Cukrzyca jest przewlekłą chorobą, której przyczyną jest zaburzenie wydzielania insuliny. Niedobór insuliny prowadzi do zaburzeń w zakresie wykorzystania glukozy przez komórki organizmu, co powoduje zwiększenie stężenia glukozy we krwi (hiperglikemię) oraz wydalanie glukozy wraz z moczem. Cukrzyca charakteryzuje się także zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białek.
Objawy wskaujace na cukrzyce
- w cukrzycy typy I niż II
- zmniejszenia masy ciała
- wzmożone pragnienie
- wielomocz
- osłabienie , senność
- stany ropne na skórze
- infekcja narządów moczowych.
Nieleczona cukrzyca może być przyczyną m.in.:
utraty wzroku,
niewydolności nerek,
uszkodzenia włókien nerwowych,
sprzyjających miażdżycy zmian
w naczyniach krwionośnych,
Klasyfikacja cukrzycy
- typu I
- typuII
- ciążowa
- inne typy
Cukrzyca typu 1 ( zwana także cukrzycą młodzieńczą bądź insulinozależną ) - wywołana jest zniszczeniem komórek beta trzustki, odpowiedzialnych za produkcję i wydzielanie insuliny ( insulina to hormon obniżający poziom cukru we krwi ). Ten rodzaj cukrzycy występuje częściej u ludzi młodych Jedynym możliwym leczeniem tej choroby jest podawanie insuliny oraz właściwe odżywianie i wysiłek fizyczny.
Cukrzyca typu I o podłożu immunologicznym i mamy 2 postacie
- cukrzyce szybko postępującą
- cukrzyce typu LADA
- cukrzyce idiomatyczna ( nie wiemy jaka jest rzeczywista przyczyna
Etiopatogeneza- przyczyny rozwoju cukrzycy
- czynniki genetyczne, środowiskowe
- infekcje wirusowe
-spożywianie białek obcogatunkowych
- niedobór Wit. D3
- starszy wiek matki
- duża waga urodzeniowa 4kg
- niezgodność grup krwi
- zaburzenia immunologiczne
Elementy leczenia cukrzycy
- leczenie insuliną
- edukacja pacjenta
- dieta cukrzycowa
- wysiłek fizyczny
Zasady leczenia
1. Należy dążyć do wszystkich wartości dotycz. Gospod. Weglowodowej, lipidową, oraz ciśnienie tętnicze.Na czczo pacjent powinien mieć max 110 mg\% po posiłku nie przekroczyć 135 mg\%
1
Hipoglikemia ( śpiączka hipoglikemiczna)
Jest to podwyższone stężenie cukru we krwi u pacjenta z prawidłową perfuzją narządową, bez objawów kwasicy i z prawidłową osmolarnością surowicy.
Objawy:
Wielomocz
Wzmożone pragnienie
Nocne oddawanie moczu
Zmęczenie
Senność
Utrata masy ciała
Zaburzenia widzenia
Bóle głowy
Bóle i drętwienie kończyn
Postępowanie:
Podanie insuliny w celu obniżenia cukru
Podaż płynów
Leczenie:
1. płyny doustnie
2. insulina podskórnie
WOLE GUZOWATE OBOJĘTNE
Charakteryzują się powiekszeniem gruczołu tarczowego z obecnościa pojedynczego lub mnogich guzków oraz brakiem klinicznym objawów zaburzeń czynności tarczycy i wymaga oceny po kątem obecności objawów uciskowych utajonych zaburzeń funkcji .
Objawy – najczęściej brak
- związane z wielkościa wola
- deformacja szyi
- guz w badaniu palpacyjnym
- objawy uciskowe, duszność, dysfagia, chrypka
Rak tarczycy
Rak tarczycy jest rzadką chorobą i manifestuje się jako guz twardej konsystencji, któremu towarzyszyć może chrypa i powiększone węzły chłonne szyi.
Objawy kliniczne raka
- guz pojedynczy lub mnogie guzy tarczycy
- powiększone wezły chłonne szyi
- chrypka na skutek porażenia strun głosowych
- duszność
- zaburzenia połykania
- przerzuty odległe, uporczywe biegunki
- rodzinne występowania raka tarczycy
Wole objętne
Termin WOLE oznacza powiększenie rozmiaru tarczycy
Wole obojętne jest to powiększenie tarczycy przebiegające z prawidłowym funkcjonowaniem hormonalnym tarczycy, czyli eutyreozą. Przyjmuje się, że na wole obojętne choruje na świecie ok. 300 mln. ludzi, kobiety 4-krotnie częściej niż mężczyźni
Zasadniczą przyczyną rozwoju wola obojętnego jest niedobór jodu.
- duszności, związanej z uciskiem tchawicy,
- zaburzeń połykania (dysfagii), zależnej od zwężenia przełyku,
- chrypy, spowodowanej porażeniem nerwu krtaniowego wstecznego i niedowładem struny głosowej,
5
Cukrzyca typu 2 ( cukrzyca dorosłych, insulinoniezależna ) - w tym rodzaju cukrzycy przyczyną podwyższonego poziomu cukru nie jest brak insuliny, ale jej nieprawidłowe działanie w organizmie ( oporność na działanie insuliny ). Najczęściej cukrzycy typu 2 towarzyszy otyłość oraz bardzo często nadciśnienie tętnicze. Ten rodzaj cukrzycy występuje najczęściej u ludzi starszych. Początkowo leczenie tej choroby opiera się na stosowaniu odpowiedniej diety, dostosowanego do możliwości chorego wysiłku fizycznego oraz doustnych leków hipoglikemizujących ( przeciwcukrzycowych ). Wszyscy jednak chorzy na cukrzycę typu 2 wymagają po pewnym ( różnym ) czasie trwania choroby leczenia insuliną. Pewna grupa osób młodych, poniżej 35 roku życia, cierpi na odmianę cukrzycy typu 2 – MODY
W cukrzycy typu 2 objawy są takie same jak w cukrzycy typu 1, jednak nie przebiegają one tak gwałtownie. Pacjenci nagle chudną pomimo normalnego odżywiania. Dodatkowo odczuwają wzmożone pragnienie, które zmusza ich do wypijania ponad 3 litrów płynów dziennie.W wyniku tego chorzy często oddają mocz i są stale zmęczeni fizycznie. Chorzy mają kłopoty z częstymi zakażeniami oraz trudnym gojeniem się ran, a także odczuwają senność w ciągu dnia, która jest trudna do opanowania.
2
Nadczynność tarczycy jest stanem klinicznym spowodowanym nadmierną produkcją oraz sekrecją tyroksyny i trijodotyroniny
Charakteryzuje się stałym uczuciem gorąca, chudnięciem, przyspieszoną czynnością serca, nadmierną pobudliwością nerwową i osłabieniem siły mięśniowej
Najczęstsze przyczyny nadczynności tarczycy to choroba Gravesa-Basedowa i wole guzowate nadczynne.
Objawy
Objawy kliniczne nadczynności tarczycy nie zależą bezpośrednio od stężeń T4 i T3 we krwi, ale od wieku chorego i długości trwania choroby.Większość chorych skarży się na nadmierną nerwowość, bezsenność, potliwość, duszność, chudnięcie, częste oddawanie moczu i stolca, przyspieszone bicie serca i osłabienie siły mięśniowej (miastenia).U ludzi starszych często rozwija się zespół tarczycowo-sercowy pod postacią bólów wieńcowych, migotania przedsionków i niewydolności serca.
Rozpoznanie kliniczne nadczynności tarczycy musi być potwierdzone wynikami stężeń TSH i fT4 we krwi.
POWIKŁANIA PRZEWLEKŁE CUKRZYCY – PODZIAŁ
Powikłania dzielimy na mikroangiopatię ( przyczyną jest uszkodzenie małych naczyń krwionośnych ) oraz makroangiopatię ( uszkodzenie naczyń o większym kalibrze ).
1. Mikroangiopatia:
· zmiany dotyczące oczu - retinopatia cukrzycowa czyli uszkodzenie siatkówki oraz zaćma czyli zmiany w soczewce prowadzące do jej zmętnienia. W skrajnej postaci powikłania oczne mogą prowadzić do ślepoty.
· zmiany dotyczące nerek - nefropatia cukrzycowa czyli uszkodzenie funkcji nerek prowadzące do ich niewydolności i konieczności leczenia dializami lub przeszczepem nerki.
· zmiany dotyczące włókien nerwowych - neuropatia cukrzycowa czyli uszkodzenie układu nerwowego prowadzące do wielu bardzo różnorodnych objawów.
2. Makroangiopatia :choroba wieńcowa - u chorych na cukrzycę występuje w młodszym wieku, ma znacznie cięższy przebieg, wiąże się z wyższym ryzykiem wystąpienia zawału mięśnia sercowego i śmierci sercowej.
- zespół stopy cukrzycowej - zespół zaburzeń ukrwienia i unerwienia stopy mogący doprowadzić do rozwoju owrzodzeń, deformacji stopy, infekcji a w konsekwencji do martwicy i konieczności mniejszych lub większych amputacji. Cukrzyca jest najczęstszą przyczyną nieurazowych amputacji stóp. -Choroba niedokrwienna ośrodkowego układu nerwowego - prowadząca do różnego stopnia uszkodzenia mózgu.
3
Choroba Gravesa-Basedowa jest najczęstszą przyczyna niedoczynności tarczycy, wystepującą 7-8 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn.
Choroba Gravesa-Basedowa jest schorzeniem immunologicznym. Istotę tej choroby stanowi produkowana przez limfocyty, stymulująca tarczycę, immunoglobina, która wiąże się z receptorem TSH na powierzchni komórek pęcherzyka tarczycowego. Gdy stężenie immunoglobiny z jakichkolwiek przyczyn obniża się, następuje remisja. Przyczyny powodujące wzrost lub spadek aktywności komórek produkujących immunoglobinę są nieznane. Dużą rolę gra czynnik genetyczny.
Typowy obraz kliniczny:
objawy nadczynności tarczycy,
wole miąższowe,
objawy orbitopatii naczyniowej,
obrzęk przedgoleniowy (rzadko),
akropachia tarczycowa (sporadycznie).
Objawy oczne Choroby Gravesa-Basedowa:
skrócenie powiek górnych,
objawy zapalenia tkanek miękkich oczodołu: obrzek powiek, zapalenie spojówek, przekrwienie spojówek,
objawy uśledzonej czynności mięśni ocznych: bóle, nieostre widzenie, zez, ograniczenie ruchomości gałek ocznych,
wytrzeszcz,
czucie niepokoju wewnętrznego, uczucie kołatania serca, drżenie palców;
· uczucie gorąca, zwiększona potliwość;
· utrata masy ciała pomimo zwiększonego apetytu;
· zwiększony "napęd wewnętrzny" (chory szybciej mówi, szybciej się porusza, wykazuje nieskoordynowane ruchy);
Dolegliwości
- nadwrażliwość, bezsenność, nietolerancja ciepła, drżenie, osłabienie, duszność, obniżenie ciężaru ciała, świąt skóry zwiekszone pragnienie, zaburzenia miesiączkowaniu
Wole guzowate nadczynne
Jest to powiększenie tarczycy wywołane rozrostem komórek nabłonka pęcherzykowatego tarczycy, wydzielających autonomicznie hormony , co może prowadzić do nadczynności tarczycy.
Śpiączki cukrzycowe
Kwasicz i śpiączka ketanowa
Kompleks ostrych zaburzeń przemiany glukozy tłuszczów i białek, wody i elektrolitów oraz równowagi: kwaso- zasadowej
Powstający w wyniku dużego niedoboru insuliny.
Patogeneza śpiączki ketanowej
1.Niedobór insuliny
2. Zwiększenie steż. Hor,onów działających przeciwstawianie do insuliny.
Czynniki wywołujące
- przew. Lub błędy insulinoterapii
- przyczyna trudna do ustalenia
- ostre zakażenia bakteryjne lub wirusowe
- niektóre oster choroby niezależne ( zawał serca , udra
-opóżnienie rozpoznaniz cukrzycy
OBJAWY KLINICZNE
- W badaniu podmiotowym
Wzmożone pragnienie , wielomocz, suchość w ustach, zmęczenie, osłabienie, senność
- W badaniu przedmiotowym
Objawy odwodnienia, oddech kwasicy , nudności , wymioty, bóle brzucha, bóle w kl. Piersiowej, osłabienie odruchów ścięgnistych , objawy ogniskowe, płytkie oddychanie, zaburzenia ąwiadomości , śpiączka, skąpomocz, wstrzas.
Śpiączka nieketonowa- hipermolarna
Komplek zaburzeń przemiany glukozy , wody i elektrolitów powstających w wyniku dużego niedoboru insuliny i charakteryzuje osmolarości osocz, ciężkim odwodnieniem i zaburzeniami świadomości bez znaczącej kwasicy . Śpiączka ta najczęściej jest u osób starszych z cukrzycą typu II, której towarzyszy niewielkiego stopnia upośledzenie nerek.
odwodnienie
zaburzenie gospodarki elektrolitowej
hipopotasemia
wstrząs
zaburzenia świadomości
Nawodnienie
Obniżenie poziomu cukru do 300mg%
Stosowanie insuliny krótkodziałającej
Uzupełnienie potau
Walka z kwasicą metaboliczną
Jeśli stan ten wystąpił w wyniku współistniejącej choroby – antybiotykoterapia.
4
diablik_kinia