Przypadki chorobowe u gadów i ryb utrzymywanych w akwarium.pdf

Prace kliniczne i kazuistyczne

Morbid cases in water reptiles

and aquarium ish

Przypadki chorobowe u gadów i ryb

utrzymywanych w akwarium

Grawiński E. , Veterinary Surgery in Rumia

The purpose of this paper was to present an overview

on the morbid cases and pathological indings in wa-

ter reptiles and aquarium ish. This list was prepared

basing on cases presented in the Sea Aquarium in

Gdynia and also on cases recognized in the individ-

ual aquarists. In the years 2003–2010 172 morbid

cases were identiied. The animals were examined

clinically, anatomopathologically, parasitologically

and bacteriologically. In 90.84% of diseased ani-

mals the causative agents were Gram-negative bac-

teria from genus: Aeromonas , Pseudomonas , Flexi-

bacter/Cytophaga and from the family Enterobacte-

riaceae. Viruses, parasites, environmental toxins and

stress factors were responsible for 9,.16% of cases.

It has been established therefore, that bacterial in-

fections leading to the development of clinical dis-

eases are most often responsible for morbid cases in

diferent species of water animals.

Edward Grawiński

z Gabinetu Weterynaryjnego w Rumii

przeniesieniu do zbiornika ze zdrowymi

zwierzętami, mogłoby spowodować za-

chorowanie innych osobników.

W dużych obiektach akwariowych

i oceanariach, oprócz wymienionych czyn-

ników, podstawowe znaczenie dla zdro-

wotności zwierząt mają warunki higie-

niczno-sanitarne pomieszczeń, zbiorników

akwariowych, sprzętu i urządzeń dopro-

wadzających wodę oraz odprowadzających

zanieczyszczenia. Warunkiem uniknięcia

zachorowań wśród zwierząt wodnych, czę-

sto bardzo cennych, jest ścisła współpra-

ca opiekuna zwierząt z lekarzem wetery-

narii czuwającym nad ich stanem zdro-

wotnym. Osoby te, mające stały kontakt

ze zwierzętami, mogą szybko przekazać

lekarzowi zaobserwowane, odbiegające

od stanu izjologicznego niedomaganie.

Im szybsza jest reakcja specjalisty ichtio-

patologa lub znawcy chorób gadów, tym

większa gwarancja zapobieżenia chorobie

lub jej zwalczenia. Powodzenie w leczeniu

zależy przede wszystkim od podejmowa-

nia szybkich i trafnych decyzji w zakresie

diagnostyki w oparciu o dobrze zorgani-

zowane zaplecze laboratoryjne (parazyto-

logiczne, mikrobiologiczne) i nowoczesną

aparaturę pozwalającą określić czynnik

przyczynowy choroby, m.in. aparat rent-

genowski, ultrasonograf, tomograf kom-

puterowy (1). Jest to bardzo ważne w od-

niesieniu do dużych okazów ryb drapież-

nych, zwłaszcza rekinów i muren, oraz

gadów (Reptilia; 2), do których zalicza

się żółwie (Testudines) żyjące w wodach

słodkich i morskich (3), węże (Serpentes;

4) i krokodyle (Crocodilia; 5).

W artykule zostaną omówione rzadko

występujące przypadki chorobowe stwier-

dzane u zwierząt wodnych, w tym ryb eg-

zotycznych w Akwarium Morskim w Gdy-

ni oraz zgłaszane przez akwarystów indy-

widualnych w latach 2003–2010.

Najbardziej znane żółwie morskie należą

do rodzajów Chelonia , Eretmochelys , Ca-

retta , Dermochelys i Lepidochelys . Warto

zaznaczyć, że niektóre gatunki, takie jak

żółw zielony ( Chelonia mydas ), którego

nazwa pochodzi od koloru tkanki tłusz-

czowej, będący żółwiem jadalnym, zna-

ne są w naszym kraju. Zwierzęta te żyją-

ce zarówno w warunkach naturalnych, jak

i w zbiornikach hodowlanych oraz akwa-

riach są narażone na różnego rodzaju

czynniki, które mogą mieć wpływ na po-

wstawanie chorób i śmiertelność, zarów-

no wielu, jak i pojedynczych osobników.

Jedną z najbardziej rozpowszechnionych

chorób występującą u żółwi we wszystkich

akwenach świata jest ibropapilomatoza

– włókniakobrodawczakowatość. Po raz

pierwszy chorobę tę stwierdzono w 1930 r.

w wodach u wybrzeża południowej Flo-

rydy. Jest to choroba nowotworowa, po-

wodująca powstawanie guzowatych na-

rośli na powierzchni skóry, głowy, oczu,

odbytu, jak również w narządach we-

wnętrznych. Prowadzone od lat 80. XX

wieku badanie żółwi zielonych poławia-

nych w Zatoce Meksykańskiej, u wybrze-

ży Florydy, Bermudów i Wysp Bermudz-

kich, wyspy Barrena u zachodnich wy-

brzeży Madagaskaru (6) oraz u wybrzeży

Australii, Indonezji i Wysp Hawajskich (7,

8, 9, 10, 11, 12, 13) wykazało włókniako-

brodawczakowatość nawet u 73% bada-

nych zwierząt. U 28% żółwi zmiany wy-

stępowały w narządach wewnętrznych:

płucach, nerce, sercu, wątrobie, śledzionie

oraz kościach i mięśniach szkieletowych.

Prace badawcze nad tą chorobą wskazują,

że może być ona wywołana zakażeniem

herpeswirusem (14), bakteriami (15), pa-

sożytami (16) bądź zanieczyszczenia-

mi środowiska związkami organicznymi

i związkami metali ciężkich (17), jednak

do tej pory nie udało się określić jedno-

cześnie jej czynnika etiologicznego. Waż-

ną przyczynę chorób żółwi morskich sta-

nowią bakterie : Aeromona hydrophila ,

A. sobria , Pseudomonas luorescens , Fla-

vobacterium spp., Mycobacterium spp.,

Shewanella putrefaciens , Vibrio algino-

lyticus , V. harveyi , Staphylococcus spp.,

które wywołują stany zapalne i owrzodze-

nia jamy gębowej, zapalenie płuc, zapa-

lenie wątroby, śledziony i innych narzą-

dów (18). Spotykane ostre zapalenie żo-

łądka i jelit są wywoływane przez bakterie

Keywords: sea aquarium, diagnostic procedures,

treatment.

w warunkach naturalnych zdarzają się

stosunkowo rzadko. Najczęstszą przyczy-

ną są skażenia dużych obszarów wód mor-

skich lub rzek substancjami chemicznymi

lub ropopochodnymi. Niekiedy zachoro-

wania następują na skutek działania róż-

nego rodzaju pasożytów, bakterii lub wiru-

sów. Wymagania życiowe zwierząt bytują-

cych w specjalnie stworzonych zbiornikach

wodnych i akwariach wiążą się z zapewnie-

niem m.in. optymalnych warunków w za-

kresie temperatury, właściwości chemicz-

nych wody – pH, twardości, zawartości O 2,

CO 2, NO 2 , NO 3 i niedopuszczeniem, aby

powstały warunki sprzyjające uwolnieniu

się toksycznych produktów rozkładu sub-

stancji organicznych.

Zwierzętom wodnym należy zapewnić

pokarm, jaki pobierają w warunkach natu-

ralnych. Szczególnie ważna jest jego jakość,

gdyż nieświeże pożywienie może powodo-

wać wystąpienie chorób, zwłaszcza o pod-

łożu bakteryjnym. Niemałą rolę w przeno-

szeniu różnorakich chorób ze środowiska

naturalnego do akwariów mają same zwie-

rzęta wodne, które są nosicielami pasoży-

tów, bakterii i wirusów. Dlatego nim tra-

ią one do akwarium z innymi okazami,

muszą być poddane kwarantannie trwa-

jącej co najmniej kilkanaście, a niekie-

dy nawet kilkadziesiąt dni. W tym czasie

zwraca się uwagę na zachowanie zwierząt

i dostosowywanie się ich do nowych wa-

runków środowiska, w którym będą żyć.

Okres ten może ujawnić nosicielstwo cho-

roby u zwierzęcia, które niewyleczone, po

Żółwie morskie

Żółwie morskie (Chelonidae) to rodzina

żółwi z podrzędu skrytoszyjnych. Żyją

we wszystkich ciepłych morzach i oce-

anach. Osiągają długość od 75 do 150 cm

i masę ciała do 500 kg. W zależności od

miejsca bytowania żywią się roślinnością

morską, jak algi, wodorosty oraz medu-

zami, krewetkami, skorupiakami, węża-

mi, mięczakami i innymi bezkręgowcami.

456

Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(6)

C horoby zwierząt wodnych żyjących

Prace kliniczne i kazuistyczne

z rodziny Enterobacteriaceae: Salmonel-

la enterica (19), S . Typhimurium (20), jak

również E. coli, Hafnia alvei, Proteus spp.,

Citrobacter freundii (21). Żółwie zielone

i inne gatunki żółwi żyjące w niektórych

akwenach są obiektem inwazji pasożytni-

czych, a niektóre choroby pasożytnicze są

groźne dla życia tych zwierząt. Największe

zagrożenie stanowią larwy Anisakis sim-

plex i A. typica , powodujące stany zapal-

ne i owrzodzenia śluzówki żołądka i je-

lit, kończące się przy dużej inwazji naj-

częściej padnięciem zwierzęcia (22, 23).

Poważnym zagrożeniem są przywry

z rodziny Spirochidae, które pasożytują

w naczyniach krwionośnych żółwi, powo-

dując zatkanie światła naczyń, powstawa-

nie tętniaków, zapalenia naczyń krwiono-

śnych, wsierdzia i innych chorób narządów

wewnętrznych (24). Zagrożenie dla zdro-

wia żółwi wodnych mogą stanowić rów-

nież pierwotniaki z rodzaju Cryptospori-

dium, z których gatunek C. serpentis bytu-

je w przewodzie pokarmowym, prowadząc

do stanów zapalnych żołądka i jelit, w na-

stępstwie czego następują padnięcia żół-

wi (25). Podobne znaczenie mają kokcydia

należące do rodzaju Eimeria , które zwłasz-

cza u młodych żółwi hodowlanych powo-

dują dużą śmiertelność (26, 27). U żółwi

żyjących w hodowlach lub oceanariach,

a niekiedy w akwenach morskich docho-

dzi do zjawiska zwanego geofagią lub lito-

fagią, polegającego na zjadaniu przez nie

piasku, kamieni lub innych przedmiotów.

Może to prowadzić do niedrożności żołąd-

ka i jelit najczęściej kończącej się śmier-

cią zwierzęcia.

Padnięcie żółwia zielonego ( ryc. 1 ), dłu-

gości 80 cm, o masie ciała 35 kg w Akwa-

rium Morskim w Gdyni poprzedzone było

coraz rzadszym przyjmowaniem przez nie-

go pokarmu aż do całkowitej utraty łaknie-

nia, co trwało około dwóch tygodni. Zejście

śmiertelne nastąpiło nagle, bez żadnych wi-

docznych objawów w zachowaniu się żół-

wia. Sekcja zwierzęcia wykazała stan zapal-

ny przełyku, obrzęk błony śluzowej żołąd-

ka, na niektórych odcinkach pogrubionej,

ciemnobrunatnej, z zawartością włókniko-

wo-krwistej treści, o ostrym gnilnym zapa-

chu ( ryc. 2 ). W żołądku stwierdzono około

50 ciał obcych różnej wielkości, o nieregu-

larnych ostrych brzegach ( ryc. 3 ), wśród któ-

rych znajdowały się kawałki pancerza żół-

wia, kawałki drewna, a nawet drutu ( ryc. 4 ).

W dalszym odcinku przewodu pokarmo-

wego stwierdzono zapalenie krwotoczne

błony śluzowej jelita cienkiego z obecno-

ścią gęstego, surowiczego wysięku barwy

różowoczerwonej i całkowite zaczopo-

wanie treścią pokarmową jelit cienkiego

i grubego ( ryc. 5 ). Nastąpiło to prawdopo-

dobnie w wyniku ustania perystaltyki je-

lit. Badanie bakteriologiczne zmienionych

chorobowo narządów wykazało obecność

Ryc. 1. Żółw zielony (Chelonia mydas)

Ryc. 2. Stan zapalny śluzówki przełyku i krwotoczny śluzówki żołądka u żółwia zielonego

Ryc. 3. Ciała obce z żołądka żółwia zielonego

Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(6)

457

Prace kliniczne i kazuistyczne

Ryc. 4. Kawałki łusek z pancerza żółwia, kawałki drewna i drutu

bakterii A. hydrophila , Shewanella putre-

faciens , E.coli , Enterobacter agglomerans ,

E. cloacae , S. faecalis i Staphylococcus spp.,

które mają największe znaczenie w powsta-

waniu zmian posocznicowych narządów.

Zatkanie światła jelit są spotykane u żół-

wi zielonych żyjących w Zatoce Perskiej

i atolu wysp koralowych Aldabra na Oce-

anie Indyjskim. Wolno żyjące żółwie zja-

dają rośliny, części krzewów, gałęzi drzew,

liści, co prowadzi do zalegania pokarmu

i zaczopowania, a nawet skrętu jelit. Po-

woduje także rozległe zapalenie otrzewnej,

uszkodzenie ściany jelita i niedokrwienie

lub przekrwienie narządów (28). Przypadki

zjadania drobnych kamieni, gromadzenia

się ich w żołądku zwierząt wodnych, zna-

ne są w hodowlach ryb łososiowatych, naj-

częściej pstrąga tęczowego ( Salmo gaird-

neri ), które jednak nie powodują tak groź-

nych następstw jak u żółwi.

Zaskroniec rybołów

Ryc. 5. Wysięk surowiczy, stan krwotoczny jelita cienkiego oraz niedrożność jelita cienkiego i jelita grubego

u żółwia zielonego

Zaskroniec rybołów ( Natrix tesellata ) jest

to wąż z podrodziny zaskrońcowatych (Na-

tricinae). Gatunek ten występuje w środko-

wej i południowej Europie, Czechach, Buł-

garii, Rumunii, Turcji, w południowej Rosji,

w północnej Afryce, w północno-zachod-

nich Indiach i zachodnich Chinach (29,

30). Obecność młodocianego zaskrońca

rybołowa stwierdzono w 2009 r. w Polsce

w okolicy Cieszyna nad rzeką Olzą (31).

Zaskroniec rybołów dorasta do długości

150 cm. Jest gatunkiem ziemno-wodnym.

Żyje przy zbiornikach wodnych, na pły-

ciznach wolno płynących rzek lub zaro-

śniętych szuwarem jezior. Poluje głównie

w wodzie. Bardzo dobrze pływa i nurku-

je, żywi się niewielkimi wodnymi kręgow-

cami, zjada ryby, kijanki, traszki. Należy

do węży łagodnych, niejadowitych. Wol-

no żyjące osobniki zaskrońca ze względu

na pogarszający się stan środowiska wod-

nego są coraz częściej narażone na inwa-

zje pasożytnicze. W krajach europejskich

zauważono zwiększanie się przypadków

zarażenia zaskrońców przywrami Tylor-

chis assula , tasiemcami Opiataenia euro-

pea i nicieniami Rhabidius fuscovaenasa

oraz Eustrongylides excisus (32, 33). Pa-

sożyty te umiejscawiają się w śluzówce je-

lit, powodując ostre stany zapalne jelit lub

uszkodzenie wątroby oraz innych narzą-

dów wewnętrznych prowadzące do śmier-

ci zaskrońca (34).

Padnięcia zaskrońców żyjących w akwa-

riach są rzadkie. Przypadek taki zano-

towano w Akwarium Morskim w Gdy-

ni. Zaskroniec rybołów ( ryc. 6 ) zaprzestał

przyjmowania pożywienia i nagle padł. Ba-

danie sekcyjne wykazało ostry stan zapal-

ny jamy gębowej, częściowe zaczopowanie

jelita tasiemcem i krwotoczny stan zapal-

ny śluzówki jelita sięgający aż do odbytu.

Ryc. 6. Zaskroniec rybołów (Natrix tesellata)

458

Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(6)

Prace kliniczne i kazuistyczne

Badanie bakteriologiczne wycinków narzą-

dów zmienionych chorobowo (jelita, wą-

troby, śledziony) wykazało obecność ente-

rotoksycznych E. coli, Citrobacter freundii ,

S. faecalis i Enterobacter spp. Bakterie wy-

kazywały wrażliwość na lumechinę, nor-

loksacyne i gentamycynę. Zastosowanie

leczniczo norloksacyny zapobiegło cho-

robie innych zaskrońców. Stwierdzenie

enterotoksemii wykazuje, że czynnikiem

przyczynowym choroby mogły być nie-

świeże ryby, którymi żywiono zaskrońce.

Żarłacz rafowy czarnopłetwy

Żarłacz rafowy czarnopłetwy ( Carcharhi-

nus melanopterus ) z rodziny Carcharhi-

nidae to gatunek rekina, który występuje

w tropikalnych i subtropikalnych wodach

Oceanów Indyjskiego i Spokojnego. Spo-

tykany jest w Oceanie Indyjskim w przy-

brzeżnych wodach Madagaskaru, Mauri-

tiusa, Seszeli, Sri Lanki, Malediwów oraz

na Pacyiku wokół południowych Chin,

Filipin, Indonezji, północnej Australii, No-

wej Zelandii i Wysp Hawajskich. Migrujące

żarłacze pływają też w południowych wo-

dach Morza Śródziemnego, na które prze-

pływają przez Kanał Sueski. Bytują głów-

nie wśród raf koralowych, na płytkich wo-

dach szelfowych, wpływają nawet w ujścia

rzek. Większość osobników osiąga długość

1,6 m, a spotykane są też nieliczne mające

do 2 m długości. Ciężar ich dochodzi do

400 kg. Odżywiają się najchętniej przyden-

nymi rybami. W zależności od rejonu by-

towania żywią się skorupiakami, wężami

morskimi, ośmiornicami, mątwami i stuł-

biopławami. Ich oiarą padają pisklęta pta-

ków morskich. W żołądku żarłacza zdarza

się znaleźć jaja żółwi, stułbiopławy, algi,

korale, a nawet kamienie (35). Żarłacze ra-

fowe żyjące w różnych strefach oceanicz-

nych, podobnie jak inne zwierzęta morskie

mogą ulegać zarażeniu różnymi gatunka-

mi pasożytów. Notowane są inwazje mi-

krosporydiów z rodzajów Kudoa (36, 37)

i Chloromyxum, których cysty usadawia-

ją się w mięśniach szkieletowych i narzą-

dach wewnętrznych, a przy masowej in-

wazji powodują uszkodzenia tkanek oraz

zaburzenia w funkcjonowaniu poszczegól-

nych narządów. Groźne są również przy-

wry Dermophthirius melanopteri (38) by-

tujące na skórze i tasiemce Anthobothrium

lesteri n. sp. (39) oraz Nybelinia quenslan-

densis (40). Z chorób zakaźnych do tej pory

opisano u padłych żarłaczy rafowych nie-

liczne przypadki posocznicy krwotocznej

wywołanej przez A. salmonicida i V. car-

chariae (41, 42) oraz Aeromonas spp. (43).

Żyjące w oceanariach i akwariach rekiny

muszą mieć zapewnione specjalne warun-

ki życia, przede wszystkim posiadać dużą

przestrzeń wodną dostosowaną do ich

wielkości. Są bardzo wrażliwe na dźwięki

Ryc. 7. Pourazowe krwawe rany w górnej części głowy u żarłacza rafowego czarnopłetwego (Carcharhinus

melanopterus)

dochodzące z zewnątrz i niezwykle pło-

chliwe, co powoduje u nich reakcje stre-

sowe, a nawet prowadzi do uszkodzeń cia-

ła. W Akwarium Morskim w Gdyni jeden

z żarłaczy rafowych czarnopłetwych, ude-

rzając kilkakrotnie głową o szklaną ścia-

nę zbiornika awaryjnego, spowodował po-

wstanie krwawiącej nieregularnej rany,

o średnicy około 2,5 cm, powyżej otworu

gębowego ( ryc. 7 ). Ze względu na warun-

ki uniemożliwiające bezpośredni kontakt

ze zwierzęciem podjęto próbę wylecze-

nia rany w nietypowy sposób. Wykonano

badanie bakteriologiczne wody ze zbior-

nika awaryjnego, w którym przebywa-

ły rekiny. Z wody wyizolowano bakterie

chorobotwórcze A. salmonicida , A. so-

bria, F. psychrophilus i Vibrio spp., które

u ryb wywołują stany zapalne płetw, ubyt-

ki i uszkodzenia skóry. Określono wrażli-

wość bakterii na antybiotyki. Największą

skuteczność wykazywały chemioterapeu-

tyki z grupy luorochinolonów – cypro-

loksacyna, enroloksacyna i norloksa-

cyna. Zastosowano cyproloksacynę, po-

dając ją codziennie przez 3 tygodnie. Lek

w postaci tabletek wprowadzano w karmie.

Jednocześnie przez 5 tygodni codziennie

podawano w odpowiednich dawkach wita-

miny A i C oraz biotynę (witamina H, wi-

tamina B 7 ). Po 5-tygodniowej terapii na-

stąpiło całkowite wyleczenie urazu i po-

wstanie w tym miejscu zbliznowacenia.

Podobne leczenie powłok ciała i narzą-

dów zewnętrznych stosowano u różnych

gatunków ryb, zwłaszcza drapieżnych.

Trudniejsze w diagnozowaniu i leczeniu

rekinów są choroby narządów wewnętrz-

nych powodowane zaczopowaniem tre-

ścią pokarmową żołądka lub skrętem je-

lit. W tych przypadkach nie udało się jesz-

cze uratować żadnego zwierzęcia (44).

W Akwarium Morskim w Gdyni w kilku

przypadkach niewielkie rekiny wód szel-

fowych i przybrzeżnych, rekin bambu-

sowy ( Chiloscyllium punctatum ) i rekin

marmurkowaty ( Atelomycterus marmo-

ratus ) z rodziny Scyliorhinidae, osiągają-

ce długość 65–100 cm, będące po zakupie

w okresie kwarantanny, prawie nie żerując,

wkrótce padły. Sekcja tych osobników wy-

kazała w jamie ciała obecność dużej ilości

płynu wysiękowego barwy popłuczyn mię-

snych. Śluzówka żołądka silnie rozpulch-

niona była barwy różowej, część odźwier-

nikowa żołądka i jelita aż do odbytu roz-

pulchniona i przekrwiona. W przewodzie

pokarmowym nie stwierdzono treści po-

karmowej. Wątroba okazała się powięk-

szona, miąższ jędrny, barwy ciemnozie-

lonej, pęcherzyk żółciowy powiększony,

żółć barwy ciemnozielonej przesiękają-

ca do jamy ciała. Badanie bakteriologicz-

ne zmienionych chorobowo tkanek i na-

rządów, żołądka, jelita i wątroby wykaza-

ło obecność Vibrio spp., S. putrefaciens ,

E. coli , Streptococcus spp., które są pato-

gennne dla ryb i stanowią przyczynę sta-

nów zapalnych skóry, żołądka, jelit i wą-

troby często prowadzących do śnięć ryb.

Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(6)

459

Prace kliniczne i kazuistyczne

Nagłe padnięcie ryby o ciężarze 6 kg, dłu-

gości 100 cm, poprzedzone było zwolnie-

niem ruchów pływania i ocieraniem się

ryby o ścianę zbiornika wodnego. Oglę-

dziny zewnętrzne wykazały w końcowym

odcinku ogona, po lewej boczno-dolnej

części, krwawe uszkodzenie skóry o śred-

nicy 4 mm. Po otwarciu jamy ciała stwier-

dzono krwotoczne przekrwienie lewego

przedsionka i ściany komory mięśnia ser-

cowego. Nie zaobserwowano zmian patolo-

gicznych innych narządów wewnętrznych.

Śnięcie ryby mogło nastąpić na skutek nie-

wydolności mięśnia sercowego spowodo-

wanej nagłym stresem lub czynnikiem nie-

znanego pochodzenia.

Arowana srebrna

Ryc. 8. Murena cętkowana (Gymnothorax favagineus)

Arowana srebrna ( Osteoglossum bicirrho-

sum ) to ryba słodkowodna z gatunku na-

leżącego do rodziny Osteoglossidae, za-

mieszkuje dorzecze Amazonki i inne rzeki

Ameryki Południowej. Jest rybą drapieżną,

osiągającą długość 120 cm. Młode osobni-

ki żywią się owadami, skorupiakami i ma-

łymi rybami, a dorosłe polują na duże ryby

i ptaki. W celu upolowania zdobyczy potra-

ią wyskakiwać wysoko nad powierzchnię

wody. Młode arowany poławiane w Kolum-

bii są sprzedawane do akwariów, natomiast

dorosłe osobniki poławiane z obszarów bra-

zylijskiej Amazonii są też spożywane przez

ludzi (46). Arowany srebrne hodowane

w akwariach są rybami bardzo wrażliwymi

na warunki panujące w środowisku: złą ja-

kość wody, wysoki poziom amoniaku, azo-

tynów, azotanów, obniżony poziom tlenu,

obecność patogennych grzybów i bakterii

powodują m.in. powstawanie zmian choro-

bowych, takich jak: martwica blaszek skrze-

lowych, zmętnienie gałek ocznych, ubytek

łusek, przekrwienie skóry, owrzodzenia,

choroby żołądka, wodobrzusze i pleśniawkę.

Zła jakość wody w jednym z akwariów sta-

ła się przyczyną postępującego gnicia płetw

i zmętnienia gałki ocznej ( ryc. 9 ). Z narzą-

dów wewnętrznych wyizolowano patogen-

ne bakterie: F. psychrophila , Photobacterium

damsela , Ps. luorescens i Streptococcu s spp.

Stwierdzono wrażliwość szczepów na chlor-

tetracyklinę, lorfenikol i cyproloksacynę.

Stosowano kąpiele dezynfekcyjne w chlor-

tetracyklinie, podawano w karmie lorfeni-

kol oraz witaminy A, C, B 2 oraz biotynę. Po

3-tygodniowej terapii uzyskano pozytywny

wynik leczenia choroby.

Ryc. 9. Zmętnienie gałki ocznej, przekrwienie skóry i ubytek łusek u arowany srebrnej (Osteoglossus bicirrhosum)

Ryc. 10. Ubytek łusek, przekrwienie skóry, martwica płetwy ogonowej, zmętnienie rogówki oka u czworooka

(Anableps anableps)

Murena cętkowana

głowonogami i skorupiakami. Jest rybą

agresywną, jadowitą, a jej ukąszenie może

być śmiertelne dla człowieka ( ryc. 8 ). Ryby

te, podobnie jak inne, po złowieniu prze-

znaczone do akwarium, przechodzą kwa-

rantannę i w tym czasie poddawane są za-

biegom gwarantującym likwidację ewen-

tualnego nosicielstwa pasożytów, grzybów

i bakterii (45). Rzadki przypadek padnięcia

mureny zdarzył się w akwarium gdyńskim.

Murena cętkowana ( Gymnothorax favagi-

neus ) jest rybą morską z rodziny mureno-

watych, zaliczana do rzędu węgorzowatych

(Anquilliformes). Występuje u wybrzeży

Azji, Afryki, Australii i Nowej Gwinei. Za-

mieszkuje skaliste dna w pobliżu raf kora-

lowych na głębokościach do 45 m. Osiąga

długość do 3 m. Żywi się małymi rybami,

Czworook

Czworook ( Anableps anableps ) jest rybą

z rodziny Anablepidae. Wbrew nazwie ma

dwoje oczu. Oczy osadzone są powyżej

wierzchołka głowy. Rogówka oraz źrenica

oczu są rozdzielone tkanką łączną dzielącą

je na dwie części (górną i dolną). Osobniki

460

Życie Weterynaryjne • 2011 • 86(6)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: