Rachunkowość finansowa.pdf

Rachunkowość finansowa

Rachunkowość finansowa stanowi podsystem informacyjny przedsiębiorstwa. Jest to system ewidencji gospodarczej , który ujmuje w

odpowiednich przekrojach, wyraŜone wartościowo: majątek, źródła jego finansowania, stopień jego wykorzystanie, przebieg

procesów gospodarczych i wynik działalności gospodarczej. Efekty procesu ewidencji prezentowane są w sprawozdawczości

finansowej (bilans, rachunek zysków i strat i inne sprawozdania).

Tradycyjnie wymienia się następujące części składowe rachunkowości:

1) księgowość – część ewidencyjna rachunkowości

2) rachunek kosztów – ewidencja, kalkulacja i analiza kosztów

3) sprawozdawczość finansowa

4) analiza finansowa- pozwala na interpretowanie prezentowanych danych liczbowych w sprawozdawczości finansowej.

Najczęściej wykorzystywaną metodą w rachunkowości jest metoda bilansowa ( z łac. Podwójność). Zastosowanie tej metody

przejawia się w ewidencji operacji gospodarczych na dwóch róŜnych kontach po przeciwstawnych stronach. Cechą charakterystyczną

tej metody jest ciągłe poszukiwanie równowagi między stroną rzeczową i finansową. NajwaŜniejszą częścią sprawozdawczości

finansowej jest bilans. Bilans to wartościowe zestawienie majątku i źródeł jego finansowania podmiotu gospodarczego sporządzone

na określony dzień w ściśle określonej przez normy prawnej formie. Przedstawiony jest on w formie tabeli.

Skrócony schemat bilansu:

Bilans przedsiębiorstwa „X” na 31.12.1999

Aktywa

Pasywa

1.majątek trwały

2.majątek obrotowy

1.kapitały własne

2.kapitały obce

∑ 1+2

Wartości bilansu nie moŜna przedstawiać w wartościach naturalnych, nawet dla zagranicznych firm przestawia się go w polskich

złotych. Bilans moŜna sporządzić praktycznie na kaŜdy dzień ale najczęściej sporządza się go na koniec miesiąca, kwartału, roku, a

takŜe w przypadkach przekształcenia, upadłości, przekwalifikowania itp. Układ bilansu wynika z ustawy o rachunkowości z dnia 29

IX 1994 opublikowanej u DU 121/94. Są to 3 wzory bilansów. Pierwszy dotyczy bilansu przedsiębiorstwa przemysłowego, drugi

banków a trzeci ubezpieczycieli.

Majątek trwały charakteryzuje się następującymi cechami:

-posiada stosunkowo wysoką wartość

-zuŜywa się stopniowo w toku procesu produkcyjnego przekazując swoja wartość wytwarzanym produktom lub procesom

-wyrazem stopniowego zuŜywania się majątku trwałego są odpisy amortyzacyjne

-okres uŜytkowania przekracza 1 rok

-jego podgrupy to: rzeczowy majątek trwały i wartości niematerialne i prawne.

Majątek obrotowy róŜni się od majątku trwałego tym Ŝe w stosunkowo krótkim czasie następuje zmiana jego postaci naturalnej

(jakościowe przekształcenie w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej). Cechą charakterystyczną przedsiębiorstwa

produkcyjnego jest to, Ŝe w strukturze zapasów stosunkowo duŜo posiada surowców. Do majątku obrotowego zaliczamy zapasy,

środki pienięŜne i naleŜności.

Kapitał własny to cześć stała kapitału (kapitał podstawowy) i część zmienna. W zaleŜności od formy podmiotu gospodarczego

kapitały przybierają roŜną postać. Umownie dzielimy kapitał na 2 części.

Forma podmiotu gospodarczego

Kapitał (fundusz) podstawowy Kapitały uzupełniające (finansowania)

Spółka z.o.o.

Kapitał udziałowy

Zapasowy i rezerwowy

Spółka akcyjna

Kapitał akcyjny

Zapasowy i rezerwowy

Spółdzielnia

Fundusz udziałowy

Zasobowy

Przedsiębiorstwo państwowe

Fundusz załoŜycielski

Fundusz przedsiębiorstwa

Kapitały obce wyraŜają wielkość środków którymi dysponuje dany podmiot gospodarczy a które są własnością innych podmiotów

gospodarczych. Podlegają one zwrotowi . do czasu zwrotu stanowią one zobowiązania.

Wśród zobowiązań wyliczamy zobowiązania:

-z tytułu dostaw, materiałów, usług (rozliczenia z kontrahentami)

-kredyty bankowe

-rozrachunki publicznoprawne

-dla pracowników 9wynagrodzenia)

kapitały podstawowe, inaczej załoŜycielskie są rejestrowane w sądzie są one względnie stałe. Kapitały finansowania są tworzone

najczęściej z zysków i poŜądaną tendencją jest aby się one zwiększały.

Wskaźnik zadłuŜenia= zobowiązania / kapitały własne

Aktywa bilansu są pogrupowane według zbliŜonej treści ekonomicznej, podobnie pasywa. Aktywa są pogrupowane według rosnącej

płynności tj. moŜliwości spienięŜenia składników majątkowych podmiotu gospodarczego. Pasywa są uporządkowane wg rosnącego

stopnia wymagalności tj. pilności ich zwrotu.

Operacje gospodarcze, konta i ich wykorzystanie w rachunku.

KaŜdy podmiot prowadzi działalność gospodarczą na którą składają się róŜne operacje. Operacje gospodarcze to te zdarzenia, które

powodują wartościowe zmiany w składnikach majątkowych podmiotu gospodarczego i źródłach jego finansowania. Np. jeŜeli

jesteśmy kredytobiorcami to samo złoŜenie wniosku nie jest operacją gospodarczą jest nią natomiast faktyczne zaciągnięcie kredytu.

Konto księgowe jest to podstawowe urządzenie słuŜące do rejestracji operacji gosp. a więc do wszelkich zmian kapitałowych i

majątkowych.

Schemat teowy konta:

Nazwa konta

Debet (winien) Dt (Wn) Kredyt Ct (Ma)

Szczególne cechy konta:

-kaŜde konto ma swoją nazwę

-ma dwie kolumny słuŜące do ewidencji zmian

-w wyniku ewidencji operacji gospodarczych kaŜde konto wykazuje obroty

-w dowolnym czasie istnieje moŜliwość ustalenia stanu konta

Otwarcie konta polega na wpisaniu na podstawie bilansu salda początkowego posiadanego majątku lub źródeł jego finansowania na

odpowiednią stronę konta. Saldo początkowe aktywów wpisuje się na lewej stronie konta, pasywów na prawej.

Ogólne zasady ewidencji na kontach bilansowych przedstawiają schematy:

Konta aktywów (aktywne)

konta pasywów (pasywne)

Saldo początkowe

Zwiększenia Zmniejszenia

Zmniejszenia Zwiększenia

Innym rodzajem kont są konta procesowe (wynikowe). WyróŜniamy konta wynikowe –kosztów, -dochodów, -strat i zysków

nadzwyczajnych. Na podstawie informacji pochodzących z tych kont sporządzany jest rachunek zysków i strat. Wynik finansowy to

zysk lub strata. Jeśli więcej jest kosztów niŜ przychodów to mamy stratę.

Dt Wynik finansowy Ct

Dt Koszty Ct

Dt Przychody Ct

Poniesione koszty Zmniejszenia kosztów Zmniejszenie przychodów Uzyskane przychody

Przeniesienie kosztów na Przeniesienie przychodów

wynik finansowy na wynik finansowy

Dt Straty nadzwyczajne Ct

Dt Zyski nadzwyczajne Ct

Poniesione straty Zmniejszenia strat Zmniejszenia zysków nadzw. Osiągnięte zyski nadzw.

Przeksięgowanie strat na Przeniesienie zysków nadzw.

wynik finansowy

na wynik finansowy

Koszty i przychody są związane z normalną działalnością jednostki gospodarczej. Do kosztów zalicza się celowe zuŜycie środków

materialnych, usług obcych, wypłacone wynagrodzenie pracownicze, podatki i opłaty.

Przychody są realizowane ze sprzedaŜy towarów, produktów i usług. Straty i zyski nadzwyczajne są związane z niepowtarzalnymi i

losowymi zdarzeniami zaistniałymi w podmiocie gospodarczym – np. kradzieŜ, poŜar, ugoda.

Pomiędzy kontami występuje ścisły związek. Powiązanie to nazywamy korespondencją kont. Np. jeśli pobieramy pieniądze z

rachunku do kasy, kontami korespondującymi będą kasa i rachunek. W śród kont wymieniamy takŜe konta syntetyczne i analityczne.

Syntetyczne odzwierciedlają ogólne dane o sytuacji majątkowej i finansowej oraz o wynikach działalności gospodarczej jednostki.

Konta analityczne to urządzenia księgowe słuŜące do szczegółowej ewidencji danych podlegających na kontach syntetycznych.

Rozbudowy analitycznej wymagają konta: rozrachunków, środków trwałych, kapitałów. Kontem syntetycznym generalnie będzie

konto przychodów np. operacyjne, finansowe, zyski nadzwyczajne.

Innym kryterium klasyfikacyjnym jest podział kont na -rozliczeniowe i -rozrachunkowe. Rozrachunkowe dotyczą zobowiązań np. z

budŜetem, kontrahentami. Rozliczeniowe natomiast są kontami przejściowymi między określonymi kontami.

WyróŜniamy takŜe konta korygujące np. „umorzenie środków” trwałych jest kontem korygującym konto „środki trwałe” i pozwala

określić nam środki netto.

Korekta (storno)

Sposobem poprawiania błędnych zapisów na koncie jest storno. Storno dokonywane jest jako storno czarne lub czerwone.

Np. podjęto gotówkę z banku do kasy w wysokości 100zł i gotówkę tą zaewidencjonowano, zapis jednak jest błędny.

1) za pomocą storna czarnego korygujemy:

Dt Rachunek bankowy Ct

Dt Kasa Ct

1) 100

100 (1a

1a) 100 100 (1

100 (1b

1b) 100

1) błędny zapis

1a) storno błędnego zapisu

1b) zapis prawidłowy

2) za pomocą storna czerwonego korygujemy:

Dt Rachunek bankowy Ct

Dt Kasa Ct

1) 100 100 (1b

1b) 100 100 (1

1a) 100 lub

100 lub (1a

100

100 lub oznacza minus

Storno czerwone zapewnia przejrzystość zapisów i nie zawyŜa obrotów. W szczególności jest stosowane do korygowania

ewidencji sprzedaŜy gdy jest ona prowadzona na jednym koncie.

Zasady i metody rachunkowości .

Podstawowe reguły postępowania w rachunkowości obejmujące zasadnicze koncepcje, konwencje i procedury zostały określone jako

reguły rachunkowości.

- Zasada memoriałowa wg której przychody uwaŜa się za osiągnięte w momencie ich wystąpienia a nie wpływu kasowego.

Zgodnie z tą zasadą naleŜy w księgach rachunkowych ująć wszystkie osiągnięte i przypadające na rzecz jednostki gospodarczej

przychody i obciąŜające ją koszty.

- Zasada współmierności- koszty odnoszące się do danych przychodów zaliczane są do tego samego okresu sprawozdawczego, w

ewidencji wydziela się koszty i przychody przyszłych okresów.

- Zasada kontynuacji działania- zakłada Ŝe jednostka w najbliŜszej przyszłości nie ulega likwidacji lub teŜ nie nastąpi istotne

zmniejszenie działalności gospodarczej. Konsekwencją tej zasady jest odmienny sposób wyceny majątku jednostki, która

kontynuuje działalność od wyceny majątku firmy która wkrótce zaprzestanie prowadzić działalność.

- Zasada ciągłości- oznacza stosowanie w kolejnych latach jednakowych zasad: grupowania operacji gospodarczych, wyceny

aktywów. Bilans zamknięcia roku poprzedniego staje się bilansem otwarcia roku bieŜącego.

- Zasada ostroŜnej wyceny- przy ustalaniu wartości majątku, przychodu, kosztów, zobowiązań, naleŜy przyjmować realną wartość

na dzień wyceny np. środki trwałe wykazuje się po uwzględnieniu umorzenia, papiery wartościowe zmniejsza się o trwałą stratę

ich wartości na skutek zmian ich kursów na giełdzie.

4 typy gospodarczych operacji bilansowych:

1) jeden składnik zwiększa się o daną wartość a drugi zmniejsza o tę samą wartość, po stronie pasywów nic się nie dzieje, suma

bilansowa pozostaje bez zmian ∑A=A 1 + (A 2 +Q)

+(A 3 –Q) +...+A n ∑A =∑P

2) zmiana następuje tylko po stronie pasywów, jeden składnik się zwiększa a drugi zmniejsza o tę samą wartość , suma bilansowa

pozostaje bez zmian ∑A=P 1 + (P 2 +Q) +(P 3

–Q) +...+P n ∑A =∑P

3) jeden składnik pasywów rośnie o taką samą kwotę o jaką rośnie jeden składnik pasywów, suma bilansowa wzrasta o daną

wartość Q

A 1 + (A 2 +Q) ... +A n = P 1 + (P 2 +Q)+...+P n ∑A+Q =∑P+Q

4) jeden składnik aktywów zmniejsza się o wartość Q i jeden składnik pasywów zmniejsza się o tę samą wartość, suma bilansowa

maleje o wartość Q

A 1 + (A 2 -Q) ... +A n = P 1 + (P 2 -Q)+...+P n ∑A-Q =∑P-Q

Środki pienięŜne to najbardziej płynne środki bilansu. KaŜda jednostka gospodarcza posiada niezbędne zasoby gotówkowe. Jeśli

firma jest nowa to sam właściciel wyposaŜa ją w środki, potem juŜ pochodzą one z działalności np. sprzedaŜy. Zapasy zamieniają się

w środki pienięŜne. Do środków pienięŜnych są zaliczane; środki pienięŜne w kasie w walucie krajowej i zagranicznej – w skrócie

„kasa”, środki pienięŜne zgromadzone na rachunkach bankowych (rachunek bieŜący, rachunki lokat terminowych, rachunki

inwestycyjne w biurze maklerskim), inne środki pienięŜne (obce weksle i obce czeki tzn. przyjęte przez firmę w wyniku rozliczeń).

Środki pienięŜne mają wpływ na płynność i wypłacalność kaŜdej jednostki gospodarczej. Obrót środkami pienięŜnymi odbywa się w

formie bezgotówkowej i gotówkowej.

Obrót gotówkowy realizowany jest za pośrednictwem kasy, w której występują znaki pienięŜne w walucie krajowej i zagranicznej,

jak równieŜ substytuty znaków pienięŜnych (czeki gotówkowe). Maksymalny zapas gotówki w kasie ustala kierownik jednostki

organizacyjnej uwzględniając posiadane warunki zabezpieczenia gotówki jak równieŜ wielkość obrotu gotówkowego i moŜliwości

bezpiecznego transportowania gotówki z i do banku. W naszej gospodarce obrót gotówkowy zmniejsza się na rzecz obrotu

100

bezgotówkowego. Osobą materialnie odpowiedzialną za pobraną gotówkę jest kasjer. Wszelkie operacje finansowe, kaŜdy przychód

gotówki do kasy powinien być potwierdzony dokumentem „kasa przyjmie” KP. TakŜe kasjer gdy przywozi pieniądze z banku musi

wystawić dokument KP. Kasjer moŜe dokonać wypłaty gotówki na podstawie: -faktury VAT , -rachunku uproszczonego, -listy płac, -

wniosku o zaliczkę. Jeśli brak tych dokumentów źródłowych to dopuszczalny jest dokument zastępczy „kasa wypłaci” KW. Wówczas

gdy kasjer odprowadza gotówkę do banku dowodem tego jest bankowy dowód wpłaty. Na koniec kaŜdego dnia operacyjnego kasjer

sporządza raport kasowy w którym podaje saldo początkowe kasy, przychody, rozchody z kasy a takŜe saldo końcowe. Saldo

końcowe dzisiaj staje się saldem początkowym jutro. Ewidencja gotówki w kasie prowadzona jest na koncie środki pienięŜne w kasie

(kasa). Stan początkowy oraz wpłaty gotówki są księgowane po stronie debetowej a wydatki po stronie kredytowej. Po stronie

debetowej zawsze musi być więcej obrotów niŜ po stronie kredytowej.

Dt Kasa Ct

Sp 50

Wpłaty wypłaty

100 120

150 120

--- 30 Sk -przechodzi do bilansu jako środki

150 150 pienięŜne w kasie

Konto kasa ma konto zawsze debetowe informujące nas o stanie gotówki w kasie.

Konto kasa koresponduje z następującymi kontami:

Dt Kasa Ct

Dt R-k bankowy Ct

1a 2b

Dt Pozostałe rozrach. z pracow. Ct

1b 2b

Dt Inne środki pien. Ct

Dt Rozrach. z dostawcami Ct

Dt SprzedaŜ Ct

Dt Rozrach. publ- prawne Ct

Dt Przychody przyszłych okresów Ct

Dt Rozrach. z tytułu wynagrodz. Ct

1) Wpływy gotówki do kasy

a) podjęcie gotówki z banku na podstawie czeku gotówkowego

b) wpłata rozliczonej zaliczki

c) zdyskontowanie weksla obcego – kwota otrzymana

d) wpływy z tytułu sprzedaŜy gotówkowej

e) zaliczka na poczet przyszłych dostaw

2) Wypłaty gotówki z kasy

a) odprowadzenie gotówki do banku

b) wypłata zaliczki pracownikom

c) uregulowanie zobowiązania względem kontrahenta

d) uregulowanie zobowiązań wobec budŜetu

Niedobory, nadwyŜki kasowe.

Przynajmniej raz w roku zgodnie z prawem powinna być przeprowadzona inwentaryzacja kasy i szczegółowe przeliczenie gotówki.

Ujawnione w wyniku inwentaryzacji niedobory lub nadwyŜki kasowe są ujmowane na kontach „ rozliczenia niedoborów i szkód’

względnie ‘rozliczenia nadwyŜek”.

Dt Kasa Ct

Dt Rozliczenie nadwyŜki Ct

Dt Rozliczenia niedoborów i szkód Ct

1a 1b

Operacja (1a) to ujawnienie nadwyŜki kasowej, wystawiamy wtedy dokument KP. Operacja (1b) to stwierdzenie niedoboru

kasowego, wystawiamy dokument KW.

Ewidencja zagranicznych środków pienięŜnych.

Środki pienięŜne w walucie obcej wykazuje się w księgach rachunkowych wg wartości nominalnej przeliczonej na wartość złotową

po kursie zakupu lub sprzedaŜy danej waluty. Środki pienięŜne w zagranicznej walicie ewidencjuje się na koncie dwuwalutowym.

Dt Kasa DEM Ct

Dt Kasa PLN Ct Dt Pozost. koszty finans. Ct Dt Przychody finans. Ct

1) 1000

1) 2.395 100 (3

3) 100

5 (2

2) 5

róŜnice kursowe

1)dzień zakupu 1DEM=2,395

2)na dzień bilansowy 1DEM= 2,400

3)na dzień bilansowy 1DEM=2,300

JeŜeli waluta wzrośnie lub spadnie to na koniec miesiąca naleŜy urealnić wartość.

Obrót bezgotówkowy

Formy rozliczeń bezgotówkowych:

-polecenie przelewu

-czeki rozrachunkowe

-akredytywa

Polecenie przelewu to najczęściej stosowana forma rozliczeń między kontrahentami. Wystawca przelewu zleca swemu bankowi by

obciąŜył jego konto określoną sumą i przekazał ją do banku wierzyciela.

Czek rozrachunkowy jest równieŜ dyspozycją dla banku przelania wymienionej kwoty przelewu z konta wystawcy na konto

wierzyciela. Otrzymany czek od dłuŜnika wierzyciel przekazuje do swojego banku, który to uznaje rachunek wierzyciela zwykle po

2,3 dniach. W tym przypadku wierzyciel składa czek.

Akredytywa- polega na wydzieleniu na wniosek dłuŜnika określonej kwoty na odrębnym rachunku bankowym.

Obrót bezgotówkowy dokonywany jest za pośrednictwem rachunku bankowego. Ewidencję środków pienięŜnych w banku prowadzi

się na koncie rachunek bieŜący. Stan początkowy oraz wpływy księguje się po stronie winien, wypłaty środków pienięŜnych po

stronie Ma. W przypadku posiadania kilku rachunków bieŜących naleŜy prowadzić ewidencję analityczną na poszczególne rachunki.

Ewidencja

Powiązania księgowe konta rachunek bieŜący:

Dt Rachunek bieŜący Ct

Dt Kasa Ct

1a 2a

Dt Kredyt bankowy Ct

Dt Rozrachunki z dostawcami Ct

1b 2b

Dt Inne środki pienięŜne Ct Dt Rozrachunki publiczno -prawne Ct

Dt Rozrachunki z odbiorcami Ct

Dt Koszty finansowe Ct

Dt Przychody finansowe Ct

Dt Zobowiązania wekslowe Ct

Dt Kredyty bankowe Ct

1-wpływy na rachunek bieŜący

a- wpłata (odprowadzenie) gotówki do banku

b- otrzymany kredyt bankowy

c- realizacja weksla (czeku) obcego

d- wpływa naleŜności od odbiorców

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: