Zaburzenia nerwicowe zwane potocznie nerwicami – grupa zaburzeń psychicznych o bardzo rozmaitej symptomatyce, definiowana jako zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, zakłóceń procesów psychicznych i patologicznych form zachowania występujących w tym samym czasie i powiązanych ze sobą wzajemnie. Dawne historyczne nazwy na zaburzenia nerwicowe to: podrażnienie mlecza, nerwospazmy , newroza zmienna, ogólna nadczułość, newrozyzm czy cerebropatia sercowo-mózgowa. Termin nerwica został wprowadzony w XVIII w. przez Cullena.
Źródłem zaburzeń nerwicowych są nierozwiązane nieuświadomione konflikty wewnętrzne, najczęściej pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami, potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami społecznymi. Pojawiają się wtedy, kiedy wrażliwa i nieodporna na stresy osobowość poddawana jest presji sytuacji. Przyczyną nerwic może być także deficyt opieki rodzicielskiej w dzieciństwie lub nieodreagowany uraz .
Wtórnymi skutkami nerwicy może być: zaniżone poczucie własnej wartości i dążenie do kompensowania go szczególnymi osiągnięciami, czy nadmiernym zaangażowaniem w pracę. Szczególną uwagę zwrócił na ten aspekt Alfred Adler. Współcześnie za podstawowy skutek nerwicy uważa się zgeneralizowaną utratę radości życia. Szczegółowo może to być np. wypadanie z ról społecznych i rodzinnych, nadużywanie systemu medycznego, zbędnie podejmowana diagnostyka, zbędne uzależniające stosowanie farmakoterapii, spadek aktywności i wydolności zawodowej, izolacja w domu, samobójstwa.
W klasyfikacji ICD-10 (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych) zaburzenia nerwicowe są definiowane jako zaburzenia psychiczne nie mające podłoża organicznego, w których nie dochodzi do zakłócenia oceny realności ani trudności w rozróżnieniu między subiektywnymi doświadczeniami choroby a realnością zewnętrzną. Nawet znacznie zaburzone zachowanie pozostaje w granicach akceptowanych społecznie. Zachowania nieakceptowane społecznie mogą się ujawnić w stanach dysocjacji.
Do zaburzeń nerwicowych ICD-10 zalicza:
· zaburzenia lękowe, w tym w postaci fobii
· zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne (dawniej nerwica natręctw)
· reakcje na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
· zaburzenia dysocjacyjne (konwersyjne)
· zaburzenia występujące pod postacią somatyczną
Leczenie nerwic może przebiegać dwutorowo. Przyjmuje się, że podstawą leczenia w większości przypadków powinna być psychoterapia, która poprzez zmianę zachowania i interpretacji własnych objawów i bodźców lękotwórczych pozwala przerwać mechanizm błędnego koła (terapia poznawczo-behawioralna). Psychoterapia pozwala również rozwiązać konflikty intrapsychiczne, (wewnętrzny stan sprzeczności pragnień, przekonań i wartości jednostki.) które leżą u podłoża wielu zaburzeń z tej grupy.
Często stosowaną metodą jest również farmakoterapia – stosowana jako leczenie objawowe, doraźnie lub jako leczenie przyczynowe. W pierwszym przypadku stosuje się przede wszystkim benzodiazepiny – leki antylękowe, np. w lęku napadowym lub w sytuacji, gdy objawy nie pozwalają na podjęcie psychoterapii. W drugim przypadku najczęściej stosowaną grupą leków jest SSRI – leki antydepresyjne drugiej generacji wykazujące się działaniem antylękowym.
Notatka
Nerwica to grupa zaburzeń psychicznych definiowana jako zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, zakłóceń procesów psychicznych i patologicznych form zachowania występujących w tym samym czasie i powiązanych ze sobą wzajemnie. Leczenie nerwic może przebiegać dwutorowo. Przyjmuje się, że podstawą leczenia w większości przypadków powinna być psychoterapia, która poprzez zmianę zachowania i interpretacji własnych objawów i bodźców lękotwórczych pozwala przerwać mechanizm błędnego koła.
madziareczka