CIEKAWOSTKI FIZYCZNE I ASTRONOMICZNE.doc

(2296 KB) Pobierz

CIEKAWOSTKI FIZYCZNE I ASTRONOMICZNE

———————————————————————————————————————

1. Liczba gwiazd w naszej galaktyce – Drodze Mlecznej wynosi około 200 miliardów. Liczbę galaktyk w całym Wszechświecie szacuje się na 100 miliardów.

2. Na dziś liczbę wszystkich księżyców w Układzie Słonecznym szacuje się na 102. Tylko Merkury i Wenus nie mają żadnych księżyców, a rekordzista – Saturn ma ich aż 33. Co ciekawe, największy z księżyców Saturna – Tytan jest większy od planety Merkury.

3. Podczas reakcji syntezy jądrowej zachodzącej na Słońcu, w każdej sekundzie 5 milionów ton materii zamienianych jest na energię fotonów.

4. Huragany wiejące na Neptunie są rekordowo gwałtowne. Wiatr potrafi tam wiać z prędkością 2000 km/godz.

5. Wszystkie 9 planet Układu Słonecznego stanowi mniej niż 1% masy Słońca. Największa planeta – Jowisz jest tak duża, że zmieściłaby w sobie pozostałe 8 planet wraz z ich księżycami.

6. Na Marsie znajduje się wygasły wulkan o nazwie Olympus Mons, który jest najwyższym wzniesieniem Układu Słonecznego. Mierzy on około 26 000 metrów wysokości, czyli jest prawie 3 razy wyższy od Mt. Everestu. Zdjęcie Olympus Mons.

7. Pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza znajduje się pas planetoid. Jest ich tam dziesiątki tysięcy. Przypuszcza się, że w wyniku silnej grawitacji Jowisza nie powstała z tego pasa jedna planeta. Największą z tych planetoid jest Ceres o średnicy 947 km.

8. Tytan – księżyc Saturna to jedyny księżyc Układu Słonecznego posiadający gęstą atmosferę.

9. Cztery największe księżyce Jowisza, tzw. księżyce galileuszowe to Io, Europa, Ganimedes i Kalisto. Najbliżej Jowisza znajdują się Io i Europa i w nich w tym przypadku najbardziej zaznacza się działanie sił pływowych Jowisza. Siły te zgniatają i rozciągają te księżyce. Wzrost temperatury ich wnętrza na Io objawia się intensywną działalnością wulkaniczną, a na Europie, pod skorupą lodu, przypuszczalnie znajduje się woda.

10. Najbliżej naszej galaktyki położona jest galaktyka o nazwie Wielki Obłok Magellana. Dzieli ją od nas odległość 170 000 lat świetlnych. Trochę dalej znajduje się Mały Obłok Magellana: 190 000 lat świetlnych. Znacznie dalej (2,3 mln lat śwtl.) położona jest bliźniaczo podobna do naszej galaktyka Andromedy M31. Zdjęcie M31.

11. Średnica naszej galaktyki – Drogi Mlecznej wynosi 100 000 lat świetlnych. Słońce położone jest ok. 30 000 lat świetlnych od jej środka.

12. Gwiazdą położoną najbliżej Słońca jest Proksima Centauri. Jej odległość od Słońca wynosi tylko 4,24 roku świetlnego.

13. W galaktyce Kil (Carina) oddalonej od naszej o 300 000 lat świetlnych znajduje się najjaśniejsza gwiazda jaką znamy (pomijamy supernowe). Nazywa się Eta Carinae i w jednostce czasu wypromieniowuje 6,5 mln razy więcej energii niż Słońce. Jak się przypuszcza Eta Carinae jest także najcięższa. Jej masa szacowana jest na 150 - 200 mas Słońca.

14. Nasza galaktyka – Droga Mleczna wraz z 30 innymi (w tym z galaktyką Andromedy M 31, Wielkim i Małym Obłokiem Magellana i galaktyką Carina) tworzy skupisko galaktyk - gromadę o nazwie Układ Lokalny.

15. Słońce wykonuje pełny obrót wokół środka naszej galaktyki w ciągu 225 mln lat.

16. Na pełne okrążenie swej orbity planeta Wenus potrzebuje 225 ziemskich dni. Pełen obrót wokół własnej osi wykonuje w przeciągu 243 ziemskich dni. A więc wenusjański dzień jest dłuższy niż wenusjański rok.

17. Jeden z księżyców Jowisza – Ganimedes jest większy od planet Merkury i Plutona. Zdjęcie Ganimedesa Z kolei inny księżyc Jowisza – Io jest jedynym w Układzie Słonecznym miejscem poza Ziemią, gdzie znajdują się czynne wulkany. Ma ich on około 300. Zdjęcie Io .

18. Najdalsze galaktyki, jakie potrafimy na dzień dzisiejszy dostrzec, są oddalone od Ziemi o 13 miliardów lat świetlnych.

19. Sonda kosmiczna Lunar Prospector stwierdziła przy biegunach naszego Księżyca istnienie wody. Odkrycie to otwiera lepszą perspektywę do kolonizacji tego ciała niebieskiego w przyszłości.

20. Betelgeza – gwiazda typu czerwony nadolbrzym, znajdująca się w gwiazdozbiorze Oriona 650 lat świetlnych od nas jest największą objętościowo gwiazdą, jaką znamy. Jej średnica jest do 470 razy większa niż średnica Słońca, więc gdyby znajdowała się ona w położeniu naszej gwiazdy, jej powierzchnia znajdowałaby się daleko za orbitą Jowisza.

21. Największym księżycem w całym Układzie Słonecznym jest jowiszowy Ganimedes.

22. Astronomowie znaleźli gwiazdę bliźniaczo podobną do Słońca. Znajduje się ona w gwiazdozbiorze Skorpiona 47,5 lat świetlnych od nas. Nazywa się ona 18 Scorpii i ma bardzo podobne do naszej: wiek, temperaturę powierzchni i prędkość obrotu wokół własnej osi.

23. W środku Słońca panuje temperatura 16 mln stopni Celsjusza, a na jego powierzchni – tylko 5500 oC.

24. Słońce ma średnicę 109 razy większą niż Ziemia, więc zmieściłoby się w nim ponad milion takich planet jak nasza.

25. Istnieją 4 podstawowe typy galaktyk: spiralne, spiralne z poprzeczką, eliptyczne i nieregularne. Nasza galaktyka – Droga Mleczna jest galaktyką spiralną.

26. Astronomowie znaleźli w obszarze poza Neptunem, w tzw. pasie Kuipera obiekt o rozmiarach przekraczających 1000 km. Czyżby dziesiąta planeta (planeta X)?

27. Lądownik Opportunity - badacz Marsa wykrył, że dawniej istniało na jego powierzchni słone jezioro. Świadczą o tym ślady osadów i wytrącone kryształy soli na skałach.

28. Na Księżycu znajduje się największy krater uderzeniowy w Układzie Słonecznym. Jest to krater Aitkena i ma on średnicę ponad 2200 kilometrów.

29. Jest już prawie pewne, że w centrum naszej galaktyki – Drogi Mlecznej znajduje się supermasywna czarna dziura o masie 3 milionów Słońc.

30. Słońce zawiera około 2% pierwiastków ciężkich, co jest dowodem na to, że jest to gwiazda drugiej albo trzeciej generacji. Znaczy to tyle, że Słońce nie powstało z pierwotnej materii powstałej po Wielkim Wybuchu, ale z materii pochodzącej z innej, wcześniej żyjącej gwiazdy.

31. Z prawa Hubble’a wynika, że im dalej od nas znajduje się galaktyka, z tym większą prędkością się od nas oddala. Najodleglejszymi obiektami, jakie znamy są kwazary i najdalsze z nich oddalają się od nas z zawrotną szybkością 37% prędkości światła.

32. W 1912 roku amerykański astronom-kobieta Henriette Swan Leavitt odkryła gwiazdy, których cykl zmian jasności zależał od ich jasności absolutnej. Te gwiazdy to cefeidy i dzięki tej odkrytej zależności posłużyły do odkrycia odległości od nas innych galaktyk zawierających cefeidy.

33. Odległość między Ziemią a Księżycem wynosi 384 000 km. Czyli światło pokonuje ją w nieco ponad sekundę.

34. Wedle współczesnych szacunków około 4% zbadanych gwiazd ma przynajmniej jedną planetę.

35. Promień Układu Lokalnego – gromady galaktyk, do której należy i nasza – Droga Mleczna wynosi około 5 milionów lat świetlnych.

36. Okazuje się, że gromady galaktyk nie są rozmieszczone we Wszechświecie jednorodnie, ale tworzą „ściany” opasające prawie puste bąble o średnicy 300 mln lat świetlnych. Materia we Wszechświecie ma więc strukturę piany.