referaty.docx

Wiszniewska Anna

Bachus i Ariadna

Pożerającego ateńską młodzież Minotaura postanowił zabić Tezeusz, syn Egeusza. Włączył się do grupy ofiarowanych Minotaurowi Ateńczyków, rozkochał w sobie córkę Minosa Ariadnę i za obietnicę małżeństwa zapewnił sobie jej przychylność. Dedal podpowiedział Ariadnie, aby dała Tezeuszowi kłębek wełny, której nić zaprowadzi go do Minotaura i wskaże drogę powrotną po zabiciu potwora. Tak się stało. Tezeusz uciekł z Ariadną z Krety, ale wbrew obietnicom, porzucił ją na wyspie Naksos. Na wyspie Naksos znalazł uśpioną Ariadnę Bachus. Wielce zakochany wyskoczył ze swego rydwanu, wziął ją za żonę i zabrał ze sobą na Olimp.

„Kiedy Tezeusz przybył na Kretę i zjawił się na dworze Minosa, oczy wszystkich patrzyły nań złowrogo i podejrzliwie. Tylko córka królewska, Ariadna, patrzyła nań inaczej. (…)
Miłość królewny ocaliła Tezeusza.
Minotaur żył we wspaniałym gmachu, zwanym labiryntem. Było tam tyle pokoi, przejść, sieni, schodów i krużganków, że ktokolwiek wszedł, już drogi powrotnej znaleźć nie mógł. Lecz Ariadna dała pięknemu Ateńczykowi kłębek nici, i pouczyła, co ma zrobić. Tezeusz przywiązał nić do bram labiryntu, i w miarę, jak się oddalał w zawrotną głąb gmachu, rozsnuwał kłębek. Wreszczie spotkał Minotaura, zabił go i wyszedł tą samą drogą, nawijając nić na kłębek. Po czym wsiadł na okręt i odpłynął, a z nim Ariadna.
Kochali się bardzo, jednak coś musiało się po drodze odmienić, gdyż Tezeusz kazał wynieść śpiącą Ariadnę i zostawić ją na wyspie Naksos.

Chłód ranny budzi ją ze snu. Ariadna rozgląda się dookoła i widzi jakieś obce i puste wybrzeże, nad którym świeci pobladły księżyc. Woła Tezeusza i słyszy, jak skały powtarzają za nią to imie. Wbiega na górę i zdaje się jej, że w oddali widać żagiel okrętu. Zaczyna krzyczeć. Krzyczy z całych sił, lecz głos łamie się pod szumem fal. Zdejmuje z ramion szkarłatny szal i powiewa nim długo, aż ręce opadają omdlałe. Płacze. Idzie wybrzeżem i nie spotyka śladów ludzi. Płacze z żalu za ojczyzną, za domem i ze strachu, że w tym pustkowiu życi się na nią zwierz dziki. Tezeuszu! Tezeuszu! Ramiona wyciąga ku morzu, jakby go chciala prosić, żeby z drogi jeszcze zawrócił- i pada bez zmysłów na ziemię.
W tej chwili góry napełniają się zgiełkiem i ku dziewczynie zbiega tłum satyrów, menad i bachantek.  Gdy Ariadna otwiera oczy, zbliża się do niej Dionizos, piękny jak dzień, bierze ją za ręke i mówi „:Piękna pani! Kocham Cię i pragnę, żebyś była moją żoną”. Ariadna przymyka powieki, bo zdaje jej się, że śni. Ale już bachantki wzięły ją za ramiona i zaniosły na rydwan zaprzężony w tygrysy.

Porzucona małżonka Tezeusza została małżonką boga wina i ślub odbył się na tej samej wyspie Naksos, która swym kształtem przypomina liść winnej latorośli.”[1]
 

( Wspaniałym przykładem jest obraz namalowany przez Tycjana w latach 1523- 1524.
Tycjan namalował Ariadnę, kiedy porzucona przez Tezeusza zostaje odnaleziona przez boga wina Bachusa, który przybywa na wyspę ze swoim orszakiem. Ariadna wyciąga dłoń ku odpływającym w dal okrętom kochanka i jednocześnie spogląda na wyskakującego z rydwanu Bachusa. Rydwan boga ciągnięty jest przez dwa gepardy. Wokół niego kroczy tanecznym krokiem satyr, owinięty w pędy krzewu winnego i wymachujący nogą byka. Spogląda on na Bachantkę z tamburynem – podobnie jak Bachus na Ariadnę. Przed satyrem znajduje się postać siłacza zmagającego się z wężem, a przed nim postać małego satyra – pół-dziecka, pół-kozła – z wieńcem na głowie, ciągnącego na sznurku głowę jagnięcia. Przy jego nogach szczeka pies. Dziecko jako jedyne spogląda na widza. Na dalszym planie Tycjan umieścił grubego Sylena śpiącego na ośle i podtrzymywanego przez innych towarzyszy. )

Porwanie Europy

Europa według mitologii greckiej, była córką Agenora, fenickiego władcy miast Sydonu, i jego pierwszej lub drugiej żony – Telefassy lub Argiope. Słynęła z niezwykłej urody. Zeus, zakochawszy się w Europie, przybrał postać pięknego białego byka i zjawił się na łące, miejscu zabaw Europy i jej towarzyszek. Europa uwiedziona łagodnością i delikatnością byka usiadła na jego grzbiecie. Zeus-byk korzystając z tej sytuacji zerwał się do ucieczki wskakując do morza. Posejdon wygładził dla niego taflę morza, która była wtedy równa jak stół.

Całej morskiej podróży towarzyszyły Nereidy na delfinach, klaszczące z uciechy w dłonie. W wielkiej muszli którą ciągnęły rozhukane trytony stała Afrodyta i obsypywała Europę kwiatami. Tak dopłynęli do Krety.

Zamieszkawszy na Krecie, Europa urodziła Zeusowi dwóch synów: Minosa i Radamantysa. Niektóre źródła mówią także o trzecim: Sarpedonie. Europa wyszła później za mąż za Asteriona, króla Krety, który adoptował jej dzieci, a byk został umieszczony przez bogów na nieboskłonie w postaci gwiazdozbioru Byka. Otaczano ją boską czcią. Uważano ją za najpiękniejszą kobietę na świecie. Mit o Europie jest początkiem tzw. mitów tebańskich (podróże Kadmosa, założenie Teb, mit o Edypie itd.)

Mit o porwaniu Europy chętnie był wykorzystywany jako temat wielu dzieł antycznej sztuki greckiej i rzymskiej, ale także i sztuki europejskiej na przestrzeni wieków od XVI do XVIII.

Agostino Carracci- Lascive

Agostino Carracci (ur. 16 sierpnia 1557 w Bolonii, zm. 22 marca 1602 w Parmie) – włoski malarz i rytownik przełomu renesansu i baroku.

Wraz z Annibale Carraccim i Lodovico Carraccim założył szkołę (nazwaną później bolońską szkołą eklektyczną) mającą stanowić opozycję dla malarstwa Caravaggia, którego otwarcie krytykował, twierdząc, że szkodzi sztuce malarskiej.

Studiował w pracowniach Prospero Fontana i Lodovico Carracci, pozostawał pod wpływem Correggia. Wykształcony, zajmował się studiami naukowymi, z bratem Annibale i kuzynem Lodovico pracował nad freskami w Bolonii. Z samym bratem wykonał freski w Palazzo Farnese w Rzymie. Freski jego są bardzo fantazyjne w iluzji obrazowej, głębi i bogactwie ornamentów. W Pinakotece bolońskiej znajduje się jego najcenniejszy obraz: "Komunia św. Hieronima". Poróżniony z bratem udaje się w r. 1600 do Parmy, gdzie maluje freski w Palazzo del Giardino. Duże znaczenie w dziełach sztuki ma jako rytownik, twórca około 270 sztychów, częściowo własnego pomysłu, częścią według dzieł włoskich mistrzów XVI. wieku. Zasłynął jako teoretyk grupy Carraccich. Główne obrazy: "Komunia św. Hieronima" (1591-1592), "Faun" oraz "Lot do Egiptu" (1603, Galeria Doria w Rzymie).

Jest on również autorem nieco pomijanej, erotycznej serii grafik, zwanej Lascive i tworzonej w latach 1590- 1595.
Dzieła te, wyjątkowo pornograficzne grafiki, były cenzurowane, dostępne jedynie dla węższego grona wykształconych artystycznie osób, bowiem  były nazbyt prowokacyjne, wzbudzały one nadmierne podniecenie co cenzorom dało do zrozumienia, że nie powinny one wpaść w niepowołane ręce. Przedstawiały akty seksualne postaci mitologicznych i starożytnych, uwiecznionych w miłosnych splotach z nieskrępowanym obrazowaniem atrybutów fallicznych, nagości i miłosnego uniesienia widocznego w gestach i na twarzach przedstawianych postaci. [2]

Piekło Dantego

Boska komedia składa się z trzech części, Piekła, Czyśćca i Raju. Opisywane piekło ma kształt stożka/ leju, i składa się z 9 kręgów.

Pierwszy krąg- Otchłań, zajmują ludzie bez chrztu, drugi do piątego- niewstrzemięźliwi, szósty- heretycy, siódmy- gwałtownicy, a ósmy i dziewiąty- oszuści.

Narrator z Wergiliuszem przekraczają bramę Piekieł. Wergiliusz ukazuje rzeczywistość tej krainy: "westchnienia, płacz, lament, jęk wycia, gniewu okrzyki". Poeta opisuje odczucia w Piekle- ciemność, wirowanie dusz w piekielnym orkanie. Obaj wędrowcy czekają na spotkanie z królem Piekieł- Lucyferem. Szatan (Dis) na wpół zamarznięty, siedzi na skutym lodem Kokytos (nazwa i pochodzenie greckie; lód i mróz – piekło skandynawskie). Dopiero Dante odważył się połączyć Hades z wyobrażeniami chrześcijańskimi. Zawarł w nim wszystkie rzeki antycznych zaświatów, dodał charakterystyczny raczej dla literatury wizyjnej obraz Lucyfera, jako pogrążonego w inercji intelektualnej i głębokim żalu bezmyślny i nieczuły twór przeżuwający gorycz swojego upadku. Warto zwrócić uwagę, że taki Szatan nie jest niebezpieczny dla ludzi. To też wybitnie chrześcijański obraz demona zła spętanego niemocą. Mimo bardzo ścisłych ram numerologicznych (trzydzieści trzy księgi Piekła, Czyśćca i Raju, strofa terza rima - tercyna) jego geniusz stworzył dzieło o ogromnych walorach artystycznych. To jedyne tak wielkie i tak wspaniałe dzieło opisujące z tak wielką szczegółowością piekło po Eneidzie Wergiliusza (nie występuje on tu bez powodu). Kosmologia dantejska jest zupełnie nowatorskim pomysłem, system podziału kar bliższy jest raczej Arystotelesowi niż podziałowi średniowiecznemu. Dante bardzo uporządkował piekło co dało możliwość późniejszym twórcą oddawać ową wizje względnie jak najbardziej poprawnie.

1