korupcja_metody_jej_zwalczania_analiza2.pdf

KORUPCJA

I MECHANIZMY JEJ

ZWALCZANIA

Autorzy:

Daniel Palacz – Wydział do Walki z Korupcją Śląskiej KWP w Katowicach

Andrzej Wojtkowski – Biuro Koordynacji Służby Kryminalnej KGP w Warszawie

Dariusz Woźnicki – Wydział do Walki z Korupcją Śląskiej KWP w Katowicach

Opracowanie zostało sfinansowane z Grantu Fundacji

Forda

Warszawa 2001

SPIS TREŚCI

Kategorie i typy przestępstw łapówkarstwa w ujęciu kodeksowym i pozakodeksowym

oraz kryminologicznym.

..........................................

Błąd: Nie znaleziono źródła odwołania

II.

Funkcjonariusz publiczny a osoba pełniąca funkcję publiczną

Błąd: Nie znaleziono

źródła odwołania

III.

Kategorie i typy korupcji wyróżnione na podstawie kryterium kryminologicznego.

Błąd:

Nie znaleziono źródła odwołania

IV.

Prawne możliwości ścigania korupcji oraz instytucje realizujące te cele

Błąd: Nie

znaleziono źródła odwołania

Rozmiary, struktura i dynamika zjawiska korupcji w świetle statystyki policyjnej

Błąd:

Nie znaleziono źródła odwołania

BIBLIOGRAFIA:

...........................................................

Błąd: Nie znaleziono źródła odwołania

........

...........

.....

“ ... Korupcja zagraża praworządności, demokracji,

prawom człowieka, narusza zasady uczciwości

społecznej, spowalnia rozwój gospodarczy i zagraża

stabilności instytucji demokratycznych i moralnym

podstawom społeczeństwa ... ”

(Preambuła prawnokarnej konwencji o korupcji

podpisana przez Polskę w Strasburgu 27.02.1997 roku )

I. Kategorie i typy przestępstw łapówkarstwa w ujęciu kodeksowym i

pozakodeksowym oraz kryminologicznym.

Polski kodeks karny z 06.06.1997 roku wyróżnia następujące typy przestępstw o

charakterze korupcyjnym:

1. łapownictwo bierne (sprzedajność) określone w art.228 § 1 kodeksu karnego, jako

typ podstawowy określa następujące zachowania:

- przyjmowanie korzyści majątkowych lub osobistych

- obietnicę przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej

- żądanie korzyści majątkowej lub osobistej

Dopuszczenie się tego przestępstwa zagrożone jest karą pozbawienia wolności

od 6 miesięcy do lat 8. Wymieniony w § 2 typ uprzywilejowany odnoszący się do

wypadku mniejszej wagi zagrożony jest grzywną, karą ograniczenia wolności albo

pozbawienia wolności do lat 2. Wyróżniony w § 3 i 4 typ kwalifikowany ma

zastosowanie wówczas, gdy popełnienie przestępstwa, o którym mowa wyżej

nastąpiło w związku z naruszeniem prawa oraz uzależnieniem wykonania czynności

od otrzymania korzyści majątkowej i usankcjonowane jest karą pozbawienia wolności

od roku do lat 10.

Natomiast inną karę przewidział ustawodawca określając zachowanie

polegające na przyjęciu lub obietnicy przyjęcia korzyści majątkowej znacznej

wartości, za co obecnie sprawca ponosi karę pozbawienia wolności od lat 2 do 12 . 1

Podmiotem przestępstwa określonego w art. 228 kk jest osoba pełniąca funkcję

publiczną oraz tzw. zagraniczny funkcjonariusz publiczny. 2

Przez pojęcie sprzedajności należy rozumieć wykorzystywanie przez osobę pełniącą

funkcje publiczną posiadanej pozycji prawnej dla osiągnięcia nienależnych zysków. W swej

istocie sprzedajność jest szczególną formą wyzysku.

Jako przykład można wskazać przypadek dot. przyjęcia kwoty

1 Ostatnia nowelizacja prawa karnego dot. zaostrzenia kar niektórych przestępstw weszła w życie w dniu

04.02.2001 roku (Dz.U. Nr 93. poz.1027)

2 Osoba pełniąca funkcję publiczną w państwie obcym lub organizacji międzynarodowej

2.845,81 złotych przez prezesów katowickiego przedsiębiorstwa państwowego w

zamian za usunięcie z listy zwolnionych długoletniej pracownicy. Krystynie M.,

do jubileuszu 30 lat pracy brakowało zaledwie kilku miesięcy. Nieoczekiwanie

znalazła się jednak na liście pracowników przewidzianych do grupowego

zwolnienia. Wyjście z sytuacji znalazł prezes firmy, który obiecał kobiecie, ze jej

nie zwolni, pod warunkiem, że odda mu całą kwotę przewidzianą na jubileusz 30

lat pracy. Zdesperowana kobieta zgodziła się na stawiane warunki. Kiedy dostała

pieniądze “uzbrojona” w dyktafon poszła do szefa przekazać mu obiecaną kwotę.

Prezesa jednak nie było. Zastała jego zastępcę, który stwierdził, że o wszystkim

wie i odbierze pieniądze. Kobieta nagrywając całą rozmowę poprosiła o

przeliczenie na głos całej kwoty. Zapytała również, czy może sobie zachować na

pamiątkę 30 lat pracy końcówkę jubileuszu – 81 groszy. Wiceprezes

kategorycznie odmówił twierdząc, że przecież umowa opiewała na całą

jubileuszową kwotę. Co do grosza.

Prokuratura Rejonowa w Katowicach przedstawiła prezesowi

przedsiębiorstwa zarzut przyjmowania korzyści majątkowej w związku z

zajmowaniem funkcji publicznej. Wiceprezesowi zarzucono pomocnictwo w tym

procederze. Obaj mężczyźni przebywają na wolności, wpłacili po 3 tysiące złotych

poręczenia majątkowego . 3

2. łapownictwo czynne (przekupstwo) określa przepis art. 229 § 1 kodeksu karnego, jako

typ podstawowy odnosi się do udzielenia lub obietnicy udzielenia korzyści majątkowej

lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną. Czyn ten obecnie zagrożony jest karą

pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Zrównanie odpowiedzialności dającego i

biorącego łapówkę jest nowym rozwiązaniem prawnym. Dotychczas osoba naruszająca

dyspozycję art. 229 § 1 (wręczający łapówkę) podlegała karze pozbawienia wolności od

3 miesięcy do lat 5. Typ uprzywilejowany określony w § 2 określa przypadki mniejszej

wagi i analogicznie jak w przepisie art. 228 § 2 stanowi, że sprawca który dopuści się jego

popełnienia podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności

do lat 2. Typ kwalifikowany opisany w § 3 ma zastosowanie wówczas, gdy sprawca

działa aby skłonić osobę pełniącą funkcję publiczną do naruszenia przepisów prawa - za

co przewidziana jest kara pozbawienia wolności od roku do lat 10. Inną kwalifikowaną

formą jest udzielenie bądź obietnica udzielenia korzyści majątkowej znacznej wartości

zagrożona karą pozbawienia wolności od lat 2 do 12. Oba wymienione typy

kwalifikowane tego przestępstwa podlegają zaostrzonym karom. Poprzednie

uregulowanie kodeksowe przewidywało karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat

5. Art. 229 § 5 określa zachowanie polegające na udzieleniu lub obietnicy udzielenia

korzyści majątkowej lub osobistej zagranicznemu funkcjonariuszowi publicznemu w

związku z pełnieniem tej funkcji. W tym przypadku przepisy § 1 – 4 stosuje się

odpowiednio.

Przez przekupstwo rozumiemy udzielenie korzyści majątkowej lub osobistej osobie

pełniącej funkcje publiczną, aby zwrócił on szczególną uwagę na interesy osoby

przekupującej.

“ ... Pijany 46 letni mieszkaniec Miasteczka Śląskiego chciał przekupić

tarnogórską drogówkę 100 – złotowym banknotem. Policjanci pieniądze wzięli, a

3 Wszystkie przykłady zostały przytoczone w oparciu o doniesienia prasowe

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: