wypadki_4_11.pdf

OPINIE

Rozdział 4/11.

4/11. Wypadek ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y

Stanis³aw Wójcik

4/11. Wypadek ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y

Spis treœci

1. Komentarz ................................ 1

1.1. Podstawowe pojêcia..................... 1

1.2. Obowi¹zki pracowników i dyrektora szko³y . . 3

1.3. Powo³anie zespo³u powypadkowego ........ 4

1.4. Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku . . . 5

2. Wyjaœnienia do wzoru protoko³u powypadkowego 6

3. Wyjaœnienia do wzoru rejestru wypadków ....... 10

WZÓR A. Protokó³ powypadkowy ............. 11

WZÓR B. Rejestr wypadków .................. 13

1. Komentarz

1.1. Podstawowe pojêcia

Za wypadek ucznia mo¿na przyj¹æ nag³e zdarzenie wywo³ane przyczyn¹ zew-

nêtrzn¹, powoduj¹ce uraz lub œmieræ. Zdarzenie takie musi mieæ miejsce w czasie

zajêæ dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuñczych realizowanych przez

jednostki organizacyjne systemu oœwiaty, albo podczas odbywania praktyki prze-

widzianej organizacj¹ nauki.

Powy¿sz¹ definicjê wypadku sformu³owano w oparciu o przepisy ustawy

z 30.10.2002 r. o zaopatrzeniu z tytu³u wypadków lub chorób zawodowych po-

wsta³ych w szczególnych okolicznoœciach (Dz.U. Nr 199, poz. 1674, ze zm.). Dziêki

takiemu ujêciu ³atwiej ustaliæ, czy dane nieszczêœliwe zdarzenie dotycz¹ce ucznia,

nosi cechy wypadku ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y, czy te¿ nie.

Definicje

Aby uznaæ konkretne zdarzenie za wypadek ucznia , musi ono:

byæ nag³e,

byæ spowodowane przyczyn¹ zewnêtrzn¹,

powodowaæ uraz lub œmieræ oraz

wydarzyæ siê w czasie przebywania ucznia pod opiek¹ szko³y.

Warunki

uznania

wypadku

Je¿eli te cechy wyst¹pi¹ ³¹cznie , to wypadek spe³nia kryteria okreœlone w definicji,

a gdy brakuje którejkolwiek z nich, to wypadku nie mo¿na uznaæ za wypadek pod-

czas pozostawania ucznia pod opiek¹ szko³y.

Zdarzenie spe³nia kryterium nag³oœci , jeœli nie trwa d³u¿ej ni¿ czas przebywania

ucznia pod opiek¹ szko³y w ci¹gu jednego dnia. Wbrew potocznemu mniemaniu

nie musi wyst¹piæ „w mgnieniu oka”, ale nie mo¿e trwaæ d³u¿ej ni¿ czas, jaki

uczeñ spêdza w szkole w trakcie jednego dnia .

Nagłość

maj 2007

Rozdzia³ 4/11.

4. Wypadki

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

PRZYKŁAD

W danym dniu, podczas pobytu w szkole, uczeñ uczestniczy³ w zajêciach na otwartej przestrzeni i do-

zna³ udaru s³onecznego. Dzia³anie promieni s³oñca na odkryt¹ g³owê trwa³o 3 godziny. Kryterium

nag³oœci zdarzenia bêdzie jednak spe³nione, poniewa¿ do zdarzenia dosz³o w czasie przebywania

ucznia w szkole (uczeñ pozostawa³ pod opiek¹ szko³y w czasie nara¿ania na promienie s³oneczne).

Przyczyna

zewnętrzna

Przyczyna zewnêtrzna wystêpuje wtedy, gdy wypadek wydarzy³ siê w wyni-

ku dzia³ania czynników maj¹cych swoje Ÿród³o poza organizmem ucznia .

PRZYKŁAD

Czynniki zewnêtrzne mog¹ce powodowaæ wypadek to, m.in.:

wzmiankowane ju¿ dzia³anie promieni s³onecznych,

kontakt z ruchomymi elementami urz¹dzeñ (huœtawka na placu zabaw, drzwi od klasy, itp.),

pora¿enie pr¹dem elektrycznym,

kontakt z substancj¹ chemiczn¹ (np. podczas zajêæ w pracowni chemicznej, lub ze œrodkami

czyszcz¹cymi Ÿle zabezpieczonymi w magazynku, itp.),

spo¿ycie zepsutej ¿ywnoœci (sklepik szkolny, sto³ówka, czy ¿ywnoœæ przyniesiona z domu),

nadmierny wysi³ek fizyczny (zajêcia z wf-u, prace porz¹dkowe),

potkniêcie i upadek (np. na schodach, czy w trakcie zabaw na korytarzu).

Przyczyn¹ zewnêtrzn¹ nie bêdzie omdlenie.

Uraz

Uraz to uszkodzenie tkanek cia³a lub narz¹dów cz³owieka wskutek dzia³ania czyn-

nika zewnêtrznego. Uraz lub œmieræ stwierdza (potwierdza) lekarz.

Wypadki uczniów, w zale¿noœci od powodowanych skutków, dzielimy na:

œmiertelne,

ciê¿kie,

powoduj¹ce czasow¹ niezdolnoœæ do nauki w szkole (tzw. wypadki „lekkie”).

Ka¿dy z ww. wypadków mo¿e byæ indywidualny lub zbiorowy .

Kryteria podzia³u s¹ takie same, jak wypadków przy pracy.

Uczeń pod

opieką szkoły

Czas przebywania ucznia pod opiek¹ szko³y, to czas pobytu ucznia w szkole zgod-

nie z obowi¹zuj¹cym go planem zajêæ, a tak¿e czas uczestnictwa w zajêciach po-

zaszkolnych organizowanych przez szko³ê, w tym w ró¿nego rodzaju formach: kra-

joznawstwa i turystyki, sportu, kolonii oraz obozów.

PRZYKŁAD

Je¿eli uczeñ samowolnie opuœci³ szko³ê (poszed³ na wagary) lub ukry³ siê na terenie szko³y zamiast

pójœæ na zaplanowane dla niego zajêcia lekcyjne, to uwalnia siê sam spod opieki szko³y (w czasie jego

nieobecnoœci na zajêciach jest wy³¹czony spod opieki szko³y).

Dla zdarzenia, które nosi cechy wypadku ucznia pozostaj¹cego pod opiek¹ szko³y,

nale¿y wszcz¹æ postêpowanie powypadkowe i sporz¹dziæ stosown¹ dokumenta-

cjê . Obowi¹zek ten wynika z rozporz¹dzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu

z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny w publicznych i niepublicznych

szko³ach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69).

maj 2007

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

Efektem postêpowania powypadkowego powinno byæ:

sporz¹dzenie dokumentacji powypadkowej, w tym protoko³u powypadko-

wego;

przygotowanie dyrektorowi szko³y rzetelnych materia³ów do:

omówienia z pracownikami oraz uczniami okolicznoœci i przyczyn zaist-

nia³ego wypadku,

wyci¹gniêcia wniosków i zastosowania œrodków profilaktycznych zmie-

rzaj¹cych do unikania w przysz³oœci podobnych zdarzeñ.

1.2. Obowi¹zki pracowników i dyrektora szko³y

Powinnoœci¹ pracownika (tak¿e dyrektora, gdy znajdzie siê w podobnych okolicz-

noœciach) jest zapewnienie poszkodowanemu uczniowi opieki poprzez:

wezwanie (w razie potrzeby) pomocy medycznej dla ratowania ¿ycia lub zdro-

wia osoby lub osób poszkodowanych,

udzielenie poszkodowanemu, w miarê mo¿liwoœci pomocy przedlekarskiej.

Obowiązki

pracownika

Pracownik powinien ponadto niezw³ocznie zawiadomiæ dyrektora szko³y o zaist-

nia³ym wypadku i to nie tylko wtedy, gdy by³ naocznym œwiadkiem zdarzenia, ale

tak¿e jeœli tylko dowiedzia³ siê o wypadku, np. od innych uczniów.

Po uzyskaniu informacji o wypadku, dyrektor szko³y (lub upowa¿niony przez nie-

go pracownik szko³y) zobowi¹zany jest do:

podjêcia niezbêdnych dzia³añ eliminuj¹cych lub ograniczaj¹cych zagro¿enie ,

bêd¹ce przyczyn¹ wypadku;

zabezpieczenia miejsca wypadku, w tym do:

niedopuszczenia do miejsca wypadku osób niepowo³anych,

nieuruchamiania bez koniecznoœci urz¹dzeñ, które w zwi¹zku z wypadkiem

zosta³y zatrzymane,

niedokonywania zmian w po³o¿eniu urz¹dzeñ i przedmiotów, które spo-

wodowa³y wypadek lub pozwalaj¹ odtworzyæ jego okolicznoœci;

zawiadomienia o wypadku:

Obowiązki

dyrektora

rodziców lub opiekunów poszkodowanego ucznia,

pracownika s³u¿by bhp,

spo³ecznego inspektora pracy,

organu prowadz¹cego szko³ê (np. urzêdu gminy),

rady rodziców,

prokuratora i kuratora oœwiaty, je¿eli wypadek by³ œmiertelny, ciê¿ki lub

zbiorowy,

w³aœciwego pañstwowego inspektora sanitarnego, je¿eli dosz³o do wypad-

ku w wyniku zatrucia.

Przypomnijmy, ¿e:

dyrektor szko³y:

sprawuje opiekê nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwo-

ju psychofizycznego poprzez aktywne dzia³ania prozdrowotne,

zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu uczniów w szkole i na

zajêciach pozaszkolnych organizowanych przez szko³ê;

maj 2007

OPINIE

4. Wypadki

Rozdział 4/11.

organ prowadz¹cy szko³ê sprawuje nadzór nad jej dzia³alnoœci¹, m.in. nad

przestrzeganiem obowi¹zuj¹cych przepisów dotycz¹cych:

bezpieczeñstwa i higieny pracy pracowników oraz

bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu uczniów w szkole i na

organizowanych przez ni¹ zajêciach pozaszkolnych;

nadzór pedagogiczny kuratora oœwiaty polega m.in. na zapewnieniu uczniom

bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.

1.3. Powo³anie zespo³u powypadkowego

W celu ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku i sporz¹dzenia dokumentacji

powypadkowej dyrektor szko³y powo³uje zespó³ powypadkowy, z³o¿ony z pra-

cownika s³u¿by bhp i spo³ecznego inspektora pracy.

Skład zespołu

Szko³y to zwykle niewielkie zak³ady pracy, w których z regu³y nie zatrudnia siê na

etacie pracownika s³u¿by bhp. Rzadkie s¹ te¿ przypadki wybierania w szkole

spo³ecznego inspektora pracy. Zatem w sytuacjach, w których dyrektor nie jest

w stanie powo³aæ do zespo³u powypadkowego pracownika s³u¿by bhp lub

spo³ecznego inspektora pracy, mo¿e powo³aæ zamiast jednego z nich innego pra-

cownika szko³y . Pracownik ten powinien byæ przeszkolony w dziedzinie bhp w za-

kresie postêpowania w razie wypadków, w tym powinien umieæ ustaliæ okoliczno-

œci i przyczyny wypadku oraz go zaklasyfikowaæ (stwierdziæ, czy wypadek jest czy

nie jest wypadkiem ucznia bêd¹cego pod opiek¹ szko³y).

Szkolenie wstêpne (instrukta¿ ogólny i stanowiskowy) nie daje wystarczaj¹cej

wiedzy w tym zakresie, dlatego konieczne jest ukoñczenie co najmniej szkolenia

okresowego, w programie którego znajduje siê ustalanie okolicznoœci i przyczyn

wypadków w szko³ach i analiza przyczyn tych wypadków.

Je¿eli w zespole nie mog¹ byæ ani pracownik s³u¿by bhp, ani spo³eczny inspektor

pracy , w jego sk³ad wchodzi:

dyrektor oraz

przeszkolony pracownik szko³y.

Dyrektor szko³y bêdzie móg³ w³aœciwie prowadziæ postêpowanie powypadkowe,

jeœli ukoñczy szkolenie okresowe dla pracodawców i innych osób kieruj¹cych pra-

cownikami.

Obserwatorzy

i konsultanci

W pracach zespo³u, na prawach obserwatorów czy konsultantów mog¹ uczestni-

czyæ przedstawiciele:

organu prowadz¹cego szko³ê (np. pracownik s³u¿by bhp zatrudniony przez

ten organ),

kuratora oœwiaty lub

rady rodziców.

Nie s¹ to jednak cz³onkowie zespo³u powypadkowego.

Przewodniczący

zespołu

Przewodnicz¹cym zespo³u powypadkowego jest pracownik s³u¿by bhp, a je¿eli

nie ma go w zespole – spo³eczny inspektor pracy. Je¿eli w sk³adzie zespo³u brak jest

pracownika s³u¿by bhp i spo³ecznego inspektora pracy – dyrektor wyznacza prze-

wodnicz¹cego spoœród pracowników szko³y.

Dyrektor szko³y nie mo¿e byæ przewodnicz¹cym zespo³u powypadkowego.

maj 2007

4/11. Wypadek ucznia będącego pod opieką szkoły

OPINIE

Rozdział 4/11.

1.4. Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku

Rozporz¹dzeniem MENiS z 31.12.2002 r. w sprawie bezpieczeñstwa i higieny w pu-

blicznych i niepublicznych szko³ach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) nie

okreœlono trybu postêpowania w celu ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku

ucznia, czy innej osoby pozostaj¹cej pod opiek¹ szko³y lub placówki. W rozporz¹dze-

niu s¹ tylko odes³ania do przepisów dotycz¹cych ustalania okolicznoœci i przyczyn

wypadków przy pracy. Zatem, aby rzetelnie:

przeprowadziæ postêpowanie powypadkowe,

sporz¹dziæ dokumentacjê, w tym protokó³ powypadkowy

nale¿y stosowaæ siê do przepisów rozporz¹dzenia RM z 28.7.1998 r. w sprawie

ustalania okolicznoœci i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich doku-

mentowania, a tak¿e zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków

przy pracy (Dz.U. Nr 115, poz. 744, ze zm.).

Tryb

postępowania

Ustalanie okolicznoœci i przyczyn wypadku ucznia jest obligatoryjne , tzn. prze-

prowadza siê je z urzêdu, a nie na wniosek. Podstaw¹ wszczêcia postêpowania

jest powziêcie wiadomoœci o wypadku. Dyrektor szko³y powinien wiêc zarz¹dziæ

przeprowadzenie postêpowania powypadkowego, jak tylko dotrze do niego wia-

domoœæ, ¿e zdarzenie takie mia³o miejsce. Nie mo¿e czekaæ, a¿ ktoœ (np.: nau-

czyciel, poszkodowany uczeñ lub jego rodzic/opiekun) wyst¹pi z odpowiednim

wnioskiem. Dyrektor szko³y nie mo¿e te¿ samodzielnie stwierdziæ, ¿e zdarzenie

nie jest wypadkiem ucznia bêd¹cego pod opieka szko³y i z tego powodu zaniechaæ

przeprowadzenia postêpowania powypadkowego.

Ustalaj¹c okolicznoœci i przyczyny wypadku, zespó³ powypadkowy nie doszuku-

je siê winy – nie wskazuje na osobê winn¹ powstania wypadku. Ustala tylko fakty

potrzebne do sporz¹dzenia protoko³u powypadkowego.

Procedura postêpowania powypadkowego w szkole w zasadzie nie ró¿ni siê od po-

stêpowania w przypadku wypadków przy pracy. Zespó³ powypadkowy powinien

niezw³ocznie, przyst¹piæ do ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku. W tym

celu powinien:

dokonaæ oglêdzin miejsca wypadku,

zebraæ dowody rzeczowe,

wys³uchaæ wyjaœnieñ poszkodowanego ucznia (jeœli stan jego zdrowia na to po-

zwala),

zebraæ informacje od œwiadków wypadku,

zasiêgn¹æ opinii lekarza oraz opinii innych specjalistów, w zakresie niezbêd-

nym do oceny rodzaju i skutków wypadku.

Ogl¹daj¹c miejsce wypadku nale¿y zwróciæ szczególn¹ uwagê na:

stan techniczny – urz¹dzeñ (instalacji), zabezpieczeñ i ochron oraz

ogólne warunki nauczania w szkole.

Oględziny

Wszelkie spostrze¿enia mog¹ce pomóc w ustaleniu okolicznoœci i przyczyn wy-

padku zespó³ powypadkowy powinien utrwaliæ w postaci szkiców, fotografii b¹dŸ

opisów.

Zespó³ powypadkowy jest obowi¹zany wykorzystaæ równie¿ materia³y zebrane

przez organy prowadz¹ce œledztwo lub dochodzenie, je¿eli zostan¹ mu one udo-

stêpnione.

Dokumen-

towanie

maj 2007

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: