Rozdział pierwszy: Świetlica środowiskowa
Rozdział drugi: Kształt „Iskierki”
2.1 zadania
2.2 baza lokalowa
2.3 wyposażenie
2.4 dzieci
2.5 kadra
2.6 dokumentacja
2.7 budżet
Rozdział trzeci: Co oferuje świetlica „iskierka”
Rozdział czwarty: Współpraca
Wstęp
Moim marzeniem byłoby stworzenie świetlicy dla dzieci, w której mogłyby atrakcyjnie spędzać czas wolny. Wypełnienie tego czasu jest bardzo ważne zwłaszcza dla młodzieży, gdyż uważam , że jest to najlepsza profilaktyka. Patrząc jednak realnie na rzeczywistość istnieje większa potrzeba- stworzenie świetlicy dla dzieci z rodzin patologicznych ponieważ w dzisiejszych czasach takich rodzin jest coraz więcej. Zadaniem więc nie będzie już tylko zapobieganie dewiacjom i demoralizacji, co walka z nią i wskazywanie innej , lepszej drogi życia.
Bardzo chciałabym otworzyć świetlicę środowiskową, w której dzieci mogłyby poznać lepszy świat i uwierzyć w niego. Świetlicy, w której przede wszystkim mogłyby uwierzyć w siebie i być dobrymi ludźmi . W swojej pracy opisałam model placówki jaki chciałabym stworzyć. W rozdziale pierwszym zawarłam informacje na temat ogromnej potrzeby i roli świetlic. W dalszej części pracy scharakteryzowałam to, jak dokładnie ma wyglądać model „mojej” świetlicy oraz przedstawiłam zadania, jakie chamiałbym w niej realizować. Zawarłam również dane dotyczące bazy lokalowej i wyposażenia oraz oczywiście finanse, których brak niestety uniemożliwia spełniać takie właśnie marzenia. Celem uwzględnienia informacji dotyczących finansów, bez których świetlica nie mogłaby funkcjonować jest przede wszystkim chęć stworzenia rzeczywistej, a nie utopijnej placówki. W dalszej części pracy można dowiedzieć się jakiego typu zajęcia chciałabym realizować w świetlicy swoich marzeń oraz coś na temat współpracy z rodzicami , czy szkołą.
Swoją świetlice nazwałam „Iskierka”, jednak w rzeczywistości chciałabym, aby nazwa ta została wymyślona przez dzieci przy okazji wielkiego otwarcia i rozpoczęcia działalności świetlicy środowiskowej.
Może kiedyś uda mi się zrealizować moje marzenie........
Rozdział pierwszy
Konstytucja nakłada na państwo obowiązek obrony praw dziecka oraz jego ochrony przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.[1] Obowiązek ten najlepiej i najskuteczniej realizować można na drodze właściwego wychowania dzieci i młodzieży. Takie wychowanie polega zarówno na ochronie przed złem, jak i budowaniu dobra. Do realizacji zadań wychowawczych zobowiązani są przede wszystkim rodzice.
Co jednak robić, kiedy rodzice nie wywiązują się ze swego podstawowego obowiązku?
W każdej miejscowości w Polsce można spotkać, znaleźć rodziny niewydolne wychowawczo. Przyczyny tego stanu są różne: alkoholizm, choroba psychiczna rodziców, przemoc, wadliwe postawy rodzicielskie... W takich rodzinach najczęściej dzieci nie mogą rozwijać się prawidłowo, są zaniedbane, niezbyt sprawne intelektualnie, brak im wzorców właściwego postępowania, zachowania oraz funkcjonowania rodziny. Dzieci te często czują się zagubione, osamotnione, nieakceptowane przez rówieśników. Nie spełniają też oczekiwań rodziców (jeżeli takie w ogóle się pojawiają) ani nauczycieli.[2]
W szkole dziecku stawia się duże wymagania. Niepowodzenia w nauce od samego początku rzutują na przebieg całej kariery szkolnej dziecka i najczęściej dotyczą dzieci z rodzin dysfunkcyjnych. Dodatkowo dzieci te czują się, zagubione, osamotnione i nieakceptowane przez rówieśników , nie tylko z powodu niepowodzeń szkolnych, ale i wskutek ..innego - gorszego" ubioru, wyposażenia w pomoce szkolne czy przestrzegania zasad higieny.
W ich zachowaniu pojawia się frustracja, agresja, rezygnacja.
Szkoła nie jest w stanie całkowicie zastąpić rodziców w opiece wychowawczej, nad dziećmi, zwłaszcza tyni najmłodszymi.. Co poza tym z pomocą dla dzieci młodszych, nie objętych jeszcze obowiązkiem szkolnym? We wszystkich tych przypadkach niektóre role rodziny mogą i powinny przejąć różnego typu instytucje. Edukacja środowiskowa zakłada, że nie ma osób, grup i środowisk, które by nie posiadały aspiracji, pragnień, własnych wartości[3]. Trzeba tylko do nich dotrzeć, wyzwolić je i ukierunkować. Możliwościami takimi dysponują - poza szkołami i przedszkolami - samorząd, Kościół, zrzeszenia społeczne.
Świetlice środowiskowe są ogniwem w systemie profilaktyki i edukacji. Pozwalają analizować i rozwiązywać różne problemy życiowe i wychowawcze. Są pomostem pomiędzy dzieckiem, jego rodziną, szkołą. Są sposobem na przeciwdziałanie patologiom. Wspierają rodziny. Są też alternatywą w stosunku do zakładów opieki społecznej, domów dziecka. Są zatem świetlice środowiskowe koniecznością, będąc zarazem szansą dla dziecka korzystającego z ich usług i pomocy.
Rozdział drugi
2.1 Zadania
Jak już zaznaczyłam w poprzednim rozdziale , dla zminimalizowania wpływu negatywnych czynników środowiskowych powstają m.in. świetlice. Naczelnym zadanie świetlicy „Iskierka” będzie przede wszystkim zapewnienie opieki nad dziećmi. Jednakże chciałabym , aby moja świetlica spełniała również szereg innych zadań, takich jak:
· Zapewnienie dzieciom ciepłego, spokojnego kąta, spędzania czasu w spokojnym, bezpiecznym otoczeniu;
· zapewnienia posiłku
· pomoc w wyposażeniu w pomoce i artykuły szkolne, ubrania itp.
· alternatywny w stosunku do rodziny i ulicy sposób spędzania wolnego czasu;
· rozbudzanie, rozwijanie i kształtowanie zainteresowań pomoc w nauce;
· pomoc w rozwiązywaniu trudności i pokonywaniu niepowodzeń szkolnych;
· pomoc w sposobach wyrażania emocji, reagowania na sytuacje trudne; sposobach porozumiewania się
· zaspokajanie potrzeby zabawy, uznania i sukcesu
· pomoc w rozwiązywaniu problemów
Jednak te zadania aby były dobrze zrealizowane niezbędne są: baza lokalowa i wyposażenie świetlicy. Głodne i zmęczone dziecko nie będzie w stanie uczyć się i uczestniczyć aktywnie nawet w najatrakcyjniejszych zajęciach.
2.2 Baza lokalowa
Swietlica „Iskierka” będzie mieścić się w domu należącym do parafii w nieodpłatnie udostępnionych salach. Pomieszczenia zostaną wyremontowane i przystosowane do funkcji, jakie mają spełniać. Będą tam: łazienki, mała pralnia, pokoje do zabaw i zajęć, pokój do nauki oraz kuchnia.
Do dyspozycji świetlicy będzie również boisko , które mieści się przy bardzo blisko położonej szkole. W pobliżu znajduje się również biblioteka.
2.3 Wyposażenie
Świetlica „Iskierka powstanie” dzięki współpracy Kościoła, gminy i organizacji pozarządowych. Dzięki właśnie tym instytucjom możliwe będzie odpowiednie wyposażenie placówki.
Jak już wcześniej zasygnalizowałam w świetlicy mieścić się będzie kuchnia
Odpowiednie wyposażenie kuchni będzie umożliwiać wychowankom uczestnictwo w przygotowaniu posiłków. Chciałabym, aby były zorganizowane pewnego rodzaju dyżury, tak aby każde dziecko co pewien czas mogło pomóc w przygotowaniu posiłku. Uczestnictwo wszystkich razem byłoby zbyt uciążliwe ze względu na dużą liczbę dzieci. Celem takiego uczestnictwa w zajęciach kuchennych jest wyrabiania umiejętności samoobsługi (dzieci uczą się przygotowywania prostych potraw , posługiwania podstawowymi akcesoriami kuchennymi) oraz zapobieganie pewnego rodzaju postaw roszczeniowych.
W ”Iskierce” duży nacisk będzie się również przywiązywać do jakości, estetyki oraz umiejętności podania. W jednej z sal będą mieścić się połączone stoliki, tak aby wszyscy razem spożywali posiłku przy jednym stole. Jest to bardzo ważny element- cząstka domu rodzinnego. Stoliki nakryte będą kolorowymi serwetkami. Zupa podawana będzie w wazach, co uczyć będzie również pewnej samoobsługi i umiejętności współpracy oraz pomagania sobie nawzajem. Drugie danie i deser przynoszone będą przez dyżurnych, którzy będą również odpowiedzialni za porządek po posiłku. Każde dziecko będzie miało swój dyżur.
Oczywiście wychowawcy również pomagać będą w spożywaniu posiłku zawracając uwagę w sposób życzliwy i serdeczny na przestrzeganie czystości, ładu i porządku oraz prawidłowe zachowanie się przy stole. Zarówno przed, jak i po spożyciu posiłku wszyscy wspólnie będą mogli uczestniczyć w modlitwie.
Zatem nacisk kładzie się na stworzenie takich warunków, aby dziecko miało namiastkę domu - uczyło się podstawowych czynności związanych z prowadzeniem domu, życiem rodzinnym. Wspólna kuchnia, w której razem przygotowuje się posiłki, sprząta, rozmawia. Łazienka, w której dzieci myją się, pomagają przy praniu ubrań, uczone są podstawowych zasad higieny, dbałości o siebie.
W swietlicy znajdują się również sale służące zarówno do zabawy, jak i przpeprowadzane sa w nich zajęcia. Jedna z sal jednak jest miejscem w którym obowiązuje cisza. Stoją tam stoliki i krzesełka. Jest również regał na powiększający się zbiór książek z literaturą dziecięcą. Tutaj każde dziecko może przyjśc i w spokoju odrobić zadanie i przygotowac się do zajęc. W sali takiej każdy wychowawca może indywidualnie i w spokoju „popracować „ z dzieckiem, pomóc w pokonywaniu niepowodzeń szkolnych, ale i w przyswojeniu niezrozumiałego materiału. Jest to bardzo ważne , ponieważ może to być jedyne miejsce, w którym dziecko może odrobić spokojnie lekcje i przygotować się w ciszy do lekcji, co bardzo często jest niemożliwe w jego domu rodzinnym.
Jedna z sal zwana audiowizualną wyposażona jest w odbiornik telewizyjny, i wideo. Jest to również sala komputerowa, w której dzięki pomocy sponsorów nabyte zostaną 4 komputery przeznaczone do dyspozycji dzieci. Świetlica będzie bowiem oferować zajęcia komputerowe , o których jednak pisać będę w dalszej kolejnym rozdziale.
Do dyspozycji dzieci i wychowawców są jeszcze 2 sale przeznaczone do zabawy i realizacji zadań przewidzianych w planie pracy. Sale te będą wyposażone w regały przeznaczone na zabawki nie tylko zakupione, ale również wykonane przez dzieci na zajęciach plastyczno-technicznych. W szafkach oczywiście znajdować się będą niezbędne pomoce dydaktyczne na zajęcia plastyczne( farby, kredki, mazaki, bloki, kolorowe papiery itp.), muzyczne ( podstawowe instrumenty takie jak flety, flażolety, bębenki, cymbałki, magnetofon itp.)
Na zajęcia sportowe ( piłki, skakanki, gumy do skakania itp.).
2.4 Dzieci
Świetlica przeznaczona będzie dzieci w wieku 7- 12 lat. W zalezności od liczby dzieci może zaistnieć potrzeba podzialu na grupy, wówczas kryterium owego podziału będzie wiek dzieci. Pierwsz agrupa to dzieci z klasy I-III, a druga dzieci starsze –klasa IV-VI
Zasady przyjmowania dzieci do świetlic
Chciałabym, żeby to dzieci decydowały o tym, czy chcą uczeszczać do świetlicy, jednak ponieważ są to osoby niepełnoletnie dlatego tez niezbedna jest zgoda rodziców. Dlatego tez przy zapisywaniu dziecka do swietlicy niezbedna będzie obecność przynajmniej jednego rodzica, który wypełniać będzie dane dotyczące dziecka. Świetlica przeznaczona będzie dla około trzydzieściorga dzieci, o których możliwości uczęszczania do świetlicy decydować będzie sytuacja rodzinna. Dane takie możliwe będą do uzyskania z wywiadów środowiskowych dzieki współpracy z pracownikami socjalnymi .
Jednak w miare możliwości ( ponieważ zajęcia w świetlicy są nieodpłatne) do świetlicy „Iskierka” będą również mogły uczeszczać dzieci „z ulicy”. W miarę możliwości dzieci zapisane do świetlicy będą mogły przyprowadzać te, które „formalnie” do świetlicy nie należą”.
„Iskierka „ czynna będzie od poniedziałku do piątku w godzinach od 13.00-18.00, a w soboty od 10.00-15.00.
2.5 Kadra
Ważnym elementem prawidłowego funkcjonowania świetlicy jest jej kadra.
W świetlicy pracować będzie wykwalifikowana kadra nauczycielska , zatrudniona zgodnie z Kartą Nauczyciela, a więc spełniająca formalne wymagania takie jak: odpowiednie wykształcenie i przygotowanie pedagogiczne. Kadrę ta zatem tworzyć będą:
2 wychowawców- na stale zatrudnionych, których etat opłacać będzie gmina; pedagog-terapeuta, 2 nauczycieli dochodzących- pracujących społecznie , kucharka.
Nasza świetlica współpracować będzie również z studentami kierunków społecznych, którzy będą mieli możliwość odbycia tu praktyk studenckich. Liczę również na dużą pomoc wolontariuszy, dzięki którym można będzie poświęcić więcej czasu i uwagi dzieciom trudnym, którymi trzeba zająć się indywidualnie. Chciałabym również organizować szkolenia bądź wyjazdy na szkolenia młodzieży do pracy z dziećmi trudnymi, zwłaszcza dla wolontariuszy i studentów, z którymi zamierzam współpracować. Dzięki ich pomocy można obniżyć koszty realizowanych zadań , a także sensowanie wykożystać bezinteresowną pracę dla innych.
2.6 Dokumentacja
Do ważnych dokumentów obowiązujących w świetlicy należeć będzie regulamin:
Np.
1) Przychodząc do świetlicy zmieniamy obuwie
2) Do świetlicy nie przynosimy słodyczy i lodów
3) Nie bierzemy żadnych cudzych rzeczy
4) Znalezione rzeczy oddajemy Pani
5) Używamy magicznych słów: dziękuję, przepraszam, dzień dobry, do widzenia
6) Nie niszczymy kwiatów, dekoracji, zabawek i innych rzeczy
7) Zawsze sprzątamy za sobą
Podczas zajęć , i zabaw obowiązywać będzie również tzw. Kontrakt, króry wychowawcy spiszą na samym początku , w czasie pierwszych zajęc
Np. Kontrakt grupowy - w czasie zajęć nie przeszkadzamy, każdy uczestnik dba o ciszę, porządek i czuwa nad właściwym zachowaniem grupy - nie oceniamy i nie komentujemy wypowiedzi i zachowań uczestników - próbujemy szczerze wyrażać swoje uczucia - obowiązuje tajemnica przebiegu zajęć, nie ujawniamy osobom z zewnątrz tego co się dziej na zajęciach - każdy z uczestników sam decyduje o tym, na ile chce być aktywnym podczas zajęć - obowiązuje szacunek, tolerancja i wzajemna współpraca Jeżeli grupa chce coś wnieść do kontraktu uwzględniamy to.
Inne dokumenty to:
Statut
Plan pracy
· Dziennik zajęć
· Arkusz spostrzeżeń o uczniach
· Dziennik zachowań ,obserwacji
2.7 Budżet
Jak już wcześniej wspominałam świetlica „Iskierka” założona została przy współpracy proboszcza, gminy i organizacji pozarządowych. Proboszcz udostępni pomieszczenia, organizacje i sponsorzy zapewnią wyposażenie świetlicy, gmina zas finansuje etaty wychowawców i wyżywienie. Funkcjonowanie świetlicy możliwe będzie również dzięki pomocy społecznej oraz funduszom ze środków na przeciwdziałanie alkoholizmowi, pomocy ludzi życzliwych ( właścicieli sklepów , piekarni).
Rozdział trzeci
Celem świetlicy co wynika z wcześniej wymienionych zadań jest zagospodarowanie czasu wolnego dzieci w wieku szkolnym, rozwijanie zainteresowań, twórczości, prezentowania efektów ich pracy na zewnątrz. Ponadto integracja, kształtowanie postaw otwartych i asertywnych, kultury zachowania, umiejętności współdziałania. Nade wszystko jednak uczenie radości bycia z drugim i dla drugiego człowieka. Najważniejszym w pracy z dziećmi jest przekonanie wychowanków o ich własnej wartości oraz znalezienie , często bardzo indywidualnych , sposobów uświadamiania dziecku jego dobrych cech. Jest to bardzo trudne zadanie wymagające wnikliwej obserwacji i zespołowego, kompleksowego działania. Jednak mam nadzieje, że świetlica „Iskierka” podoła temu zadaniu.
Główne formy pracy w świetlicy : pomoc dydaktyczna, zajęcia grupowe, pomoc indywidualna i współpraca z rodzicami.
Wiele dzieci, które będą korzystać ze świetlicy, nie potrafi podołać wymaganiom stawianym im, w szkole. W świetlicy pracować więc z nimi będą wychowawcy i wolontariusze. W świetlicy, w przeciwieństwie do szkoły, pracować się będzie z jednym dzieckiem. Stwarza to możliwość dostosowania tempa pracy do możliwości dziecka.
W ramach zajęć grupowych realizowane będą:
Ø warsztaty o wartościach i postawach społecznych np. na podstawie programów opracowanych przez prof. Krystynę Ostrowską pt. "Wzrastanie do miłości" oraz "W poszukiwaniu wartości"[4]
Ø warsztaty socjoterapii mające na celu nabycie przez dziecko umiejętności wyrażania i nazywania swoich emocji,
Ø zajęcia warsztatowe dotyczące wartości religijnych,
Ø zajęcia z elementami psychodramy z uwzględnieniem metod pedagogiki zabawy,
Ø zajęcia plastyczne, manualne z uwzględnieniem treści terapeutycznych, np. diagnoza rodziny,
Ø warsztaty ekologiczne, których celem jest uwrażliwienie dzieci na otaczający je świat.
Ø Zajęcia muzyczne z elementami tańca
Ø Zajęcia sportowe połączone z gimnastyką korekcyjną
Ø Zajęcia językowe i informatyczne
Ø Wyjazdy i wycieczki
Wymienione rodzaje zajęć będą realizowane w planie tygodniowym. Podam tu przykładowy plan
Ø I tak w poniedziałki: warsztaty socjoterapii, Zajęcia sportowe połączone z gimnastyką korekcyjną
Ø We wtorki: zajęcia z elementami psychodramy z uwzględnieniem metod pedagogiki zabawy, Zajęcia językowe i informatyczne
Ø W środy: warsztaty ekologiczne, Zajęcia muzyczne z elementami tańca
Ø W czwartki: warsztaty o wartościach i postawach społecznych, Zajęcia sportowe połączone z gimnastyką korekcyjną
Ø W piątki : zajęcia warsztatowe dotyczące wartości religijnych, zajęcia plastyczne, manualne
Ø W soboty: Wycieczki i wyjazdy
W tym miejscu chciałabym po krótce scharakteryzować wyżej wymienione zajęcia.
W pracowni audiowizualnej będą mogły być przeprowadzane zajęcia informatyczne. Dzięki współpracy z biblioteka możliwe będzie korzystanie z wielu ciekawych programów przeznaczonych dla dzieci. Pozwoli to realizować różne tematy, wzbogacać metody i formy pracy, a przede wszystkim uświadomić uczniom, jak rozległe są możliwości komputera. Programy na CD-ROM, oprócz informacji tekstowych, zawierają ilustracje, animację, dźwięk i muzykę. Ponadto umożliwiają nie tylko dostęp do informacji, ale ich wykorzystywanie oraz modyfikowanie. Szczególnie cenne jest to, że programy multimedialne działają na zmysły użytkownika, pobudzając jego wyobraźnię. Myślę, że Dzieci chętnie pracować będą z komputerem, gdyż możliwe będzie wielokrotnie powtarzanie ćwiczenia, regulowanie ich doboru i tempa. Dzieci Często natychmiast widzą efekty swojego działania, są za nie chwalone i nagradzane. Programy tak są skonstruowane, że zachęcają ...
croche-lika