lustracje.pdf

W okresie bezlistnym drzew możemy

zaobserwować formy zimujące wielu

gatunków szkodników, a także oce-

nić stopień porażenia i nasilenie cho-

rób kory i drewna. Warto więc w sło-

neczny, zimowy lub wczesnowiosen-

ny dzień wybrać się na spacer do

sadu i przeprowadzić szczegółową

lustrację poszczególnych kwater czy

odmian. Informacje zdobyte w tym

czasie pozwolą dobrze przygotować

się do nowego sezonu ochrony, któ-

ry nadejdzie z pierwszymi dniami

wiosny.

Przędziorek owocowiec

Lustracje

zimowe

w sadach

jabłoniowych

Zimą na pędach jabłoni łatwo można

zauważyć jaja zimowe przędziorka

owocowca (fot. 1). Są one intensywnie

czerwone, okrągławe, południkowo

żeberkowane i lekko spłaszczone (fot.

2). W górnej części mają wyrostek, do

którego doczepione są nitki przytwier-

dzające jajo do podłoża. Sadownik go-

łym okiem lub przy pomocy lupy (nawet

o małym powiększeniu) w czasie lustra-

cji może zobaczyć złoża jaj w postaci

większych lub mniejszych czerwonych

plam na gałęziach i pędach. Zimą oprócz

żywych, czerwonych jaj można zobaczyć

też przeźroczyste, srebrnoszare osłonki,

z których w poprzednich latach wylę-

gły się przędziorki, oraz jaja zniszczone

przez drapieżne owady i roztocza. Naj-

większe zagęszczenie jaj można zaobser-

wować wokół pąków (fot. 3) na granicy

2–3-letnich przyrostów, po ich dolnej

stronie. Oceniając zagrożenie ze strony

przędziorka owocowca, należy pamiętać,

że na 1 cm 2 takiego złoża znajduje się

przeciętnie 1500 zimowych jaj.

W czasie lustracji pod kątem przę-

dziorka owocowca przeprowadzanej

zimą lub wczesną wiosną powinniśmy

przejrzeć 40 drzew. Na każdym wybrać

losowo jedną 2–3-letnią gałąź i obejrzeć

ją pod binokularem lub lupą.

Jeśli zaobserwujemy liczne złoża jaj

przędziorka owocowca o średnicy po-

wyżej 0,5 cm, szkodnika tego należy

zwalczać przed kwitnieniem.

Marcin Oleszczak

Agrosimex, Dział Techniczno-Naukowy

Jeśli złoża jaj nie będą liczne, lustrację

powinniśmy powtórzyć w fazie różowe-

go pąka jabłoni i wtedy podjąć ewentu-

alną decyzję o jego zwalczaniu.

miesięcznik praktycznego sadownictwa

2/2008

PAROIL 95 EC

Fot. 1. Zimą na pędach jabłoni łatwo można zauważyć jaja przędziorka owocowca fot. 1–17 M. Oleszczak

ŚRODEK OCHRONY ROŚLIN

PRZEZNACZONY DO ZWALCZA-

NIA ZIMUJĄCYCH FORM

PRZĘDZIORKA

OWOCOWCA

I MISECZNIKA

ŚLIWOWEGO

NA DRZEWACH

OWOCOWYCH

Pordzewiacze

Kolejnym (niewielkich rozmiarów)

szkodnikiem, którego możemy wy-

śledzić w naszym sadzie w okresie

bezlistnym drzew jest pordzewiacz

jabłoniowy (fot. 4). Lustracje pod ką-

tem tego szkodnika są trudne, trzeba

się uzbroić w binokular i cierpliwość.

Lustrację warto przeprowadzić rów-

nież w okresie nabrzmiewania pąków.

Podczas lustracji z 20 drzew pobieramy

losowo jednoroczne pędy. Następ-

Dostępny w

opakowaniach

dla amatorów

i profesjonali-

stów

Fot. 2. Jaja zimowe przędziorka owocowca

Preparat firmy AVENARIUS AGRO GmbH Austria

NAJWIĘKSZA NA RYNKU

ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI

AKTYWNEJ – 95 % OLEJU

PARAFINOWEGO

Fot. 3. Największe zagęszczenie jaj przędziorka owocowca można zaobserwować wokół pąków

ŚRODEK DO PIERWSZEGO

WCZESNOWIOSENNEGO

OPRYSKU

Mniejsza ilość przędziorków

wczesną wiosną wyrządza

większe szkody niż

ich większa liczebność

w późniejszym okresie

wegetacji. Ponadto szkody

spowodowane przez

przędziorki są tym większe, im

wcześniej zostały wyrządzone.

PREPARAT DOPUSZCZONY

DO STOSOWANIA W ROLNI-

CTWIE EKOLOGICZNYM

Dystrybutor:

Pest-Ario sp.j.

59-220 Legnica

Ul. Bydgoska 18

Tel/fax 076 85 495 80

Tel.kom. 602 21 06 47

www.pest-ario.pl

e-mail: firma@pest-ario.pl

Importer:

WENA,Jelenia Góra

Tel. 075 76 789 76

www.wena.jgora.pl

Fot. 4. Pordzewiacz jabłoniowy

2/2008

miesięcznik praktycznego sadownictwa

Dostępny w

opakowaniach

dla amatorów

profesjonali-

nie pod binokularem oglądamy pąki,

a właściwie ich wnętrze, szczególną

uwagę zwracając na wewnętrzną stronę

pierwszej i drugiej łuski zewnętrznej.

Jako pierwszy oglądamy piąty pąk od

wierzchołka. Sprawdzamy po dziesięć

pąków na pędzie.

Mszyce

Mszyca jabłoniowa — jej zimujące

jaja mają około 0,5 mm długości, są

czarne, matowe, bez połysku, pokryte

woskowym nalotem (fot. 5). Składane

są prawie wyłącznie na jednorocznych

pędach i odrostach korzeniowych. Lar-

wy (fot. 6) zaczynają się wylęgać na po-

czątku pękania pąków, które najczęściej

przypada na kwiecień.

Mszyca jabłoniowo-zbożowa — jej

zimujące jaja mają około 0,5 mm dłu-

gości, są owalne, czarne, błyszczące.

Szukamy ich u nasady krótkopędów

i w kątach pąków, na starszych i grub-

szych gałęziach, na pniach, w szparach

kory oraz w obrączkach powstałych po

wycięciu gałęzi. Więcej jaj jest w dolnej

części korony i na dolnej stronie gałęzi.

Larwy zaczynają wylęgać się pod ko-

niec marca lub na początku kwietnia,

w czasie nabrzmiewania pąków, ale

jeszcze przed ich pękaniem.

Porazik jabłoniowo-babkowy — zi-

mujące jaja mają około 0,5 mm długości,

są czarne, błyszczące, owalne (podobne

do jaj mszycy jabłoniowo-zbożowej).

Próg zagrożenia pordzewiaczem jabło-

niowym w tym czasie wynosi średnio

20 osobników na pąk lub średnio 50

osobników na 10 cm bieżących pędu,

podczas obserwacji przeprowadzonych

na całym dwuletnim pędzie.

Warto zwrócić uwagę, że pordzewiacz

jabłoniowy niejako przewiduje warun-

ki atmosferyczne. Jeśli zima jest sroga,

trudno go znaleźć w pąkach pod łuska-

mi. Ponieważ przemieszcza się w głąb

pąka, trudno go zobaczyć. Jeśli będziecie

mieli Państwo problemy z odnalezieniem

pordzewiaczy we wczesnym terminie,

można przesunąć lustrację na okres póź-

niejszy, mam tu na myśli okres pękania

pąków. W tym czasie zwykle lepiej wi-

dać samice pordzewiaczy wychodzące

na pojawiające się listki.

Fot. 6. Larwy mszycy jabłoniowej zaczynają

wylęgać się w okresie pękania pąków

Fot. 7. Larwy i osobnik dorosły porazika

jabłoniowo-babkowego

Fot. 5. Zimujące jaja mszycy jabłoniowej

Znajdziemy je przede wszystkim na

cienkich gałązkach, w pobliżu pąków

lub w spękaniach i zagłębieniach ko-

ry na grubszych gałęziach, rzadko na

pniach. Larwy (fot. 7) wylęgają się na

przełomie marca i kwietnia w okresie

pękania pąków.

Lustracje zimowe na obecność mszyc

mają charakter orientacyjny. Pozwalają

miesięcznik praktycznego sadownictwa

2/2008

Fot. 8. Pękający pąk

zaatakowany przez

mszyce

określić potencjalne zagrożenie sadu tymi szkodnikami i od-

powiednio wcześnie podjąć decyzję o zakupie pestycydów

do ich zwalczania.

Duży wpływ na rozwój populacji mszyc mają warunki atmo-

sferyczne wiosną i populacja fauny pożytecznej, która silnie

ogranicza ich występowanie.

Lustracje pod kątem mszyc należy przeprowadzić w fazie

pękania pąków i fazie zielonego pąka (fot. 8). W tym czasie

powinniśmy przejrzeć 10 drzew, na każdym po 20 pąków,

a więc około 200 pąków. Jeśli na 10 pąkach będą mszyce,

należy wykonać zabieg zwalczający. Przy czym jeśli mamy

do czynienia tylko z mszycą jabłoniowo-zbożową, zwal-

czanie jej jest konieczne dopiero wtedy, gdy porażonych

jest 100 pąków.

Szkodniki uszkadzające drewno

Odsłonięte pnie i konary warto obejrzeć też pod kątem wy-

stępowania zwójki koróweczki (fot. 9) oraz przeziernika

jabłoniowca (fot. 10). W ostatnich latach populacje tych

szkodników wzrosły i stanowią one bardzo poważne

Fot. 9. Gąsienica zwójki koróweczki

2/2008

miesięcznik praktycznego sadownictwa

dokładnie obejrzeć zgrubienie pod-

kładki i zwrócić szczególną uwagę na

pęknięcia kory oraz miejsca wyrastania

korzeni przybyszowych.

Fot. 10. Gąsienica przeziernika jabłoniowca

Jeśli na pniach są

rany rakowe lub inne

uszkodzenia kory, powinniśmy

je obejrzeć, gdyż miejsca

te są często zasiedlane przez

zwójkę koróweczkę

i przeziernika jabłoniowca.

W ostatnich latach szkodniki te wystę-

pują też na wyższych partiach pnia i na

grubszych konarach, dlatego warto je

także obejrzeć w czasie lustracji.

Gąsienice zwójki koróweczki

żerują w warstwie kory pomiędzy

kambium a korkiem. Żerowiska te są

bezkształtne, chodniki rozchodzą się

nierównomiernie, chaotycznie w róż-

nych kierunkach, a ich wnętrze w czasie

linienia i spoczynku zimowego gąsienic

wyścielone jest oprzędem.

Fot. 11. Odchody i wylinka poczwarkowa po wylocie motyla zwójki koróweczki

Charakterystyczną cechą występowania

zwójki koróweczki są wystające z otwo-

rów w korze odchody gąsienic — silnie

oprzędzione, tworzące małe wałeczki

złożone z brązowych drobnych granulek

(fot. 11).

Fot. 12. Wylinka poczwarkowa widoczna po wylocie motyla zwójki koróweczki

Jeśli odsłonimy wyjedzone korytarze,

możemy zobaczyć w nich gąsienice

zwójki koróweczki. Mają one do 1 cm

długości, są żółte lub żółtozielone

z ciemną głową (czarną lub brązową).

Gąsienice w kwietniu przepoczwar-

czają się w oprzędach umieszczonych

w końcowej części żerowiska (fot. 12

i 13).

Gąsienice przeziernika jabłoniow-

ca żerują pod korą (fot. 14), drążąc

korytarze, najczęściej wzdłuż pni i ga-

łęzi. Z otworów wylotowych chodni-

ków wypływają żywica i wydaliny

gąsienic. Po odsłonięciu korytarzy

możemy w nich odszukać charak-

terystyczne gąsienice przeziernika

jabłoniowca — mają one do 20 mm

długości, są żółtawobiałe lub różowe,

z czerwonawą głową. Dorosłe osobniki

wylatują pod koniec mają i są aktywne

w sierpniu (fot. 15).

zagrożenie, szczególnie dla drzew

uszlachetnianych na karłowych i pół-

karłowych podkładkach.

Zwójka koróweczka i przeziernik jabło-

niowiec zasiedlają najczęściej podkład-

ki, szczególnie ‘M.9’.

Objawów ich występowania powin-

niśmy szukać na podkładce — od

gleby do miejsca szczepienia. Należy

Fot. 13. Motyl zwójki koróweczki

miesięcznik praktycznego sadownictwa

2/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: