Od modernizmu do postmodernizmu – 13.10.2011
Sztuka awangardowa
- eksperymenty formalne (kubizm, futuryzm)
- realizacja ewolucyjnych idei przebudowy świata (konstrukcjonizm)
- zwątpienie w sztukę (dadaizm)
Zerwanie z tradycją
Marcel Duchamp – „ojciec sztuki nowoczesnej”
Marcel Duchamp, Akt schodzący po schodach
Marcel Duchamp, Koło rowerowe
Robert Mutt (Marcel Duchamp), Fontanna
Marcel Duchamp, Suszarka do butelek
Marcel Duchamp, LHOOQ
Rose Selavy, Portret autorstwa M. Raya
Jackson Pollock, Shimmering Substance
-Action paiting – ekspresjonizm abstrakcyjny – malarstwo polegające na wykorzystywaniu spontanicznego, nieskrępowanego regułami malarskimi gestu bezpośredniego rozlewania (chlapania) farby na płótno.
-Swój początek miał w Ameryce w latach 40. XX wieku a termin action painting po raz pierwszy użył Harold Rosenberg w 1952 r do opisu twórczości Jacksona Pollocka.
-Action painting wyrasta z założenia, że obraz nie jest ukończonym dziełem, ale zapisem procesu twórczego
Jackson Pollock, One
Serge Guilbaut
Jak Nowy Jork ukradł Europie ideę sztuki nowoczesnej?
(jak kultura wprzęgnięta została w zmiany polityczne w proces globalizacji)
Robert Morris, Ring with Ligot
- Minima art. – nurt w sztuce, rozwijający się w latach 60. XX wieku, przede wszystkim w USA
- Twórcy minimalizmu dążyli do ograniczenia w dziele środków plastycznych. Operowano jedynie uproszczona bryłą podstawowymi kształtami (okrąg, trójkąt, prostokąt), gładkimi powierzchniami oraz wielkościami i skałą (szczególnie w przypadku obiektów monumentalnych). W dziełach tych eliminowano „ślad autorski” tworząc prace o anonimowej atmosferze.
- Powstawały w ten sposób obrazy o prostych podziałach, np. modułowych lub całkiem gładkimi, obiekty-rzeźby, jako proste bryły lub zestawy brył, czasami budzące architektoniczne skojarzenia
Frank Stella, Telluride
Richard Sierra, Five plates, two poles
Sztuka a rzeczywistość
Paul Cezanne, Mount St. Victorie
Paul Cezanne, Martwa natura z czaszką
Zmiana stosunku do rzeczywistości w sztuce awangardowej
Cechy sztuki w XX wieku wprowadzone przez awangardę:
- zaprzeczenie reprezentacji
Kontruowanie form
Ekspresja
Wywoływanie przezyc estetycznych
Kubizm analityczny (1907-1912)
- płaskość obrazu
- problem autonomii obrazu oraz autoanaliza języka malarskiego
Georges Braque, Portugalczyk
Kubizm syntetyczny (1912 – 1914)
- collages (kompozycja z różnych materiałów i tworzyw)
- wprowadzenie w obszar obrazu fragmentów fizycznej rzeczywistości
- próba pokonania antynomii miedzy rzeczywistością przedstawianą a sztuką
dążenie do zniesienia opozycji miedzy iluzją sztuki a światem rzeczywistym
Pablo Picasso, Gitara
Pablo Picasso, Skrzypce
Futuryzm (1909 – 1930)
- aprobata dla nowoczesnej cywilizacji, wiara w postęp i technologię
- ruch jako kwintesencja rzeczywistości
- przebudowa świata poprzez technikę oraz wojnę
Umberto Boccioni, Dynamizm piłkarza
Umberto Boccioni, Kroczący
Carlo Carra, Demonstracja interwencyjna
Carlo Carra, Wyścigi
Konstruktywizm (od 1913r.)
- związek z rewolucją
- abstrakcja
- rytmizacja
- geometryzacja
- sztuka jako laboratorium materiałów
Vladimir Tatlin, Relief
Vladimir Tatlin, Kontrrelief
El Lissitsky, Beat the Whites with the Red Wedge
Fotomontaż
Gustav Klucis, plakat
Gustav Klucis, plakat na spartakiadę
Dadaizm (1915 – 1922)
- Antysztuka – przeciwko sztuce I kulturze burżuazji
- Dekompozycja – zaprzeczanie kompozycji
- Znaczenie przypadku
- Ready made – przedmiot gotowy
Raoul Hausmann, Mechanical Head („The Spirit of the Times”)
Meret Oppenheim, Śniadanie na futrze
Man Ray, Podarunek
Assemblage (asamblaż) – kompozycja z przedmiotów gotowych, trójwymiarowa odmiana kolażu
Dadaizm – bunt przeciwko wojnie, sztuka antynazistowska
George Grosz, Podpory społeczeństwa
Surrealizm (od 1924r. – rok ogłoszenia „Manifestu surrealistycznego”)
- znaczenie nieświadomości, rzeczywistości ukrytej, onirycznej, niedostępnej
- wpływy psychoanalizy Freuda, a później Junga
- surrealizm jako inny faszyzm
Max Ernst – Ubieranie panny młodej (The robing of the bride)
Max Ernst – Dziecięce nocne mary
Sztuka surowa (art burt)
- Jean Dubuffet, lata 40. i 50. XX w.
- powoływanie surowej rzeczywistości, zanegowanie kultury zachodnioeuropejskiej
- odwołanie do tego, co istnieje poza tą kulturą – do twórczości prymitywów, dzieci, umysłowo chorych, ludów pierwotnych
- surowe materiały – np. kamień, piasek, drewno
Jean Dubuffet, Vue de Paris, le petit commerce
Jean Dubuffet, L’oiseau bleu
Sztuka materii i informel (od ok. 1950, Francja)
- Jean Fautier i Wols
- znaczenie surowej materii, zdarzenie technologii malarskiej z materiałami pozaartystycznymi (piasek, drewno, kamienie)
Pop-art. (lata 50. i 60. XX w., gł. Wielka Brytania i Stany Zjednoczone)
- wytwory kultury konsumpcyjnej
- odtwarzanie banalnej rzeczywistości
Jasper Johns, Flaga, 1955-56
Nowy realizm (franc. Nouveau Réalisme)
- powstał w 1960 roku we Francji, analogiczny do pop-artu
- pomysłodawcą i teoretykiem grupy był francuski krytyk Pierre Restany
- eksponowanie fragmentów rzeczywistości, również rzeczywistości śmietnika, odpadu
- Akumulacje – nagromadzenie przedmiotów (Arman)
Arman, Home sweet home. Akumulacja, 1960
Arman, Office Fetish, 1984
- Kontestacja
- rewolta studencka 1967-69 (USA, Niemcy, Francja)
- M.in. przeciwko wojnie w Wietnamie, dyskryminacji rasowej i płciowej
- Również krytyka kultury konsumpcyjnej
J. Beuys, I like America and America likes me, 1975
- Zmiana stosunku do natury, znienawidzenie jej
- Pozbawienie elementów cielesności
- Konstruktywiści
- Nieludzkość idei
Piet Mondrian, The Red Tree (I etap)
Piet Mondrian, The Blooming Apple Tree (II etap)
Piet Mondrian, Komposition Nr. 6 (III etap)
Sztuka ziemi (land art), (lata 60. i 70. XX wieku)
- wyjście w przestrzeń otwartą, wyprowadzenie sztuki z galerii
2 podstawy:
1) Przychylna wobec natury (Richard Long) (jeśli zmieniali naturę, to delikatnie)
2) Dokonywania na naturze gwałtu (Christo) (krajobraz całkowicie zmieniano)
Robert Smithson, Spiral Jetty, Great Salt Lake, Utah, April
Richard Long
Robert Smithson, Amarillo Ramp
Sztuka a antygatunkowizm
- Peter Singer, Wyzwolenie zwierząt, oryg. 1975
- Sztuka międzygatunkowa (interspecies art), bio-art.
- Od czasu radykalnych przemian zapoczątkowanych w sztuce od czasu rewolucji lat 60. XX wieku, zasadniczej zmianie uległ stosunek artystów do świata zwierzęcego. Zwierzęta żywe lub martwe weszły w bezpośrednią orbitę działań artystycznych.
- pytania o naszą zwierzęcą naturę
- związki ludzi i zwierząt
- sztuka zwierząt
- byty ludzko-zwierzęce
Kiki Smith, Las Animas
Kiki Smith, Tale
Damien Hirst, Away From The Flock
Daniel Lee, Origin
Oleg Kulik, Rodzina przyszłości
Patricia Piccinini, The young family
Body art (ang. Sztuka ciała) – kierunek w sztuce, w którym materiałem i środkiem ekspresji jako ciało artsty. Nurt pojawił się po raz pierwszy w drugiej połowie lat 60. XX w. w takich działaniach artystycznych, jak performance czy happening.
- Marina Abramović, Bruce Nauman, Vito Acconci, Chris Burden, Gina Pane, Orlan
Dennis Oppenheim, Czytając poezję do drugiego stopnia oparzenia (akcja: 5 godzin)
1921 – Alfred Rosenberg opracowuje podstawy n owej kultury nazistowskiej
1927 – powstaje Kampfbund für deutsche Kultur na rzecz kultury narodowej, ewokującej germańskiego ducha i czystość rasowa
1928 – opublikowane teoretyczną wykładnię Kampfbundu „Kunst und Rasse” Paula Schultzego-Naumburga (sztuka nowoczesna jako forma żydowskiego spisku, jako zdegradowanie, kryzys)
George Grosz, Beauty, Thee Will I
Karl Hofer, Two women friends
...
karolcia_sc