Operacje depozytowe
Rachunki bankowe:
Przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas oznaczony lub nieoznaczony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.
Jest to umowa nazwana (uregulowana prawem bankowym i kodeksem cywilnym).
Rachunek bankowy to podstawowy produkt w ofercie banku, zazwyczaj jego posiadanie jest pierwotne w stosunku do innych. Poziom ubankowienia społeczeństwa mierzy się liczbą dorosłych osób posiadających rachunek bankowy.
Możliwe jest posiadanie rachunku wspólnego, ale jest on tylko dla osób fizycznych lub jednostek samorządu terytorialnego, ale w przypadku jst tylko na rozliczanie wspólnych przedsięwzięć. Współposiadacze mogą swobodnie dysponować środkami na rachunku, niezależnie od tego kto wpłaca. Każdy współwłaściciel może również wypowiedzieć umowę rachunku ze skutkiem dla wszystkich.
· Lokata – samo przechowywanie
· ROR (rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy) – przechowywanie i rozliczanie.
Gdy na rachunku brak obrotu, a saldo jest poniżej minimalnego, to po 2 latach bank może taki rachunek zamknąć. Jest to zasada względnie obowiązująca, banki mogą ten okres wydłużyć.
Numeracja rachunków bankowych:
Numeracja rachunków bankowych jest wystandaryzowana.
• W rozliczeniach krajowych NRB – nr rachunku bankowego 26 cyfr:
• 2 8 16
• XX ZZZZZZZZ YYYYYYYYYYYYYYYY
• W rozliczeniach transgranicznych nr IBAN (International Bank Account Number) 28 znaków:
• 2 2 8 16
• PL XX ZZZZZZZZ YYYYYYYYYYYYYYYY
PL – kod kraju
Liczba kontrolna pozwala na zweryfikowanie prawidłowości numeru rachunku na różnych etapach przetwarzania transakcji.
SWIFT – system kodów obejmujących transakcje między instytucjami finansowymi. Każdy z banków ma swój kod swift. Swift odnosi się do banku, a nie do konkretnego rachunku.
Rachunki dla osób fizycznych nieprowadzących działalności:
û rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe:
• pełna swoboda dysponowania
• a vista – na żądanie
• O% - bardzo niskie oprocentowanie
û rachunki oszczędnościowe:
• odsetki wyższe niż przy ROR-ze, ale umowa narzuca ograniczenie w dostępie do środków (np. wysokie opłaty za rozliczenia, brak karty płatniczej do rachunku, brak możliwości robienia przelewów)
û rachunki terminowych lokat oszczędnościowych:
• w standardowej lokacie raz wpłacona kwota jest zablokowana na określony termin
• nie ma rozliczeń
• wyższe oprocentowanie
Wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytuły wykonawczego do wysokości 3-krotności miesięcznego wynagrodzenia.
Małoletni może dysponować środkami na rachunku od 13 roku życia (bo od tego wieku mają zdolność prawną).
Lokaty różnią się:
û oprocentowaniem:
o stałe lub zmienne
o progresywne – rośnie wraz z długością trwania lokaty
o kapitalizacja (częstotliwość naliczania odsetek), np. lokata rentierska
û długością, czasem trwania
û walutą
û opcją automatycznego przedłużania (t/n)
û możliwością dopłat w trakcie trwania lokaty (lokata typu „skarbonka”)
û sankcjami związanymi z przedterminowym wycofaniem środków (zazwyczaj utrata odsetek)
Różne wersje lokat: negocjowalne, rentierskie, typu skarbonka, z funduszem, z ubezpieczeniem, progresywne, walutowe...
Szczególne rodzaje lokat:
û Lokata rentierska – lokata wysokokwotowa założona na dłuższy termin, po każdym okresie odsetkowym bank wypłaca odsetki, nie doliczając ich do lokaty.
û Lokata negocjowalna – można negocjować, zazwyczaj odsetki.
û Lokata z ubezpieczeniem – pozwala na uniknięcie opodatkowania podatkiem od zysków kapitałowych (podatek belki). Klient zawiera umowę ubezpieczenia na życie lub dożycie (bank jest tylko pośrednikiem). Suma ubezpieczenia to nominalna kwota lokaty + narosłe odsetki. Klient otrzymuje je, gdy dożyje do końca okresu lokaty. Jeżeli klient umrze, to osoby uposażone otrzymają tą samą kwotę jako wypłatę sumy ubezpieczeniowej.
û Lokata strukturyzowana – zysk zależy od zmiany instrumentów, niekoniecznie na rynku finansowym. Takie lokaty gwarantują wysoką lub nawet całkowitą ochronę kapitału.
Rachunki bankowe dla przedsiębiorstw:
Przedsiębiorstwa muszą posiadać rachunek bankowy. Podstawowe to:
û rachunki rozliczeniowe bieżące i pomocnicze – przedsiębiorstwo musi mieć rachunek, bo:
• bez rachunku nie założy się działalności gospodarczej,
• obowiązek rozliczania zobowiązań publiczno-prawnych przez rachunek,
• przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy (transakcje powyżej 15.000,‑ EUR muszą być rozliczane przez rachunek)
û rachunki lokat terminowych – oferta konstruowana jak przy osobach fizycznych.
û Rachunek powierniczy wyłącznie do gromadzenia środków pieniężnych powierzonych posiadaczowi rachunku - na podstawie odrębnej umowy - przez osobę trzecią. Określa się warunki, jakie powinny być spełnione, aby środki pieniężne osób trzecich wpłacone na rachunek mogły być wypłacone posiadaczowi rachunku lub aby jego dyspozycje w zakresie wykorzystania tych środków mogły być zrealizowane. Środki na rachunku powierniczym nie są zajmowane postępowaniem egzekucyjnym, nie wchodzą do masy upadłościowej.
Bezpieczeństwo środków na rachunkach bankowych - objęte gwarancją Bankowego Funduszu Gwarancyjnego:
Ochronie podlegają środki:
• osób fizycznych,
• osób prawnych,
• jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej ale posiadających zdolność prawną,
• SKO,
• pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych
Wyłączone z ochrony środki:
• Skarb Państwa,
• instytucje finansowe,
• podmioty nieuprawnione do sporządzania uproszczonego Sprawozdania Finansowego,
• kadra zarządzająca bankiem, główni akcjonariusze
Bezpieczeństwo środków na rachunkach ma zapewnić nadzór bankowy (w Polsce pełni go Komisja Nadzoru Finansowego), a także restrykcyjne procedury związane z powstawaniem banków.
Po drugie to bezpieczeństwo sprowadza także bank centralny jako tzw. kredytodawca ostatniej instancji (ostateczne źródło płynności).
Dla klienta o bezpieczeństwie lokat bankowych stanowi także gwarancja kapitału (tzn. ze dostaniesz tyle, ile wpłaciłeś)
Kwota gwarantowana – to równowartość w złotych 100.000,- EUR. Suma ta dotyczy wszystkich lokat w banku niezależnie od liczby rachunków.
Mojaunicorn