Zygmunt II August.rtf

Tytuł królewski [edytuj]

Zygmunt August z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, a także książę ziem: krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej, kijowskiej,ruskiej, wołyńskiej, pruskiej, mazowieckiej, podlaskiej, chełmińskiej, elbląskiej, pomorskiej, żmudzkiej, inflandzkiej etc. pan i dziedzic. (łac. Sigismundus Augustus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, nec non terrarum Cracoviae, Sandomiriae, Siradiae, Lanciciae, Cuiaviae, Kijoviae, Russiae, Woliniae, Prussiae, Masoviae, Podlachiae, Culmensis, Elbingensis, Pomeraniae, Samogitiae, Livoniae etc. dominus et haeres.).

Życie i działalność [edytuj]

Zygmunt II August, jedyny żyjący syn króla Zygmunta I Starego, był ostatnim królem z dynastii Jagiellonów. Przebywał od 1529 w Wilnie, jako wielki książę Litwy. 20 lutego 1530 arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski Jan Łaski koronował go vivente rege na króla Polski w katedrze wawelskiej.

Zygmunt II August, podobnie jak ojciec, oparł swe rządy na współdziałaniu z Senatem i magnaterią. Po śmierci w 1545 swej pierwszej żony Elżbiety Austriaczki zHabsburgów, zawarł w 1547 potajemnie małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną, przymuszony do niego przez jej braci, niektórzy sądzą, że z miłości (Król miał poznać Barbarę w Wilnie, długo przed ślubem, około 1544 roku), a wbrew woli swej matki Bony. Gdy małżeństwo to zostało ujawnione, zostało uznane przez magnaterię zamezalians, godzący w powagę korony polskiej. Mimo to Barbara została koronowana na królową Polski 7 grudnia 1550, ale już w następnym roku zmarła. Pochowana została w katedrze wileńskiej. Zygmunt ożenił się jeszcze trzeci raz, z księżniczką austriacką, młodszą siostrą swej pierwszej żony – Katarzyną. Natomiast Bona, skłócona z synem i dworem królewskim, wyjechała do Bari we Włoszech, skąd pochodziła, i tam w 1557 zmarła, otruta przez zausznika hiszpańskich Habsburgów.

W 1568 roku Zygmunt II August zaciągnął od Księstwa Pomorskiego pożyczkę na kwotę 100 000 talarów, którą jego następcy uważali za osobiste zobowiązanie króla i nie poczuwali się do jej spłaty[1].

Polityka [edytuj]

W 1557 przeprowadził udaną demonstrację zbrojną, tzw. wyprawę pozwolską, w wyniku której zmusił kawalerów mieczowych do jednoznacznego opowiedzenia się po stronie polsko-litewskiej w jej konflikcie z Carstwem Rosyjskim. 14 września 1557 podpisano traktat poswolski. W 1561 do Polski przyłączone zostały jako lennoInflanty, od XIII w. opanowane przez Krzyżaków z Zakonu Kawalerów Mieczowych. Ostatni wielki mistrz tego zakonu, Gotthard Kettler, został lennikiem Polski z utworzonego świeckiego Księstwa Kurlandii i Semigalii. Rozpoczęła się wtedy I wojna północna o panowanie nad Bałtykiem (1563-1570). Między innymi z uwagi na problemy, związane z ciężką wojną o Inflanty, prowadzoną z carem Rosji Iwanem IV, król Zygmunt II August, szukając szerszego wsparcia wśród szlachty, zdecydował się na wprowadzenie postulowanych przez nią reform, m.in. podatkowych, gospodarczych i utworzenia stałego wojska. Skarb państwa zasiliła zwłaszcza tzw. ...