Wszechświat-skrót.pdf

Temat: Wszechświat - skrót

To między innymi nasza Galaktyka, nasz układ Słoneczny a także my sami. Jego

widzialna część to 1,6 kwadrylionów(to baaaardzo dużo) kilometrów i nie wiemy, co

znajduje się dalej. Przez długi okres czasu ludzie nie byli pewni co do jego początków.

Panowała teoria "Wszechświata stacjonarnego", która głosiła, że Wszechświat nie miał

swego początku i nie będzie miał końca. Znalazło się jednak kilku takich, którzy teorię tą

obalili. Dowodami na to, że Wszechświat nie jest statyczny są:

1. przesunięcie ku czerwieni linii widmowych odległych galaktyk spowodowane

oddalaniem się od siebie obiektów w rozszerzającym się Wszechświecie;

2. odkrycie helu w starych obiektach w kosmosie to pozostałość z początków

Wszechświata;

3. istnienie promieniowania tła - tzw. promieniowania reliktowego odpowiadającego

promieniowaniu ciała o temperaturze 2,7°K.

Wielki wybuch

Z obserwacji temperatury przestrzeni kosmicznej wywnioskowano, że wszystko zaczęło

się od Wielkiego Wybuchu, który miał miejsce 15 miliardów lat temu. W pierwszych

milisekundach po tej gigantycznej eksplozji Wszechświat istniał jako niewielka kula o

gęstości rzędu 1094 g/cm3 (jedna łyżeczka takiej materii ważyłaby setki razy więcej niż

cały układ Słoneczny) i temperaturze ok. 1032 °C. W tym czasie powstały pierwsze

cząstki elementarne tj. miony, neutrina, pozytony i elektrony. Materia zaczęła się

oziębiać i rozgrzewać. Jej gęstość i temperatura zmalały wielokrotnie. W kilka sekund po

wielkim wybuchu powstały neutrony i protony, a kilka minut później - pierwsze jądra

atomów wodoru i helu. Na "pełne atomy" trzeba było jednak poczekać jeszcze przez

wiele stuleci.

Dzięki ruchom turbulencyjnym materia, której gęstość nadal malała, została rozłożona

nierównomiernie. Milion lat po Wielkim Wybuchu zaczęły powstawać pierwsze obiekty

takie jak gwiazdy i galaktyki. Do dzisiaj Wszechświat oziębił się do temperatury 2,7 °K

(jest to ok. -270°C). Astronomowie zaobserwowali tzw. promieniowanie tła, które

odpowiada tej temperaturze.

Próżnia ???

Wszechświat nie składa się tylko z gwiazd i innych ciał niebieskich. Przestrzeń między

nimi wypełnia tzw. ośrodek międzygwiazdowy, w którego skład wchodzi przede

wszystkim wodór i hel. Cała ta materia ma znikomą gęstość. Obszary, w których gęstość

wzrasta do 1000 razy nazywamy mgławicami. Jednakże ich gęstość jest nadal miliony

razy mniejsza od gęstości ziemskiej atmosfery.

Ze względu na możliwości obserwacji wyróżniamy np. mgławice emisyjne i refleksyjne.

Niektóre mgławice świecą ogrzewane przez pobliskie gwiazdy, inne zaś przesłaniają

światło i widzimy je jako ciemne skupiska gazu.

Promieniowanie

Wszechświat wypełnia także promieniowanie kosmiczne tworzone przez cząstki

wysokoenergetyczne. Powstaje ono w aktywnych galaktykach a także podczas

świecenia gwiazd.

Kwazary

W najdalszych zakątkach widocznego Wszechświata zaobserwowano dziwne obiekty,

które wysyłają ilość energii wielokrotnie większą od energii całej galaktyki. Jednakże są

zbyt małe na galaktyki. Nazwano je więc obiektami gwiazdopodobnymi - kwazarami.

Odkryto je jako punktowe źródła promieniowania radiowego. Najbliższe nam kwazary

znajdują się w odległościach mierzonych w miliardach lat świetlnych. Ich widma

zawierają szerokie linie emisyjne, których bardzo duże przesunięcia ku czerwieni

świadczą o olbrzymiej prędkości źródła promieniowania. Najprawdopodobniej kwazary

powstawały tylko w początkowych stadiach rozwoju Wszechświata i dlatego nie możemy

obserwować ich w pobliżu galaktyk. Ich energia pochodzi zapewne z pochłaniania materii

przez czarne dziury.

Nie jesteśmy w stanie określić na 100% (przynajmniej na razie) co stanie się z

Wszechświatem. Jego koniec wydaje się być zależny od średniej gęstości materii.

Jeśli średnia gęstość Wszechświata jest większa od tzw. gęstości krytycznej to jego

ekspansja w pewnym momencie zatrzyma się, po czym na skutek wzajemnego

oddziaływania grawitacyjnego nastąpi zjawisko zwane "Wielkim krachem". Byłby to

"Wszechświat zamknięty".

Średnia gęstość mniejsza od krytycznej daje Wszechświatowi możliwość

nieskończonego rozrostu z niezerową prędkością. Jest to teoria "Wszechświata

otwartego".

Wszechświat może rozwijać się z prędkością malejąca i dążącą do zera. Taki rozwój

byłby możliwy tylko wtedy, gdy średnia gęstość byłaby równa gęstości krytycznej.

Ciemna Materia

Obserwacje świecącej materii potwierdzają pierwszy przypadek, co kieruje teorię końca

Wszechświata na rozszerzanie do momentu, aż wszystkie gwiazdy zgasną a energia się

rozproszy. Jednak galaktyki i ich gromady mają gęstość wiele razy większą od gęstości

krytycznej, co potwierdza istnienie "ciemnej materii". Tak więc koniec Wszechświata

zależny jest pośrednio od ilości ciemnej materii.

Sprawa nam bliska

Jeśli chodzi o nasz Układ Słoneczny i zapowiadane co chwile "końce Świata", to nie

powinniśmy się o to na razie martwić, gdyż nasze Słońce świecić będzie jeszcze około

4,5 miliarda lat, a ewentualne zderzenia Ziemi z innymi ciałami niebieskimi można

przewidzieć.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: