Sytuacje kryzysowe o podłożu wojskowym:
Konflikt wewnętrzny, Wojna domowa, Umiędzynarodowiony konflikt wewnętrzny
Konflikt międzynarodowy
Zagrożenie użycia broni masowego rażenie
Sytuacje kryzysowe o podłożu niemilitarnym:
Klęski żywiołowe, Katastrofy techniczne, Katastrofy (kryzysy) humanitarne, Terroryzm, Waśnie o podłożu kulturowym (etnicznym, religijnym, wyznaniowym, rasowym, językowym)
Sytuacje pokonfliktowe (po rozwiązaniu kryzysu):
Zapobieganie konfliktom, Zadania poszukiwawczo-ratownicze, Regulacja przepływu ludności, Ochrona granic i stref przygranicznych, Kontrola zbrojeń i zapobieganie proliferacji broni, Pomoc humanitarna
Wspieranie pokoju, Konsolidacja ustrojowa
Zgromadzenie Ogólne – przedstawiciele państw członkowskich - Mechanizm decyzyjny: większość kwalifikowana (2/3 głosów) w sprawach merytorycznych; zwykła większość w sprawach organizacyjnych Zadania: rozważać ogólne zasady współpracy nad utrzymaniem międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, w tym zasady rozbrojenia i kontroli zbrojeń, może omawiać każdą sprawę dotyczącą utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa wniesioną przez członka ONZ lub RB, albo też przez państwo nienależące do ONZ
Typologia operacji pokojowych ONZ(wg Boutrosa Ghali): Dyplomacja prewencyjna – zapobieganie sporom między państwami, przeciwdziałanie wybuchowi konfliktu zbrojnego Zapobieganie konfliktom – rozmieszczenie sił międzynarodowych w strefie napięć, utworzenie stref zdemilitaryzowanych Utrzymywanie pokoju (peacekeeping) – rozmieszczenie sił międzynarodowych w rejonie konfliktu za zgodą wszystkich zainteresowanych stron Przywracanie pokoju (peacemaking) – działania mające doprowadzić do porozumienia walczących stron poprzez zastosowanie środków pokojowego załatwiania sporów Wymuszanie pokoju (peace enforcement) - działania mające doprowadzić do porozumienia walczących stron poprzez zastosowanie środków przymusu i użycie siły zbrojnej
Budowanie pokoju (peacebuilding) – działania na rzecz utworzenia i utrzymywania struktur i instytucji służących trwałemu pokojowi i stabilizacji społeczno-politycznej Pomoc humanitarna – działania na rzecz poprawy losu ludności cywilnej w obszarach objętych konfliktami lub w sytuacjach klęsk humanitarnych (susza, głód, powodzie, trzęsienia ziemi)
Główne misje pokojowe ONZ okresu pozimnowojennego: UNPROFOR/UNCRO (była Jugosławia – 1992-95/1995-98) UNDOF (Izrael/Syria, od 1974) UNAVEM (Angola, 1988-97) UNTAC/UNML (Kambodża, 1992-94) UNOSOM (Somalia, 1992-95) UNPROFOR (była Jugosławia, 1992-1995) UNOMIL (Liberia, 1993-1994) UNMIH (Haiti, 1993-96) UNAMSIL (Sierra Leone, 1999-2005) UNMIS (Sudan, od 2005)
OBWE realizuje 19 misji w następujących regionach:
Bałkany (Albania, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Macedonia, Kosowo), Europa Wschodnia (Białoruś, Ukraina, Mołdawia), Zakaukazie (Gruzja, Azerbejdżan, Armenia), Azja Środkowa (Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan, Kirgistan, Turkmenistan)
Misje pokojowe UE: 31.03.2003 – operacja „Concordia” w Macedonii, stabilizowanie sytuacji
5.06.2003 - „Artemis” we wschodnim Kongo, 1800 żołnierzy, głównie Francuzi. Misja stabilizacyjno-humanitarna, wyłącznie unijna 15.12.2003 r. - „Proxima” – rozmieszczenie jednostek policyjnych w Macedonii 1
1.12.2004 – ALTHEA w Bośni i Hercegowinie – siły EUFOR (7 tys. żołnierzy) zastąpiły SFOR
15.07.2004 – THEMIS – siły porządku w Gruzji
01.2005 – KINSHASA – misja policyjna w Kongo
19.07.2005 - AMIS w Darfur/Sudan, cel: opanowanie kryzysu w Darfurze, 25.09.2007 – EUFOR, TCHAD/RCA – pomostowa misja wojskowa (kryzysowa i humanitarna), wsparcie ONZ, stabilizacja regionu
15.06.2007 – EUPOL AFGANISTAN – misja policyjna towarzysząca działaniom prowadzonym przez siły ISAF i wojska amerykańskie, 16.02.2008 – EULEX KOSOVO – misja na rzecz przestrzegania prawa w Kosowie, stabilizacyjno-szkoleniowa, 8.12.2008 – EUNAVFOR – misja wojskowa w ramach operacji ATALANTA w celu przeciwdziałania i zwalczania piractwa morskiego u wybrzeży Somalii
Handel bronią to obrót specyficznym rodzajem towarów (przede wszystkim uzbrojeniem, amunicją i częściami zamiennymi do systemów uzbrojenia), dla których państwo (rząd) jest monopolistą pod względem zakupu, a także eksportu., dostarcza okazji do wymiany międzynarodowej i pozytywnie wpływa na bilans płatniczy,, redukuje koszty produkowanej broni dzięki efektowi skali uzyskiwanemu za sprawą zamówień eksportowych,, utrzymuje zatrudnienie oraz infrastrukturę w przemyśle zbrojeniowym,
pozwala na odzyskanie części nakładów na prace badawczo-rozwojowe,, pozwala na używanie produkcji militarnej jako motoru wzrostu gospodarczego.
Zasada przejrzystości - państwa informują się nawzajem o eksporcie i niehandlowych transferach uzbrojenia oraz publikują dane z tej dziedziny;
państwa wymieniają się także danymi o zablokowanych transakcjach i prowadzą konsultacje;
Wymiana informacji na forum ONZ - coroczne raporty zawierające dane na temat eksportu, importu oraz stanu posiadania broni konwencjonalnej, rejestr broni konwencjonalnej ONZ; Porozumienie z Wassenaar (1995) - państwa wymieniają się informacjami o dokonanych transakcjach sprzedaży uzbrojenia do państw trzecich oraz o odmowach zezwoleń na eksport uzbrojenia. Notyfikacje eksportu dokonywane są dwa razy w roku w oparciu o listy kontrolne. Wymiana informacji i raporty roczne UE – przekazanie do Sekretariatu Generalnego Rady UE informacji na temat eksportu uzbrojenia i technologii wojskowych. Raporty krajowe – np. Polski raport roczny dotyczący eksportu uzbrojenia i sprzętu wojskowego
UZE 17.III.1948 – Pakt Brukselski : Francja, Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Luksemburg - porozumienie o wspólnej obronie, a także współpracy, gospodarczej, społecznej i kulturalnej. Dotyczył wspólnej pomocy zgodnie z Kartą NZ dla zapewnienia pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego i przeciwstawienia się polityce agresji (art. 4). Koncepcja Europejskiej Wspólnoty Obronnej (EWO) - Jean Monnet połowa 1950 r.; premier Francji Rene Pleven 24.X.1950 r. 26.V.1952, Bonn - układ ogólny o stosunkach RFN z trzema mocarstwami okupacyjnymi (tzw. układ niemiecki): zgoda na zniesienie statusu okupacyjnego, ustanowienie ograniczonej suwerenności i zobowiązanie do udziału jednostek RFN w przyszłej armii zachodnioeuropejskiej. 27.V.1952 - układ o utworzeniu EWO podpisany w Paryżu przez ministrów spraw zagranicznych EWWiS (Francji, Włoch, RFN i Beneluksu) - wspólne siły zbrojne, w tym dywizje niemieckie, podporządkowane NATO
20-23.X.1954.X.1954 - układy paryskie (weszły w życie 5.V.1955 r.) nadanie pełnej suwerenności RFN wraz z prawem uczestnictwa we wszystkich organizacjach międzynarodowych, w tym w paktach polityczno-wojskowych usunięcie z preambuły Paktu Brukselskiego zapisów antyniemieckich i zastąpienie ich deklaracją o sprzyjaniu stopniowej integracji kontynentu
powołanie Unii Zachodnioeuropejskiej (UZE) przez przystąpienie do Paktu Brukselskiego RFN i Włoch
24.X.1984 - deklaracja rzymska Rady UZE, aktywizacja polityczno-wojskowa w celu wzmocnienia europejskiego filaru NATO. 27.X.1987 - spotkanie Rady Ministerialnej w Hadze - Platforma Europejskich Interesów Bezpieczeństwa - wzmocnienie europejskiego filaru NATO i europejskich struktur bezpieczeństwa i obrony.
Początek tworzenia Eurobrygady (francusko-niemieckiej), sformowanej w X.1991 r. w sile 5250 żołnierzy i oficerów. =9-10.XII.1991 - szczyt w Maastricht - uznanie UZE za organ koordynujący politykę obronną UE (art. J.4.2 TUE). Utworzenie Komórki ds. Planowania – przygotowywanie planów sytuacyjnych dotyczących użycia sił podległych UZE; przygotowywanie zaleceń dotyczących niezbędnych działań w sprawach dowodzenia, kontroli i łączności dla kwater głównych sił UZE. Sprzeciw Wielkiej Brytanii oraz neutralnych członków UE 22.V.1992 – szczyt francusko-niemiecki w La Rochelle – powołanie Korpusu Europejskiego na bazie Eurobrygady. „Eurokorpus” osiągnął gotowość bojową 30.XI.1995 (48 tys. żołnierzy, 2,5 tys. oficerów). 19.VI.1992 – deklaracja petersberska – stworzenie sił podległych UZE powiązane z gotowością państw członkowskich udostępnienia jednostek wojskowych wszystkich rodzajów sił konwencjonalnych dla wykonania zadań pod auspicjami UZE. Zadania te określono jako misje petersberskie: akcje humanitarne i ratownicze, misje pokojowe, rozwiązywanie sytuacji kryzysowych.
Traktat amsterdamski – art. 17 TUE: UZE stanowi integralną część rozwoju Unii, zapewniając jej dostęp do zdolności operacyjnych. UZE wspiera Unię w kształtowaniu aspektów obronnych WPZiB. Polityka bezpieczeństwa i obrony UE szanuje zobowiązania państw członkowskich wynikające z członkostwa w NATO”.
ROZBROJENIE - Koncepcja rozbrojenia - redukcja i eliminacja w odniesieniu do poszczególnych kategorii broni oraz obszarów ich stosowania
Karta NZ stosuje dwa terminy: rozbrojenie oraz regulacja zbrojeń. Rozbrojenie obejmuje praktycznie wszelkie przedsięwzięcia prowadzące do pełnej eliminacji sił zbrojnych i zbrojeń włącznie. Rozbrojenie to zmniejszenie, eliminacja lub zaniechanie zbrojeń
Regulacja zbrojeń natomiast to częściowe kroki rozbrojeniowe zmierzające do rozbrojenia powszechnego i całkowitego. Oznacza nałożenie na politykę zbrojeniową danego państwa ograniczeń dotyczących poziomu zbrojeń, ich charakteru, rozlokowania lub użycia. L. Freedman zaproponował trzy podstawowe pojęcia w ramach kontroli zbrojeń:
ograniczenie zbrojeń, tj. ograniczenie zakresu i metod prowadzenia wojny poprzez sformułowanie precyzyjnej definicji zasad sztuki wojennej;racjonowanie zbrojeń, tj. usunięcie wszelkich stymulatorów wyścigu zbrojeń poprzez porozumienia mnar. określające poziom sił zbrojnych; nadzorowanie zbrojeń, tj. współpraca w zakresie restrukturyzacji sił zbrojnych.
Układ INF – Intermediate Nuclear Forces (USA – ZSRR) o eliminacji rakiet średniego i krótkiego zasięgu - 8.XII.1987, Waszyngton - wszedł w życie 1.VI.1988 – dotyczył 2,692 rakiet (846 USA, 1846 ZSRR) o zasięgu 500-5500 km rozmieszczonych w Europie (tzw. eurorakiety, głównie Pershing II oraz SS-20 i SS-23). Układ zobowiązywał obydwie strony do likwidacji wszystkich posiadanych oraz gotowych do rozmieszczenia rakiet krótkiego i średniego zasięgu w ciągu 3 lat od wejścia układu w życie. Rakiety zniszczone do 1.VI.1991.
układ START I - Strategic Arms Reduction Treaty (USA-ZSRR) 31.VII.1991 - zmniejszenie strategicznych broni nuklearnych: liczby głowic w ciągu 10 lat do 6.000 po obu stronach; redukcja systemów przenoszenia (rakiet międzykontynentalnych rozmieszczonych na lądzie, bombowców dalekiego zasięgu oraz rakiet umieszczonych na łodziach podwodnych) do 1600 po obu stronach; zaprzestanie transferu broni strategicznych do państw trzecich. Ważność układu - 15 lat, z możliwością przedłużenia o kolejne 5 lat - ratyfikowany 1.X.92 przez Senat USA. 4.XI.92 przez Radę Najwyższą Rosji. Protokół lizboński (23.V.1992) – przekazanie przez Ukrainę, Białoruś i Kazachstan rakiet balistycznych i głowic nuklearnych Rosji jako spadkobiercy ZSRR, zobowiązanie Ukrainy, Białorusi i Kazachstanu do podpisania układu o nieproliferacji (NPT – patrz poniżej) oraz przystąpienia do START I; USA jako gwarant protokołu.
Układ START II (USA-Rosja) - 3.I.1993 - redukcja 2/3 nuklearnych broni strategicznych do 1.I.2003 r. do poziomu 3,5-3 tys., z możliwością przyspieszenia redukcji do końca 2000 r. w razie odpowiedniej pomocy; ograniczenie liczby głowic nuklearnych w rakietach umieszczonych na łodziach podwodnych do 1750-1700; likwidacja wielogłowicowych międzykontynentalnych rakiet balistycznych.
Traktat o handlu bronią (Arms Trade Treaty - ATT) – projekt - Zakaz wysyłania broni do obszarów objętych embargiem jak również zakaz transferów pewnych typów broni zakazanej (np. min, narzędzi tortur);
Ścisła kontrola w przypadku ryzyka, że broń zostanie użyta w celu łamania prawa międzynarodowego. W oparciu o ten zapis zabronione byłyby transfery broni, która miałaby zostać użyta w celu:
napaści zbrojnej na inny kraj, łamania praw człowieka lub międzynarodowego prawa humanitarnego, zbrodni przeciw ludzkości;
lub też w wyniku reeksportu posłużyłaby tym celom;
Zakaz transferów broni, jeżeli istniałoby ryzyko, że broń byłaby użyta lub reeksportowana w celu przeciągania konfliktu zbrojnego, wpływania negatywnie na zrównoważony rozwój lub też powodowałoby destabilizację w regionie.
WYMIAR GLOBALNY WERTYKALNY MSM:
Kryterium przedmiotowe:
Bezpieczeństwo polityczne (ustrojowe, ideologiczne)
Bezpieczeństwo normatywne (prawnomiędzynarodowe)
Bezpieczeństwo militarne
Bezpieczeństwo ekonomiczne (surowcowe, energetyczne, finansowe, żywnościowe itp.)
Bezpieczeństwo społeczne
Bezpieczeństwo kulturowe
Bezpieczeństwo humanitarne (cywilizacyjne)
Bezpieczeństwo technologiczne
Bezpieczeństwo ekologiczne
Bezpieczeństwo informacyjne (cybernetyczne)
WYMIAR GLOBALNY HORYZONTALNY MSM
Kryterium systemowe:
Równowaga sił („koncert mocarstw”, „równowaga strachu”, zrównoważone odstraszanie)
System blokowy (sojuszniczy)
System bezpieczeństwa kooperatywnego (system wzajemnie powiązanych instytucji, reżim międzynarodowy, demokratyczny pokój)
System bezpieczeństwa zbiorowego,
System koordynacyjny (instytucjonalny)
WYMIAR REGIONALNY HORYZONTALNY:
Kryterium przestrzenne:
Wspólnoty bezpieczeństwa (bezpieczeństwo ponadregionalne)
Bezpieczeństwo regionalne
Bezpieczeństwo subregionalne
Bezpieczeństwo lokalne
WYMIAR REGIONALNY A GLOBALNY
Dialektyka bezpieczeństwa międzynarodowego
Zarządzanie globalne
Internacjonalizacja celów – regionalizacja działań
Globalna komunikacja – cyfrowe wykluczenie
Krzyżowanie osi podziałów
OPCJE NA PRZYSZŁY ŁAD MIĘDZYNARODOWY:
Zerobiegunowy Anarchia strategiczna (wycofanie się USA, izolacjonizm amerykański, walka o spadek pohegemonistyczny; spadek znaczenia państw narodowych i zmierzanie do neośredniowiecznej anarchii – zalążki rewolucji globalnej)
Idealna społeczność międzynarodowa (samorząd światowy?) Jednobiegunowy Pax Americana?
Inny hegemon (państwo, organizacja)
Rząd światowy? Dwubiegunowy
Klasyczny, państwowy: USA – Chiny?
Ponadpaństwowy-międzyregionalny: atlantycko-azjatycki? Ponadpaństwowy-międzyblokowy: blok państw demokratycznych – blok państw autorytarnych?
Międzycywilizacyjny: atlantycko - islamski?
Wielobiegunowy Nowy koncert mocarstw narodowych (wielobiegunowa równowaga sił) Międzybiegunowy (interpolarny) – wielobiegunowy kooperacyjny (w ramach systemu ONZ?)
Zarządzanie informacją obejmuje planowanie polityki informacyjnej, rozwój i utrzymywanie zintegrowanych systemów i usług, optymalizację przepływu informacji i wykorzystywanie najnowszych osiągnięć techniki tak, żeby spełniały one wymagania użytkowników końcowych, bez względu na ich pozycję i rolę w organizacji
ochrona cyberprzestrzeni jest jednym z podstawowych celów strategicznych w obszarze bezpieczeństwa państwa;, w cyberprzestrzeni granica między pokojem a wojna staje się coraz bardziej umowna;
Cyberprzestrzeń jest miejscem działań typu MOOTW
Sieciowa struktura infosfery umożliwia łatwy atak, ale utrudnia obronę
Przestrzeń krytyczna - Systemy i sieci teleinformatyczne wykorzystywane przez administrację rządową, organy władzy ustawodawczej, władzy sądowniczej, samorządu terytorialnego, a także strategiczne z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa przedsiębiorstwa (np. podmioty działające w obszarze telekomunikacji, transportu, energetyki, bankowości, a także podmioty o szczególnym znaczeniu dla obronności i bezpieczeństwa państwa), podmioty w dziedzinie ochrony zdrowia, służby ratownicze, jak również przedsiębiorcy oraz użytkownicy indywidualni cyberprzestrzeni
ZARZĄDZANIE IFNO W NATO - Agencja Obsługi Systemów Komunikacyjnych i Informatycznych NATO (Communication and Information Systems Services Agency, NCSA) – podlega Organizacji Konsultacji, Dowodzenia i Kontroli NATO (CCCO) bezpośrednio podległej Radzie Północnoatlantyckiej. Dyrektor NCSA odpowiada przed Radą Nadzorczą CCCO w sprawach technicznych i politycznych, a przed SACEUR w sprawach operacyjnych (dyrektorem NCSA ds. operacyjnych jest obecnie gen. Włodzimierz Nowak)
Zadania: Utrzymywanie sieci informatycznych NATO w systemie 24/7 Zabezpieczenie terminali i połączeń telekomunikacyjnych i informatycznych NATO
Zapewnienie kompatybilności systemu informatycznego NATO i państw członkowskich
Pomoc techniczna i szkoleniowa
Centrum Technicznego Zabezpieczenia Informacji (NATO Information Assurance Technical Centre, NIATC) Zadania: Stałe zapewnienie bezpieczeństwa cybernetycznego Sojuszu Ochrona przed atakami na infrastrukturę informatyczną NATO
Utrzymywanie zabezpieczeń kryptograficznych WAN i IP
SORT (Strategic Offensive Reductions Treaty) - 24.V.2002 w Moskwie podczas szczytu Bush-Putin: redukcja do 31.XII.2012 liczby głowic jądrowych do poziomu 1700-2200 dla obu stron; potwierdzenie ważności układu START (I); SORT to jednak deklaracja, a nie wiążący układ międzypaństwowy, brak mechanizmów weryfikacji i kontroli przestrzegania.
NPT (Non-Proliferation Treaty) - Układ o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej - 1.VII.1968 – wszedł w życie 1970, 1995 przedłużony bezterminowo - początkowo sygnatariuszami (i depozytariuszami) tylko trzy główne mocarstwa atomowe (USA, ZSRR, Wielka Brytania), następnie większość państw świata z wyjątkiem mocarstw atomowych i wielu krajów progowych. Cel: nieprzekazywanie przez 5 mocarstw nuklearnych broni innym państwom; państwa nuklearne wyrzekają się starań o uzyskanie takich broni i zgadzają się na kontrolę MAEA (Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, utworzonej w 1957).
Traktat o całkowitym zakazie prób nuklearnych (Comprehensive Test Ban Treaty - CTBT) – 10.IX.1996, nie podpisały 44 państwa, m.in. : Indie, Pakistan, Korea Płn., Syria; nie ratyfikowały m.in.: Chiny, Iran, Irak, Izrael; odrzucony przez Senat USA XI.99, Duma ratyfikowała 21.IV.2000
Traktat paryski z 19.XI.1990 w sprawie konwencjonalnych sił zbrojnych w Europie (CFE – Conventional Forces in Europe), negocjowany w ramach KBWE, podpisany przez przedstawicieli dwóch bloków wojskowych: NATO i Układu Warszawskiego - obowiązuje od 17.VII.1992. Symetryczne ograniczenia ilościowe (pułapy) dla obydwu bloków w pięciu kategoriach broni konwencjonalnych: czołgów (20 tys.); artylerii o kalibrze ponad 100 mm (20 tys.), samolotów bojowych (6800), helikopterów (2000) i wojskowych pojazdów bojowych (transporterów opancerzonych) (30 tys.). 15.V.1992 w Taszkiencie porozumienie państw sukcesorskich ZSRR o podziale limitów uzbrojenia i liczby żołnierzy przyznanych ZSRR, potwierdzone 5.VI.1992 w Oslo.
Komitet Eksporterów Układu o Nierozprzestrzenianiu (Komitet Zanggera, od nazwiska pierwszego przewodniczącego, Szwajcara Claude’a Zanggera) powołany 1971 r. - zrzesza 36 państw (europejskich oraz Australia, Argentyna, Chiny, RPA, Kanada, USA) kontrolujących eksport materiałów i substancji tzw. podwójnego przeznaczenia (wojskowego i cywilnego), na mocy art. III, pkt 2 NPT; harmonizacja działań państw członkowskich, wymiana informacji, tworzenie listy materiałów wymagających akceptacji MAEA, w szczególności materiałów rozszczepialnych.
Grupa Dostawców Materiałów Nuklearnych (Klub Londyński) utworzona w XI.1974 pod egidą MAEA po indyjskiej próbie atomowej - rozszerzenie postanowień NPT, nadzór i kontrola eksportu do krajów, które podp. z MAEA porozumienie o zabezpieczeniu materiałów rozszczepialnych i nie użyją do celów wojskowych początkowo (1976) siedem krajów: USA, ZSRR, UK, Francja, Kanada, RFN, Japonia; obecnie 45 członków: kraje Komitetu Zanggera + Brazylia, Kazachstan, Białoruś, Ukraina, Cypr
Grupa Kontroli Technologii Rakietowych - w 1983 siedem krajów (Kanada, USA, W. Bryt., Francja, Włochy, RFN i Japonia) podjęły rozmowy o ograniczeniu eksportu technologii produkcji rakiet balistycznych i pocisków manewrujących; utworzona IV.1987 – obecnie 34 kraje eksportujących urządzenia rakietowe
Środki budowy zaufania i bezpieczeństwa - działania mające na celu redukcję napięcia międzynarodowego, stabilizację pokojowej współpracy, obniżanie poziomu rywalizacji wojskowej, zwiększenie przejrzystości zbrojeń i zapobieganie błędnej interpretacji posunięć wojskowych, która mogłaby doprowadzić do przypadkowego wybuchu konfliktu Podstawowymi formami są: regularna wymiana informacji wojskowej,
rozwój kontaktów wojskowych, uprzednie powiadamianie o działalności wojskowej,
prawo do obserwacji działań wojskowych,
postanowienia ograniczające działalność wojskową,
utworzenie systemu bezpośredniej łączności między państwami, doroczne spotkania omawiające wykonanie przyjętych środków.
Proces KBWE/OBWE i Dokument Wiedeński
Rozbudowany system weryfikacji i kontroli na podstawie postanowień Traktatu CFE
Traktat o otwartych przestworzach
Dokument Wiedeński o środkach budowy zaufania i bezpieczeństwa (16 listopada 1999 r. - jest uzupełnieniem i rozwinięciem wcześniejszych wersji tego porozumienia z 1990,1992 i 1994 r.)
system wcześniejszego powiadamiania o określonych rodzajach działalności wojskowej
ograniczenie częstotliwości manewrów i dyslokacji oddziałów wojskowych
przekazywanie rocznej informacji o konwencjonalnych siłach zbrojnych, w tym ich organizacji i uzbrojeniu oraz planowaniu obronnym.
mechanizmy weryfikacji poprzez wizyty oceniające w jednostkach wojskowych, a także inspekcje i obserwacje manewrów wojskowych.
mechanizmy konsultacyjne pozwalające rozpraszać obawy państw odnośnie nietypowej aktywności konwencjonalnych sił zbrojnych.
system porozumień regionalnych i dwustronnych (np. Polska ma umowy o dodatkowych ś.b.z. z Ukrainą i Białorusią).
Traktat o siłach konwencjonalnych w Europie (CFE) z 1990 r. oraz akt kończący rokowania w sprawie liczebności sił zbrojnych (CFE-1A) z 1992 r.
Wymiana okresowa informacji o wielkości lądowych i powietrznych sił konwencjonalnych
Informowanie o wszelkich zmianach dotyczących wielkości (liczebności) sił konwencjonalnych, ich rozmieszczenia, rodzaju i typu uzbrojenia, struktury, organizacji itd.
Kontrole in situ
Inspekcje z powietrza
Gromadzenie informacji przy zastosowaniu dostępnych i dozwolonych środków technicznych
DYPLOMACJA WOJSKOWA:
Narodowe: Delegacje wojskowe wysyłane doraźnie, ad hoc i na czas dłuższy Misje obserwacyjne Misje nadzorcze (okupacyjne) Wizyty kurtuazyjne Stałe przedstawicielstwa wojskowe (ataszaty) Międzynarodowe: Misje wielonarodowe Dyplomacja wielostronna Dyplomacja prewencyjna
RODZAJE MISJI WOJSKOWYCH:
misje doraźne – wysyłane jednorazowo w ściśle określonym celu; misje stałe – upowszechnione szczególnie po II wojnie światowej: misje uprawnione do ogólnej reprezentacji państwa – funkcjonujące w zastępstwie przedstawicielstw dyplomatycznych;
misje o uprawnieniach ograniczonych – przeważnie do współpracy i reprezentacji w dziedzinie militarnej.
ATTACHE OBRONY: misje doraźne – wysyłane jednorazowo w ściśle określonym celu;
misje stałe – upowszechnione szczególnie po II wojnie światowej: misje uprawnione do ogólnej reprezentacji państwa – funkcjonujące w zastępstwie przedstawicielstw dyplomatycznych;
Zadania attaché obrony: utrzymywanie oficjalnych kontaktów z władzami wojskowymi państwa przyjmującego, reprezentowanie sił zbrojnych swego państwa podczas różnych uroczystości, defilad, manewrów, zapoznawanie się wszelkimi legalnymi sposobami ze stanem sił zbrojnych państwa przyjmującego, przechowanie i zabezpieczenie przed zaginięciem paszportów dyplomatycznych i służbowych członków personelu FUNKCJE ONFORMACYJNE: Attaché obrony informuje kierownika placówki zagranicznej o: sytuacji wojskowej państwa przyjmującego; politycznych aspektach kontaktów własnych i członków personelu ataszatu obrony z przedstawicielami państwa przyjmującego oraz pracownikami placówek zagranicznych innych państw;
wytycznych otrzymywanych z Ministerstwa Obrony Narodowej w odniesieniu do polityczno-wojskowych aspektów działalności ataszatu obrony; sytuacji w polskich kontyngentach wojskowych znajdujących się na terytorium państwa przyjmującego; wszelkich naruszeniach przez państwo przyjmujące przywilejów i immunitetów przysługujących mu oraz członkom personelu ataszatu obrony z racji zajmowanych stanowisk; programach obchodów Święta Wojska Polskiego, wzajemnych wizytach delegacji ministerstw obrony i sił zbrojnych, a także imprezach i uroczystościach wynikających z członkostwa RP w sojuszach i organizacjach międzynarodowych.
ATASZAT OBRONY: komórka organizacyjna placówki zagranicznej albo samodzielne stanowisko attaché obrony lub zastępca attaché obrony wykonujący zadania Ministra Obrony Narodowej w tej placówce.
Personel ataszatu obrony: attaché obrony (wojskowy, morski, lotniczy), zastępca attaché obrony (wojskowego, morskiego, lotniczego), osoby podległe attaché obrony.
NATO 1949 Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia, Luksemburg, USA, Kanada, Dania, Islandia,
Norwegia, Włochy, Portugalia 1959 Grecja, Turcja, 1955 RFN, 1982 Hiszpania, 1999 Polska Czechy Węgry, 2004 - Słowacja, Słowenia, Bułgaria, Rumunia,, Estonia, Łotwa, Litwa 2009 – Chorwacja Albania
, 7-8 czerwca 1990 – Rada w Turnberry – posłanie do państw Układu Warszawskiego, propozycja przyjaźni i współpracy z ZSRR i innymi krajami europejskimi
6 lipca 1990 - szczyt londyński - deklaracja o przekształceniu sojuszu zgodnie z nową sytuacją międzynarodową, podkreślenie, że nowym wyzwaniom może sprostać tylko jedna instytucja (NATO), a bezpieczeństwo euroatlantyckie ma opierać się na systemie wzajemnie powiązanych instytucji; -8 listopada 1991 - szczyt w Rzymie Deklaracja o Pokoju i Współpracy; Strategiczna Koncepcja sojuszu (MC 14/4) – nowa sytuacja międzynarodowa w Europie; współpraca na rzecz nowej architektury bezpieczeństwa w Europie przy ewoluującym partnerstwie i współdziałaniu z krajami Europy Środkowej i Wschodniej; nacisk na negatywne skutki niestabilności o podłożu politycznym, ekonomicznym, etnicznym, społecznym i ekologicznym; ewentualne konflikty będą miały charakter lokalny i nie zagrożą bezpieczeństwu i integralności terytorialnej państw NATO, mogą jednak wywołać kryzysy szkodliwe dla europejskiej stabilności, a nawet do konfliktów zbrojnych; zagrożenia globalne: rozprzestrzenianie broni masowej zagłady, przerwanie dopływu surowców o żywotnym znaczeniu, akty terroryzmu i sabotażu; bezpieczeństwo członków Sojuszu jest niepodzielne; niezbędność amerykańskiej obecności wojskowej w Europie 10-11 stycznia 1994 – szczyt w Brukseli Partnerstwo dla Pokoju. Cele: dążenie do przejrzystości narodowego planowania obronnego i sporządzania budżetów obronnych; zagwarantowanie demokratycznej kontroli nad siłami zbrojnymi; utrzymanie zdolności i gotowości do uczestniczenia w operacjach pod egidą ONZ lub KBWE; rozwój współpracy i kontaktów wojskowych z NATO: wspólne ćwiczenia w celu umocnienia zdolności uczestników PdP do podejmowania misji pokojowych, humanitarnych i innych; rozwój w dłuższej perspektywie sił, które będą skutecznie współdziałać z siłami zbrojnymi państw NATO; Potwierdzenie poparcia dla WPZiB UE, ESDI oraz UZE jako składnika obronnego UE: działań służących wzmocnieniu europejskiego filara NATO
Przyjęcie koncepcji CJTF (Combined Joint Task Forces, Połączone Wielonarodowe Siły Zadaniowe) w celu przystosowania struktury wojskowej NATO do uwarunkowań politycznych i militarnych okresu pozimnowojennego Potwierdzenie gotowości przeprowadzenia z upoważnienia RB ONZ ataków lotniczych w Bośni i Hercegowinie (“out of area”)
21 września 1995 - przyjęcie studium "Jak...
BezpieczenstwoNarodoweUjZaoczne