skrypt wklęsłodruk wykłady.DOC

(294 KB) Pobierz

WKLĘSŁODRUK

Literatura:

K. Korytkowska: „Postęp w technologii przygotowywania form drukowych”.

Cz. Rudziński: „Druk wklęsły”.

M. Chwaliński: „Formy wklęsłodrukowe”.

E. Mudrak: „Technologia form drukowych – wklęsłodruk”.

Z. Zadrożny: „Wklęsłodruk. Skład reprodukcji”.

Elementy drukujące poniżej elementów nie drukujących. Nadmiar farby z elementów nie drukujących usuwany jest za pomocą specjalnego noża – rakla.

Wklęsłodruk XV w.

- miedzioryt – przekalkowanie rysunku na płytę miedzianą a następnie rytowanie rysunku, przy użyciu specjalnych rylców. Do uzyskania formy płytę podgrzewa się, nanosi warstwę farby, usuwa z elementów nie drukujących, nakłada papier i pod wpływem nacisku uzyskuje się odbitkę (Albert Dürer);

- akwaforta (XVII w.) – przy wykonywaniu formy (kwasryt) na zawerniksowanej płycie miedzianej wykonuje się rysunek polega to na wyrytowaniu w werniksie obrazu za pomocą rylca. Po odsłonięciu miejsc nie drukujących trawimy płytę w kwasie azotowym. Usuwamy werniks. Proces drukowania jak wyżej. (Rembrandt, Goya);

- akwatinta (XVII/XVIII) – w procesie wykonania formy płytę miedzianą pokrywa się specjalną mieszanką proszku żywicznego i alkoholu. Stapia się, za pomocą rylców dokonuje się rysunku oraz kilkakrotnie trawi w roztw. HNO3. (Prince, le Blon);

- mezzotinta (XVII w.) – operuje się płaszczyznami (a nie kreską) powierzchnia płyty bardzo równomiernie posiekana, wygładza się poszczególne partie, które mają odpowiadać jasnym elementom i niewygładzając pogłębia się partie rysunku mające odpowiadać ciemnym elementom. Łagodne przejścia szarości.

- suchoryt (XIX w.) – („sucha igła”), rytuje się za pomocą stalowej igły na powierzchni miedzianej. Wiór po rytowaniu zostaje na końcu kreski, (efekt miękkości przejść tonalnych);

- heliograwiura (XIX w.) – wykorzystanie papieru pigmentowego, nie stosuje się rastra, wykorzystanie diapozytywu wielotonalnego, który wkopiowywany jest poza powierzchnię cylindra wklęsłodrukowego w papier pigmentowy. Cylinder napylany jest werniksem. Na tak przygotowaną powierzchnię cylindra przenosi się papier pigmentowy z warstwą pigmentu z naniesioną warstwą diapozytywu wielotonalnego z podłożem ku górze. Zastosowanie do trawienia FeCl3, po zdjęciu papierowego podłoża wywołanie w wodzie nie utwardzonych partii reliefu żelatynowego. Przez pozostały na cylindrze relief dyfunduje roztwór FeCl3, który w zależności od stopnia utwardzenia żelatyny
dochodząc do położonych powierzchni cylindra formowego (Cu) powoduje w mniejszym lub większym stopniu wytrawienie miedzi. Po usunięciu papierowego pigmentu i werniksu uzyskujemy formy do drukowania…

- rotograwiura – zamiast napylania stosuje dwukrotne naświetlanie (osiągając zmienną powierzchnie elementów drukujących):

– przez raster wklęsłodrukowy

– przez diapozytyw wielotonalny

Wykorzystuje się koszulkę Ballarda. Proces jak przy heliograwiurze.

Zastosowanie i zalety:

– technika drukowania wklęsłego jest preferowana wtedy, gdy wymagana jest bardzo wysoka jakość odbitki;

– przy konieczności zachowania dobroci przetwarzania informacji;

– stosuje się przy drukowaniu wielobarwnym i jednobarwnym;

– można stosować różnego rodzaju podłoża – papier o niskich właściwościach wytrzymałościowych, gramaturze, tkaniny, szkło, papiery powlekane, metal, drewno;

– duża prędkość drukowania do 80 tys. obrotów/h przy jednoczesnym zachowaniu dobrej jakości odbitki;

– możliwość stosowania dużych form drukowych (do 2,5 m dł. cylinder, obw. 1,7m);

– prosta konstrukcja zespołu drukującego;

– możliwość wprowadzenia systemów kontroli i sterowania procesem drukowania;

– z form wklęsłodrukowych otrzymuje się bardzo wysokie nakłady;

– dobra jakość druku;

– niski udział makulatury w ogólnej produkcji;

Wysoki koszt sporządzania formy drukowej, wysoka pracochłonność, przypadkowość efektu.

Metody wykonywania form wklęsłodrukowych

1) Ze względu na zmianę wielkości elementów drukujących formy:

– tradycyjne – stała wielkość powierzchni elementów drukujących, zmienna głębokość

– autotypijne – stała głębokość, zmienna powierzchnia i kształt

– półautotyopijne

2) W zależności od miejsca przebiegu poszczególnych etapów przygotowania formy:

– bezpośrednie – poszczególne etapy wykonywania formy przebiegają bezpośrednio na powierzchni cylindra

– pośrednie – początkowe etapy przebiegają poza powierzchnią cylindra

3) Ze względu na sposób otrzymywania elementu drukującego na formie drukowej:

– subtraktywne – zwiększa się objętości elementów drukujących poprzez ich pogłębianie np. trawienie [tradycyjne: pośrednie, bezpośrednie, autotypijne: pośrednie, bezpośrednie, pułautotypijne: pośrednie, bezpośrednie]

– addytywne –zmniejsza się objętość elementów drukujących poprzez ich wypełnianie [tradycyjne bezpośrednie]

4) Ze względu na przebieg procesu technologicznego:

– metody, w których stosowane są układy światłoczułe i uwzględnia się proces chemicznego trawienia metalu lub eliminuje się go.

– metody, w których wykorzystuje się proces grawerowania. [półautotypijne – bezpośrednie – subtraktywne]

Kryteria oceny

1. Zasada tworzenia półtonów – we wszystkich technikach (z wyj. wklęsło.) wartości tonalne odwzorowywane są przez zmianę powierzchni elementów drukujących, wklęsłodruk – zmiana powierzchni i głębokości

2. Grubość warstwy farby na obrzeżach elementów drukujących, wyrazistość granic elementów drukujących

Poszarpane krawędzie wynikające z obciagu gumowego

3. Deformacja podłoża zadrukowywanego:

– typografia – przetłoczenie papieru,

– offset – najmniejsza, jeżeli mamy dobrze przygotowany papier,

– wklęsło – wciągnięcie przez elementy druk. materiału zadrukowywanego, powoduje powstanie reliefu odwrotnego do typograficznego.

6. Grubość warstwy farby na odbitce:

– typografia – 0,8÷2,2mm,

– offset – 1,25÷1,5mm,

– rotograwiura – 5÷7mm.,

– f. rytowane – do30mm.

7. Gęstość optyczna odbitki:

– typografia –1,3÷1,4,

– offset –1,0÷1,1,

–

– wklęsło –1,4÷1,6.

8. Gęstość rastra:

– typografia –24÷30 linii/cm,

– offset –48÷120 linii/cm,

– wklęsło –>70 linii/cm, à nie drukują progi rastrowe

– a / b=1 / 2,7 –miękkość przejść tonalnych jest najlepsza

rastry kontaktowe

Zadaniem rastrów Rototipo-R wytworzenie oparcia dla rakla w procesie drukowania, zwłaszcza w ciemnych partiach rysunku liniatóra 54/76 lini/cm.

Grawerowanie – częstotliwość zagłębień igły graw. Określa jednocześnie liniaturę rastra
(48 l/cm); diapozytywy zrastrowane, …

Metoda pośrednia z zastosowaniem układu światłoczułego: żelatyna–dwuchromian

Biuro techniczne

1. wykonanie formy montażowej

2. przygotowanie papieru pigmentowego

3 naświetlanie pap. pigmentowego

a) przez raster

b) diapozytyw wielotonalny

4. przygotowanie powierzchni cylindra formowego

5. przenoszenie pap. pigmentowego z naświetlonym rastrem na cylinder

6. wywoływanie

7 zabezpieczenie miejsc, które nie powinny być trawione

8. trawienie

9. usunięcie zbędnej warstwy żelatynowej

10. korekta

11. chromowanie zwiększające wytrzymałość (opcjonalne)

12. drukowanie

Właściwości papierów pigmentowych:

Wada: brak stabilizacji podłoża, dlatego papier zastąpiono folią fotopolimerową –Autofilm (f. Autotype). Autocol – do wywoływania zinmego.

Papier pigmentowy – warstwa podłożowa z papierem chemicznie obrobionym, na nią nakłada się warstwę żelatyny. Wyróżnia się dwa układy żelatyny:

–

1,5 0,9 0,3

– warstwa spodnia (bezpośrednio na papierze), żelatyna łatwo rozpuszczalna, ale mało kontrastowa;

– warstwa trudno rozpuszczalna – bardziej kontrastowa. Stosowanie dwóch warstw żelatynowych zapobiega deformacji rysunku w czasie wykonywania formy.

Pigmenty – (tlenki żelaza – chemicznie obojętny), spełnia on dwojaką rolę:

– filtr świetlny w procesie naświetlania, zawartość pigmentu w warstwie żelatynowej uniemożliwia utwardzenie żelatyny w całej masie, pigment wpływa na kontrast kopii – jest mały jeśli jest znaczna ilość pigmentu, ale wtedy jest przydatny do naświetlania diapozytywów o dużym kontraście;

– możliwość kontroli przebiegu obróbki, kopii pigmentowej na poszczególnych etapach wykonywania formy; poszczególne ziarna pigmentu nie przekraczają 3-5mm.

Pigment powinien być równomiernie rozproszony w żelatynie i nie powodować lokalnych skupisk. Podstawowy kontrast materiałów pigmentowych zależy od podstawowego zakresu światłoczułości, stosowanego w procesie naświetlania źródła światła oraz kontrastu diapozytywów służących do wykonywania formy; bardziej kontrastowe pap. pigmentowe dla pozytywów małokontrastowych. Spełnia równierz filtra świetlnego, różnicując stopień zgarbowania żelatyny, ułatwia wzrokową ocenę wywołania i trawienia.

Przygotowanie papieru pigmentowego:

1) uczulanie – roztwór uczulający: dwuchromian amonu (potasu, sodu), morzna stosować równierz monochromiany jednak mają one niższą czułość. wpływa on na właściwości: stężenie – najlepsze 3+/-0,2%; temperatura – 13+/-1°C; czas uczulania – 3min; pH=5,3÷5,5; ciągła filtracja i mieszanie; stosowanie wody bez żelaza i chlorków [powodują garbowanie żelatyny].

Wzrost stężenia C powoduje obniżenia temperatury topnienia żelatyny.Wzrost stężenia C nie wpływa na zmianę kontrastu podstawowego kopii.

Ze wzrostem czasu uczulania rośnie wchłanianie dwuchromianu – zwiększenie światłoczułości, ale również obniżenie temperatury topnienia żelatyny. Wraz ze wzrostem stęż. C czas dyfuzji tdyf FeCl3 rośnie.

Wzrost temperatury powoduje wzrost czasu dyfuzji tdyf FeCl3.

Wzrost temperatury nie wpływa na zmianę kontrastu podstawowego kopii. Wykres jak dla stęrzenia. Temp wywoływania >20 C powoduje ocnirzenie temp topnienia warstwy żelatynowej.

Ddp

Podobnie jak stężenie i temperatura zachowuje się czas uczulania T – nie wpływa na zmianę kontrastu podstawowego kopii. Przekroczenie 5 minut powoduje obnirzenie temp topnienia

Wzrost pH powoduje: wzrost pęcznienia żelatyny, spadek tdyf, co obniża światłoczułość warstw pigmentowych, duży przyrost (nawet dwukrotny) masy żelatyny, nie wpływa na zmianę kontrastu podstawowego kopii. Przy pH=6 następuje gwałtowny spadek światłoczułości – przejście dwuchromianów w monochromiany, są one znacznie mniej światłoczułe od dwuchromianów.