CHOROBY WEWNĘTRZNE              W10              03.12.03

Choroba Crohna

Definicja: jest to rozciągłe odcinkowe zapalenie wszystkich warstw układu żołądkowo-jelitowego z najczęstszą lokalizacją w końcowym odcinku jelita krętego i bliższym odcinku okrężnicy.

Obraz kliniczny i powikłania układowe:

·         Jelita: biegunka, ból w jamie brzusznej, czasami stolce tłuszczowe, czasami krwawienia z odbytnicy, zmiany okołoodbytnicze,

·         Ogólnoustrojowe: utrata masy ciała, gorączka, opóźnienie wzrostu u dzieci, objawy zespołu złego wchłaniania,

·         Skóra, oczy, jama ustna: rumień guzowaty, zapalenie nadtwardówki, zapalenie błony naczyniowej, owrzodzenie nadżerkowe,

·         Stany i artropatia jelitowa (obejmująca niesymetrycznie duże stawy), zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,

·         Wątroba: zmiany stłuczeniowe, ziarniakowate zapalenie wątroby, marskość, zmiany amyloidowe (bardzo rzadkie),

·         Drogi żółciowe: kamica przewodów żółciowych (w chorobach końcowego odcinka jelita krętego lub po resekcji), zarastające zapalenie dróg żółciowych (w zapaleniu jelita grubego), rak przewodów żółciowych (w zapaleniu jelita grubego),

·         Nerki: kamienie szczawianowe (w chorobach końcowego odcinka jelita krętego lub po resekcji), kamienie moczanowe (w zapaleniach całego jelita grubego), amyloidoza (bardzo rzadko),

·         Układ krwionośny: zakrzepy tętnic i żył.

Wrzodziejące zapalenie okrężnicy

Definicja: przewlekła zapalna choroba jelita grubego, szerząca się w sposób ciągły z wytwarzaniem owrzodzeń powierzchownych warstw błony śluzowej.

Umiejscowienie: choroba zaczyna się zazwyczaj w odbytnicy i rozszerza się ośrodkowo na okrężnicę, okrężnica jest zawsze zajęta. Zajęcie całej okrężnicy stwierdza się u 20-50% przypadków.

Obraz makroskopowy:

·         Okres początkowy: stwierdza się zazwyczaj ....

·         Okres zaawansowany, przewlekły: nawracające owrzodzenia powodują zniszczenie błony śluzowej i zanik normalnych jej fałdów.

Klinika:

·         Krwisto-śluzowa biegunka,

·         Bóle brzucha, bolesne parcie na stolec,

·         Niekiedy stany podgorączkowe.

Uchyłkowatość i zapalenie uchyłków

Występowanie:

Częstość choroby zwiększa się z wiekiem i po 70 roku życia. U 70% ludzi stwierdza się uchyłki okrężnicy. Bezobjawowa uchyłkowatość przechodzi w chorobowe zapalenie uchyłków, jeżeli występuje zastój kału i zapalenie ściany jelita w obrębie uchyłku.

·         uchyłki esicy 2/3 wszystkich przypadków, zazwyczaj są to uchyłki rzekome z wypukleniami błony śluzowej jelita przez luki w błonie mięśniowej naczyń ....

·         uchyłki kątnicy: są to rzadkie, nieraz wrodzone uchyłki prawdziwe, z wypukleniem całej ściany jelita, częste bywają w Japonii.

Klinika:

·         Bezobjawowa uchyłkowość 90%,

·         Zapalenie uchyłków z objawami chorobowymi:

o       Zapalenie uchyłku esicy:

§         Bóle w lewym podbrzuszu („lewostronne zapalenie wyrostka robaczkowego”).

Objawy:

·         Zaparcia, wzdęcia brzucha,

·         Niekiedy wyczuwalne bolesne powłoki,

·         Czasami stany podgorączkowe,

·         Ewentualnie leukocytoza, przyspieszone OB.

Polipy okrężnicy

Częstość występowania:

Choruje 10% dorosłych (w materiale sekcyjnym z upływem lat coraz częściej), powyżej 60 roku życia w 20% przypadków. Więcej niż połowa polipów okrężnicy jest umiejscowiona w okrężnicy.

Patogeneza:

Terminem „polip” określamy każde wypulkenie w świetle jelita. W okrężnicy wyróżniamy 4 typy histologiczne: gruczolaki, hamartoma, przerostowe i zapalne polipy.

Rak okrężnicy i odbytnicy

Objawy kliniczne:

·         Ogólnoustrojowe i utrata masy ciała,

·         Jelitowe i zaparcia, biegunki, ból w jamie brzusznej, krwawienia z odbytnicy, macalny opór w jamie brzusznej, niedrożność,

·         Krew: niedokrwistość z nadmiaru żelaza.

Choroby trzustki

Ostre zapalenie trzustki

Przyczyny:

·         Mechaniczna obturacja (kamica żółciowa),

·         Alkohol i czynniki jatrogenne (ERCP i po leczeniu chirurgicznym),

·         Leki (azotiopryna, kortykosteroidy),

·         Zakażenia ( swinka, wirus Coźackie).

Wskaźniki ciężkości choroby:

·         Wiek >55 roku życia,,

·         WBC (liczba krwinek białych) >16*199/l,

·         Hipokalcemia (Ca<8mg% (2,2mmol/l)),

·         Uszkodzenie nerek (stężenie mocznika >2mmol/l),

·         Niedotlenienie (PO2<60mmHg),

·         Kwasica (stężenie zasad >mmol/l).

Rak trzustki

Występowanie:

Rocznie zachorowuje 10:100000 mieszkańców. Po raku okrężnicy i żołądka jest to trzeci co do częstości guz przewodu pokarmowego. Najczęściej chorują osoby w 6 dekadzie życia.

Etiologia:

Nieznana, palenie papierosów i picie kawy zwiększają ryzyko zachorowania na raka trzustki.

Patogeneza:

Przeważnie są to gruczolakoraki, które najczęściej umiejscawiają się w głowie trzustki (70%). Punktem wyjściowym jest w 90% nabłonek małych przewodów trzustkowych (rak przewodowy) w 10% nabłonek pęcherza (rak pęcherzowy), wczesne przerzuty drogą krwi i chłonką.

Rak trzustki cechuje się:

·         Trudnym rozpoznaniem,

·         Trudnym leczeniem,

·         Złym rokowaniem.

Klinika:

·         Objawy jak w przewlekłym zapaleniu trzustki (trudne rozpoznanie różnicowe):

o       Bóle w nadbrzuszu i plecach,

o       Utrata łaknienia, nudności, wymioty, utrata masy ciała,

o       Towarzyszące zapalenie trzustki (wzrost lipazy).

·         Ewentualnie żółtaczka w raku głowy trzustki może stanowić wczesny objaw (25%); w raku brodawki może pojawić się okresowo...