BADANIE JAMY BRZUSZNEJ.
WYWIAD:
- trudności lub ból podczas połykania
- występowanie niestrawności(z dokładnym określeniem czy jest to uczucie pieczenia, rozpierania czy nagromadzenie gazów)
- występowanie nudności, wymiotów-okoliczności ich pojawienia się, wygląd i ilość.
- bóle brzucha( najczęstsza dolegliwość)
- apetyt, ciężar ciała, wzrost
- spadek masy ciała w określonym odstępie czasu
- wypróżnienia-ich regularność, konsystencja, barwa
- ustalić czy pacjent stosuje używki (papierosy, kawa, alkohol) -ustalić czy pacjent przyjmuje jakieś leki, jak często i w jakich okolicznościach, czy nie jest uczulony. -czy pacjent chorowała na .żółtaczkę lub inne choroby przewlekłe. -ustalenie czy pacjent miał wykonywanie jakieś zabiegi operacyjne w obrębie jamy brzusznej w tym także przeszczepy narządów.
CHARAKTERYSTYKA BULÓW BRZUCHA: -główne umiejscowienie -promieniowanie -charakter -nasilenie -czas trwania -częstość występowania bólu lub okresowość -okoliczności występowania bólu -czynniki łagodzące -zjawiska towarzyszące
BÓLE TRZEWNE: Powstają w danym narządzie poprzez:
-zwiększenie ciśnienia wewnątrz narządu -nadmierne rozciągnięcie ściany narządu
Są trudne do zlokalizowania, mają zwykle charakter napadowy w postaci tzw.kolik. Najczęściej umiejscawiają się: *w nadbrzuszu-choroby pęcherzyka,zołądka,12-cy, *w śródbrzuszu-choroby jelita cienkiego, wyrostka i kątnicy *w podbrzuszu-choroby okrężnicy poprzecznej i zstępującej Wyjątkiem są bóle w kolce nerkowej, które prawie zawsze umiejscawiają się po prawej lub lewej stronie ciała, mają charakter promieniujący.
BÓLE SOMATYCZNE: Powstają wskutek drażnienia zakończeń bólowych nerwów rdzeniowych. Ból ten jest stały, ma charakter kłujący, nasila się przy zmianie pozycji, chory odczuwa ból w określonej okolicy ciała. Ból odczuwany jest w miejscu odległym niebezpośrednio związanym z siedliskiem choroby.
Bóle somatyczne pojawiają się w wyniku:
-drażnienia powierzchni otrzewnej toksynami bakteryjnymi, sokiem żołądkowym, jelitowym, trzustkowym, żółcią, moczem, krwią. -wynik nacieczenia zapalnego, pociągania lub skręcania otrzewnej, ocierania o siebie zmienionych zapalnie powierzchni. -uszkodzenie nerwów międzyżebrowych poza otrzewną, na ich przebiegu od otrzewnej do rdzenia np.przy krwiakach,naciekach,guzach zaotrzewnowych. Zazwyczaj towatzryszy im bolesność uciskowa i napięcie powłok.
OKREŚLENIE NATĘŻENIA BÓLU ZA POMOCĄ SKALI VASS Pacjent sam dokonuje oceny natężenia bólu w skali od 0 do 10. 0-brak bólu 2-lekki ból 4-umiarkowany ból 6-silny ból 8-bardzo silny ból 10-ból niemożliwy do zniesienia.
W badaniu jamy brzusznej należy uwzględnić również informacje odzwierciedlające funkcjonowanie innych narządów np.układ moczowy, które mogą rzutować na interpretację wyników badania jamy brzusznej. Dane te dotyczą: -ilości moczu -barwy moczu -częstości mikcji -parcia na mocz -nietrzymania moczu.
CZYNNIKI WARUNKUJĄCE BADANIE JAMY BRZUSZNEJ: Warunki które ułatwiają badanie: -oświetlenie: naturalne,sztuczne,lampa bezcieniowa -pełna ekspozycja brzucha -pacjent zrelaksowany
Należy pamiętać, aby: -pacjent miał opróżniony pęcherz moczowy(ok.30min.przed badaniem) -leżał w pozycji grzbietowej z poduszką pod głową, czasami można podłożyć wałek pod kolana, celem zmniejszenia napięcia mięśni brzucha. -kończyny górne pacjenta były ułożone wzdłuż ciała -zmniejszyć napięcie pacjenta poprzez podjęcie rozmowy na inny temat niż sytuacja zdrowotna,w której się obecnie pacjent znajduje. -na końcu badać okolicę w której pacjent odczuwa ból -badanie palpacyjne jamy brzusznej wykonuje się w takiej pozycji(stojącej lub siedzącej)aby biodra osoby badającej znajdowały się na wysokości ciała poacjenta.
Najdogodniejszą pozycją badającego jest miejsce z prawej strony chorego.
Podczas badania należy obserwować TWARZ chorego: 1).Kredowobiała twarz z kroplami potu na czole i w okolicy brwi może sugerować ostrą niewydolność. 2).Szaroblada twarz z zapadniętymi oczami,apatycznym wyrazem, obserwuje się u chorych we wstrząsie np..w skutek perforacji żołądka,ostrego zapalenia trzustki lub po urazach jamy brzusznej. 3).Twarz o ostrych,wyrzezbionych rysach,z wciągniętymi policzkami i zapadniętymi gałkami ocznymi,ze smutnym,tępym wyrazem, może świadczyć o ostrym zapaleniu otrzewnej,ciężkiej toksemii lub odwodnieniu.
PODZIAŁ TOPOGRAFICZNY JAMY BRZUSZNEJ:
Jama brzuszna dzieli się na 4 kwadranty, utworzone są przez linię środkową ciała i linię poprzeczną przechodzącą przez pępek pod kątem prostym.
PRAWY GÓRNY KWADRANT: -wątroba -pęcherzyk zżółciowy -drogi wątrobowe i żółciowe -nerka prawa -jelito cienkie w tym 12-ca -jelito grube:część wstępująca i poprzecznica -głowa trzustki -żołądek
LEWY GÓRNY KWADRANT: -trzustka(trzon i ogon) -żołądke(trzon i część wpustowa) -śledziona -jelito cienkie -jelito grube:część poprzeczna,zstępująca -nerka lewa
PRAWY DOLNY KWADRANT: -jelito grube w tym kątnica,wyrostek robaczkowy -moczowód prawy -część pęcherza moczowego u kobiet: -jajnik prawy,moczowód prawy,przydatek prawy, -część macicy.
LEWY DOLNY KWADRANT: -Znajdują się prawie wszystkie narządy i ich części,które wypełniają kwadrant prawy dolny,z wyjątkiem wyrostka robaczkowego.
Podział przedniej ściany brzucha na 9 segmentów.
Przeprowadzenie 2 równoległych linii pionowych: -środkowoobojczykowej prawej -środkowoobojczykowej lewej
Oraz 2 linii poziomych:
-górnej-przechodzi przez najniższy punkt w kontach żeber -dolnej-przechodzi przez kolce biodrowe przednie górne.
SEGMENTY: -podżebrowy prawy -nadbrzuszny -podżebrowy lewy -boczny prawy -pępkowy -boczny lewy -pachwinowy prawy -łonowy -pachwinowy lewy
Miejsca przecięcia linii pionowych i poziomych wskazują okolice osłuchiwania tętnic nerkowych: prawej i lewej,oraz tętnic biodrowych wspólnych-prawej i lewej.
OGLĄDANIE
Odsłaniając brzuch pacjenta obserwujemy kontury brzucha i ewentualnie widoczną perystaltykę. W następnej kolejności patrzymy na:
OGLĄDANIE:
1. Skóra
Blizny – ich lokalizacja.
Rozstępy – kiedy powstały. Różowo- purpurowe rozstępy w zespole
Cushinga( wydzielanie hormonów przez
Nadnercza- kobiety w okresie rozrodczym,
Czasami w alkoholizmie)
Poszerzenie żył. Poszerzenie żył w zwężeniu żyły próżnej Normalna sieć może być widoczna dolnej
Jego kontur, lokalizacja
Objawy zapalenia, przepukliny.
Jest płaski lub wklęsły. Czy nie ma Nadłonowe wybrzuszenie może
miejscowych wybrzuszeń. świadczyć o wypełnionym pęcherzu
Zaobserwować trzeba również okolicę lub ciężarnej macicy.
pachwinową.
Podczas oddychania zaobserwować, Asymetria powiększonych organów.
czy powiększona wątroba lub śledziona
widoczna jest poniżej łuku żebrowego
Należy obserwować przez kilka minut,
jeżeli podejrzewana jest niedrożność
jelitowa. U osób bardzo szczupłych może
być widoczna.
Normalna pulsacja aorty jest często Zwiększona pulsac...
ariadna291