UKŁAD KRĄŻENIA
SERCE:
Układ sercowo- naczyniowy:
Serce leży w przestrzeni zwanej śródpiersiem środkowym. W sercu wyróżniamy:
o Podstawę,
o Wierzchołek (koniuszek),
o Powierzchnię przednią (mostkowo- żebrową),
o Powierzchnię tylno- dolną (przeponową),
o Powierzchnię lewą (płucną),
o Brzeg prawy.
Serce ma 2 przedsionki i 2 komory.
Przedsionki tworzą kieszonkowate uwypuklenia zwane uszkami.
Zastawki w sercu:
a) Półksiężycowate (w kształcie gniazd jaskółczych)- aorta i pień płucny.
b) Przedsionkowo- komorowe (oddzielają przedsionki od komór):
- między PP i PK- zastawka trójdzielna,
- między LP i LK- zastawka dwudzielna (mitralna).
Budowa ściany serca (od wewnątrz):
1) Wsierdzie- to nabłonek spoczywający na błonie podstawnej, wyściełający od wewnątrz ściany serca.
2) Śródsierdzie- składa się z 3 elementów:
o Mięsień sercowy- poprzecznie prążkowany. Jego czynność jest niezależna od woli.
Mm. brodawkowate- ich ścięgna zwane strunami ścięgnistymi przyczepiają się do płatków zastawek przedsionkowo- komorowych.
UWAGA! W mięśniówce komór odnajdujemy mm. brodawkowate, w mięśniówce przedsionków zaś znajdują się mięśnie grzebieniaste!!!
Mięśniówka LK jest grubsza niż PK.
o Szkielet serca:
-4 pierścienie włókniste (otaczające ujścia zastawek),
-2 trójkąty włókniste,
-Część błoniastej przegrody międzykomorowej.
o Układ bodźco- przewodzący- składa się z elementów zapewniających tzw. automatyzm serca (rytmiczne skurcze i rozkurcze). Należą tu:
- węzeł zatokowo- przedsionkowy,
- węzeł przedsionkowo- komorowy,
- pęczek przedsionkowo- komorowy (pęczek Hissa), który dzieli się na 2 odnogi,
- włókna Purkiniego (zakończenia tego układu).
Układ bodźco- przewodzący regulowany jest przez ośrodki znajdujące się w pniu mózgu.
3) Nasierdzie
Serce leży w worku osierdziowym.
Osierdzie dzielimy na:
1) włókniste (na zewnątrz),
2) surowicze (wewnątrz). Składa się z 2 warstw:
· blaszkę trzewną (tzw. nasierdzie- element łączący ścianę serca i osierdzie).
· blaszkę ścienną.
Między tymi warstwami znajduje się potencjalna przestrzeń z płynem surowiczym.
Unaczynienie serca:
· 2 tętnice wieńcowe (prawa i lewa), będące gałęziami aorty wstępującej.
Tętnice te pojawiają się na powierzchni serca między pniem płucnym a uszkiem odpowiedniego przedsionka.
-Tętnica wieńcowa prawa oddaje gałąź międzykomorowa tylną.
- Tętnica wieńcowa lewa oddaje gałąź międzykomorowa przednią.
Żyły serca uchodzą do zatoki wieńcowej, która znajduje się na powierzchni przeponowej między lewym przedsionkiem, a lewą komorą.
Unerwienie serca:
· Autonomiczny splot sercowy ( wtórny od splotu śródpiersiowego).
Krążenie duże rozpoczyna się w LK, z której wychodzi aorta (rozprowadza krew po całym organizmie), a kończy się w PP, do którego uchodzą żyły główne górna i dolna.
Krążenie małe zaczyna się w PK, z której wychodzi pień płucny, dzielący się na 2 tętnice płucne, a kończy się w LP, do którego uchodzą żyły płucne (po 2 z każdego płuca).
NAJWAŻNIEJSZE TĘTNICE:
1) AORTA- rozpoczyna się w lewej komorze. Dzieli się na:
· Część wstępującą,
· Łuk aorty,
· Część zstępującą, dzielącą się na:
- część piersiową,
- część brzuszną.
I rzędowe odgałęzienia od aorty:
o Część wstępująca aorty ( odchodzą od niej 2 tętnice wieńcowe),
o Gałęzie łuku aorty:
a) pień ramienno- głowowy- odchodzi po prawej stronie od łuku aorty i dzieli się na:
- tętnicę szyjną wspólną prawą,
- tętnicę podobojczykowa prawą.
b) tętnica szyjna wspólna lewa- odchodzi po lewej stronie od łuku aorty.
c) tętnica podobojczykowa lewa- j. w.
Aorta piersiowa naczynia więc ściany i narządy klatki piersiowej z wyjątkiem serca.
Aorta piersiowa przechodzi następnie przez przeponę w otworze zwanym rozworem aortowym i staje się aorta brzuszną.
Gałęzie aorty piersiowej dzielimy na:
o Ścienne:
- tętnice przeponowe górne,
- tętnice międzyżebrowe tylne.
o Trzewne:
- gałęzie przełykowe,
- gałęzie osierdziowe,
- gałęzie oskrzelowe,
- gałęzie śródpiersiowe
Aorta brzuszna- na poziomie L4 dzieli się na 2 tętnice biodrowe wspólne. Każda z nich dzieli się na
v tętnicę biodrową wewnętrzną (unaczyniającą ściany i narządy miednicy),
v tętnicę biodrową zewnętrzną, przedłużającą się w tętnicę udową.
Gałęzie aorty brzusznej dzielimy na:
o Ścienne-(są to zawsze gałęzie parzyste):
- tętnice lędźwiowe,
- tętnice przeponowe dolne.
o Trzewne- dzielimy na gałęzie:
a) parzyste:
- tętnice nerkowe,
- tętnice nadnerczowe,
- tętnice środkowe,
- tętnice jajnikowe,
- tętnice jądrowe.
b) nieparzyste:
- tętnica krezkowa górna i dolna (unaczyniają jelita),
- krótki pień trzewny, który dzieli się na:
- tętnicę wątrobową wspólną,
- tętnicę śledzionową,
- tętnicę żołądkową lewą.
3) TĘTNICE UNACZYNIAJĄCE KOŃCZYNY.
A) KOŃCZYNA GÓRNA:
Ø Tętnica podobojczykowa- biegnie poniżej obojczyka i na brzegu zewnętrznym I żebra przechodzi w tętnice pachową.
Tętnica pachowa biegnie w jamie pachowej razem z pęczkami splotu ramiennego i na brzegu dolnym mięśnia piersiowego większego przechodzi w tętnicę ramienną.
Tętnica ramienna biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego ramienia ( + n. pośrodkowy). W dole łokciowym dzieli się na tętnicę łokciową i promieniową.
Tętnica łokciowa biegnie wzdłuż mm. zgnaczy łokciowych nadgarstka ( + n. łokciowy).
Tętnica promieniowa biegnie wzdłuż m. ramienno- promieniowego (+ gałąź powierzchowna n. promieniowego).
Tętnica podobojczykowa
przedłuża się w :
↓
Tętnica pachowa
Tętnica ramienna
w dole łokciowym dzieli się na:
↓ ↓
Tętnica łokciowa Tętnica promieniowa
kończy się w łuku kończy się w łuku
dłoniowym dłoniowym głębokim
powierzchownym
B) KOŃCZYNA DOLNA:
Ø Tętnica biodrowa zewnętrzna- poniżej więzadła pachwinowego przedłuża się w tętnice udową.
Tętnica udowa biegnie w tzw. kanale przywodzicieli ( + n. udowo- goleniowy). Przedłuża się ona w tętnicę podkolanową.
Tętnica podkolanowa dzieli się na tętnicę piszczelową przednią i tylną.
Tętnica piszczelowa przednia biegnie w grupie przedniej mm. ...
ariadna291