Czystość planu zdjęciowego.czII.doc

Czystość planu zdjęciowego, cz. II

Pojawianie się elementów zbędnych w kompozycji zdjęcia to jeden z mankamentów nękających fotografów. Nie mniejszy problem stanowi niedokładne kadrowanie.
Fotografując często nie zwracamy uwagi na to, co dzieje sie wokół motywu głównego. Dopiero na odbitce lub ekranie komputera widać wszystkie mankamenty kompozycji. Poniższy przykład pokazuje taką właśnie sytuację. Oba zdjęcia przedstawiają jesienną scenkę z Bieszczad. Są pozornie

identyczne, jednak w odbiorze znacznie się różnią czystością zagospodarowania planu zdjęciowego. Drobiazgi, które stanowią o różnicy to dwie plamy światła na lewej fotografii, które powodują  odwrócenie uwagi widza od motywu głównego. Lekkie przekadrowanie w prawo i obniżenie położenia motywu głównego sprawia, że oglądający nie ma wątpliwości, co jest tematem zdjęcia, gdyż nic nie odwraca jego uwagi.

Nie zawsze możliwe jest takie skadrowanie sceny, aby zdjęcie było całkowicie udane. Zdarzają się sytuacje, gdy klasyczne proporcje boków standardowej klatki się nie sprawdzają. Przykładem jest zdjęcie panoramiczne. Można je zrobić najprościej - ucinając górę i dół zdjęcia. Niepotrzebne pasy i

tak są fotografowane, ale już w momencie robienia zdjęcia wiemy, że będziemy je ciąć do panoramy. Czym innym jest wykonywanie panoram polegających na łączeniu szeregu zdjęć na zakładkę. Tym tematem zajmiemy się jednak w jednym z kolejnych odcinków.

Przy zdjęciach wieloplanowych często główny motyw znajduje się na drugim lub kolejnych planach. Ważną wtedy rzeczą jest aby temat zdjęcia nie został zdominowany przez inne elementy. Sprowadza się to do zadbania o tytułową "czystość" pierwszego planu. Kolejne przykłady pokazują takie sytuacje.

Pierwszy przedstawia fragment centrum Warszawy. Zrobiono je ze znacznej odległości. Zdjęcie ma dość spłaszczoną perspektywę,  a fotografowany fragment wycięto

obiektywem o wąskim kącie widzenia. Na pierwszym planie jest pusta jezdnia, co gwarantuje czytelność zdjęcia. Trudność jego wykonania polegała na wyczekaniu momentu, gdy na pierwszym odcinku jezdni nie będzie żadnego samochodu, a na kolejnych pojazdu w kolorze, który mógłby odwrócić uwagę widza.  W ten sposób uzyskano spokojne zdjęcie przedstawiające centrum dużego miasta.

Podobna sytuacja jest na zdjęciu poniżej. Pusta droga gwarantuje, że widza nie rozproszą zbędne

elementy. Skupi się na temacie głównym, czyli budynku i jego otoczeniu w wieczornym oświetleniu. W celu wykonania tego zdjęcia, z terenu drogi i miejsc parkingowych usunięto wszystkie samochody, a fotografię wykonano z wysokości kilku metrów obiektywem szerokokątnym.

Innym sposobem na ukrycie elementów, które mogą potencjalnie zepsuć zdjęcie jest schowanie ich w cieniu. Fotografowanie przy oświetleniu słonecznym wymaga pojawienia się na planie zdjęciowym o określonej porze. Przykład to zdjęcie jednej z lwowskich kamienic z wbudowanym

w ścianę bankomatem. Nowoczesne urządzenia zupełnie nie pasowało do klimatu scenki. Na szczęście słońce świeciło pod takim kątem, że cień zamaskował bankomat.

Następne zdjęcie przedstawia kadr w dość ostrym świetle słonecznym. Cień został wykorzystany do precyzyjnego rozdzielenia zieleni i ściany budynku. Znaczą część zdjęcia ukryto w cieniu, ale

dzięki temu jest ono ciekawsze i bardziej czytelne.

Teraz przykład odwrotny – zdjęcia, gdzie dodanie elementów poprawia ich atrakcyjność. Pierwsze przedstawia łąkę w promieniach porannego słońca. Światło blikuje na kroplach rosy i tworzy 

interesujący efekt, a mimo to zdjęcie jest monotonne. Wersja druga przedstawia tę sama łąkę, ale z fragmentami drzew. Moim zdaniem ta wersja jest bardziej atrakcyjna wizualnie.

Na koniec kilka przykładów zdjęć, których atutem jest czystość planu zdjęciowego. Każde z nich zawiera minimalną ilość elementów.

W następnym odcinku skupimy się na tym, jak ożywić fotografię, czyli omówimy dynamiczną kompozycję przekątną.

Paweł Duma