Książeczka o Sobieskim dla dzieci polskich 1883.pdf

8962

KSIĄŻECZKA

SOBlESKIM

dla

Dzieci Polskich.

Ułożył

Józef Chociszewskl.

Poznań 1883. ^L

Nakładem Księgarni Ludowej

za Bramką nr. 5.

Biblioteka Narodowa

Warszawa

30001008646444

WSTĘP.

Popiersie Sobieskiego na medalu, wybitym

po zwycięstwie wiedeiiskiem.

[MM

4 fagi

Jan III Sobieski należy do najsła-

wniejszych królów i bohaterów pol-

skich. Jego i Kościuszki imię znane

jest i cenione na całej kuli ziemskiej.

"Jan III zasłużył się dobrze nietylko

Polsce, ale i całemu chrześciaństwu,

gdyż 1683 r. pobił Turków w dwóch

wielkich bitwach pod murami Wiednia

i pod Parkanami, przez co ocalił Au-

stryą i stał się obrońcą chrześciaii-

stwa. Odtąd- Turcy zaprzestali na-

padać na chrześciaiiskie narody.

W r. 1683 przypada dwóchsetna

rocznica zwycięztwa pod Wiedniem

i Parkanami, przeto słuszna, aby w tym

pamiętnym roku zapoznać się bliżej

z życiem i czynami naszego Wielkiego

Króla Jana III. Mianowicie dorasta-

_ 4 —

jące młodo pokolenie polskie powinno

znać dobrze zacny żywot i sławne

sprawy Sobieskiego, który jest tak

wymownym wzorem i przykładem, s'

tylko pobożnością, pilnością w naukac

i uszanowaniem starszych może mło-

dzież stać się pociechą rodziców,

a chlubą i zaszczytem kraju ojczy-

stego.

Czytajcie zatem, kochane dzieci

polskie, pilnie tę książeczkę i uczcie

się na pamięć wierszyków o Sobie-

skim, abyście zawczasu starały się

naśladować piękne czyny Jana III.

Jak Jaś w Krakowie uszanował

nauczyciela.

Czy wiecie dzieci,: gdzie leży Kra-

ków i co to jest, a raczej był ten

Kraków ? Oto Kraków leży nad rzeką

Wisłą, a dziś znajduje się pod pano-

waniem austryackiém. Niegdyś była

to stolica Polskiego Narodu — tam

długi czas rządzili polscy królowie,

tam też ich groby, tam śpią po trudach

i życiu pełnem sławy. W Krakowie

istniała i istnieje jeszcze wysoka szkoła,

zwana Wszechnicą, albo też z łacińska

akademią lub uniwersytetem. Tę

Wszechnicę w Krakowie założył Ka-

zimierz Wielki, król polski, r. 1364,

a zatem przeszło 500 lat temu. W téj

szkole kształcili się i kształcą po dziś

dzień młodzi Polacy na księży, sędziów,

lekarzy, nauczycieli i wogóle uczonych

_ 6 —

ludzi. Tam tóż dawnemi czasy uczył

się młodzieniec polski, Jan imieniem.

Był to syn znakomitego i bardzo bo-

gatego pana polskiego. Jan był po-

bożnym, pilnym młodzieńcem, a na-

uczycieli swych tak kochał i tak ich

słuchał, jakby własnych rodziców.

Wiedział on dobrze, że rodzice dali

nam życie, ale nauczyciele uczą nas,

jak żyć należy, ztąd ich trzeba kochać

i szanować.

Był wtedy między profesorami czyli

nauczycielami Wszechnicy Jagielloń-

skiej (tak się zwykle zwie ta wysoka

szkoła, ponieważ król polski Jagiełło

na nowo ją założył) mąż pobożny,

świątobliwy i uczony, nazwiskiem

Dąbrowski. Kochał go i szanował

bardzo nasz Jan, a i ów profesor

wielce miłował skromnego ucznia.

Razu pewnego nauczał Dąbrowski

w sali zgromadzoną młodzież. Stał na

katedrze, a na głowie miał czapkę, zwa-

ną biretem, na znak iż był profesorem.

I stało się, że spadł mu biret z głowy

na ziemię. Jakoś z młodzieży nie kwa-

pił się żaden, aby podnieść z ziemi

— 7 —

czapkę i podać ją nauczycielowi. Za-

pewne niejeden panicz, dla tego, iż

był synem bogatego wojewody lub

kasztelana, miał sobie za ujmę, gdyby

się schylił po czapkę. Wtem oto wy-

stąpił dorodny młodzieniec z tłumu

i podniósłszy czempędzej biret, podał

go z uszanowaniem nauczycielowi. Był

to ów Jan, syn jednego z najbogatszych

polskich panów. Profesor spojrzał

rozczulony na młodzieńca i tak powie-

dział: „Niech ciblog03ławi Bóg wszech-

mogący, dobry młodzieńcze, za to, iż

uszanowałeś swego nauczyciela i star-

szą osobę." A potem dodał po łaci-

nie: „Non moriar, donec videro dia-

dema in capite tuo," co znaczy po

polsku: „Nie umrę, dopóki nie ujrzę

korony na twej głowie." Wymówił

te słowa Dąbrowski poważnym i uro-

czystym, jakoby proroczym głosem.

Gdy nasz Jan skończył szkoły,

wtedy poświęcił się wojskowemu zawo-

dowi. Był mężnym, dzielnym, a że i

nauki posiadał, więc wnet się odzna-

czył na wojnach przeciw Szwedom,

Turkom i Tatarom, nieprzyjaciołom

Pomnik Jana 'Il ff Warszawie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: