RYSUNEK RODZINY

Polska adaptacja

Anny Frydrychowicz

TWÓRCY

•                     Zaproponowana przez K. E. Appela (1931)

•                     Rozwinięta przez W. Wolffa (1942)

RYSUNEK RODZINY DOSTARCZA INFORMACJI

•                     o więziach emocjonalnych z poszczególnymi członkami rodziny,

•                     o spostrzeganym znaczeniu każdej postaci,

•                     o swoim widzeniu konfliktu w rodzinie

•                     i wiążących się z nim lękach.

Pamiętaj!

•                     Rysunek jest w większym lub mniejszym stopniu przekazem z poziomu nieświadomości.

•                     Rozmowa z dzieckiem na temat rysunku dostarcza natomiast informacji dotyczących jawnego, świadomego obrazu rodziny.

BADANIE JEST DWUCZĘŚCIOWE

Cz. 1
RYSUNEK:
 

•                     Arkusz papieru formaty: A-4. Ołówek lub kredki.

•                     Instrukcja: Narysuj rodzinę, jaką chcesz.

Cz. 2
Rozmowa:
 

•                      Opowiedz mi o rodzinie, którą narysowałeś. Co to za rodzina?

•                      Pokaż, kogo narysowałeś na swoim rysunku. Jak oni się nazywają?

•                      Kto w tej rodzinie jest najbardziej miły? Dlaczego?

•                      Kto w tej rodzinie jest najmniej miły? Dlaczego?

•                      Komu w tej rodzinie jest najlepiej, jest najbardziej szczęśliwy? Dlaczego?

•                      Komu w tej rodzinie jest najgorzej, jest najmniej szczęśliwy? Dlaczego?

•                      Czy chciałbyś coś zmienić w tej rodzinie?

•                      Dlaczego nie narysowałeś……..?

ANALIZA. KRYTERIA

•                      KOLEJNOŚĆ RYSOWANIA POSTACI

•                      RELATYWNA WIELKOŚĆ RYSOWANYCH POSTACI (WYRAŹNE POWIĘKSZENIU LUB POMNIEJSZENIE)

•                      ZDOBIENIE POSTACI

•                      USYTUOWANIE POSTACI WZGLĘDEM SIEBIE

•                      POMINIĘCIE POSTACI

•                      POJAWIENIE SIĘ DUŻEGO DOMINUJĄCEGO NA RYSUNKU OBIEKTU, ROZDZIELAJĄCEGO RODZINĘ

•                      POJAWIENIE SIĘ NA RYSUNKU MAŁEGO DZIECKA NIEOBECNEGO W RZECZYWISTEJ RODZINIE

PRZYKŁAD ROZMOWY

Dziewczynka, 12 lat, kl.IV SzkołySpecjalnej

•                      To jest moja rodzina.  To jest tata. Mama. Ja. Agnieszka. Babcia się opala na kocu.

•                      Babcia jest najbardziej miła, bo zawsze daje mi czekolady, cukierki, pieniądze, żebyśmy sobie coś kupili. Gotuje nam obiady i się nami zajmuje.

•                      Najmniej miła jest mama. I tata. Bo piją, krzyczą, biją się i nas też biją.

•                      Agnieszce jest najlepiej, bo mama mnie nie uznaje za córkę. Krzyczy. A Agnieszce daje pieniądze.

•                      Mi jest najgorzej, bo mama mnie nie chce. I tata też.

•                      Chcę, żeby rodzice nie pili, żeby zaczęli dbać o mnie, nie kłócili się. Żeby to była szczęśliwa rodzina.

Wskaźniki emocjonalne

•                      Kolory: szarości, czerń - czerwień, jasne czyste barwy;

•                      Sposób rysowania: siła linii;

•                      Treść: przedmioty martwe, zwierzęta, agresja, podkreślanie różnic seksualnych;

•                      Rysowanie postaci ludzkiej: wielkość, niekompletność, bezruch, wielkość,

•                      Usytuowanie głównej postaci: centralne, górne, dolne;

•                      Powtarzające się elementy: silnie zaznaczone podłoże, wiatr,

•                      Czas rysowania.

ZNAKI
wg Oster, Gould, 2003)

•                     Słabo zintegrowane części ciała – niska tolerancja frustracji i impulsywność;

•                     Zaczernianie pustych pól – niepokój,

•                     Zaczernianie twarzy – negatywny wizerunek siebie,

•                     Zaczernianie rąk – przejawy agresji;

•                     Nachylenie postaci przekraczające 15stopni – niestabilność, brak równowagi psychicznej,

•                     Niewielkie wymiary postaci – brak poczucia bezpieczeństwa, wycofanie, depresja.

•                     Duży wymiar postaci – ekspansywność, słaba kontrola wewnętrzna;

•                     Zęby – agresywność 

•                     Krótkie ręce – tendencja do wycofywania się, zwracania do wewnątrz, próby hamowania impulsów,

•                     Długie ręce – pragnienie zdobywania lub gromadzenia, sięgania w kierunku innych;

•                     Duże dłonie – wyładowywanie się;

•                     Brak dłoni – zakłopotanie, poczucie nieprzystosowania;

•                     Brak rąk – poczucie winy z powodu odczuwanej wrogości lub seksualności;

•                     Spoglądanie w bok – podejrzliwość i skłonności paranoidalne.

Pamiętaj!

•                     Rysunek i rozmowę analizujemy najpierw oddzielnie, potem dopiero dokonujemy wspólnej interpretacji.

•                     Najbardziej diagnostyczny dla wieku 5,0 – 11, 11 lat.