pakietzokl.pdf

WSTĘP

SPIS TREŚCI

Pakiet edukacyjny, który proponujemy państwu do wykorzystania, jest częścią kampanii pod nazwą

V Ogólnopolski Dzień Recyklingu „Segregujesz – zyskujesz”. Ta nowa propozycja Fundacji Ekologicznej

ARKA jest odpowiedzią na wciąż narastające problemy związane z nowoczesną gospodarką odpadami

w naszym kraju. Edukacja w tej dziedzinie jest podstawą do wdrożenia nowoczesnych systemów gospo-

darowania odpadami w gminach. Dlatego nasza kampania, skierowana do szkół i samorządów, obej-

muje lekcje tematyczne, wystawy, konkursy, happeningi, pochody i festyny organizowane w szkołach.

W przeprowadzeniu kampanii pomocą ma służyć niniejszy pakiet edukacyjny przeznaczony dla klas

IV-VI szkoły podstawowej. Zawiera on podstawowe informacje dla nauczycieli, przykładowe scenariu-

sze zajęć oraz karty pracy ucznia. Zamieszczamy także do państwa dyspozycji słowniczek ważniejszych

pojęć, fakty o śmieciach oraz literaturę i ciekawe strony internetowe do wykorzystania w trakcie prowa-

dzenia zajęć lekcyjnych i szkolnych kampanii. Na końcu zachęcamy do wzięcia udziału w akcjach i kam-

paniach Fundacji Ekologicznej ARKA.

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Spis treści . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

1. Przepisy „odpadowe” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. Zapobiegaj powstawaniu odpadów – zacznij od zakupów . . . . . . . . . . . . . .10

3. Segregacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15

4. Recykling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

5. System gospodarki odpadami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

Przykładowe scenariusze zajęć lekcyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

Wojciech Owczarz

prezes zarządu Fundacji Ekologicznej ARKA

Nasze programy edykacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33

4 Segregujesz - zyskujesz!

Fundacja Ekologiczna ARKA

1. PRZEPISY

„ODPADOWE”

Ogólne cele, sposób realizacji oraz przybliżone terminy racjonalnej gospodarki odpadami określone są w

Polityce Ekologicznej Państwa. Nakłada ona obowiązek sporządzania na szczeblu krajowym, wojewódzkim,

powiatowym i gminnym, planów gospodarki odpadami.

Z agospodarowanie odpadów wytwarzanych przez człowieka staje się coraz większym problemem w

skali świata i kraju. Rosnąca liczba ludności oraz rozwój cywilizacyjny pociąga za sobą coraz większą produk-

cję dóbr konsumpcyjnych, a tym samym wzrost ilości powstających odpadów.

Zrównoważona gospodarka odpadami kieruje się trzema podstawowymi zasadami (tzw. zasada „3R” – z

ang.: reduce, reuse, recycle):

1. Zapobieganie powstawaniu odpadów, ograniczanie ich ilości oraz negatywnego oddziaływania od-

padów na środowisko przy wytwarzaniu i użytkowaniu produktów i po zakończeniu ich użytkowania

(reduce).

2. Zapewnienie zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku (reuse).

3. Zapewnienie zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów (recycle).

Podstawowym aktem prawnym Unii Europejskiej określającym zasady postępowania z odpadami jest

Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów, zmieniona dyrektywami Rady:

91/156/EWG i 91/692/EWG, decyzją Komisji 96/350/WE oraz rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i

Rady (WE) nr 1882/2003 (Dz. Urz. WE/194 25.07.1975, str. 39, z póżn. zm.).

W Polsce głównym aktem prawnym regulującym problem gospodarki odpadami jest ustawa z dnia 27

kwietnia 2001 r. o odpadach. Ustawa określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający

ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Specyiczne zagadnienia gospodarki odpadami regulują ustawy:

• Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

• Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji

• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach

• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym

• Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest

• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych

• Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi

odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

• Ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów

• Ustawa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. – Prawo geologiczne i górnicze

• Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych

• Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe

Plan taki zawiera:

• aktualny stan gospodarki odpadami

• prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami

• działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami

• instrumenty inansowe służące realizacji zamierzonych celów

• system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów

Plan powinien być poddawany aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata.

Wszystkie odpady uznane są za uciążliwe dla środowiska naturalnego, prowadząc do zanieczyszczenia

wód powierzchniowych, gruntowych, gleby, skażenia powietrza oraz obniżania walorów estetycznych i kra-

jobrazowych. Stopień uciążliwości odpadów zależny jest od ich szkodliwości dla środowiska naturalnego i

zdrowia ludzkiego. Dlatego w kolejnych artykułach spróbujemy opisać w sposób prosty i przystępny jak wy-

gląda droga odpadu od momentu zakupu do składowania z uwzględnieniem procesów segregacji i odzysku

w zgodzie z obowiązującymi przepisami.

Słowniczek podstawowych pojęć

Odpady

Odpady to substancje lub przedmioty, których posiadacz pozbywa się lub ma obowiązek się pozbyć.

Odpady najczęściej dzielimy w zależności od źródeł powstawania. Są to m.in. odpady komunalne, odpady

opakowaniowe, wiele rodzajów odpadów poprodukcyjnych (przemysłowych), odpady medyczne i weteryna-

ryjne, odpady z rolnictwa, sadownictwa, leśnictwa i inne. Natomiast ze względu na stopień uciążliwości bądź

poziom zagrożeń dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska wyszczególnia się również odpady niebezpiecz-

ne.

Odpady przemysłowe

Odpady przemysłowe to uboczne produkty działalności gospodarczej i procesów produkcyjnych (np. gór-

nictwo węgla kamiennego, górnictwo i hutnictwo rud żelaza i metali kolorowych, przemysł energetyczny).

Zalicza się do nich m.in.: oleje, żużel i popiół, odpady mineralne i odpady metaliczne.

6 Segregujesz - zyskujesz!

Fundacja Ekologiczna ARKA

Odpady komunalne

Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także w małych irmach

(np. handlowych, usług komunalnych), biurach i instytucjach (np. szkoły, urzędy), które ze względu na swój

charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych, ale nie zawierają

odpadów niebezpiecznych.

Osiągnięcia: Wskazanie pozytywnych i negatywnych aspektów ingerencji człowieka w środowisko.

Przykładowy temat lekcji do realizacji: Co to za odpad? Czy rosnąca ilość i różnorodność odpadów ma

wpływ na środowisko?

Odpady niebezpieczne

Odpady niebezpieczne to takie, które ze względu na swoje pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny i

inne właściwości (np. drażniące, żrące, wybuchowe, rakotwórcze) stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia

ludzi albo środowiska naturalnego.

Odpady opakowaniowe

Odpady opakowaniowe to zużyte, wcześniej wprowadzone do obrotu, wyroby wykonane z jakichkolwiek

materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich

produktów, od surowców do towarów przetworzonych, a także części opakowań i elementy pomocnicze.

Materiał można wykorzystać zgodnie z podstawą programową dla II etapu nauczania – szkoła podstawo-

wa – do realizacji jednostek lekcyjnych z zakresu Przyroda .

Cele edukacyjne: Wyrobienie poczucia odpowiedzialności za środowisko.

Zadania szkoły: Kształtowanie postawy szacunku do zwierząt i przyrody oraz odpowiedzialności

za ich stan.

Treści nauczania : Wpływ człowieka na środowisko przyrodnicze.

Osiągnięcia: Dostrzeganie wpływu działalności człowieka na środowisko przyrodnicze lub edukacja

ekologiczna.

Cele edukacyjne: Dostrzeganie zmian zachodzących w otaczającym nas środowisku oraz ich warto-

ściowanie.

Zadania szkoły: Ukazanie zależności stanu środowiska od działalności człowieka.

Treści nauczania: Wpływ codziennych czynności i zachowań w domu, szkole, miejscu zabawy i pracy na stan

środowiska naturalnego.

8 Segregujesz - zyskujesz!

Fundacja Ekologiczna ARKA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: