Pokrzywa.doc

Pokrzywa (Urtica dioica L.)

zamknij

Ta funkcja wymaga zalogowania. Jeżeli jeszcze nie posiadasz konta, załóż je korzystając z przycisku przy formularzu logowania w górnym panelu.

Artykuł został dodany do Twoich ulubionych.

Artykuł został dodany do listy Twoich artykułów do przeczytania.

Obecnie nie należysz do żadnej grupy

Do (e-mail odbiorcy):

Pole wymagane Niepoprawny adres e-mail

Wiadomość (opcjonalnie):

Wstaw poniższy kod na swoją stronę, a odwiedzający będą mogli przeczytać ten artykuł bezpośrednio na niej.

Kod:

Sprawdź jak kod będzie wyglądał po umieszczeniu

POKRZYWA ZWYCZAJNA

Urtica dioica L.

Wygląd rośliny

        Pokrzywa jest byliną i należy do rodziny Pokrzywowatych.

        Roślina wytwarza rozłogi oraz łodygę wzniesioną, czterokanciastą, do I m wysoką, naprzeciwległe ulistnioną. Liście są ogonkowe, do 15 cm długie, z wolnymi, równowąskolancetowaiymi przyiisikami. Blaszka liściowa podłużnie jajowa ta. w nasadzie sercowata, u szczytu długo zaostrzona, ca brzegu gruboząbkowana. Roślina jest zwykle dwupienna. Kwiaty jednopłuciowe. niepozorne, drobne oliwkowozielone. zebrane w zwisające grona dłuższe od ogonków liściowych. Owocem jest orzeszek z jednym nasieniem. Całą roślina pokryta jest parzącymi włoskami.

        Kwitnie od czerwca do października.

Występowanie, pochodzenie i historia rośliny

        Pokrzywa jest rozpowszechniona nieomal na całej kuli ziemskiej z wyjątkiem strefy tropikalnej, fest rośliną synantropijną — to znaczy, że występuje na siedliskach wtórnych, powstałych po zniszczeniu przez człowieka pierwotnej roślinności naturalnej. Towarzyszy człowiekowi lub jest świadectwem jego obecności w przeszłości. Rośnie więc najczęściej przy płotach, przy domach, w rowach, na śmietniskach, na rumowiskach, w zaroślach, na skraju lasu, na pastwiskach. Lubi miejsca zacienione i glebę wilgotną, żyzną, zasobną w sole mineralne. W Polsce jest rośliną bardzo pospolitą. Występuje na całym niżu i w górach do granicy kosodrzewiny.

         Pokrzywa od starożytności jest znaną i cenioną rośliną leczniczą. Pisali o niej Hipokrates, Dioskurides i Pliniusz. Była stosowana jako środek tamujący krew i na wzmocnienie popędu płciowego. Germanie poświęcili ją bogowi płodności, a przez Słowian była uważana za roślinę magiczną, odpędzająca złe duchy. Angielski zielarz i lekarz Nicolas Culpeper (1656) pisze o niej "...pochłania nadmiar flegmy pozostałej po okresie zimowym..." Do XVII wieku wyrabiano z niej tkaniny i dopiero później została wyparta przez bawełnę i jedwab. W czasie I Wojny Światowej przeżywała renesans, gdyż z braku surowców ponownie służyła do wyrobu tkanin. Do dzisiaj używana jest do produkcji sieci rybackich, do wyrobu szpagatu, czyli bardzo cienkiego i bardzo mocnego sznurka, a nawet bywa używana do wyrobu grubych tkanin. Pokrzywa dostarcza również zielonego barwnika całkowicie nieszkodliwego i stosowanego w przemyśle spożywczym do barwienia wódek, likierów, cukierków i innych produktów spożywczych.

        W polskiej medycynie ludowej była powszechnie stasowana zewnętrznie do biczowania i do okładów w chorobach reumatycznych, a także w kolkach, w paraliżu, na wrzody, na rany i na stłuczenia. Wewnętrznie w postaci wywaru czy naparu podawana ją w zimni-cy. w gorączce, w kokluszu, w astmie, w kurczach i w chorobach żołądka oraz w trudnych, skomplikowanych porodach. Niekiedy stosowano poświęcone ziele na rany i w padaczce. Wdychano też dym z pokrzywy w przypadku bólów zęba.

Uprawa i uzyskiwanie surowca leczniczego

        Do celów leczniczych liście pokrzywy są zbierane ze stanu naturalnego.

        Ze względu na właściwości rośliny warto jej nie tępić i mieć w kącie ogrodu kępę pokrzywy. Ma ona nie tylko cenne właściwości lecznicze dla człowieka i dla zwierząt, ale jest również cenną rośliną dla zachowania równowagi biologicznej w ogrodzie.

        Pokrzywa jest również lekiem dla roślin. Z ziela pokrzywy przygotowujemy preparat, który wzmacnia rośliny, sprawia, że szybciej rosną i dają lepsze plony oraz chroni je przed robactwem. Preparat ten. czyli gnojówkę z pokrzywy przygotowujemy w ten sposób, że ziele zalewamy wodą i pozostawiamy na kilka dni. aby sfermentowało. Płynem spryskujemy lub podlewamy rośliny i glebę.

Surowce lecznicze 

         Najczęściej używamy suszonych liści pokrzywy, ale również świeżych liści, soku, korzenia i nalewki. Pokrzywa ma smak cierpki, słabogorzki. charakter chłodny i suchy.

Podstawowe substancje lecznicze

         W liściach pokrzywy znaleziono witaminy A, B. C. K. flawonoidy, garbniki, karotenoidy. ksantofil, chlorofil A i B. związki aminowe — między innymi histaminę, acetylocholinę i serotoninę. fitoslero-le, proloporfiryny. kwasy organiczne. między innymi mrówkowy, związki zwiększające odporność na infekcję, a także sole mineralne w tym dużo wapnia, żelaza i rozpuszczalną krzemionkę.

Działanie

         Pokrzywa działa na cały organizm odżywczo, witaminizująco. mineralizująco. wzmacniająco, stymulujaco, regulująco. regenerująco i oczyszczająco.

        Jest przede wszystkim lekiem krwi. Działa krwiotwórczo. zwiększa poziom hemoglobiny i ilość czerwonych ciałek krwi. tak jak podacie leków z żelazem. Wykazuje również działanie przeciwkrwot oczne, zapobiegające krwawieniom z naczyń włosowatych dzięki witaminie K oraz f flawonoidom i garbnikom. Po podaniu przetworów z pokrzywy następuje obniżenie ciśnienia krwi dzięki działaniu rozkurczowemu na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych. Działa również korzystnie na układ pokarmowy, pobudza wydzielanie soków żołądkowych, działa żółciopędnie. poprawia trawienie i przyswajanie pokarmów, przeciwdziała stanom zapalnym w przewodzie pokarmowym, działa ściągająco i przeciwbiegunkowo. Działa również stymulujaco na czynności wydziclnicze trzustki i obniża nieznacznie poziom cukru we krwi. Działa również mle-kopędnie. Stwierdzono również, że liście i korzenie pokrzywy stymulują wydzielanie interferonu, wzmacniają odporność organizmu przed inwazją wirusów i działają przeciwnowotworowo.

        Przetwory z pokrzywy działają bardzo korzystnie na przemianę materii, wykazują działanie oczyszczające krew, które wynika z tego. że stymulują krążenie krwi, działają lekko moczopędnie, a dzięki hamowaniu resorpcji zwrotnej wyraźnie zwiększają eliminację chlorków, mocznika i innych szkodliwych produktów przemiany materii.

Pokrzywa dostarcza dużej ilości witamin i soli mineralnych, a szczególnie dużo różnych pierwiastków śladowych, które są składnikami enzymów i hormonów, odpowiadających za prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych w organizmie.

        Zewnętrznie pokrzywa działa korzystnie na owłosiona skórę głowy, zapobiega wypadaniu włosów, przy czym korzeń wykazuje silniejsze działanie lecznicze, działa oczyszczająco na gruczoły potowe i łojowe.

Stosowanie

         Przede wszystkim liście pokrzywy są stosowane w chorobach krwi. w niedokrwistości, w błędnicy, w białaczce, w krwawieniach wszelkiego rodzaju, w zbyt obfitych krwawieniach miesięcznych, w krwawieniach z żołądka, z jelit i z nosa. w problemach z ciśnieniem krwi. w przypadkach zwężonych naczyń krwionośnych, również wieńcowych, w miażdżycy i w niewydolności serca. Stosujemy jako lek oczyszczający w złej przemianie materii, w zakwaszeniu krwi, w alergii, w nieprawidłowym funkcjonowaniu nerek, w zapaleniu dróg moczowych, w niedostatecznym wydalaniu moczu, w kamicy moczowej, w skazie moczanowej. W chorobie reumatycznej i w artretyzmie podaje się wewnętrznie i zewnętrznie w formie biczowania i okładów z rozmiażdżonych pędów pokrzywy.

        Pokrzywa jest stosowana jako lek wzmacniający w przypadku wyczerpania, znużenia, uporczywych bóli głowy, łatwego męczenia się związanego z przepracowaniem, jak również w okresie rekonwalescencji w związku z przebytymi chorobami, a także w przypadku osłabienia organizmu, w spadku odporności i w częstych infekcjach wszelkiego rodzaju. Pomaga również w chorobach przewodu pokarmowego, w nieżytach, stanach zapalnych, w biegunkach, w skurczach brzucha, w zwyrodnieniu błony śluzowej żołądka, we wrzodach żołądka i jelit, szczególnie krwawiących, w chorobach wątroby i dróg żółciowych, w chorobach śledziony. Podajemy pokrzywę w nieżytach błon śluzowych górnych dróg oddechowych i jamy ustnej, w katarze, szczególnie połączonym z krwawieniami z nosa, w krwiopluciu, w infekcjach jamy ustnej, w zapaleniu dziąseł, zwłaszcza z krwawieniami, w pleśniawkach i w anginie. W tych przypadkach podaje się wewnętrznie i do płukania.

        Zewnętrznie stosujemy pokrzywę jako lek i jako zioło kosmetyczne do pielęgnacji twarzy, jamy ustnej i włosów. Podaje się zewnętrznie i wewnętrznie w wypryskach, w trądziku, w łupieżu, w łojotoku. w wypadaniu włosów.

        Na liście najpotrzebniejszych leków ziołowych należałoby pokrzywę umieścić na miejscu drugim, po owsie.

Przeciwwskazania

         Ogromna większość ludzi przyjmuje bardzo dobrze duże ilości pokrzywy. Możemy ją spożywać jako pokarm z ogromną korzyścią dla zdrowia. Zdarzają się czasem przypadki alergii. Są one objawem awitaminozy.

Postępowanie praktyczne

Wiosenna kuracja oczyszczająca z pokrzywy

        W okresie wczesnej wiosny — w marcu, ewentualnie na początku kwietnia — należy jeść codziennie, przez 2 tygodnie, co najmniej 3 łyżki młodych świeżych liści lub pędów pokrzywy, najlepiej na kolację lub przed bardzo lekką kolacją. Można dodać trochę oleju, utartej marchwi, kiszonej kapusty, liści lubczyku lub innych nowalijek, najlepiej innych roślin dziko rosnących lub kiełków. Kuracja ta wzmacnia i odmładza organizm i zapobiega wszystkim chorobom, zwłaszcza opisanym powyżej chorobom degeneracyjnym.

Sok z pokrzywy

        Przygotowujemy z końcem kwietnia lub na początku maja, gdy pokrzywy trochę podrosną. Zrywamy całe pędy pokrzywy, myjemy, kroimy i odciskamy sok w sokowirówce. Świeży sok można przechowywać do trzech dni w lodówce. Sok można utrwalić przez dodanie 1 części spirytusu na 4 części soku i wówczas można go długo przechowywać, nawet do następnego sezonu wegetacyjnego.

        Stosujemy w takich samych przypadkach jak kurację wiosenną z liści. Codziennie pijemy 20-30 ml soku w dwu porcjach, przed posiłkiem i przed snem. Jest to przede wszystkim bardzo dobry lek w przypadku krwawiących wrzodów żołądkowych. W tym przypadku można dodać do pokrzywy liście krwawnika. Chory powinien pić wyłącznie bardzo małe porcje soku — wielokrotnie w ciągu dnia, przed posiłkami i między posiłkami, i każdą dawkę powinien długo trzymać w ustach.

Proszek z pokrzywy

        Wysuszone liście z pokrzywy zemleć w młynku do kawy. Zażywać codziennie po każdym posiłku 1 łyżeczkę proszku z pokrzywy popijając niewielką ilością wody. Jest to lek krwiotwórczy, wzmacniający i oczyszczający organizm, zapobiegający wszystkim chorobom, a zwłaszcza wymienionym w punkcie siedem.

Nalewka z korzenia pokrzywy.

        Wiosną lub jesienią wykopujemy korzenie pokrzywy, czyścimy, myjemy, kroimy drobno, wypełniamy małe słoiczki, zalewamy spirytusem i odstawiamy na 2 tygodnie. Każdego wieczoru owłosioną skórę głowy smarujemy nalewką w celu wzmocnienia włosów, jako lekiem zapobiegającym wypadaniu i w łojotoku.

LITERATURA

1. Julian ALEKSANDROWICZ. H. DUDA „U PROGU MEDYCYNY JUTRA". PZWL. 1988

2. Juhu ALEKSANDROWICZ "SUMIENIE EKOLOGICZNE". WP OMEGA. 1979

3. Julian ALEKSANDROWICZ, I. GUMOWSKA „KUCHNIA I MEDYCYNA". Watra. 1979

4. Czesław BAŃKOWSKI, Jan SERWATKA ".O CHWASTACH I ICH ZASTOSOWANIU". PZWL. 1972

5. Rudoiph BALLENT1NE ..TRANSITIO TO VEGETARIANIZM". The Himaloyn International Institute, USA. Pensylwania. 1987

6. Ojcowie BONIFRATRZY "ZIELNIK KLASZTORNY". Comes. 1994

7. Ojcowie BONIFRATRZY "ZIELNIK KLASZTORNY DLA DZIECI". Comes. 1992

8. Ojcowie BONIFRATRZY "ZIELNIK KLASZTORNY DLA KOBIET"

9. LesJey BREMNESS "WIELKA KSIĘGA ZIÓŁ". Wiedza i Życie, 1993

10. Warriet BEINFIELD. Efrem KORNGOLD "MIĘDZY NIEBEM A ZIEMIA". ABC, 1995

11. Krystyna BONENBERC "ROŚLINY UŻYTECZNE CZŁOWIEKOWI", I. W. Związków Zawodowych. 1988

12. Władysław S. BRUD, I. KONOPACKA ''PACHNĄCA APTEKA", "TAJEMNICE AROMATOTERAPII". Comes 13. Irena BURCHACKA "SEKRETY ROŚLIN". Ofjcyna Wydawniczo-Poligraficzna "Adam". 1992 14. Anna CZELEI "PIĘĆ PRZEMIAN W KUCHNI WEGETARIAŃSKIEJ". Efekt. 1992

15. Anna CZERNI "WARZYWA LIŚCIOWE", Watra. 1986

16. P...