wścieklizna.doc

(140 KB) Pobierz
wścieklizna

                                        WŚCIEKLIZNA

RABIES

 

 

  1. S. Dziubek  „Choroby zakaźne i pasożytnicze“

 

 

 

 

EPIDEMIOLOGIA:

 

-          wścieklizna występuje wśród ssaków

-          patogenny jest tzw. wirus uliczny występujący wśród dzikich zwierząt

 

· występowanie :

 

-          wścieklizna jest szeroko rozpowszechniona na całym świecie (poza Australią i niektórymi wyspami)

 

· źródło zakażenia :

 

-          dziki lis :

®    jest głownym przenosicielem i rezerwuarem wirusa w krajach europejskich

®    pokąsane przez niego zwierzęta dzikie, lub domowe mogą stać się źródłem zakażenia dla człowieka

-          nietoperze :

®    nietoperze jaskiniowe (droga kropelkowa)

®    nietoperze wampiry żywiące się krwia zwierząt w krajach obu Ameryk

-          nie udowodniono przenoszenia przez :

®    drobne gryzonie jak szczur, mysz, wiewiórka (choć niekiedy izolowano u nich wirusa)

-          człowiek :

®    brak dowodów zakażania się drogą naturalną (tj. przez ślinę) od chorego człowieka

®    udokumentowano przeniesienie wścieklizny poprzez przeszczep rogówki od osoby chorej

®    nie są znane przypadki zakażenia drogą wertykalną i przez karmienie mlekiem

 

 

· drogi zakażenia :

 

-          najczęściej wprowadzenie wirusa do rany wraz ze śliną w czasie pokąsania przez chore zwierze

-          zanieczyszczenie materiałem zakażonym (szczególnie śliną, lub mózgiem) uszkodzonej skóry, spojówek, lub błon śluzowych

-          droga kropelkowa po wejściu do jaskini w której znajdują się chore nietoperze

-          dotykanie, głaskanie, przenoszenie chorego, lub martwego zwierzęcia wyjątkowo rzadko może być drogą zakażenia

 

 

ETIOLOGIA:

 

· wirus wścieklizny :

 

-          wirus RNA z rodziny Rhabdoviridae

-          wsciekliznę u ludzi wywołują serotypy Makola i Dawenhage

-          pozostałe serotypy (CVS, Lagos) nie wywołują wścieklizny u ludzi

 

 

 

 

PATOGENEZA:

 

replikacja w miejscu wniknięcia



 

 

    poprzez aksoplazmę włókien nerwowych



              OUN



 

                replikacja

              (gł. istota szara)



 

              wzdłuż włókien eferentnych



 

              do tkanek obwodowych

              (tj. ślinianki, płuca, nerki, ndnercza, skóra itp.)

 

 

-          wirus pojawia się w ślinie na kilka dni przed wystąpieniem objawów

 

 

 

OBRAZ  KLINICZNY:

 

-          do wystąpienia objawów choroby dochodzi u ok. 15% pokąsanych prze chore zwierzę, najczęściej w przypadkach dużej ekspozycji  (rany głebokie twarzy, szyi, klatki piersiowej i narządów płciowych)

 

· postacie kliniczne :

 

-          postać pobudzeniowa

-          postać porażeniowa

-          często postać pobudzeniowa przechodzi w postać porażeniową

 

OKRES WYLĘGANIA :

 

-          waha się w szerokich granicach :

®    najkrócej trwa 10 dni

®    zwykle 1 – 3 miesięcy

-          być może czas tego okresu zależy od dawki wirusa i od odległości miejsca wniknięcia od OUN

 

 

OKRES OBJAWÓW ZWIASTUNOWYCH :

 

-          trwa 1 – 4 dni

-          różne sensacje w miejscu wniknięcia wirusa :

®    mrowienie

®    parestezje

®    piecznie

®    ból

-          stany podgorączkowe, lub gorączkowe

-          bóle w okolicy potylicznej

-          złe samopoczucie

-          nudności i wymioty

 

 

OKRES PEŁNYCH OBJAWÓW :

 

             

· zaburznia psychiczne :

 

-          pobudzenie psychoruchowe

-          niekiedy omamy wzrokowe i słuchowe

 

· nadwrażliwość na dźwięki i światło :

 

-          nawet niewielki bodziec może wywołać napad drgawkowy ze skurczami mięśni karku (opisthotonus), mięśni połykowych i oddechowych

 

· hydrofobia :

 

-          na widok, lub odgłos lejącej sięwody występuje skurcz mięśni połykowych, a nawet mogą się pojawić drgawki uogólnione

-          wystęuje niemal wyłacznie w postaci pobudzeniowej wścieklizny

-          objawy towarzyszące :

®    uczucie lęku i podniecenia

®    niemiarowość oddechowa i krążeniowa

®    ­RR

 

 

-          niekiedy okres pobudzniowy może w ogóle nie wystąpić, lub mieć łagodny przebieg (cicha wścieklizna)

-          nierzadko przebieg niewiele rózni się od zapalenia mózgu o innej etiologii wirusowej

 

 

BADANIA DODATKOWE :

 

· badanie płynu mózgowo – rdzeniowego :

 

-          niewielka cytoza jednojądrowa ze ­ ilości białka

-          obraz może być prawidłowy

 

 

 

 

ROZPOZNANIE:

 

· wywiad :

 

-          chorzy czasem ukrywają styczność ze zwierzęciem np. kłusownicy

 

· wykrywanie wirusa :

 

-          w bioptacie tkanki mózgowej, lub we włóknach nerwowych wycinka skóry metodą immunofluorescencji bezpośredniej

-          w przypadkach wątpliwych próba  biologiczna

 

 

 

RÓŻNICOWANIE:

 

· inne wirusowe zapalenia mózgu

 

LECZENIE:

 

· lecznie objawowe :

 

-          zapaewnienie choremu bezwzględnego spokoju

-          leczenie wyrównawczo – objawowe

-          leczenie na OIOM

-          leczenie zwiotczające w czasie okresu pobudzenia

-          wspomagany, lub kontrolowany oddech w okresie porażeniowym

 

 

 

POWIKŁANIA:

 

·

 

 

ROKOWANIE:

 

· wystąpienie objawów wścieklizny nieuchronnnie prowadzi do zgonu

 

 

 

PROFILAKTYKA:

 

 

ZAPOBIEGANIE PO EKSPOZYCJI :

 

· postępowanie ze zwierzęciem podejrzewanym o chorobę :

 

-          w każdym przypadku ekspozycji należy dążyć do schwytania podejrzanego o wściekliznę zwierzęcia

-          należy je dostarczyć do badania i obserwacji lekarzowi weterynarii, lub poinformować weterynarza o miejscu przebywania zwierzęcia

-          jeśli jest to konieczne zwierzę należy zabić i dostarczyć do pracowni celem wykonania badań

-          dowód szczepienia psa przeciw wścieliznie nie może być powodem zaniechania postępowania zapobiegawczego

 

· postęowanie z raną po pokąsaniu :

 

-          ranę kilkakrotnie przemyć roztworem wody z mydłem, a następnie odkazić za pomocą środków chemicznych

 

 

· uodpornienie czynne i bierne :

 

-          uodpornienie czynne :

®    polega na podaniu szczepionek przeciwko wściekliznie

®    obecnie używa się szczepionek produkowanych z hodowli tkankowej i komórkowej

®    szczepionki podaje się w dniu 0, 3, 7, 14, 30 i 90

®    cykl skrócony w dniu 0, 7, 21 (2 + 1 + 1)

®    wyłącznie uodpornienie czynne stosuje się u osób nie pokąsanych

-          uodpornienie bierne :

®    nie u osób szczepionych wcześniej przeciw wściekliznie

®    stosuje się mozliwie jak najwcześniej od momentu ekspozycji, zwykle równolegle, lub nawet przed rozpoczęciem uodparniania czynnego

®    gammaglobulina, lub surowica  oparte na surowicy koni hiperimmunizowanych zwykle w dawce 40 j.m./kg m.c. metodą Beresedki w pierwszej dobie

®    w przypadkach cieżkich dawkę można powtórzyć w drugiej dobie

®    surowica ludzi specjalnie immunizowanych (HIRIG) w dawce 20 j.m./kg

-          interferon wywołuje powstawanie przeciwciał parę dni wcześniej niż po szczepionkach (już w końcu pierwszego tygodnia)

 

          

 

-...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin