Ręczne dźwiganie ciężarów metodą wskaźników kluczowych.pdf
(
199 KB
)
Pobierz
Ocena ryzyka zawodowego przy ręcznym dźwiganiu ciężarów metodą wskaźników kluczowych
OPINIE
Rozdział
5/2.F.1.
5/2.F.1. Ocena ryzyka zawodowego przy rêcznym
dŸwiganiu ciê¿arów metod¹ wskaŸników
kluczowych
T³umaczenie i adaptacja do warunków Polskich – Stanis³aw Wójcik
Spis treœci
1. Wprowadzenie ............................. 1
2. Wartoœciowanie czynników ................... 2
2.1. Szacowanie wskaŸnika czasu .............. 2
2.2. WskaŸnik obci¹¿enia ..................... 3
2.3. WskaŸnik postawy cia³a .................. 4
2.4. WskaŸnik warunków wykonywania pracy .... 5
3. Ocena koñcowa ............................ 6
4. Wymagania polskich przepisów ................ 8
1. Wprowadzenie
Przy rêcznym dŸwiganiu ciê¿kich przedmiotów (podnoszeniu, utrzymywaniu,
przenoszeniu, odstawianiu) wystêpuje
ryzyko powstania urazów lub schorzeñ
uk³adu miêœniowo-szkieletowego
, g³ównie
czêœci lêdŸwiowej krêgos³upa
,po-
wodowanych obci¹¿eniem fizycznym. Poniewa¿ oszacowanie ryzyka przy trans-
porcie rêcznym sprawia wiele k³opotów pracodawcom, kilka lat temu w Niem-
czech opracowano i zastosowano w praktyce
metodê wskaŸników kluczowych
–
Leitmerkmalmethode
(dalej w skrócie LMM)
oceny ryzyka zawodowego
przy pra-
cach, przy których pracownik jest nara¿ony na obci¹¿enia fizyczne pochodz¹ce od
rêcznie transportowanych ciê¿arów.
Urazy
i schorzenia
Metoda LMM umo¿liwia zarówno pracodawcy, kierownikowi robót, jak i zwy-
k³emu pracownikowi ³atwo i szybko oceniæ ryzyko zawodowe, jakie wystêpuje
przy danej pracy zwi¹zanej z dŸwiganiem ciê¿arów i w razie potrzeby podj¹æ sto-
sowne œrodki obni¿aj¹ce poziom tego ryzyka.
Federalny Urz¹d Ochrony Pracy i Medycyny Pracy oraz Komisji Landów ds.
BHP (LASI – Niemcy) opublikowa³ tê metodê na swojej stronie internetowej:
www.baua.de
. Dziêki uprzejmoœci autorów, poni¿ej przedstawiamy Pañstwu
t³umaczenie tego opracowania.
Chcielibyœmy te¿ w tym miejscu podziêko-
waæ autorom za wyra¿enie zgody na opublikowanie metody LMM w naszej
TECZCE
.
Istota metody
wskaŸników kluczowych (LMM), polega na
okreœleniu wartoœci
(wagi), wyra¿onej w punktach,
czterech wskaŸników charakteryzuj¹cych cztery
ró¿ne czynniki obci¹¿enia wystêpuj¹ce podczas dŸwigania
i na ich podstawie
dokonania
wyliczenia punktowego, pozwalaj¹cego na zakwalifikowanie pracy
do jednej z 4 kategorii
(stopni)
ryzyka
.
lipiec 2006
1
Rozdzia³ 5/2.F.1.
5/2.F.1. Ocena ryzyka zawodowego przy rêcznym dŸwiganiu ciê¿arów...
5. Ryzyko zawodowe
lipiec 2006
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.F.1.
Czynniki
obciążenia
Czynniki obci¹¿enia wystêpuj¹ce podczas dŸwigania przedmiotów, które wziêto
pod uwagê w metodzie LMM to:
czas,
obci¹¿enie,
postawa cia³a,
warunki wykonywania pracy.
Metoda s³u¿y
orientacyjnej
ocenie warunków pracy przy dŸwiganiu ciê¿arów.
Analiza
czynności
Przy ocenie (szacowaniu) wartoœci poszczególnych czynników obci¹¿enia niezbêd-
na jest odpowiednia wiedza dotycz¹ca ocenianej czynnoœci sk³adowej. Je¿eli osoba
oceniaj¹ca takiej wiedzy nie posiada, nale¿y
przeprowadziæ analizê wykonywa-
nych czynnoœci
. Pod ¿adnym pozorem nie wolno opieraæ siê na przypuszczeniach,
gdy¿ prowadz¹ one z regu³y do zafa³szowania wyników. Warto przy tym pamiêtaæ,
¿e nie jest wymagana szczegó³owa znajomoœæ ergonomii czy bezpieczeñstwa tech-
nicznego.
Szacowania dokonuje siê dla czynnoœci sk³adowych i odnoœnie tylko jednego
dnia pracy.
W przypadku zmian w trakcie wykonywania prac w odniesieniu do
masy i/lub postawy cia³a – nale¿y przyj¹æ wartoœci œrednie.
Je¿eli podczas wykonywania jednej pe³nej czynnoœci wystêpuje
wiele czynnoœci
cz¹stkowych
z wyraŸnie ró¿nymi wartoœciami dŸwiganej masy – nale¿y oszacowaæ
i udokumentowaæ je osobno.
2. Wartoœciowanie czynników
2.1. Szacowanie wskaŸnika czasu
Forma wykony-
wania prac
Wartoœæ wskaŸnika czasu obci¹¿enia mo¿na oszacowaæ na podstawie zamieszczo-
nej poni¿ej tabeli. W tym celu trzeba
wybraæ jedn¹ z trzech form wykonywania
rêcznych prac
zwi¹zanych z dŸwiganiem ciê¿arów. Dla czynnoœci, które charakte-
ryzuj¹ siê:
regularnym powtarzaniem krótkotrwa³ych czynnoœci
(zdarzeñ, procesów):
podnoszenia,
odstawiania,
przenoszenia (przestawiania)
– podstawowym parametrem bêdzie
czêstotliwoœæ
;
utrzymywaniem
(trzymaniem)
ciê¿aru
– podstawowym parametrem bêdzie
ca³kowity czas czynnoœci trzymania
;
przenoszeniem
(dŸwiganiem)
ciê¿aru na znaczne odleg³oœci
nale¿y przyj¹æ za
parametr ca³kowit¹
drogê niesienia
ciê¿aru w czasie zmiany roboczej.
Czêstotliwoœæ
to liczba krótkotrwa³ych czynnoœci w ci¹gu zmiany roboczej.
Ca³kowity czas czynnoœci trzymania
wynika z sumowania cz¹stkowych czasów
trzymania w poszczególnych czynnoœciach (zdarzeniach) w ci¹gu zmiany roboczej.
Obliczaj¹c
d³ugoœæ drogi niesienia
ciê¿aru w czasie zmiany roboczej przyjmuje siê
œredni¹ prêdkoœæ, z jak¹ idzie cz³owiek tzn. 4 km/h – ok. 1 m/s.
2
lipiec 2006
5/2.F.1. Ocena ryzyka zawodowego przy ręcznym dźwiganiu ciężarów...
OPINIE
Rozdział
5/2.F.1.
Szacowanie czasu obci¹¿enia
Podniesienie lub
przemieszczenie
w czasie poni¿ej 5 s
Trzymanie
(równie¿
w przypadku przenoszenia)
w czasie powy¿ej 5 s
Przenoszenie na odleg³oœæ
powy¿ej 5 m
Czêstotliwoœæ
(liczba czynno-
œci w trakcie
zmiany
roboczej)
WskaŸnik
czasu
(pkt)
£¹czny czas
utrzymywania
podczas zmia-
ny roboczej
(minuty)
WskaŸnik
czasu
(pkt)
£¹czna droga
przebyta
podczas zmia-
ny roboczej
(km)
WskaŸnik
czasu
(pkt)
<10
1
<5
1
<0,3
1
10 do 39
2
5 do 15
2
0,3 do 1
2
40do199
4
15do60
4
1do4
4
200 do 499
6
60 do 120
6
4 do 8
6
500 do 1000
8
120 do 240
8
8 do 16
8
1000
10
240
10
16
10
Prace polegaj¹ce na podnoszeniu lub przemieszczaniu w czasie poni¿ej5sto:
PRZYKŁAD
prace murarskie,
wk³adanie arkuszy blachy do prasy i wyjmowanie wyt³oczek,
rozk³adanie towarów na pó³kach sklepowych.
Prac¹ polegaj¹c¹ na utrzymywaniu przedmiotu w czasie powy¿ej 5 s bêdzie ka¿da praca, podczas
której pracownik bêdzie musia³ utrzymywaæ ciê¿kie narzêdzie rêczne (np. pilarkê ³añcuchow¹ podczas
ciêcia drewna, mechaniczny przecinak udarowy w trakcie wykonywania otworu w murze).
PRZYKŁAD
Prace polegaj¹ce na przenoszeniu na odleg³oœæ powy¿ej5mto:
PRZYKŁAD
przenoszenie mebli podczas przeprowadzek,
noszenie torby z korespondencj¹ przez listonosza,
przenoszenie towaru do magazynu.
2.2. WskaŸnik obci¹¿enia
Wartoœæ (znaczenie) obci¹¿enia pochodz¹cego od masy dŸwiganego przedmiotu
nale¿y oszacowaæ
osobno dla mê¿czyzn i kobiet
. Do okreœlania wartoœci punkto-
wej tego wskaŸnika s³u¿y poni¿sza tabela.
Oszacowuj¹c wskaŸnik obci¹¿enia nale¿y
uwzglêdniæ tylko odczuwalny przez
osobê ciê¿ar
, czyli reakcjê tej osoby na si³ê ciê¿koœci przedmiotu, wywieran¹
w miejscu (punkcie) uchwycenia (podparcia) tego przedmiotu. Reakcjê tê nale¿y
wyliczyæ (oszacowaæ) na podstawie danych o dŸwiganym przedmiocie: masy (gê-
stoœci masy) i jego wymiarów.
Ciężar
odczuwalny
lipiec 2006
3
OPINIE
5. Ryzyko zawodowe
Rozdział
5/2.F.1.
W przypadku, gdy
osoba nie jest obci¹¿ona pe³n¹ mas¹ dŸwiganego przedmiotu
,
nale¿y uwzglêdniæ tylko tê czêœæ masy, która przypada na osobê (rzeczywiœcie j¹
obci¹¿a).
PRZYKŁAD
Pracownik nie bêdzie obci¹¿ony ca³¹ mas¹ przedmiotu w sytuacji, gdy unosi cementowy bloczek z jed-
nej strony w celu przewrócenie go na bok (w tym czasie druga strona bloczka opiera siê krawêdzi¹
o pod³o¿e). W takim przypadku mo¿na przyj¹æ, ¿e osoba bêdzie obci¹¿ona po³ow¹ masy bloczka, czyli
bêdzie dŸwigaæ tylko po³owê jego ciê¿aru.
Szacowanie wskaŸnika obci¹¿enia
Masa powoduj¹ca
obci¹¿enie – dla mê¿czyzn
(kg)
WskaŸnik
obci¹¿enia
(pkt)
Masa powoduj¹ca
obci¹¿enie – dla kobiet
(kg)
WskaŸnik
obci¹¿enia
(pkt)
<10
1
<5
1
10 do 20
2
5 do 10
2
20 do 30
4
10 do 15
4
30 do 40
7
15 do 25
7
40
25
25
25
Je¿eli w trakcie analizowanej czynnoœci
dŸwigane s¹ ró¿ne ciê¿ary
(przedmioty
o ró¿nych masach), to nale¿y
przyj¹æ ich wartoœæ œredni¹
.
Dla porównania wyników koñcowych (i wyboru wy¿szej wartoœci punktowej oce-
ny koñcowej) mo¿na przyj¹æ tak¿e najwy¿sze obci¹¿enia (masy), ale wtedy trzeba
skorygowaæ czynnik czasu
(por. tabela w rozdz. 1), odnosz¹c go do czasu, w któ-
rym faktycznie dochodzi³o do wystêpowania tych najwy¿szych obci¹¿eñ.
2.3. WskaŸnik postawy cia³a
Indentyfikacja
postawy ciała
Wagê postawy cia³a szacuje siê
na podstawie porównania z piktogramami
przed-
stawionymi w tabeli. W tym celu nale¿y
zidentyfikowaæ postawê cia³a
, jak¹ przyj-
muje pracownik przy rêcznym transportowaniu przedmiotów (w trakcie pod-
noszenia/przenoszenia ciê¿aru) i zakwalifikowaæ j¹ do jednej z grup podanych
w tabeli.
W przypadku, gdy w trakcie prac przyjmowane s¹
ró¿ne
(zmieniaj¹ce siê)
postawy
cia³a
, przyjmuje siê œredni¹ wartoœæ czynników postawy cia³a, które sk³adaj¹ siê na
dan¹, analizowan¹ czynnoœæ.
Nie przyjmuje siê wartoœci ekstremalnych, wystêpuj¹cych rzadko.
4
lipiec 2006
5/2.F.1. Ocena ryzyka zawodowego przy ręcznym dźwiganiu ciężarów...
OPINIE
Rozdział
5/2.F.1.
Szacowanie wskaŸnika postawy cia³a
Charakterystyczna
postawa cia³a
i po³o¿enie
przedmiotu
Opis postawy, po³o¿enie przedmiotu
wzglêdem cia³a
WskaŸnik
postawy cia³a
(pkt)
Cz³owiek
Tu³ów pracownika wyprostowany, nie skrêcony.
Po³o¿enie przedmiotu
Przedmiot trzymany przy ciele pracownika.
1
Cz³owiek
Pracownik wykonuje:
• niewielki sk³on lub
• lekko skrêca tu³ów.
Po³o¿enie przedmiotu
Przedmiot przy ciele lub w jego pobli¿u.
2
Cz³owiek
Pracownik wykonuje:
• g³êboki sk³on lub daleki wychy³ do przodu,
• mniejszy sk³on przy równoczesnym skrêcie
tu³owia.
4
Po³o¿enie przedmiotu
Przedmiot jest:
• oddalony od cia³a lub
• powy¿ej linii barku.
Cz³owiek
Pracownik wykonuje daleki wychy³ do przodu
z równoczesnym skrêtem tu³owia.
Podczas stania, cia³o pracownika ma ograniczo-
n¹ stabilnoœæ.
W trakcie przemieszczania przedmiotu pracow-
nik kuca b¹dŸ klêka.
Po³o¿enie przedmiotu
Przedmiot jest oddalony od cia³a.
8
2.4. WskaŸnik warunków wykonywania pracy
Oszacowuj¹c wartoœæ warunków wykonywania pracy
przyjmuje siê warunki
przewa¿aj¹ce
(dominuj¹ce) w ca³ym czasie wykonywania prac i porównuje z
opisami zamieszczonymi w poni¿szej tabeli.
Nie bierze siê pod uwagê okazjonalnego dyskomfortu,
bêd¹cego bez znaczenia
dla bezpieczeñstwa pracy.
Cechy wa¿ne dla bezpieczeñstwa nale¿y zapisaæ w polu „Ponowna analiza miejsca
pracy z innych przyczyn” (w rozdziale 3 – pod tabel¹ oceny ryzyka wynikaj¹cego
z obci¹¿enia prac¹).
lipiec 2006
5
Plik z chomika:
mosio22
Inne pliki z tego folderu:
Zbrojarz - betoniarz.pdf
(161 KB)
Tokarz remontowy.pdf
(82 KB)
Tokarz remontowy.doc
(88 KB)
Ślusarz.doc
(71 KB)
Ślusarz zmianowy.pdf
(82 KB)
Inne foldery tego chomika:
ACCESS
Allegro
Czcionki
Diagnostyka
Dokumenty
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin