wyklad_4.pdf

„Ucywilizować potwora” czyli

jak kontrolować automatyczne

Wykład 4

„naiwny naukowiec”

poznanie refleksyjne,

wysiłkowe, intencjonalne,

w pełni kontrolowane

„skąpiec poznawczy”

poznanie bezrefleksyjne, bezwysiłkowe,

nieintencjonalne, niekontrolowalne

„Codzienne życie większości ludzi nie jest determinowane

ich świadomymi intencjami i przemyślanymi wyborami,

ale procesami umysłowymi, które są uruchamiane przez

cechy środowiska, poza świadomością i sterowaniem” (s.

462)

(Bargh i Chartrand, 1999)

„Piętrzą się dowody, iż nie kontrolujemy naszych sądów i

zachowań w takim stopniu, jak się nam wydaje.

Wykazujemy tendencję do nie zdawania sobie sprawy z

tego, że nieświadome lub „automatyczne” formy

procesów psychicznych i behawioralnych pojawiają się

bez naszej intencji lub zgody, chociaż codziennie

wpływają na nas w istotny sposób. Automatyczne

przetwarzanie wpływa na nasze lubienie i nielubienie

prawie wszystkiego, podobnie jak i na sposoby

spostrzegania innych ludzi, na przykład wtedy, gdy

przyjmujemy stereotypowe założenia o kimś na podstawie

rasy, rodzaju albo klasy społecznej. Co jeszcze bardziej

uderzające, najnowsze badania ukazują, że te aspekty

życia, które są najbogatsze w doświadczenia i

najważniejsze dla nas, takie jak emocje i bliskie relacje,

podobnie jak realizowanie ważnych zadań i celów, mają

także istotne komponenty nieuświadamiane”. (Bargh,

2007)