GIG 3A rok I 08.04.2008r.
Damian Lada
Piotr Marek
Łukasz Kordyzon
Aleksandra Kloza
Sprawozdanie nr 3 z ćwiczeń laboratoryjnych z dnia 01.04.2008r.
Temat :Drgania mechaniczne i ich oddziaływanie na człowieka. Sposoby zwalczania zagrożeń spowodowanych wibracjami.
Wprowadzenie:
Drganiami mechanicznymi nazywamy zmiany wielkości fizycznej występujące w funkcji czasu .Polegają one na tym , że jej wartości są na przemian rosnące i malejące względem pewnego poziomu odniesienia. Wibracje to niskoczęstotliwościowe drgania akustyczne rozprzestrzeniające się w ośrodkach stałych.
Drgania mechaniczne są nieodłącznym elementem wielu procesów roboczych, technologicznych np. kruszenia, wiercenia, szlifowania jednak w wielu przypadkach mają działanie negatywne np. mogą być przyczyną nieprawidłowego działania maszyn oraz innych urządzeń , zmniejszać trwałość materiałów ,czy niekorzystnie wpływać na budowle i konstrukcje.
Przenoszone drogą bezpośredniego kontaktu z drgającym źródłem do organizmu człowieka mogą też wywierać niekorzystny wpływ na zdrowie pracowników i doprowadzić do trwałych zmian chorobowych. W punktu ochrony i bezpieczeństwa człowieka w środowisku pracy, wibracje są szkodliwym czynnikiem fizycznym, który należy eliminować lub przynajmniej ograniczać.
Podział wibracji oddziaływujących na organizm człowieka:
v wibracje przekazywane na kończyny górne”: drgania mechaniczne, które przeniesione
na układ dłoń-ramię człowieka, powodują zagrożenie zdrowia i bezpieczeństwa
pracownika, w szczególności zagrożenie zaburzeniami układu naczyniowego, kostnego
lub stawowego, nerwowego lub mięśniowego;
v „wibracje przekazywane na całe ciało”: drgania mechaniczne, które przeniesione na
całe ciało, powodują zagrożenie zdrowia i bezpieczeństwa pracownika, w szczególności
schorzenia dolnego odcinka kręgosłupa i urazy kręgosłupa.
Dnia 01.04.2008 r. miały miejsce zajęcia laboratoryjne z przedmiotu bezpieczeństwo i higiena pracy na których badaliśmy drgania mechaniczne występujące na stanowisku pracy ,oraz ich oddziaływanie na pracownika.
Podczas naszych zajęć opieraliśmy nasze badania na pracy wibrometru.
W pierwszym przypadku pracownik w ciągu 8 godzin wykonywał pracę na trzech urządzeniach emitujących wibracje. Przy każdym urządzeniu przyjęliśmy inny czas pracy oraz inną częstotliwość drgań.( I PRZYPADEK).
W drugim przypadku trzech pracowników przy czym każdy z nich pracuje na tym samym urządzeniu .(II PRZYPADEK)
Z naszych obserwacji wynika że :
I PRZYPADEK
Ø Pierwsze urządzenie -czas pracy : 1h
-częstotliwość:21Hz
Wartości odnotowane na wibrometrze:
hvix=1,6 m/s2
hviy=0,2 m/s2
hviz=0,08 m/s2
Wzór na sumę wektorową wazonych częstotliwościowo składowych przyspieszeń w trzech osiach:
Podstawiając wartości uzyskane w doświadczeniu uzyskujemy :
Ø Drugie urządzenie: -czas pracy: 2h
-częstotliwość:16Hz
hvix=2,4 m/s2
hviy=1,3 m/s2
hviz= 0,51 m/s2
Ø Trzecie urządzenie : -czas pracy : 0,5 h
-częstotliwość:30Hz
hvix=1,8 m/s2
hviy= 0,1 m/s2
hviz=0,06 m/s2
Wzór na obliczanie dziennej ekspozycji na drgania ma następującą postać:
Podstawiając dane z doświadczenia otrzymujemy następującą wartość:
W oparciu o nasze doświadczenia i wykonane przy nich obliczenia wywnioskowaliśmy iż wartości które otrzymaliśmy są zgodne z obowiązującymi normami , ponieważ nie przekroczyły one dopuszczalnych wartości ekspozycji na drgania mechaniczne.
II PRZYPADEK
Ø Pierwsze urządzenie :Pracownik nr 1 -czas pracy : 1,5h
Ø Drugie urządzenie:Pracownik nr 2 -czas pracy: 2h
Ø Trzecie urządzenie : Pracownik nr 3 -czas pracy : 1 h
Z doświadczenia wynika iż wartości ekspozycji dziennej na drgania ( przez kończyny górne) zostają zachowane.W przypadku gdyby wartości zostały przekroczone pracodawca powinien przedsięwziąc wszelkie możliwe działania w celu zmniejszenia wartości do dopuszczalnych.
Nie podjęcie żadnych działań przez pracodawcę może się przyczynić w początkowej fazie do złego samopoczucia pracownika jednak
na dłuższą metę może być przyczyną choroby zawodowej.
Najprostszą metodą na pozbycie się problemu jest skrócenie czasu ekspozycji na drgania do maksymalnego dopuszczalnego .
Drgania mechaniczne mają negatywny wpływ na organizm człowieka.
Narażenia na drgania przenoszone do organizmu przez kończyny górne powodują zespół zmian zwanych zespołem wibracyjnym układu ręka-ramię, który w wielu krajach uznany został za chorobę zawodową. Postacie zespołu wibracyjnego to:
v - Kostna lub kostno-stawowa- zniekształcenie szpar stawowych, zwapnienie torebek stawowych, zmiany okostnej, zmiany w utkaniu kostnym
v - Naczyniowa - najczęściej rejestrowana, charakteryzuje się napadowymi zaburzeniami krążenia krwi w palcach rąk, czego objawem jest blednięcie opuszki jednego lub więcej palców (tzw. ”choroba białych palców”)
v - Nerwowa- zaburzenia czucia dotyku, wibracji, temperatury a także dolegliwości w postaci drętwienia czy mrowienia palców czy rąk
Drgania o działaniu ogólnym powodują zmiany w:
v Narządach wewnętrznych człowieka- niekorzystne zmiany w czynnościach narządów układu pokarmowego (głównie żołądka i przełyku), zaburzenia w narządzie przedsionkowo-ślimakowym, narządach układu rozrodczego kobiet, narządach klatki piersiowej, narządach jamy nosowo-gardłowej
v Układzie kostnym-chorobowe zmiany głównie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, rzadziej w szyjnym. Zespół bólowy kręgosłupa w wielu krajach uznany został za chorobę zawodową.
Opisanym wyżej skutkom biologicznym towarzysza funkcjonalne:
v Rozdrażnienie
v Zwiększenie czasu reakcji ruchowej
v Osłabienie pamięci itd.
v Zwiększenie czasu reakcji wzrokowej
v Nadmierne zmęczenie
v Zakłócenia w koordynacji ruchów
v Bezsenność
Istnieje jednak wiele metod ograniczania zagrożenia wibracjami:
a) Organizacyjno-administracyjne
•Skracanie czasu narażania na drgania w ciągu zmiany roboczej
•Wydzielanie specjalnych pomieszczeń do odpoczynku
•Rotacja pracy na innych stanowiskach osób szczególnie wrażliwych na działanie drgań
•Szkolenia pracowników w celu uświadomienia ich o występujących zagrożeniach powodowanych ekspozycją na drgania oraz w zakresie możliwej bezpiecznej obsługi maszyn i narzędzi.
•zapewnienie odzieży chroniącej narażonych pracowników przed zimnem i wilgocią.
b) Techniczne
•Minimalizowanie drgań u źródła ich powstania (zmniejszanie wibroaktywności źródeł)
•Minimalizowanie drgań na drodze ich propagacji
•Automatyzacja procesów technologicznych i zdalne sterowanie źródłami drgań
•Dobór właściwego sprzętu roboczego, właściwie zaprojektowanego pod względem
ergonomicznym, które, uwzględniając rodzaj przewidzianej do wykonania pracy,
powodują możliwie najmniej wibracji;
•Zapewnienie dodatkowego sprzętu ograniczającego ryzyko urazów spowodowanych
przez wibracje, takich jak siedzenia skutecznie ograniczające wibracje przekazywane na
całe ciało i uchwyty, ograniczające wibracje przekazywane na układ kończyn górnych;
c) Profilaktyka medyczna- ma na celu eliminowanie przy zatrudnianiu na stanowiska operatorów maszyn i narzędzi wibrujących osób, których stan czynnościowy organizmu odbiega od normy, gdyż odchylenia te pod wpływem drgań mogą ulegać pogłębieniu. W stosunku do osób już pracujących w warunkach narażenia na drgania, powinny być prowadzone badania okresowe w celu możliwie wczesnego wykrywania powstających zmian chorobowych i przesuwania tych pracowników na stanowiska pracy pozbawione narażenia na drgania.
W ramach działań profilaktycznych stosuje się ochrony przeciwwibracyjne w formie: rękawic, pasów, poduszek, rękawów, klęczników i obuwia.
W praktyce w walce z zagrożeniami powodowanymi drganiami mechanicznymi najlepsze rezultaty daje stosowanie kilku wymienionych metod jednocześnie.
Od rodzaju drgań, na które eksponowany jest pracownik, zależy reakcja jego organizmu, a zatem inne są wartości dopuszczalne ustalane ze względu na ochronę człowieka dla drgań o działaniu ogólnym, a inne dla drgań oddziałujących na organizm przez kończyny górne. Uwzględniając wprowadzony podział wibracji, ich źródła również można podzielić na dwie grupy:
a) Źródła drgań o działaniu ogólnym
• Podłogi, podesty, pomosty w halach produkcyjnych i innych pomieszczeniach, na których zlokalizowane są stanowiska pracy. Oczywiście pierwotnym źródłem drgań są eksploatowane w pomieszczeniach lub poza nimi maszyny oraz urządzenia stacjonarne, przenośne lub przewoźne, które wprawiają w drgania podłoże, na którym stoi operator. Przyczyna drgań podłoża może być również ruch uliczny lub kolejowy.
• Platformy drgające
• Siedziska i podłogi środków transportu (samochodów, ciężarówek, autobusów, tramwajów, trolejbusów oraz pojazdów kolejowych, statków, samolotów itp.)
• Siedziska i podłogi maszyn budowlanych (np. do robót ziemnych)
b) Źródła drgań oddziałujących na organizm przez kończyny górne
• ręczne narzędzia uderzeniowe o napędzie pneumatycznym, hydraulicznym lub elektrycznym (młoty pneumatyczne, ubijaki mas formierskich i betonu)
• ręczne narzędzia obrotowe o napędzie elektrycznym lub spalinowym (wiertarki…)
• dźwignie sterujące maszyn i pojazdów obsługi rękami
• źródła technologiczne (np. obrabiane elementy trzymane w dłoniach )
Wnioski:
DYREKTYWA 2002/44/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z dnia 25 czerwca 2002 r.
w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa
dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi
(wibracji) (szesnasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy
89/391/EWG)
Dopuszczalne wartości narażenia i wartości działania
1. Dla wibracji przekazywanych na kończyny górne:
a) dzienną wartość dopuszczalną narażenia, ujednoliconą dla ośmiogodzinnego okresu
odniesienia, ustala się na 5 m/s2,
b) dzienną wartość działania narażenia, ujednoliconą dla ośmiogodzinnego okresu
odniesienia, ustala się na 2,5 m/s2.
Oceny lub pomiaru narażenia pracowników na wibracje przekazywane na kończyny górne
dokonuje się na podstawie przepisów pkt. 1 część A Załącznika.
2. Dla wibracji przekazywanych na całe ciało:
odniesienia, ustala się na 1,15 m/s2 lub według uznania danego Państwa
Członkowskiego, jako wartość dawki wibracji 21 m/s1,75,
odniesienia, ustala się na 0,5 m/s2 lub, według uznania odnośnego Państwa
Członkowskiego, jako wartość dawki wibracji 9,1 m/s1,75.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI I PRACY1)z dnia 10 października 2005 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy2)(Dz. U. z dnia 28 października 2005 r.)
Drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne i drgania o ogólnym działaniu na organizm człowieka
1. Drgania działające na organizm człowieka przez kończyny górne
1.1. Drgania na stanowisku pracy działające na organizm człowieka przez kończyny górne są charakteryzowane przez:
- ekspozycję dzienną, wyrażoną w postaci równoważnej energetycznie dla 8 godzin działania sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań, wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych (ahwx, ahwy, ahwz),
- ekspozycję trwającą 30 minut i krócej, wyrażoną w postaci sumy wektorowej skutecznych, ważonych częstotliwościowo przyspieszeń drgań wyznaczonych dla trzech składowych kierunkowych (ahwx, ahwy, ahwz).
1.2. Wartość ekspozycji dziennej nie może przekraczać 2,8 m/s2.
W naszym przypadku zostały zachowane ponieważ wartość ekspozycji wyniosła A(8)=1,56m/ s2.
...
orfeusz15