Z.Herbert - eseje, notatka.pdf

(58 KB) Pobierz
353941655 UNPDF
Barbarzyńca w ogrodzie (1964) pokłosie pierwszych wypraw H. za granicę. Debiut poetycki 1965r.
Struna światła – 1. część tryptyku eseistycznego, 2. Martwa natura z wędzidłem (Holandia), 3.
Labirynt nad morzem (Grecja)
Eseistyczność Barbarzyńcy... w świetle polskiej szkoły eseju: szkic, wyraźnie zarysowany
podmiotowy punkt widzenia, erudycyjność (ale czy H. to erudyta? - dla Stempowskiego punkt
wyjścia – obserwacja, H. czerpie z podręczników), kreacja podmiotu eseistycznego – podróżnik i
dyletant (ma wiedzę nieuporządkowaną, emocjonalnie podchodzi do rzeczywistości)
H. dąży do najbliższego kontaktu z rzeczywistością, a turyści się od tego odgradzają; klisza
filmowa jako coś co nas odgradza
2 rodzaje duchowości (stosunek do rzeczywistości – kryterium):
H. - podróżnik -wędruje, aby poznać inność, spotkać się z innością
turysta – szuka tego samego bezpieczeństwa, które jest w domu, szuka potwierdzenia, że wszędzie
jest tak samo
+włóczęga – wędruje dla samego wędrowania
Barbarzyńca... to esej o sztuce, ale tez o tym, co się z nami dzieje, u H. spojrzenie ma funkcję
sensotwórczą; kultura nieobecności – nie umiemy być tu i teraz, a H. nas tego w swoim eseju uczy
Kim przede wszystkim jest H.? - metafora osobowa, która spaja wszystkie kreacje – megatetafora –
H. jest barbarzyńcą w ogrodzie. Co to znaczy? Dlaczego w ogrodzie?
Ogród -jako topos literatury klasycznej
Barbarzyńca – 1) H. - mieszkaniec PRL, który wyrwał się za żelazną kurtynę, 2) człowiek Północy,
który odwiedza Południe – wraca do kolebki kultury, 3) człowiek współczesny, który wraca do
korzeni, do historii
Barbarzyńca – ktoś, kto jest obcy, groźny, nie rozumie kultury, z którą się spotyka; tem, kto jest
pierwotny, wywyższa zwierzę i stawia je na równi ze sobą
H. odbudowuje znaczenia, więź z przeszłością
Czym się różni stosunek H. od postawy przeciętnego turysty? Co wyróżnia H.?
-posiada rozległą wiedzę
-poddaje refleksji (ma nienowoczesny, przestarzały stosunek do sztuki – sztuka jest dla niego
sensotwórcza, niesie znaczenia, sztuka odwołuje do świata rzeczy
-przedmiot kontemplacji i kontekst (?)
-H. patrzy świadomie, spojrzenie idzie w parze z wyobraźnią, patrzę i unaoczniam, spojrzenie
okiem wewnętrznym, uczenie się patrzenia vs. patrzenie niewprawne
-pamięć i wyobraźnia (jak w Rodzinnej Europie Miłosza – budują naszą tożsamość)
Czym nie jest wyobraźnia u H.? To nie jest to, co sobie wymyślę, to jest moment zahaczenia
o sztukę
Jak H. ocenia współczesność?
Sztuka ma charakter ocalający. H. obcując ze sztuką, przemienia się, staje się bardziej człowiekiem
(sztuka ma charakter sensotwórczy). H. obserwuje rzeczywistość tak jak sztukę, przemianę, którą w
nim wywołuje sztuka, H. przenosi na rzeczywistość
w Martwej naturze... H. porównuje malarzy - Duccia (?) - doskonałość, nawiązanie do przeszłości i
Giotta (?) - oryginalność, wydaje się, że G. jest dla H. bardziej wartościowy
H. klasyk (topika antyczna, nawiązuje do tradycji, wartościowanie klasycystyczne (?)) czy
romantyk (oryginalność)?
Sztuka ma charakter konsolacyjny, pomaga żyć.
W esejach H. nie ma gawędowości, ale powraca temat miejsca człowieka w Europie – jesteśmy
barbarzyńcami.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin