Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości 1982-01-19, C 8/81
Ursula Becker przeciwko Finanzamt Munster-Innenstadt
Opubl: OETS 2002, poz. 17
Teza:
1. Generalne wyłącznie możliwości powołania się przez podmioty indywidualne na obowiązek nałożony przez dyrektywę byłoby sprzeczne z wiążącym skutkiem dyrektywy, który wynika z art. 189
[249] TWE. Gdy organy wspólnotowe nałożyły dyrektywą na państwa członkowskie obowiązek podjęcia określonych działań, skuteczność tego aktu byłaby obniżona, gdyby podmioty
indywidualne nie mogły powoływać się na nie przed sądami krajowymi, zaś sądy krajowe nie mogły brać ich pod uwagę jako części prawa wspólnotowego. W konsekwencji, państwo
członkowskie, które nie wydało w określonym terminie środków implementujących dyrektywę, nie może powoływać się w stosunku do podmiotów indywidualnych na fakt niewykonania przez
siebie obowiązków wynikających z dyrektyw. Jeżeli przepisy dyrektyw są, o ile chodzi o ich treść, bezwarunkowe i dostatecznie precyzyjne, mogą one, w braku implementacji w określonym
terminie, być powoływane przeciwko jakimkolwiek przepisom prawa krajowego, które są sprzeczne z dyrektywą, o ile przepisy dyrektywy określają, jakich praw jednostki mogą dochodzić od
państwa.
2. Aczkolwiek szósta Dyrektywa Rady nr 77/388 w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych bez wątpienia pozostawia państwom
członkowskim szeroki zakres uznania w odniesieniu do implementacji jej poszczególnych postanowień, nie można z tego powodu pozbawić podmiotów indywidualnych prawa do powoływania się
na przepisy, które ze względu na treść mogą być wyodrębnione i stosowane odrębnie. Ta minimalna gwarancja dla podmiotów dotkniętych brakiem implementacji dyrektywy jest konsekwencją
wiążącego charakteru obowiązku nałożonego na państwa członkowskie przez art. 189 ust. 3 [249] TWE. Obowiązek ten stałby się całkowicie nieskuteczny, gdyby państwa członkowskie mogły
anulować w rezultacie własnej bezczynności nawet te skutki, które określone przepisy dyrektywy mogą wywołać ze względu na swoją treść.
3. Art. 13C Dyrektywy nr 77/388 nie przyznaje państwom członkowskim prawa do ustalania warunków lub ograniczania w jakikolwiek sposób zwolnień przewidzianych w części B. Państwa
członkowskie mogą pozwolić, w mniejszym lub większym stopniu, by osoby uprawnione do skorzystania z tych zwolnień samodzielnie wybrały sposób opodatkowania, jeżeli uznają, że jest to w ich
interesie.
4. Wprowadzony przez Dyrektywę nr 77/388 system podatkowy jest taki, że z jednej strony, poprzez skorzystanie ze zwolnienia, uprawnione osoby rezygnują z prawa do odliczenia zapłaconego
podatku, z drugiej zaś, będąc zwolnionymi z podatku, nie mogą przerzucić jakichkolwiek kosztów na podmioty uczestniczące w kolejnych transakcjach, skutkiem czego prawa osób trzecich nie
zostaną naruszone.
5. Począwszy od 1.1.1979 r., w braku implementacji Dyrektywy nr 77/388, pośrednik kredytowy może powoływać się na przepisy dotyczące zwolnienia z podatku obrotowego transakcji
związanych z udzielaniem kredytu zawarte w art. 13B lit.(d) pkt 1 Dyrektywy nr 77/388, jeżeli nie przerzucił tego podatku na swoich kontrahentów, zaś państwo nie może wykorzystywać
przeciwko niemu faktu nieimplementowania dyrektywy.
Uzasadnienie:
Podstawy wyroku:
1. Zarządzeniem z 27.11.1980 r., [...], Finanzgericht Műnster (izba skarbowa) przedłożył Trybunałowi wniosek o wydanie orzeczenia wstępnego na podstawie art. 177 [234] TWE w sprawie
interpretacji art. 13B lit.d) pkt 1 szóstej Dyrektywy Rady z 17.5.1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatku obrotowego (Dz.Urz. 1977 L145, s. 1) -
wspólny system podatku VAT - w celu ustalenia, czy przepis ten można uznać za bezpośrednio skuteczny w RFN od 1.1.1979 r., w sytuacji gdy państwo to nie podjęło w określonym terminie
środków koniecznych do zapewnienia jej implementacji.
Podstawy sporu
2. Należy przypomnieć, że przyjęta 17.5.1977 r. szósta Dyrektywa stanowi w art. 1, że państwa członkowskie mają przyjąć najpóźniej do 1.1.1978 r. niezbędne ustawy, rozporządzenia i akty
administracyjne, które dostosują ich systemy podatku VAT do wymogów Dyrektywy. Szereg państw członkowskich, w tym RFN, nie mogły dokonać odpowiednich zmian w wyznaczonym
terminie. Dlatego Rada, na mocy dziewiątej Dyrektywy nr 78/583 z 26.6.1978 r. w sprawie harmonizacji przepisów państw członkowskich dotyczących podatków obrotowych, wydłużyła tym
państwom termin określony w art. 1 szóstej Dyrektywy do 1.1.1979 r.
3. RFN wprowadziła do swojego porządku prawnego szóstą Dyrektywę dopiero na mocy ustawy z 26.11.1979 r., która weszła w życie 1.1.1980 r.
4. Z wniosku o wydanie orzeczenia wstępnego wynika, że pozwana w postępowaniu głównym, wykonująca zawód niezależnego pośrednika kredytowego, wniosła w swoim zeznaniu podatkowym,
dotyczącym podatku obrotowego za okres od marca do czerwca 1979 r., o zwolnienie jej z podatku należnego z tytułu zawartych umów, twierdząc, że art. 13 B lit.d) pkt 1 zobowiązywał państwa
członkowskie do zwolnienia z podatku VAT, m.in. "czynności związanych z przyznaniem oraz negocjowaniem kredytu" oraz że dyrektywa ta stała się częścią niemieckiego porządku prawnego od
1.1.1979 r.
5. Z akt sprawy wynika, że pozwana w postępowaniu głównym poinformowała urząd podatkowy o wysokości obrotu oraz o wysokości uiszczonego podatku, jednocześnie twierdząc, że ma
prawo do zwolnienia przewidzianego w art. 13 B lit. d) pkt 1 Dyrektywy. W konsekwencji, w każdym zeznaniu ustaliła wartość podatku należnego na "0".
6. Finanzamt (urząd podatkowy) zakwestionował te zeznania i naliczył podatek od umów zawartych przez pozwaną w postępowaniu głównym zgodnie z przepisami prawa krajowego, które nie
zostały jeszcze zmienione.
7. Po odrzuceniu jej sprzeciwu, pozwana w postępowaniu głównym odwołała się od oszacowania dokonanego przez urząd podatkowy, opierając się na wymienionych przepisach Dyrektywy.
8. W postępowaniu przed Finanzgericht, Finanzamt bronił się wskazując, że w omawianym okresie Dyrektywa szósta nie została jeszcze implementowana w RFN. Ponadto utrzymywał, że zdaniem
wszystkich państw członkowskich art. 13 nie jest przepisem bezpośrednio skutecznym, ponieważ zastrzeżono w nim duży zakres swobody dla państw członkowskich.
9. W celu rozstrzygnięcia tej kwestii Finanzgericht przedłożył Trybunałowi następujące pytanie:
"Czy przepis zawarty w tytule X art. 13 B lit. d) pkt 1 szóstej Dyrektywy Rady, dotyczący zwolnienia z podatku obrotowego od czynności związanych z negocjowaniem kredytu, jest bezpośrednio
skuteczny w RFN począwszy od 1.1.1979 r.?"
10. Komisja zgadza się z twierdzeniami pozwanej, wykazując przed Trybunałem, że podmioty indywidualne mogą powoływać się na korzyści wynikające z art. 13 B (D) 1 szóstej Dyrektywy.
11. Finanzamt oraz rząd RFN podnoszą szereg argumentów wykazujących, że nie można opierać się na analizowanych przepisach Dyrektywy w okresie poprzedzającym wejście w życie
odpowiednich przepisów implementujących w porządku prawnym RFN, to jest w ciągu roku podatkowego 1979. Podobnie uważa rząd Francji.
Istota sprawy
12. Finanzgericht, rząd RFN oraz rząd Francji nie kwestionują faktu, że podmioty indywidualne mogą w określonych sytuacjach powoływać się na postanowienia dyrektyw, co wynika z
orzecznictwa Trybunału, ale utrzymują, że takiego skutku nie można przyznać przepisowi będącemu podstawą postępowania głównego.
13. Rząd Francji twierdzi, że dyrektywy podatkowe mają na celu stopniową harmonizację systemów podatkowych państw członkowskich, a nie zastąpienie tych systemów przez system
wspólnotowy. Podobnie jest w przypadku szóstej Dyrektywy. Implementacja wielu zawartych w niej przepisów zależy od swobodnego uznania państw członkowskich. W świetle wielu opcji
dostępnych państwom członkowskim, rząd Francji uważa, że Dyrektywa jako cała nie wywołuje żadnych skutków w państwach członkowskich przed wydaniem odpowiednich krajowych aktów
prawnych.
14. Zdaniem rządu RFN, analizowany przepis nie może być bezpośrednio skuteczny ze względu na margines swobody, jaki uprawnienia i opcje z art. 13 Dyrektywy przyznają państwom
członkowskim.
15. Finanzamt, wspierany przez rząd RFN, zwraca również uwagę na spójność systemu podatkowego wprowadzanego przez Dyrektywę oraz problemy wynikające z "łańcuchowego" charakteru
podatku VAT. Uznaje, że nie można oddzielić zwolnienia, w rodzaju przewidzianego w art. 13B lit.d) pkt 1 od kontekstu Dyrektywy, bez wypaczenia całego mechanizmu podatku VAT.
16. Do podniesionych argumentów należy ustosunkować się w oparciu o orzecznictwo Trybunału w sprawie skuteczności dyrektyw w odniesieniu do samej dyrektywy jako aktu prawnego oraz do
analizowanego podatku.
Skutek dyrektyw w ogólności
17. Zgodnie z art. 189 ust. 3 [249] TWE, "dyrektywa wiąże co do celu każde państwo do którego jest adresowana, pozostawiając władzom krajowym swobodę wyboru formy i metody".
18. Z przepisu tego jasno wynika, że państwa, do których dyrektywa jest adresowana, mają obowiązek osiągnięcia określonego rezultatu przed upływem terminu określonego w dyrektywie.
19. Wynika stąd, że zawsze gdy dyrektywa jest prawidłowo implementowana, jej skutki rozciągają się na podmioty indywidualne za pośrednictwem środków implementujących, przyjętych przez
państwa członkowskie (zob. wyrok z 5.5.1980 r. w sprawie 102/79 Komisja przeciw Belgii [1980] ECR 1473).
20. Jednakże, w sytuacji gdy państwo członkowskie nie implementowało dyrektywy w prawidłowy sposób lub, w szczególności, gdy postanowienia dyrektywy nie zostały implementowane przed
upływem wyznaczonego w tym celu terminu, pojawiają się problemy szczególnego rodzaju.
21. Z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, a w szczególności z wyroku z 5.4.1979 r. w sprawie 148/78 Pubblico Ministero przeciwko Ratti [1979] ECR 1629, że chociaż na mocy art.
189 [249] TWE rozporządzenia stosuje się bezpośrednio i w konsekwencji, ze względu na swój charakter, są one bezpośrednio skuteczne, nie oznacza to, że inne akty prawne wymienione w tym
przepisie nie mogą nigdy wywoływać podobnych skutków.
22. Z wiążącym skutkiem, jaki art. 189 [249] TWE przyznaje dyrektywie, sprzeczne byłoby wyłączenie, co do zasady, możliwości powoływania się na obowiązki nałożone przez dyrektywę przez
zainteresowane podmioty.
23. W przypadkach, w których organy wspólnotowe nałożyły na państwa członkowskie za pomocą dyrektywy obowiązek podjęcia określonych działań, skuteczność takiego środka zostałaby
obniżona, gdyby podmioty indywidualne nie mogły powoływać się na jego treść w postępowaniu przed sądami, zaś sądy krajowe nie mogły uwzględniać ich jako części wspólnotowego porządku
prawnego.
24. Państwo członkowskie, które nie implementowało dyrektywy w wyznaczonym terminie, nie może powoływać się wobec podmiotów indywidualnych na zaniechanie wykonania obowiązków
nałożonych przez dyrektywę.
25. Kiedykolwiek przepisy dyrektywy są, jeżeli chodzi o ich treść, bezwarunkowe oraz dostatecznie precyzyjne można powoływać się na nie w przypadku niewydania w odpowiednim terminie
środków implementujących przeciwko przepisom krajowym, które są sprzeczne z dyrektywą lub w przypadku, gdy przepisy dyrektywy określają prawa, których uznania podmioty indywidualne
mogą domagać się od państwa.
26. Pytanie zadane przez Finanzgericht ma na celu ustalenie, czy art. 13B lit. d) pkt 1 Dyrektywy może zostać uznany za przepis o takim charakterze. Na mocy tego przepisu "Państwa
członkowskie zwolnią następujące czynności, na warunkach ustalonych przez nie w celu zapewnienia poprawnego i bezpośredniego stosowania zwolnienia oraz zapobieżenia możliwym obejściom
lub nadużyciom: (d) następujących transakcji: 1. związanych z przyznaniem i negocjowaniem kredytu [...]".
Systematyka dyrektywy oraz miejsce art. 13 w tym systemie
27. W stopniu, w jakim określa zwolnione usługi oraz podmioty uprawnione do zwolnienia, przepis ten jest na tyle dostatecznie precyzyjny, by mógł być bezpośrednio wykorzystywany przez
podmioty indywidualne i stosowany przez sądy. Jednakże, należy rozważyć, czy ustanowione tym przepisem prawo do zwolnienia można uznać za bezwarunkowe, mając na względzie ogólny
charakter dyrektywy, kontekst i miejsce art. 13 oraz szczególny charakter systemu podatkowego, w ramach którego stosuje się zwolnienie.
28. W odniesieniu do ogólnego charakteru dyrektywy, pierwszy argument jaki należy rozważyć jest ten, który opiera się na fakcie, że przepisy dyrektywy wskazane przez sąd krajowy stanowią
integralną część dyrektywy harmonizującej, która w wielu aspektach zastrzega dla państw członkowskich szeroki zakres uznania co do sposobu skorzystania z poszczególnych praw i opcji.
29. Chociaż dyrektywa bez wątpienia pozostawia państwom członkowskim szeroki zakres swobody przy wdrażaniu jej poszczególnych przepisów, podmioty indywidualne nie mogą z tego
powodu być pozbawione prawa do powołania się na przepisy, które ze względu na ich treść mogą być wyodrębnione od pozostałych i stosowane samodzielnie. Ta minimalna gwarancja dla osób
pokrzywdzonych z powodu niewykonania dyrektywy jest konsekwencją wiążącego charakteru obowiązku nałożonego na państwa członkowskie przez art. 189 ust. 3[ 249] TWE. Obowiązek ten
stałby się całkowicie bezskuteczny, gdyby państwa członkowskie mogły uchylić wskutek własnej bezczynności nawet te skutki, które określone przepisy dyrektywy mogą wywołać ze względu na
ich treść.
30. Ogólny charakter dyrektywy ani swobodne uznania, jakie w innych sprawach pozostawia ona państwom członkowskim, nie mogą prowadzić do pozbawienia skuteczności tych przepisów,
które ze względu na ich treść mogą być powoływane przed sądem nawet wtedy, gdy dyrektywa nie została implementowana.
31. W odniesieniu do kontekstu art. 13, Finanzamt, wspierany przez rządy RFN oraz Francji, zwraca uwagę na margines swobody zastrzeżony dla państw członkowskich przez pierwsze zdanie
części B tego przepisu, które stanowi, że zwolnienie udzielane jest przez państwa członkowskie "na warunkach określonych przez nie w celu zapewnienia prawidłowego i bezpośredniego
stosowania zwolnień i zapobieżenia ewentualnemu obchodzeniu przepisów lub nadużyciom". Wskazuje się, że w świetle powyższego postanowienia zwolnienia z art. 13 nie są bezwarunkowe, co
oznacza, że nie można z nich skorzystać do momentu ustalenia warunków, o których w nich mowa.
32. Po pierwsze, należy stwierdzić, że powyższe warunki w żaden sposób nie wpływają na zakres przedmiotowy przepisu lub przyznane zwolnienie.
33. Warunki, o których mowa, mają na celu zapewnienie prawidłowego i bezpośredniego stosowania zwolnienia. Państwo członkowskie nie może powoływać się przeciwko podatnikowi, który
może wykazać, że jego sytuacja podatkowa w rzeczywistości podpada pod jedną z kategorii zwolnienia określonego w dyrektywie na fakt niewydania odpowiednich przepisów, które mają na celu
ułatwienie stosowania zwolnienia.
34. Pojęcie "warunków" dotyczy środków, które mają na celu zapobieżenie potencjalnemu obejściu przepisu lub nadużyciom. Państwo członkowskie, które nie podjęło odpowiednich działań w
celu realizacji tego zadania, nie może wykorzystywać własnego błędu do odmówienia udzielenia podatnikom zwolnienia, do którego uprawnieni są na mocy dyrektywy, zwłaszcza że w braku
szczególnych przepisów w tej sprawie nie ma żadnych przeciwwskazań, by państwo członkowskie korzystało z odpowiednich przepisów własnego prawa podatkowego, które mają na celu
zwalczanie przypadków ich obchodzenia.
35. Na tej podstawie należy odrzucić argument oparty na zdaniu otwierającym art. 13B.
36. Na poparcie argumentów wskazujących na to, że analizowany przepis nie jest bezpośrednio skuteczny, Finanzamt, rządy RFN oraz Francji odnoszą się także do części C art. 13, która
stanowi: "Opcje. Państwo członkowskie może przyznać podatnikom prawo wyboru opodatkowania w przypadkach: ... (b) transakcji objętych pkt. B lit. d) ... Państwo członkowskie może
ograniczyć zakres tego prawa wyboru oraz określić szczegółowe zasady jego dokonywania".
37. Rząd RFN twierdzi, że opcja, o której mówi ten przepis, została "zastrzeżona dla państw członkowskich" oraz że RFN wykonał to prawo w art. 9 Ustawy implementującej. Rząd RFN
twierdzi, że mając na względzie uprawnienia zastrzeżone dla państw członkowskich, możliwość ograniczenia zakresu prawa wyboru oraz określenia szczegółowych zasad jego dokonywania,
przepis powoływany przez powoda w postępowaniu głównym nie może zostać uznany za przepis bezwarunkowy.
38. Ta linia argumentacji opiera się na błędnej interpretacji treści art. 13C. Na mocy uprawnień przyznanych przez ten przepis, państwo członkowskie może pozwolić podmiotom uprawnionym do
zwolnienia na mocy Dyrektywy zrezygnować ze zwolnienia we wszystkich lub tylko w określonych przypadkach lub zgodnie z określonymi zasadami. Jednakże, należy podkreślić, że jeżeli na
podstawie wymienionych przepisów państwo członkowskie czyni użytek z tej władzy, wykonywanie prawa wyboru na określonych przez nie warunkach należy tylko i wyłącznie do podatnika a nie
do państwa.
39. Wynika stąd, że art. 13C nie przyznaje państwom członkowskim prawa do wprowadzania warunków skorzystania ze zwolnienia lub ograniczenia w jakikolwiek sposób zwolnienia
przewidzianego w części B. Przepis ten daje państwom członkowskim możliwość przyznania podmiotom uprawnionym do zwolnienia, w mniejszym lub większym stopniu, prawa do samodzielnego
dokonania wyboru sposobu opodatkowania, jeżeli uznają że jest to w ich interesie.
40. W konsekwencji, przepis powoływany przez Finanzamt oraz rząd RFN w celu wykazania, że zwolnienie jest warunkowe, nie ma wpływu na sytuację podatnika, który jasno wykazał zamiar
skorzystania ze zwolnienia przyznanego przez Dyrektywę, ponieważ sposób wyrażenia tego zamiaru wyłącza możliwość wykonania prawa wyboru przewidzianego w art. 13C.
System podatku VAT
41. Uzasadniając pogląd, że podmioty indywidualne nie mogą powoływać się na art. 13 B lit. d) pkt 1, Finanzamt, wspierany przez rząd RFN, wysunął szereg szczegółowych argumentów opartych
zwłaszcza na charakterze analizowanego podatku, mianowicie łańcuchu kolejnych transakcji, który jest typowy dla podatku VAT, i z którego wynika prawo do odliczenia podatku zapłaconego.
Finanzamt uznaje, że przerwanie tego łańcucha za sprawą zwolnienia mogłoby wywołać negatywne konsekwencje zarówno dla podmiotów zwolnionych z podatku jak i dla podatników, którzy
występują we wspomnianym łańcuchu przed lub po podmiocie zwolnionym z podatku. Finanzamt zwraca również uwagę na komplikacje, jakie mogą wyniknąć dla organów podatkowych w
przypadku zastosowania przepisów Dyrektywy przed wydaniem odpowiednich przepisów prawa krajowego.
42. W związku z powyższym Finanzamt podnosi, że, w zależności od okoliczności, zwolnienie przewidziane w Dyrektywie może być niekorzystne dla osoby uprawnionej do skorzystania z niego,
jeżeli świadczy ona usługi podatnikom, którym przysługuje prawo do odliczenia podatku. Niekorzystne skutki mogą także powstać dla podmiotu, który korzysta ze zwolnienia, jeżeli dochodzi do
korekty odliczenia podatku od środków kapitałowych, której można dokonać, zgodnie z art. 20 Dyrektywy, w ciągu 5 lat. Finanzamt powołuje się także na trudności jakie mogą wynikać z
zastosowania przepisów dotyczących wydawania faktur, zawartych w art. 22 ust. 3 lit. b) Dyrektywy, na mocy którego faktury dotyczące usług objętych podatkiem muszą zawierać odrębnie
podaną wartość podatku VAT. Zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. c) powoduje to, w odniesieniu do świadczenia usług zwolnionych z podatku, powstanie obowiązku podatkowego. Podatek należny na
mocy tego przepisu nie może być, zgodnie z art. 17 ust. 2, odliczony od podatku należnego przez usługobiorców. W konsekwencji, przyznanie zwolnienia jest bardzo niekorzystne dla pośredników
kredytowych, którzy wystawili faktury wyszczególniające wartość podatku VAT.
43. W sposób szczególny Finanzamt podkreśla zakłócenia spowodowane przez fakt, że ze zwolnienia można korzystać a posteriori, ze szkodą dla podatników, którzy, zawierając umowy w
ramach stosunków handlowych z podmiotem zwolnionym z podatku, występują przed lub po nim w łańcuchu transakcji.
44. Odnosząc się do powyższego należy stwierdzić, że system Dyrektywy jest taki, że z jednej strony, poprzez skorzystanie ze zwolnienia uprawnione osoby rezygnują z prawa do odliczenia
zapłaconego podatku, z drugiej zaś, będąc zwolnionymi z podatku, nie mogą przerzucić jakichkolwiek kosztów na podmioty uczestniczące w kolejnych transakcjach, skutkiem czego prawa osób
trzecich nie zostaną naruszone.
45. Z tego powodu argumenty Finanzamt oraz rządu RFN, dotyczące zakłócenia normalnego przebiegu procesu przerzucania na kolejne ogniwa łańcucha transakcji zapłaconego podatku są
bezpodstawne, jeżeli podatnik wyraził wolę skorzystania ze zwolnienia przewidzianego w Dyrektywie, a ponadto w żaden sposób nie wpływa to na dokonywany przez niego wybór.
46. Odnosząc się do argumentu dotyczącego zakłóceń w przypadku zwolnień, o które podatnicy występują na mocy Dyrektywy a posteriori, należy zauważyć, że powyższy zarzut nie ma znaczenia
w przypadku podatnika, który powołuje się na zwolnienie składając deklarację podatkową, i który powstrzymał się od wystawienia usługobiorcom faktur zawierających podatek, skutkiem czego
nie naruszono praw stron trzecich.
47. Jeżeli chodzi o trudności administracyjne lub problemy bardziej ogólnej natury, które mogłyby pojawić się wskutek stosowania zwolnienia przewidzianego w dyrektywie, w sytuacji, w której
prawo podatkowe oraz praktyka administracyjna nie zostały jeszcze dostosowane do uwzględniania nowych instytucji wprowadzonych przez prawo wspólnotowe, wystarczy wskazać, że gdyby
takie trudności powstały, byłyby one rezultatem zaniechania przez państwo członkowskie implementacji analizowanej dyrektywy w wyznaczonym w tym celu terminie. Konsekwencje tej sytuacji
muszą ponieść organy administracji i nie można ich przerzucać na podatników, którzy opierają się na wypełnianiu sprecyzowanego obowiązku, ciążącego na państwie na mocy prawa
wspólnotowego począwszy od 1.1.1979 r.
48. [...]
Sentencja wyroku
49. W konsekwencji, odpowiedź udzielona na pytanie skierowane do Trybunału jest następująca: od 1.1.1979 r. pośrednik kredytowy, który powstrzymał się od przerzucenie podatku na swoich
kontrahentów, mógł się powoływać na postanowienia dotyczące zwolnienia z podatku obrotowego czynności związanych z negocjowaniem kredytu, zawarte w art. 13 B lit. d) pkt 1 szóstej
Dyrektywy Rady z 17.5.1977 r., zaś państwo nie mogło powoływać się przeciwko niemu na fakt, że nie implementowało dyrektywy.
Miejsca publikacji:
OETS 2002, poz. 17
Dodatkowe informacje:
gosicka