Na początku noweli od narratora dowiadujemy się o jego pasji - okazuje się nią być kolekcjonowanie różnych przedmiotów. Ma on w „zbiorach” kamizelkę i jej dzieje opisuje.
Narratorowi ze względów sentymentalnych, bardzo zależało na kupnie tej właśnie kamizelki, dlatego wydał na nią sporą sumę. Nosił ją kiedyś sąsiad naszego bohatera, ten zaś obserwował ze swojego okna życie właściciela kamizelki i jego żony.
Pewnego dnia parasolka i kamizelka trafiły w ręce Żyda-handlarza. Obserwator wzywa go do siebie i próbuje ustalić cenę ubrania, co Żydowi wydaje się podejrzane. Bohater tłumaczy jednak, że kamizelka nie ma wartości materialnej, lecz duchową. Po jakimś czasie udaje się dobić targu i przedmiot przechodzi w ręce narratora.
Teraz może się on oddać wspomnieniom i refleksjom, związanym z niedawnymi sąsiadami.
Oboje ciężko pracowali za dnia i po nocach. Ona uczyła dzieci oraz szyła, on był urzędnikiem w magistracie. Los jednak szykował dla nich ciężkie chwile. Mąż pewnego razu zachorował, a intuicja kazała żonie wezwać doktora. Choroba nie wyglądała na poważną, a krwotok, według zapewnień lekarza, mógł mieć rozmaite, prozaiczne przyczyny. Lekarz zalecił odpoczynek na wsi, a potem racjonalny tryb życia. Mąż jednak nie wracał do zdrowia. Kobieta coraz ciężej pracowała i coraz bardziej się niepokoiła. Poprosiła doktora o częstsze wizyty, wobec czego rozmowy z mężem stawały się coraz trudniejsze. Mężczyzna doszukiwał się jakiegoś spisku przygotowanego wespół z medykiem. Kiedy zauważył, że schudł, wystraszył się jeszcze bardziej, a łagodne tłumaczenia żony nie do końca go przekonywały, choć bardzo chciał jej wierzyć. Uspokił się i rozradował dopiero wtedy, kiedy zauważył, że jego kamizelka zrobiła się ciasna. Wyznał wówczas żonie, że ją zwężał, aby jej nie stresować, skoro jednak stała się za mała, bez wątpienia była to oznaka powrotu do zdrowia.
Narrator, przyglądając się znowu kamizelce, zauważa że skracany był także pasek. Musiało być to dziełem żony, która z tych samych pobudek co mąż, próbowała oszukać ukochaną osobę.
OPRACOWANIE
Kamizelka - Konstrukcja Kamizelki jako noweli
"Kamizelkę" Bolesława Prusa często określa się mianem klasycznej „noweli z sokołem”. Określenie to jest związane z teorią sokoła (z niemieckiego Falkentheorie), autorstwa Paula Heysego, sformułowaną przez niego w 1871 roku. Owa teoria opisuje klasyczną kompozycję noweli, której cechy stanowią:
- pojawienie się w każdej istotnej fazie fabuły wyróżnionego i dominującego motywu opowieści, nazywanego „sokołem noweli”, najczęściej jest nim konkretny przedmiot, któremu autor nadaje specjalne, symboliczne znaczenie,
- wyraźnie zaznaczony punkt kulminacyjny, którym najczęściej jest odmiana losu bohatera,
- jednowątkowa i jasna fabuła, ograniczenie liczby bohaterów i wątków pobocznych do minimum,
- skromna rola narratora, ograniczająca się do przedstawienia faktów.
Teoria sokoła zawdzięcza swoją nazwę noweli Sokół pochodzącej z Dekamerona Boccacia, którą Heyse uznał za dzieło wzorcowe. Opowiada ona o ubogim szlachcicu, który poświęcił swojego ukochanego sokoła, aby przygotować z niego danie dla pięknej kobiety. Wykwintny posiłek tak zasmakował i historia z nim związana wzruszyła damę na tyle, iż poślubiła bohatera i uczyniła z niego bogacza. Motywem pojawiającym się w każdej istotnej części Dekamerona jest właśnie motyw sokoła.
Łatwo dostrzec, iż Kamizelka spełnia główne założenia teorii sokoła, a zwłaszcza jej wewnętrzna opowieść o losach ubogiego małżeństwa. „Sokołem noweli” jest tytułowa kamizelka, która spełnia ważną rolę, zwłaszcza symboliczną. To ona odzwierciedla wielką miłość bohaterów, a także ich tragiczny los. Opowieść snuta przez narratora jest zdecydowanie jednowątkowa i rozwija się w sposób schematyczny: ekspozycja, rozwinięcie akcji, punkt kulminacyjny i rozwiązanie akcji.
Jedynie losy narratora nie spełniają wymogów stawianych przez Heysego. Postać ta zamiast pozostać w cieniu pozostałych postaci wybija się na równą im pozycję głównego bohatera.
Inwersja czasowa w prozie polega na zakłóceniu chronologicznego następstwa zdarzeń, np. przedstawienia najpierw wydarzenia kończącego akcję, a następnie opisanie jak do tego doszło.
Poza teorią sokoła, innym ważnym terminem związanym z budową Kamizelki jest pojęcie inwersji czasowej. Uwidacznia się ona w noweli tym, iż najpierw dowiadujemy się o śmierci urzędnika, a następnie zapoznajemy się z losami młodego małżeństwa.
PLAN WYDARZEŃ
A. Wprowadzenie czytelnika w fabułę.
1.Opis kolekcji ze szczególnym uwzględnieniem kamizelki oraz przybliżenie postaci narratora.
2.Przybliżenie historii młodego małżeństwa oraz ich życia codziennego.
3.Poglądowe przedstawienie losów pary:
- wprowadzenie się pary w kwietniu
- odejście służącej w lipcu
- choroba męża początkiem lipca
- śmierć w październiku
- sprzedaż pamiątek po mężu
- opuszczenie przez wdowę mieszkania w listopadzie
4.Zakup kamizelki przez narratora za pół rubla.
B. Perypetie małżeństwa przedstawione szczegółowo.
1.Przedstawienie życia pary w sposób szczegółowy.
2.Nagły krwotok i utrata przytomności przez urzędnika.
3. Wizyta medyka.
4.Postępująca utrata zdrowia przez mężczyznę.
5.Kamizelka wyznacznikiem stanu zdrowia.
6.Zwężanie kamizelki w tajemnicy przed żoną.
7.Pretensje skierowane do ukochanej związane z ukrywaniem faktycznej diagnozy medyka.
8.Zdumiewające odkrycie dotyczące ciaśniejszej kamizelki.
9.Wyznanie żonie oszustwa związanego z pracą nad kamizelką.
10.Chwila nadziei.
11.Śmierć urzędnika.
Refleksje narratora
trishaa