1

Nauczanie dzieci z uszkodzeniem mózgu metodą Glenna Domana

              Do dzisiaj uszkodzenie mózgu jest oceniane przez specjalistów jako coś nie rokującego żadnych nadziei, coś nie podlegającego zmianom i nieodwracalnego. Zamiast postawić pod znakiem zapytania techniki leczenia, określa się dziecko jako nieuleczalne. Rodzice zamiast przyjrzeć się własnym postawom i zawiedzionym nadziejom, marzeniom, poszukują magicznego rozwiązania, a tysiące dzieci odprawiane są za mury instytucji opiekuńczych.

Rodzice usiłują je kochać, ale nie wiedzą jak. Kochają je za to, jakimi mają nadzieję, że się staną, jakimi według nich każde dziecko stać się powinno. Nie kochają dziecka z uszkodzeniem mózgu za to, jakim jest. Doprowadzają się do szaleństwa próbując dostosować życie do własnych marzeń, zapominając, że to dziecko ma uszkodzenie mózgu, a nie oni.

           Rodzice zawsze mają możliwość wyboru między rehabilitacją dziecka a umieszczeniem w placówce opiekuńczej. Dziecko z uszkodzeniem mózgu zawsze zdane jest na oczekiwania, powinności i obowiązki rodziców. Rodzice dokonują w stosunku do swoich dzieci różnorodnych wyborów. Starają się postępować najlepiej jak potrafią. Część z nich wybiera rehabilitację dziecka metodą Glenna Domana – nie każdy rodzic lub nauczyciel ma predyspozycje do pracy z dzieckiem tą metodą.

Podstawa metody: założenie, że mózg jest plastyczny i w granicach nam jeszcze nie znanych można go usprawnić.

Cel ogólny: Wypracowanie dla dziecka z uszkodzeniem mózgu najwyższego stopnia niezależności, jaki jest dla niego osiągalny.

Nikt nie może dać gwarancji, że cel ten zawsze zostanie osiągnięty.

Realizacja celu:

·         Występowanie przeciwko typowemu pesymistycznemu podejściu do uszkodzenia mózgu: „jest definitywnym stanem a nie chorobą, rodzicom i dziecku należy tylko współczuć.”

·         Diagnoza wstępna: określenie możliwości danego dziecka w oparciu o kartę profilu rozwoju sensoryczno – motorycznego [ zastosowanie profilu pomaga nam w dokładnym ustaleniu tego, co dziecko potrafi, a czego nie potrafi robić ]

·         Stymulacja rozwoju fizycznego, intelektualnego i społecznego według  ułożonego dla dziecka programu.

·         Oparcie programu stymulacji na podstawowych zasadach: częstości, intensywności i czasu trwania stymulacji.

·         Ewaluacja programu stymulacji co 6 miesięcy.

Program jest trudny do realizacji: męczący, wymaga dużego zaangażowania, wielokrotnych powtórzeń, konsekwencji. W  CHWILI  OBECNEJ  NIE  MA  INNYCH  MOŻLIWOSCI  LECZENIA  USZKODZENIA  MÓZGU.

Diagnoza wstępna

Od urodzenia każde normalne dziecko rozwija się według bardzo wyraźnie wyodrębnionych etapów w sześciu najważniejszych obszarach funkcjonowania: wzroku, słuchu, zmysłu dotyku, ruchu, mowy, sprawności rąk.

              Wyróżnia się osiem etapów, przez które przechodzi normalne dziecko na drodze ku dorosłości. Występują one w dość dokładnie określonym wieku dziecka, w zakresie wymienionych sześciu funkcji. Karta profilu rozwojowego sensoryczno – motorycznego posiada 48 rubryk – po 8 dla każdej funkcji – przedstawiających umiejętności, jakie dziecko powinno posiąść w zależności od swojego wieku.

Stymulacja rozwoju fizycznego, intelektualnego i społecznego

Według ułożonego dla dziecka programu

Program stymulacji dla chłopca, ustalony po diagnozie wstępnej w oparciu o kartę profilu rozwojowego.

PROGRAM   STYMULACJI  FIZYCZNEJ  

CELE:

·         Stworzyć okazję ruchu i koordynacji na poziomie mostu, śródmózgowia

·         Dać informację do mózgu o podstawowym skoordynowanym ruchu

·         Polepszyć koordynację oka, ręki i nogi

·         Powiększyć klatkę piersiową

·         Wzmocnić chwyt

·         Zwiększyć czucie dotyku

·         Polepszyć koncentrację

·         Ustalić dominację oka , ręki, nogi

·         Zwiększyć czucie rąk

·         Polepszyć świadomość przestrzeni, orientację przestrzenną

·         Polepszyć równowagę

·         Wzmocnić zbieżność wzrokową

·         Poprawić postawę

·         Zwiększyć pewność siebie, odwagę

Dodatkowo:

·         Lekcje pływania 1x w tygodniu

·         Biegi  20 metrów, 2x w tygodniu

·         Jazda na rowerze tak często jak to jest możliwe

·         Gry z piłką  5 minut w ciągu dnia [ rzucać i chwytać małą; kulać do kręgli; rzucać piłką na ścianę i chwytać; rzucić, klasnąć i chwytać; rzucać piłką na podłogę; kopać; kopać do bramki; rzut piłką do kosza; rzut obręczami na cel; rzut małymi piłkami do wiadra; rzuty lotkami, piłką na rzepy, gra paletkami i balonem]

PROGRAM  STYMULACJI  INTELEKTUALNEJ

Zasadnicze cele nauczania dzieci z uszkodzeniem mózgu [ porażenie mózgowe, nadpobudliwość, padaczka, autyzm, zespół Downa, opóźnienie psychoruchowe, upośledzenie umysłowe ] są takie same, jak dzieci zdrowych uczących się w szkołach masowych. Nauczając dzieci zdrowe i dzieci z uszkodzeniem mózgu dążymy do przekazania im określonego, uporządkowanego systemu wiadomości, niezbędnego zasobu umiejętności i nawyków oraz możliwości wykorzystywania wiedzy w praktyce.

              Różnice zaczynają się w umożliwiającym osiągnięcie tych celów sposobie pracy z dziećmi. Dziecko będzie osiągało mierne wyniki, jeżeli jego motywacja do nauki będzie niska, a zdolność koncentracji uwagi słaba.

W przypadku dzieci z uszkodzeniem mózgu sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej. Do niskiej motywacji i słabej koncentracji dochodzą  znaczne zaburzenia lub opóźnienia w rozwoju podstawowych dla drogi szkolnej dziecka funkcji, takich jak: analiza i synteza wzrokowa i słuchowa, koordynacja wzrokowo – ruchowa, lateralizacja, sprawność ruchowa – w tym przede wszystkim – manualna, mowa itd. Dzieci z uszkodzeniem mózgu nie są jednakowe, nawet jeśli chodzi o ich funkcjonalne umiejętności, co można tłumaczyć typem uszkodzenia, który u nich występuje.

Istnieje zatem konieczność układania programu nauczania przystosowanego do dziecka oraz zastosowanie odpowiedniego sposobu podawania go, gdyż nawet pomimo normy intelektualnej dzieci z uszkodzeniem mózgu w szkole masowej są skazane na niepowodzenia już w momencie startu. Po diagnozie wstępnej przystępujemy do opracowywania programu odpowiadającego potrzebom danego dziecka. Musimy włączyć te metody, które pomogą:

-          rozwinąć opóźnione u niego umiejętności

-          pobudzić rozwój brakujących umiejętności

-          inicjować nabywanie umiejętności nowych

Podstawowe zasady podczas realizacji programu stymulacji intelektualnej to:

częstość, intensywność i czas trwania stymulacji.

Przykładowy program dla chłopca 8 – letniego z uszkodzeniem mózgu