Budowa sprzęgła.pdf

1 |

Budowa sprzęgła

Sprzęgło w samochodzie składa się z trzech zasadniczych części: tarczy, docisku oraz łożyska. Elementy te

nie są szczególnie skomplikowane, ale bardziej, niż na to wskazuje ich zewnętrzny wygląd. Ponieważ

jakakolwiek naprawa sprzęgła jest pracochłonna - wymaga co najmniej odkręcenia skrzyni biegów, a często

wyjęcia jej z auta, zespół ten musi być dość odporny na zużycie. Jeżeli wymaga naprawy, winę lub

współwinę za to ponosi najczęściej styl jazdy kierowcy.

Tarcza

Zadanie tarczy sprzęgła to nie tylko przenoszenie i rozłączanie napędu (we współpracy z tarczą docisku)

pomiędzy silnikiem i skrzynią biegów, ale i (co nie dotyczy samochodów sportowych) amortyzowanie

gwałtownych przeciążeń powstających wtedy, gdy ruszamy, a także gdy gwałtownie dodajemy lub

odejmujemy gazu. Jednak amortyzowanie przeciążeń nie odbywa się tylko dzięki poślizgowi na styku

warstwy ciernej tarczy i docisku. Tarcza sprzęgła nie jest sztywnym elementem. Jej zewnętrzna część - ta,

do której przymocowane są okładziny cierne - ma możliwość ruchu za sprawą kilku sprężyn. Jest ona zdolna

do ruchu obrotowego, o kilka stopni w przód i w tył względem środkowej, wewnętrznej części tarczy. Jest

też drugi amortyzator - drgań kątowych na osi tarczy, choć nie występuje w każdym modelu. Tę funkcję

może spełniać element koła zamachowego silnika.

Amortyzacja to ważna „umiejętność" tarczy. Można przekonać się o tym, prowadząc samochód ze

sportowym sprzęgłem. Auto porusza się trybem „zerojedynkowym" - szarpie tak, że trudno utrzymać się w

fotelu bez zapiętych pasów. Sprzęgło zazwyczaj zużywa się w ten sposób, że wytarciu ulegają okładziny

cierne. Najczęściej dzieje się tak z powodu nieustannego gwałtownego ruszania lub jazdy z częściowo

wciśniętym pedałem sprzęgła. Okładziny mogą też popękać lub ulec zaolejeniu - jeśli uszkodzony jest

uszczelniacz skrzyni biegów. Psują się też elementy amortyzujące - wtedy puszczając pedał sprzęgła,

odczuwamy gwałtowniejsze szarpnięcia niż normalnie. Może być to także powód zwichrowania tarczy,

który objawia się też utrudnionym przełączaniem biegów. Zepsuty element trzeba wymienić lub naprawić,

ale to, wyłączając auta zabytkowe, do których brak części, nie opłaca się.

Słaby docisk

Docisk jest trwałym elementem. Tym niemniej może odkształcić się, co powoduje szybkie zużycie

pozostałych elementów. Mogą też zepsuć się sprężyny mające za zadanie dociskać tarczę docisku do tarczy

sprzęgła. Dlatego jeżeli wymieniamy tarczę zużytą z powodu dużego przebiegu, na wszelki wypadek

wymieniamy też docisk.

Skąd ten hałas?

Jeżeli mamy zwyczaj podczas postoju na światłach włączać bieg i trzymać długo wciśnięty pedał sprzęgła,

po niedługim czasie zauważymy, że gdy go naciskamy, pojawia się charakterystyczny głuchy, coraz

wyraźniejszy odgłos. To pierwszy sygnał, że wkrótce trzeba będzie wymienić łożysko sprzęgła, a oznacza to

koszty zbliżone do wymiany całego zespołu.

Strona

2 |

Strona

3 |

Strona

4 |

Strona