OTYŁOŚĆ< ANOREKSJA <BULIMIA ĆWICZ.XII a
OTYŁOŚĆ- przewlekła choroba spowodowana nadmierną podarzą energii zawartej w
pokarmach w stosunku do zapotrzebowania organizmu, skutkiem czego jest
magazynowanie nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej
Mechanizm tycia jest prosty. Po posiłku glukoza i tłuszcze znajdujące się w jedzeniu docierają poprzez krwiobieg do komórek tłuszczowych.
Tam zamieniają się w tłuszcz, który będzie wykorzystany jako źródło energii niezbędnej do wszystkich procesów życiowych. Jeśli organizmnie zużyje otrzymanej porcji paliwa, zapobiegliwie odkłada je na później. Gromadzi je w magazynach, czyli komórkach tłuszczowych, którepowiększają się, by pomieścić zapasy. Rośnie ich waga, a z nią masa naszego ciała.
Przyczyny
1. Uwarunkowania genetyczne
2. Różne choroby
3. Błędne nawyki żywieniowe (spożywanie nadmiernych ilości pożywienia niewłaściwa dieta)
4. Czynniki fizjologiczne
5. Podłoże psychiczne
6. Niewłaściwy styl życia (siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej)
Działanie czynników genetycznych
Geny zachęcające nas do jedzenia są nam niezbędne. Mamy też geny które nakazują
ciału z nadmiaru dostarczanej energii robićzapasy w postaci wałków tłuszczu dookoła
pasa lub bioder, tak na wszelki wypadek, gdyby nagle w oczy zajrzał nam głód.
Geny zmieniają się wolniej niż warunki naszego życia. Efekt tego jest taki, że one nadal traktują jedzenie jako cośtrudnego do zdobycia, coś co trzeba pochłonąć kiedy tylko
nadarzy się okazja bo niewiadomo kiedyznowu się pojawi. Tyle, że dziś pożywienia
jest pod dostatkiem i nic nie wskazuje na toby miało go zacząć brakować (przynajmniej w krajachuprzemysłowionych). Wobec takiej zmiany geny „tycia”kiedyś niezwykle pożyteczne dziś są kulą u nogi. Dlatego naukowcy starają się zidentyfikować, któregeny za to odpowiadają, a które decydują np.ile tłuszczu odłożyć.
OTYŁOŚĆ RODZINNA
Gdy jedno z rodziców jest otyłe, istnieje 40 proc.ryzyka, że każde z dzieci też takie będzie. Jeżeli zaśoboje rodzice są otyli, zagrożenie to u każdegodziecka wzrasta do 80 proc. Dzieci i młodzież znadwagą są bardziej narażeni na otyłość w wiekudojrzałym. Ale nie wszystko jest winą genów.Współczesne społeczeństwo ma genetycznąskłonność do tycia, ponieważ wszyscy wywodzimysię z czasów, gdy natura preferowała osobniki zoszczędnym typem gospodarowania energią.
Ocaleli tylko ci, którzy przetrwali niedostatekżywności i zimne pory roku. Dziś te geny jakby nanowo się w nas obudziły. Można nawet powiedzieć,że normą stał się człowiek ze skłonnością do tycia.
Błędne nawyki żywieniowe
(spożywanie nadmiernych ilości pożywienia i niewłaściwa dieta)
- Ograniczenie spożycia tłuszczów do 25-30% ogólnej energii7-10% nasycone kwasy tluszczowe (spożywamy 150-200% zalecanych ilości)15-16% jednonienasycone kwasy tluszczowe 3-4% wielonienasycone kwasy tluszczowe
-Ograniczenie spożycia cholesterolu do 300 mg dziennie
- Zwiększenie spożycia mleka i produktów mlecznych (przede wszystkim niskotłuszczowych) 2-3 szklanki mleka dziennie + 50-100 g sera)
- Zmiana struktury spożycia produktów węglowodanowych:zwiększenie spożycia produktów skrobiowych (zbożowe głównie z pełnego przemiału) do ok. 60% ogólnej ilości energii zmniejszenie spożycia słodyczy do ok. 8-10% ogólnej ilości energii
- Zwiększenie spożycia warzyw i owoców do 600-700 g dziennie (witaminy antyoksydacyjne, mikroelementy i inne substancje bioaktywne)
-Zwiększenie spożycia ryb 2-3 razy w tygodniu
- Zmniejszenie spożycia soli do 6-7 g dziennie
- Duża rozmaitość produktów z poszczególnych grup gwarantuje lepsze pokrycie zapotrzebowania na składniki odżywcze
- Aby żywność służyła Twojemu zdrowiu:- Jedz tyle ile potrzebuje Twój organizm- Dbaj o różnorodność Twojejżywności- Dbaj o dobrą jakość ibezpieczeństwo Twojej żywności- Bądź aktywny i sprawny
Czynniki fizjologiczne
Częstość występowania otyłości wzrasta wraz z wiekiemulegając jedynie obniżeniu na starość. Odżywianie człowieka regulowane jest przezośrodkowy układ nerwowy a w szczególności ośrodkiPodwzgórzowe ,węchomózgowie, układ limbiczny, twór
Siatkowaty ( "kora pnia mózgu" - rozciąga się w pniu mózgu od międzymózgowia
do rdzenia przedłużonego, a następnie przechodzi w twór siatkowaty rdzenia
kręgowego) , jądra migdałowate i korę mózgową. Ośrodki te przez cały czas otrzymują bodźce typupsychicznego, nerwowego, hormonalnego imetabolicznego informujące o stanie odżywienia tkanek.Po przeanalizowaniu ośrodki te kształtująuczucie głodu, apetyt, sytość itp.
Apetyt jest regulowany wielkościąposiłków, ich częstością, składem, smakiem, czynnością.
Czynniki psychologiczne
Otyłość traktowana jako uzależnienie,wewnętrzny przymus jedzenia negatywnie
wpływa na życie i sprawia ze osoby otyłeunikają kontaktu z ludźmi, boją się odrzucenia,często czują się gorsze od innych osób.Otyłość u takich osób może stać się
sposobem na życie, wytłumaczeniem wszelkich osobistych niepowodzeń natomiast
jedzenie może być sposobem naodreagowanie złości, smutku i sposobem na
nudę. Typowa dla ludzi otyłych jest złudna nadzieja, że wszystko w życiu się uda jeśli
tylko dana osoba schudnie.
NIEWŁAŚCIWY TRYB ŻYCIA
• siedzący tryb życia
• lenistwo
• brak ruchu
• spożycie większej ilości pokarmów niż wynika to z potrzeb
SKUTKI Otyłości
1. Choroby układu krążenia w tym: nadciśnienie tętnicze, miażdżyca ,żylaki, zmian zakrzepowych naczyń
2. Zaburzeń wentylacji płuc- sinica, przeciążenie prawego serca, bezdech występujący w czasie snu
3. Zapadanie na nowotwory
4. Ryzyko zgonu
5. Zmian ortopedycznych- zwyrodnienia stawów
6. Problemy związane z zaakceptowaniem samego siebie ,zmiany osobowościowe- nerwice i psychonerwice
7. Dyskryminacja w przypadku zatrudnienia, płac i szans zawarcia związku małżeńskiego
ANOREKSJA
Jadłowstręt psychiczny – choroba cywilizacyjna polegająca na utracie wagi wywołanej przez osobę chorą, która odczuwa lęk, ponieważ nie spełnia wymogów współczesnego świata co do własnego wyglądu oraz w sposób zaburzony spostrzega własne ciało.
Typy anoreksji
• Typ restryktywny - podczas obecnie trwającego epizodu jadłowstrętu nie wystąpiło ani obżarstwo, ani wymuszone wymioty, ani użycie środków przeczyszczających.
• Typ bulimiczno-przeczyszczający – podczas obecnie trwającego epizodu jadłowstrętu wystąpiły regularnie powtarzające się sytuacje nadmiernego obżarstwa i wymuszonych wymiotów lub użycia środków przeczyszczających.
Objawy anoreksji
- sucha , łuszcząca się skóra
- zaparcia, bóle brzucha
- widoczna utrata ciężaru ciała
- wypadanie włosów
- zimne ręce i stopy
- zawroty głowy, omdlenia
- łamliwe włosy
- zaburzenia miesiączkowania
- meszek na twarzy, plecach i ramionach
- zasinienie dłoni i stóp; obrzęki dłoni, stóp i twarzy
- zwolnienie akcji serca - zastoinowa niewydolność krążenia
- niedokrwistość
- nieadekwatne spostrzeganie kształtu i ciężaru ciała
- trudności z zasypianiem i przesypianiem nocy
- drażliwość i zmienność nastrojów
- spowolnienie psychoruchowe
PRZYCZYNY ANOREKSJI:
o Zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała, anorektycy nie widzą tego, jak bardzo są wyniszczeni,
o Niezadowolenie z figury – prowadzi do obsesyjnego strachu przed przybraniem na wadze,
o Niska samoocena i brak wiary w siebie – osobom takim zależy na dobrych wynikach w nauce, cechuje je duża potrzeba sukcesu, lęk przed niepowodzeniami i nadmierny krytycyzm.
o Przekonanie, że szczupła sylwetka, ładna figura pomoże zapewnić sobie sympatię rówieśników i dobrą pozycję,
o Negatywny stosunek do dojrzewania – dziewczęta boją się kontaktu z innymi osobami, zwłaszcza chłopcami, boją się własnej seksualności; często towarzyszy temu przekonanie o braku własnej atrakcyjności,
o Lęk przed „dorosłością” – część kobiet cierpi z braku dojrzałości fizycznej i psychicznej, w wyniku tego stara się pozostać podobna do dziecka,
BULIMIA
• Jest klasyfikowana jako choroba psychiczna;
• Jest zaburzeniem łaknienia;
• Występuje często jako następstwo anoreksji;
• Ma podobne podłoże psychiczne jak anoreksja, ale różne objawy
dziubusek30