PROBLEM
Wystąpiliśmy do urzędu skarbowego z zapytaniem o interpretację. Nie zgadzamy się jednak z udzieloną odpowiedzią i zamierzamy wystąpić z odwołaniem od otrzymanego postanowienia. Czy wiąże się z tym obowiązek opłaty skarbowej?
RADA
Tak, od zażalenia na postanowienie o interpretacji prawa podatkowego należy wnieść opłatę skarbową w wysokości 5 zł plus 50 groszy od każdego załącznika.
UZASADNIENIE
Zmiana Ordynacji podatkowej umożliwiła podatnikom „odwoływanie” się od wydanych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach. Odpowiedzi te są wydawane w postanowieniach, na które przysługuje zażalenie do organu odwoławczego; w tym przypadku – do dyrektora izby skarbowej. Postanowienie organ odwoławczy zmienia albo uchyla w wyniku decyzji, którą można następnie zaskarżyć do sądu administracyjnego.
Opłacie skarbowej podlegają m.in. podania i załączniki do podań. Są one również wymienione w załączniku do ustawy w części I. Ustawa przewiduje od nich opłatę w wysokości 5 zł od podania i 50 groszy od każdego załącznika. Za podania zaś ustawa uznaje: żądania, wnioski, odwołania, zażalenia.
Podatnicy często otrzymują decyzje wydawane przez urzędy skarbowe. Nie zawsze są one dla nich korzystne. Nie oznacza to oczywiście, że podatnik po otrzymaniu takiej decyzji nie ma już szans na jakiekolwiek inne działania jak tylko podporządkowanie się jej treści. Zawsze może próbować od takiej decyzji odwoływać się.
Odwołanie od decyzji
Samo niezadowolenie z wydanej przez urząd decyzji nie wystarczy jeszcze do tego, by wnieść odwołanie, powody odwołania muszą być uzasadnione, czyli na przykład okaże się, że urząd wydał decyzję bez podstawy prawnej albo przy jej wydawaniu naruszył prawa podatnika. Podmiotem uprawnionym do wniesienia odwołania jest strona postępowania podatkowego. A tą stosownie do przepisów Ordynacji podatkowej jest ten, kto żąda czynności organu podatkowego, do kogo czynność organu się odnosi lub czyjego interesu działanie organu podatkowego chociażby pośrednio dotyczy. Podmiotem uprawnionym do wniesienia odwołania jest zatem ten, do kogo skierowana była decyzja organu podatkowego wydana w pierwszej instancji. Będzie to najczęściej podatnik, choć może też zdarzyć się tak, że prawo do wniesienia odwołania będzie przysługiwało również płatnikowi, inkasentowi, jak i ich następcom prawnym, a także osobom trzecim odpowiadającym wspólnie z podatnikiem za zobowiązania podatkowe.
Stroną w postępowaniu podatkowym może być również każda inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego, przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.
Napisanie odwołania nie jest proste. Musi być ono dobrze przemyślane. Powinno przede wszystkim zawierać pewne obowiązkowe elementy. Przede wszystkim odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.
Sformułowanie istoty i zakresu żądania polega na określeniu przez wnoszącego odwołanie, w jaki sposób i w jakim zakresie powinna zostać zweryfikowana decyzja podatkowa wydana przez organ pierwszej instancji. Odwołujący powinien przytoczyć dowody, które dają możliwość zweryfikowania prawdziwości twierdzeń zawartych w odwołaniu oraz uzasadniających żądanie sformułowane w odwołaniu.
Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy podatnikowi odwołanie tylko do jednej instancji. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję. Niestety z odwołaniem nie można zwlekać w nieskończoność. Na jego wniesienie podatnik ma 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Jeśli zatem podatnik nie przygotuje szybko odwołania i wniesie je po terminie, nie wywoła ono żadnych skutków prawnych. Co więcej, nie zostanie ono w ogóle rozpatrzone.
Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia. W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.
Przykład zażalenia
Roman Paliszkiewicz
ul. Bystra 212
81-120 Sopot
(oznaczenie nadawcy – firma (nazwa),
imię i nazwisko, adres etc.)
NIP 765-899-81-22
Izba Skarbowa
w Gdańsku
za pośrednictwem
Urzędu Skarbowego
w Sopocie
(oznaczenie adresata)
Opłata
skarbowa
5 zł
Dot. sprawy nr UA/112/2001
Zażalenie na postanowienie o zawieszeniu postępowania podatkowego
Na podstawie art. 201 § 3, art. 236 § 1 i art. 239 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.) w imieniu własnym składam zażalenie na postanowienie Urzędu Skarbowego w Sopocie z dnia 22 czerwca 2001 r., nr UA/112/2001 w sprawie zawieszenia postępowania podatkowego oraz wnoszę o uchylenie postanowienia w całości.
P...
princeska9