1.     Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest:

·         Poznanie teoretycznych wiadomości na temat kwasowości czynnej gleby, jej znaczenia dla środowiska glebowego i czynników powodujących zakwaszanie

·         Umiejętność oceniania, na podstawie składu granulometrycznego, kwasowości gleby

·         Umiejętność przeciwdziałania obniżaniu się odczynu gleby i wiedza na temat jego utrzymania na odpowiednim poziomie

·         Poznanie metod określania pH gleby

2.     Zakres ćwiczenia

·         Określenie pH w wodzie i w roztworze KCl prób glebowych

·         Wnioskowanie, czy analizowana próba glebowa należy do gleb bardzo kwaśnych, kwaśnych, lekko kwaśnych, obojętnych, czy też zasadowych

·         Wnioskowanie na temat właściwości otrzymanej do analizy próby glebowej

3.     Przebieg realizacji eksperymentu i opis stanowiska badawczego

·        Metody kolorymetryczne

Polegają na użyciu barwników organicznych, zwanych wskaźnikami lub indykatorami, które zmieniają barwę przy odpowiednim pH. Do tych metod zalicza się metodę Heliga.

Metoda Heliga

Pehametr Heliga składa się z płytki porcelanowej ze skalą barw i zagłębieniami na glebę oraz z indykatora. Skalę barw tworzy pięć kolorów, a każdy z nich odpowiada odpowiednim wartościom pH.

Wykonanie oznaczenia

·         Wsypać w zagłębienie płytki szczyptę gleby i lekko ugnieść

·         Zalać powoli glebę indykatorem, aż do jej całkowitego przykrycia

·         Po kilku minutach przechylić płytkę tak, aby roztwór znalazł się w podłużnym rowku

·         Porównać zabarwienie roztworu z barwna skalą w celu określenia pH gleby

Sprzęt

·         Płytka

·         Indykator Heliga

·        Metody potencjometryczne

Polegają na pomiarze pH przy pomocy pehametrów posiadających elektrody. Działają w ten sposób, że dwie elektrody pomiarowa i porównawcza zanurzone w roztworze wskazują, w zależności od stężenia jonów wodorowych, odpowiednią różnicę potencjałów. Pomiaru różnicy potencjału, zwanej siłą elektromotoryczną, dokonuje się potencjometrami, które mają oprócz skali wyrażonej w miliwoltach również skalę wyrażoną w jednostkach pH w zakresie 0-14. Najbardziej rozpowszechniona elektroda do pomiaru pH jest elektroda szklana zestawiona z elektrodą kalomelową jako elektrodą porównawczą.

Wykonanie oznaczenia

·         Naważyć 2 próbki tej samej gleby po 10 g do zlewek o pojemności 50 cm3

·         Dodać do jednej 25 cm3 wody destylowanej, a do drugiej 25 cm3 1-molowego KCl

·         Kilkakrotnie zamieszać

·         Dokonać pomiaru na pehametrze: w zawiesinie glebowej z wodą – po 30 min, w zawiesinie z KCl- po 60 min

Sprzęt

·         Pehametr z elektrodami

·         Waga

·         Zlewki o pojemności 50 cm3

·         Szklane bagietki do mieszania

·         Cylinderki miarowe lub pipety

·         Tryskawka z H2O do płukania elektrod

4.     Prezentacja wyników

·         Metoda kolorymetryczna:

Po dodaniu wskaźnika i po zlaniu go do podłużnego rowka, roztwór miał kolor jasnozielony. Wynika z tego, że gleba ma odczyn pH=7, czyli odczyn obojętny.

·         Metoda potencjometryczna:

Po pomiarze pehametrem otrzymałam następujące wyniki: gleba z wodą destylowaną- pH=6.76, gleba z roztworem KCl-pH=6,50. Odczyn gleby jest obojętny.

5.     Wnioski

Próba glebowa, analizowana przeze mnie, posiada odczyn obojętny.

Gleby obojętne są glebami intensywnie wapnowanymi. W ich kompleksie sorpcyjnym występuje wysokie nasycenie wapniem i magnezem. Charakteryzują się one dużą zasobnością w próchnicę i mineralne składniki. Dobrze przyswajają sód, azot, bor, wapń, magnez, potas, molibden oraz siarkę. Gleby te charakteryzują się słabą rozpuszczalnością związków żelaza, manganu, miedzi, cynku, kobaltu oraz fosforu. Posiadają dobrze wykształconą i trwałą strukturę gruzełkowatą, co korzystnie wpływa na ich warunki wodno-powietrzne. Ponadto w glebach tych dobrze rozwijają się i rosną bakterie, pierwotniaki i promieniowce. Dobrze zatrzymują wodę opadową, są przepuszczalne, lecz nie nadmiernie przesiąkliwe. Przeważnie użytkowane są jako gleby orne. Otrzymuje się na nich wysokie plony buraków cukrowych, kukurydzy, pszenicy, jęczmienia i koniczyny czerwonej. Do gleb o odczynie obojętnym zalicza się czarnoziemy i gleby brunatne właściwe.

1