Dz.U.05.259.2173
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA GOSPODARKI1)
z dnia 21 grudnia 2005 r.
w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej2)
(Dz. U. z dnia 28 grudnia 2005 r.)
Na podstawie art. 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 565) zarządza się, co następuje:
Rozdział 1
Przepisy ogólne
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) zasadnicze wymagania dla środków ochrony indywidualnej;
2) procedury oceny zgodności;
3) sposób oznakowania środków ochrony indywidualnej;
4) wzór znaku CE.
§ 2. Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do środków ochrony indywidualnej:
1) określonych w innych przepisach wydanych na podstawie art. 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności, dotyczących wprowadzania wyrobów do obrotu i bezpieczeństwa ich użytkowników;
2) zaprojektowanych i wykonanych na użytek sił zbrojnych lub Policji oraz innych służb, do których zadań należy zapewnienie przestrzegania prawa i porządku publicznego;
3) służących do celów samoobrony;
4) powszechnego użytku, które chronią przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, wilgocią, wodą lub ciepłem;
5) przeznaczonych do ochrony i ratowania osób przebywających na statkach oraz na statkach powietrznych, nieprzeznaczonych do stałego noszenia;
6) hełmów i wizjerów przeznaczonych dla użytkowników dwu- lub trójkołowych pojazdów motocyklowych.
§ 3. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o środkach ochrony indywidualnej, należy przez to rozumieć urządzenia lub wyposażenie przewidziane do noszenia bądź trzymania przez użytkownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń, które mogą mieć wpływ na jego bezpieczeństwo lub zdrowie.
§ 4. 1. Środki ochrony indywidualnej obejmują również:
1) zespół kilku urządzeń lub kilka rodzajów wyposażenia ochronnego, które zostały skompletowane przez producenta w celu ochrony przed występującymi zagrożeniami;
2) urządzenie lub wyposażenie ochronne połączone rozłącznie lub nierozłącznie z nieochronnym środkiem wyposażenia indywidualnego, noszone lub trzymane przez użytkownika w celu wykonywania określonych czynności;
3) części wymienne lub podzespoły środków ochrony indywidualnej, istotne dla ich właściwego funkcjonowania oraz używane i przeznaczone wyłącznie do tych środków.
2. Każdy podzespół środków ochrony indywidualnej stosowany do połączenia tych środków z innymi zewnętrznymi urządzeniami uznaje się za integralną część tego środka, nawet jeżeli podzespół ten nie jest przewidziany do noszenia lub trzymania na stałe przez użytkownika przez cały okres trwania zagrożenia.
§ 5. 1. Środki ochrony indywidualnej mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane wyłącznie, gdy chronią zdrowie oraz zapewniają bezpieczeństwo użytkownikom, nie stanowiąc zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa innych osób, zwierząt domowych oraz mienia, przy założeniu prawidłowej obsługi, a także użytkowaniu zgodnie z przeznaczeniem.
2. W celu zapewnienia ochrony użytkowników środków ochrony indywidualnej mogą być ustalane inne niż określone w rozporządzeniu wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, pod warunkiem że nie spowodują one konieczności modyfikacji środków ochrony indywidualnej w sposób niezgodny z postanowieniami rozporządzenia.
3. Dopuszcza się możliwość eksponowania na targach i wystawach środków ochrony indywidualnej niespełniających wymagań określonych w rozporządzeniu, pod warunkiem umieszczenia informacji zwracającej uwagę na fakt zakazu nabywania i używania tych środków do jakichkolwiek celów, do czasu zapewnienia ich zgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu.
§ 6. 1. Za zgodne z zasadniczymi wymaganiami, określonymi w rozporządzeniu, uznaje się:
1) środki ochrony indywidualnej zaliczane do środków o prostej konstrukcji, o których mowa w § 34 ust. 3, posiadające oznakowanie CE, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel wystawił deklarację zgodności WE;
2) środki ochrony indywidualnej inne niż określone w § 34 ust. 3, posiadające oznakowanie CE, dla których producent lub jego upoważniony przedstawiciel posiada certyfikat potwierdzający zgodność z zasadniczymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu i wystawił deklarację zgodności WE.
2. Jeżeli zasadnicze wymagania dla środka ochrony indywidualnej określają odrębne przepisy, które wymagają umieszczania na tym środku oznakowania CE, producent lub jego upoważniony przedstawiciel potwierdza w deklaracji zgodności WE, że określony środek jest zgodny z postanowieniami tych przepisów.
3. Jeżeli odrębne przepisy zezwalają producentowi lub jego upoważnionemu przedstawicielowi, w okresie przejściowym określonym w tych przepisach, na zastosowanie tylko niektórych ich postanowień, oznakowanie CE powinno wskazywać zgodność środka ochrony indywidualnej tylko z postanowieniami tych przepisów, które producent zastosował. W takim przypadku wykaz zastosowanych przepisów powinien być zamieszczany w dokumentacji i instrukcjach wymaganych dla określonego środka ochrony indywidualnej.
Rozdział 2
Zasadnicze wymagania dla środków ochrony indywidualnej
§ 7. 1. Środki ochrony indywidualnej powinny:
1) zapewniać wystarczającą ochronę przed występującymi zagrożeniami;
2) być zaprojektowane oraz wykonane zgodnie z wymaganiami ergonomii w taki sposób, aby w przewidywanych warunkach używania, do których są przeznaczone, użytkownik mógł normalnie wykonywać wszystkie czynności w przypadku zagrożenia, korzystając równocześnie z odpowiedniej ochrony na możliwie najwyższym osiągalnym poziomie.
2. Przez ochronę na możliwie najwyższym osiągalnym poziomie, który powinien być wzięty pod uwagę przy projektowaniu środków ochrony indywidualnej, należy rozumieć poziom, powyżej którego niedogodności związane z ich noszeniem uniemożliwiają ich skuteczne używanie podczas narażenia na zagrożenia lub uniemożliwiają normalne wykonywanie czynności.
3. Projektując środki ochrony indywidualnej, do przewidywanych, zróżnicowanych warunków użytkowania, w których można wydzielić kilka poziomów zagrożeń, należy uwzględnić odpowiednie klasy ochrony.
4. Środki ochrony indywidualnej powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby wykluczały zagrożenia i inne niedogodności w przewidywanych warunkach użytkowania:
1) materiały, z których są wyprodukowane części i materiały użyte do produkcji środków ochrony indywidualnej, łącznie z produktami ich rozkładu, nie powinny wpływać niekorzystnie na zdrowie lub higienę użytkownika;
2) właściwy stan powierzchni części składowych; każda część składowa środków ochrony indywidualnej, która ma kontakt lub też która potencjalnie może mieć kontakt z użytkownikiem podczas ich używania, powinna być gładka, pozbawiona ostrych brzegów, występów i krawędzi zagrażających okaleczeniem użytkownika;
3) zminimalizowanie utrudnień dla użytkownika; wszelkie utrudnienia związane z poruszaniem się, zmianą pozycji ciała i postrzeganiem zmysłami w wyniku używania środków ochrony indywidualnej powinny być zminimalizowane; jednocześnie nie mogą one powodować wykonywania ruchów niebezpiecznych dla użytkownika lub innych osób.
5. Środki ochrony indywidualnej powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby możliwe było ich łatwe i prawidłowe założenie na użytkownika oraz pozostawienie ich na właściwym miejscu przez przewidywany okres użytkowania, z uwzględnieniem panujących wokół warunków, wykonywanych ruchów i przyjmowanych pozycji ciała. Z tego względu należy zapewnić możliwość optymalnego dostosowania tych środków do budowy ciała użytkownika za pomocą wszelkich właściwych środków, w szczególności odpowiednich systemów regulacji i mocowania lub przez zapewnienie odpowiedniego zakresu rozmiarów.
6. Środki ochrony indywidualnej powinny być możliwie jak najlżejsze, z zachowaniem wymaganej wytrzymałości i skuteczności ich działania.
7. Niezależnie od zasadniczych wymagań, o których mowa w § 16-32, środki ochrony indywidualnej powinny być odporne na działanie czynników otoczenia, w przewidywanych warunkach ich używania.
§ 8. 1. Środki ochrony indywidualnej przeznaczone do ochrony użytkownika przed kilkoma jednocześnie występującymi zagrożeniami powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby spełniały wymagania właściwe dla każdego z występujących zagrożeń, o których mowa w § 16-32.
2. W przypadku gdy ten sam producent wprowadza do obrotu kilka rodzajów środków ochrony indywidualnej różnych klas lub różnych typów, mających na celu zapewnienie ochrony sąsiadujących części ciała przed łącznym działaniem różnych zagrożeń, środki te powinny być kompatybilne.
§ 9. 1. Producent lub jego upoważniony przedstawiciel, wprowadzając środki ochrony indywidualnej do obrotu, powinien dostarczyć instrukcję ich użytkowania, zwaną dalej "instrukcją".
2. Instrukcja powinna zawierać:
1) nazwę i adres producenta lub jego upoważnionego przedstawiciela;
2) sposób przechowywania, używania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekcji środków ochrony indywidualnej;
3) informację o:
a) zalecanych przez producenta środkach czyszczących, konserwujących i dezynfekujących, które nie będą negatywnie oddziaływać na użytkownika środków ochrony indywidualnej oraz na te środki, jeśli będą stosowane zgodnie z odpowiednimi instrukcjami,
b) skuteczności ochrony wynikającej z badań technicznych wykonanych w celu sprawdzenia poziomów lub klas ochrony, którymi charakteryzują się środki ochrony indywidualnej,
c) odpowiednim dodatkowym wyposażeniu środków ochrony indywidualnej i charakterystyce ich części zamiennych,
d) klasie ochrony dla różnych poziomów zagrożeń i związanych z tym ograniczeń używania środków ochrony indywidualnej,
e) rodzaju opakowania właściwego do ich bezpiecznego transportu;
4) datę ważności lub okres trwałości środków ochrony indywidualnej lub ich określonych części składowych;
5) objaśnienie wszelkich oznaczeń;
6) nazwę, adres i numer identyfikacyjny jednostki notyfikowanej uczestniczącej w procesie oceny zgodności środków ochrony indywidualnej.
3. Instrukcja powinna być opracowana dokładnie i zrozumiale w języku polskim oraz w językach urzędowych państw przeznaczenia środków ochrony indywidualnej.
§ 10. 1. Jeżeli środki ochrony indywidualnej wyposaża się w system regulacji, należy go zaprojektować i wykonać w sposób uniemożliwiający ustawienie nieprawidłowych parametrów regulacji dokonujących się bez wiedzy użytkownika w przewidywanych warunkach używania tych środków.
2. Środki ochrony indywidualnej zakrywające chronione części ciała powinny być właściwie wentylowane, na tyle, na ile jest to możliwe, aby ograniczyć wydzielanie się potu podczas ich używania. Jeżeli spełnienie tego warunku nie jest możliwe, środki te powinny być wyposażone w układy do wchłaniania potu.
3. Wszelkie ograniczenia pola widzenia, wywołane przez środki ochrony indywidualnej chroniące twarz, oczy i drogi oddechowe, powinny być zminimalizowane. Stopień optycznej neutralności wizjerów, znajdujących się w środkach ochrony indywidualnej, powinien być dostosowany do wykonywanych przez użytkownika precyzyjnych i długotrwałych czynności.
4. Środki, o których mowa w ust. 3, jeżeli jest to konieczne, powinny być wyposażone w środki przeciwdziałające zaparowywaniu wizjerów.
5. Środki ochrony indywidualnej przeznaczone dla użytkowników wymagających korekcji wzroku powinny być dostosowane do ich noszenia wraz z okularami lub szkłami kontaktowymi.
§ 11. 1. Jeżeli stopień starzenia środków ochrony indywidualnej może mieć poważny wpływ na ich właściwości, na każdym egzemplarzu środków wprowadzanych do obrotu lub na ich wymienialnych częściach składowych należy, w sposób trwały i czytelny, podać datę ich produkcji i, jeśli to możliwe, datę upływu okresu trwałości. Informację tę należy w sposób trwały umieścić na opakowaniu tych środków.
2. Jeżeli producent nie może ustalić okresu trwałości środków ochrony indywidualnej, dostarczona przez niego instrukcja powinna zawierać niezbędne informacje umożliwiające nabywcy lub użytkownikowi tych środków ustalenie właściwej daty upływu okresu ich trwałości, z uwzględnieniem poziomu jakości tych środków, warunków ich składowania, używania, czyszczenia, obsługi i konserwacji.
3. Jeżeli wyraźne i gwałtowne zmniejszenie skuteczności ochrony, jaką zapewniają środki ochrony indywidualnej, może być spowodowane zużyciem w wyniku zalecanego przez producenta okresowego ich czyszczenia lub konserwacji, producent powinien na każdym wprowadzanym do obrotu egzemplarzu takiego środka umieścić, jeśli to możliwe, oznaczenie informujące o dopuszczalnej liczbie wykonywanych czynności związanych z czyszczeniem lub konserwacją, po których środek ochrony indywidualnej powinien być poddany kontroli stanu technicznego lub wymianie.
4. W przypadku gdy na środku ochrony indywidualnej nie umieszczono oznaczenia, o którym mowa w ust. 3, informacja o dopuszczalnej liczbie wykonywanych czynności związanych z ich czyszczeniem lub konserwacją powinna być podana przez producenta w instrukcji dołączonej do każdego egzemplarza tego środka.
5. Jeżeli przewidywane warunki używania środków ochrony indywidualnej wskazują na ryzyko ich zahaczenia przez poruszające się przedmioty, powodując tym samym niebezpieczeństwo dla ich użytkownika, środki te powinny posiadać odpowiednią wytrzymałość, powyżej której ich części składowe będą ulegały oderwaniu, eliminując w ten sposób to zagrożenie.
§ 12. Środki ochrony indywidualnej przeznaczone do używania:
1) w atmosferze wybuchowej - powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby nie mogły być źródłem iskry lub łuku elektrycznego, spowodowanych odpowiednio uderzeniem lub elektrycznością statyczną, i nie mogły spowodować zapłonu mieszaniny wybuchowej;
2) w nagłych wypadkach lub do szybkiego zakładania albo zdejmowania - powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby czas potrzebny do ich zakładania albo zdejmowania był jak najkrótszy; wszystkie elementy środków ochrony indywidualnej, pozwalające na prawidłowe ich zakładanie albo zdejmowanie, powinny umożliwiać szybką i łatwą ich obsługę.
§ 13. 1. Instrukcja dostarczana przez producenta wraz ze środkami ochrony indywidualnej o konstrukcji złożonej, przeznaczonymi do ochrony przed zagrożeniem życia lub zagrożeniami, które mogą powodować ciężkie i nieodwracalne uszkodzenie ciała lub utratę zdrowia, w tym zmiany chorobowe, których skutków według producenta użytkownik nie jest w stanie stwierdzić w odpowiednim czasie, powinna zawierać w szczególności:
1) dane przeznaczone do wykorzystania wyłącznie przez kompetentne i przeszkolone osoby, które posiadają kwalifikacje do ich właściwej interpretacji i zapewnią bezpieczne stosowanie tych środków przez użytkownika;
2) opis sposobu sprawdzania, czy środki ochrony indywidualnej zostały prawidłowo wyregulowane i czy właściwie funkcjonują podczas używania.
2. Jeżeli środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenia alarmowe uruchamiane w przypadku braku przewidzianego poziomu ochrony, urządzenia te powinny być zaprojektowane i umieszczone w taki sposób, aby użytkownik odbierał sygnał alarmowy z tych urządzeń podczas ich używania w warunkach, do których są przeznaczone.
3. Części składowe środków ochrony indywidualnej, które mogą być regulowane, odłączane lub wymieniane przez użytkownika, powinny być tak zaprojektowane i wytwarzane, aby czynności te mogły być wykonane bez użycia narzędzi.
4. W przypadku gdy środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenie umożliwiające połączenie z innymi uzupełniającymi urządzeniami, mechanizm łączący powinien być zaprojektowany i wykonany w sposób umożliwiający jego montaż tylko z właściwymi uzupełniającymi urządzeniami.
5. Jeżeli środki ochrony indywidualnej są wyposażone w urządzenie do obiegu cieczy, urządzenie takie powinno być tak zaprojektowane, dobrane i podłączone, aby była możliwa właściwa wymiana cieczy w pobliżu w pełni chronionej części ciała użytkownika środków, niezależnie od jego pozycji lub wykonywanych ruchów w przewidywanych warunkach używania.
§ 14. 1. Znaki identyfikacyjne lub rozpoznawcze, odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do bezpieczeństwa i zdrowia użytkownika, umieszczone na środkach ochrony indywidualnej danego typu lub rodzaju, powinny być wykonane w formie znormalizowanych piktogramów lub ideogramów oraz czytelne przez przewidywany okres używania tych środków.
2. Znaki, o których mowa w ust. 1, powinny być kompletne, dokładne i na tyle zrozumiałe, aby nie można było błędnie ich interpretować. Znaki zawierające wyrazy lub zdania powinny być sformułowane w języku polskim oraz w językach urzędowych państw przeznaczenia środków ochrony indywidualnej.
3. W przypadku gdy środki ochrony indywidualnej lub ich składniki są zbyt małe, aby można było umieścić na nich całość lub część niezbędnych znaków, o których mowa w ust. 1, informację dotyczącą tych znaków należy umieścić na opakowaniu tych środków i w instrukcji dostarczonej przez producenta.
§ 15. Środki ochrony indywidualnej wykonane z materiału przeznaczonego do używania w warunkach, w których obecność każdego użytkownika powinna być wizualnie sygnalizowana, należy wyposażyć w jeden lub więcej właściwie rozmieszczonych elementów lub urządzeń emitujących albo odbijających promieniowanie widzialne o odpowiedniej intensywności świetlnej oraz właściwościach fotometrycznych i kolorymetrycznych.
§ 16. 1. Środki ochrony indywidualnej zapobiegające:
1) urazom spowodowanym przez spadające lub wystające przedmioty albo zderzeniom części ciała z innymi przeszkodami, aby zapobiegać zranieniom spowodowanym w szczególności przez zgniecenie lub przekłucie części chronionej przez te środki - powinny zapewniać amortyzowanie uderzeń przynajmniej do takiego poziomu energii uderzenia, powyżej którego wymiary lub masa środka ochrony indywidualnej amortyzującego uderzenie uniemożliwiałyby efektywne ich używanie w przewidywanym okresie;
2) upadkom z wysokości lub ich skutkom - powinny zawierać uprząż i podsystem łącząco-amortyzujący połączony z punktem kotwiczenia; środki te powinny być tak zaprojektowane i wykonane, aby w przewidywanych warunkach ich używania droga spadania użytkownika była zminimalizowana w celu uniknięcia kolizji z przeszkodami, a siła hamowania nie przekraczała wartości progowej, powyżej której użytkownik mógłby doznać obrażeń ciała lub nastąpiłoby zerwanie lub pęknięcie któregokolwiek z elementów, powodując upadek użytkownika;
3) upadkom spowodowanym przez poślizgnięcie - powinny być zaprojektowane, wykonane i wyposażone w dodatkowe elementy, aby zapewniały wystarczającą przyczepność przez zaczepienie oraz tarcie z uwzględnieniem rodzaju, a także stanu powierzchni.
2. Środki ochrony indywidualnej, o których mowa w ust. 1 pkt 2, powinny również zapewniać utrzymanie użytkownika po wyhamowaniu upadku we właściwej pozycji, umożliwiającej oczekiwanie na udzielenie pomocy.
3. Instrukcja dostarczana wraz ze środkami ochrony indywidualnej chroniącymi przed upadkiem z wysokości powinna zawierać także informacje o:
1) wymaganiach dotyczących punktu kotwiczenia i minimalnej wolnej przestrzeni znajdującej się poniżej użytkownika;
2) właściwym sposobie zakładania uprzęży i przyłączania podsystemu łącząco-amortyzującego do punktu kotwiczenia.
§ 17. 1. Środki ochrony indywidualnej zapobiegające skutkom drgań mechanicznych powinny zapewniać odpowiednie tłumienie wibracji szkodliwych dla zagrożonych części ciała użytkownika.
2. Wartość przyspieszeń drgań przenoszonych na użytkownika nie powinna przekraczać wart...
ajerkiewicz