Egzamin gimnazjalny 2007 - język polski.pdf - Różne warto zobaczyć - anetapietraszewska

WPISUJE UCZEŃ

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ

NADZORUJĄCY

KOD UCZNIA

DATA URODZENIA UCZNIA

miejsce

na naklejkę

z kodem

dzień miesiąc

rok

dysleksja

EGZAMIN

W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM

Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH

Instrukcja dla ucznia

KWIECIEŃ 2007

1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 13 stron.

Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia.

Czas pracy:

120 minut

3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarny

Liczba punktów

do uzyskania: 50

tuszem/atramentem. Nie używaj korektora.

5. W zadaniach od 1. do 20. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.

Odpowiada im następujący układ na karcie odpowiedzi :

Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej

literą – np. gdy wybrałeś odpowiedź "A":

6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się

pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź.

7. Rozwiązania zadań od 21. do 30. zapisz czytelnie i starannie

w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone

napisem Brudnopis . Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane

i oceniane.

Powodzenia!

GH-1-072

Magia ogrodów

Tekst I

Człowiek pragnął zawsze obcować z naturą miło i bezpiecznie. Zaczął więc tworzyć

obszary przyrody uporządkowanej, z konieczności ogrodzone. Tak powstał ogród.

Jednym z siedmiu cudów świata były wiszące ogrody Babilonu. Powstały

w VIII wieku p.n.e., a – jak głosi legenda – rozkazał je założyć król Nabuchodonozor II, by

sprawić przyjemność swej małżonce Amyitis. Wyglądały jak zawieszone w powietrzu.

Ogrody te pełniły zarazem ważną funkcję polityczną: były dowodem potęgi monarchy,

popisem jego niezwykłych umiejętności rozkazywania ludziom i przyrodzie.

W wielu ogrodach średniowiecznych (między innymi tych, które powstawały na

dziedzińcach klasztorów) odtwarzano plan raju. Był to kwadrat; w jego środku jako ożywcze

źródło, o którym mowa w Genezis 1 , znajdowała się studnia lub fontanna. Od niej biegły ku

różnym stronom świata cztery aleje – jak cztery wspomniane w Biblii rzeki Edenu 2 .

Epoka renesansu przyniosła typ ogrodu, w którym niepodzielnie rządziła geometria.

W końcu XV wieku król Francji Karol VIII wrócił do kraju z kampanii włoskiej pod wielkim

wrażeniem ogrodów, które zobaczył w Neapolu. Przywiózł ze sobą włoskich specjalistów.

Oni dali początek formowaniu się tego, co nosi obecnie nazwę „ogrodu francuskiego” lub

„parteru”. Są to (do dziś stanowią część parków w wielu krajach świata) ogromne kwadraty

lub prostokąty, dzielone siecią alejek na figury mniejsze o bokach prostych lub będących

krzywiznami. Zobaczymy tu koła, trójkąty, wstęgi, parabole wypełnione precyzyjnie

kształtowanymi rabatami.

Od początku XVIII wieku rozwija się koncepcja angielskiego parku krajobrazowego,

która przeciwstawiała się modelowi ogrodu francuskiego. Park stawał się odbiciem dzikiej

natury, jej asymetrii i nieregularności.

Szczególna rola władcy w kształtowaniu ogrodów trwała tak długo, jak monarchia.

Przypomnijmy, że jeden z najpiękniejszych parków w Polsce – warszawskie Łazienki,

wiążące elementy geometryczne z naturalnym krajobrazem, zawdzięczamy naszemu

ostatniemu królowi.

Trzeba też wspomnieć o ogrodach, których w rzeczywistości nie ma, należą bowiem

do literatury, do świata wyobraźni – to „ogrody romantyków”, w których przyroda jest

autentycznie dzika, nietknięta przez człowieka: step lub ocean, dziewiczy las lub niebosiężne

turnie.

W XX stuleciu ogród stał się miejscem fizycznej rekreacji, ścieżką zdrowia,

piaskownicą dla dziecka, ławką dla emeryta, grządką warzyw do skopania. Zniknęło

rozumienie ogrodu jako miejsca w swoisty sposób sakralnego, dotkniętego przez mit...

Natura bowiem dawno już przestała budzić w ludziach „tremor dei” – bojaźń bożą.

Człowiek opanował naturę – jak się wydaje – aż do przesady. Zatarła się dziś – przez

współczesne środki komunikowania – świadomość pierwotnego rozumienia ogrodu jako

miejsca, w którym przebywa. Strony „ogrodów” znaleźć można w Internecie – w przestrzeni

wirtualnej, rozpływającej się po komputerach całego świata. Być może ucieczka od takiej

przestrzeni, jak kiedyś ucieczka z miasta, stanie się powodem nawrotu miłości do żywych,

pachnących ogrodów.

Na podstawie: Andrzej Osęka, Magia ogrodów , „Magazyn” (dodatek do „Gazety Wyborczej”) 1999, nr 6.

1 Genezis – Księga Rodzaju , pierwsza księga Biblii , opowiadająca o stworzeniu świata i człowieka

2 Eden – biblijny raj, miejsce najwyższej szczęśliwości

Strona 2 z 13

Zadanie 1. (0-1)

Wyraz magia użyty w tytule Magia ogrodów wskazuje na ich

A. genezę i historyczne przemiany.

B. dziką naturę i nieregularną kompozycję.

C. funkcje i stylową różnorodność.

D. niezwykły urok i siłę oddziaływania.

Zadanie 2. (0-1)

Wiszące ogrody zaliczane do siedmiu cudów świata powstały w okresie

A. starożytności.

B. średniowiecza.

C. odrodzenia.

D. romantyzmu.

Zadanie 3. (0-1)

Z tekstu I wynika, że w Babilonii ogród Amyitis miał duże znaczenie, gdyż

A. tylko w nim mogły odbywać się obrzędy religijne i dysputy filozoficzne.

B. świadczył o potędze władcy, który potrafił ujarzmić nawet dziką przyrodę.

C. znajdowało się tam ożywcze źródło, o którym mowa w Księdze Rodzaju .

D. był jedynym źródłem natchnienia dla tamtejszych poetów i malarzy.

Zadanie 4. (0-1)

Zdaniem autora tekstu I twórcy wielu średniowiecznych ogrodów wzorowali się na

A. babilońskich tarasach.

B. parkach krajobrazowych.

C. biblijnym raju.

D. mitycznej Arkadii.

Zadanie 5. (0-1)

Fontanna wznoszona w centrum średniowiecznego ogrodu była symbolem

A. prawdy.

B. sprawiedliwości.

C. życia.

D. niewinności.

Zadanie 6. (0-1)

Renesans, jedna z epok w kulturze europejskiej, narodził się

A. we Francji.

B. w Anglii.

C. w Polsce.

D. we Włoszech.

Strona 3 z 13

Zadanie 7. (0-1)

Ukształtowanie parku Łazienkowskiego miało cechy charakterystyczne dla dwóch

stylów:

A. babilońskiego i francuskiego.

B. niemieckiego i angielskiego.

C. francuskiego i angielskiego.

D. babilońskiego i włoskiego.

Zadanie 8. (0-1)

Z tekstu I wynika, że

A. ogród angielski kształtowano na wzór ogrodu średniowiecznego.

B. modelowy ogród francuski odwzorowywał naturalny krajobraz.

C. twórcy ogrodu angielskiego odrzucali sztuczną regularność.

D. koncepcja ogrodu francuskiego wynikała z modelu ogrodu angielskiego.

Zadanie 9. (0-1)

Zdaniem autora tekstu I dla człowieka XX wieku współczesny ogród to przede

wszystkim

A. obszar o szczególnych walorach krajobrazowych.

B. centrum kultu religijnego.

C. przedmiot badań naukowych.

D. miejsce o charakterze użytkowym.

Zadanie 10. (0-1)

W ostatnim zdaniu tekstu I autor wyraża

A. ubolewanie.

B. nadzieję.

C. obawę.

D. zadowolenie.

Zadanie 11. (0-1)

Wyrazem podstawowym dla rzeczownika ogród jest

A. ogródek.

B. ogrodzić.

C. ogrodniczka.

D. ogrodniczy.

Tekst II

Po niepowodzeniach związanych z przebudową Zamku Ujazdowskiego Stanisław

August zainteresował się budynkiem dawnej łaźni Lubomirskich, stojącym pośrodku stawu

w parku Ujazdowskim. Było to małe, efektowne dzieło architektoniczne autorstwa Tylmana

z Gameren. Budowniczowie króla przebudowali je zgodnie z projektem Dominika Merliniego

na reprezentacyjny pałac, z wykorzystaniem tylko części murów dawnego budynku. Po łaźni

pozostała jedynie nazwa. Dawna sala kąpielowa przekształcona została w pokój na planie

koła, zwany Rotundą. Tutaj, z woli króla, umieszczono posągi czterech monarchów polskich

darzonych przezeń największą sympatią. Byli to: Stefan Batory i Zygmunt Stary, dłuta

Strona 4 z 13

Andrzeja Le Bruna, Jan III Sobieski, rzeźbiony przez Franciszka Pincka i Kazimierz Wielki –

dzieło Jakuba Monaldiego.

W parku znajdowały się także inne zabudowania, również odnawiane

i rekonstruowane. Poza tym wzniesiono parę zupełnie nowych pawilonów według projektów

Merliniego. Osobnym wielkim rozdziałem prac w parku Łazienkowskim była budowa

teatrów. Pierwszy z nich powstał z przeróbki istniejącego pawilonu i nazwano go Małym

Teatrem. W latach 1782-1788 grywano tutaj komedie i opery francuskie dla publiczności

miasta Warszawy. Później powstał teatr w Pomarańczarni, przeznaczony głównie dla króla

i jego gości. Gdy jednak w roku 1791 teatr publiczny na placu Krasińskich poddano

remontowi, król udostępnił swój teatr Wojciechowi Bogusławskiemu na przedstawienia dla

stałych bywalców spośród ludności stolicy.

Obydwa te teatry nie mogły pomieścić większej liczby widzów, dla których

pobudowano później dość przestronny amfiteatr, zwany teatrem Na Wyspie – jego scena

mieściła się na wysepce stawu, a widownia na brzegu. Le Brun ozdobił całość posągami

wyobrażającymi Tragedię i Komedię oraz posągami szesnastu najwybitniejszych

dramaturgów świata, ośmiu starożytnych i ośmiu nowożytnych – wśród tych ostatnich

znaleźli się Stanisław Trembecki i Julian Ursyn Niemcewicz.

Swój kształt, piękno i styl park Łazienkowski zawdzięcza Janowi Chrystianowi

Schuchowi, który w 1775 roku przybył do Polski po studiach w Dreźnie, gdzie ukończył

architekturę, oraz w Holandii, Anglii i Francji, gdzie nauczył się planowania, zakładania

i kształtowania ogrodów. Koncepcję urządzenia ogrodu realizował on wspólnie z królem,

wiążąc elementy geometryczne z naturalnym krajobrazem.

Park Łazienkowski odgrywał szczególną rolę jako sceneria w działalności

propagandowej dworu. Tu organizowano liczne imprezy mające oddziaływać na całą ludność

Warszawy i okolic, na goszczącą tu często i licznie szlachtę prowincjonalną. Forma imprez

nigdy nie była oderwana od głębokich treści, jak chociażby głośne i opiewane przez poetów

odsłonięcie w 1788 roku, w 105 rocznicę odsieczy wiedeńskiej, pomnika Jana III, dłuta

Pincka.

Na podstawie: Marek Borucki, W kręgu króla Stanisława , Warszawa 1984.

Zadanie 12. (0-1)

W 1791 roku królewski teatr w Pomarańczarni stał się na pewien czas

A. sceną publiczną.

B. salą kąpielową.

C. biblioteką króla.

D. galerią rzeźb.

Zadanie 13. (0-1)

W teatrze Na Wyspie umieszczono posągi

A. Jakuba Monaldiego i Kazimierza Wielkiego.

B. Stanisława Trembeckiego i Juliana Ursyna Niemcewicza.

C. Wojciecha Bogusławskiego i Zygmunta Krasińskiego.

D. Stefana Batorego i Franciszka Pincka.

Strona 5 z 13

Egzamin gimnazjalny 2007 - język polski.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: