nowa_podst_prog_sp.pdf

Nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych bardzo precyzyjnie określa treści, jakie powinny być realizowane

na każdym etapie edukacyjnym. W odróżnieniu od starej podstawy I etap edukacyjny został podzielony na dwie części: podstawę programową dla

klasy I oraz podstawę programową dla klasy III . W klasie I podstawa programowa stanowi kontynuację treści zapisanych w podstawie programo-

wej wychowania przedszkolnego.

Podstawowym pojęciem nowej podstawy programowej jest treść kształcenia, a kryteriami podziału są przedmiot i etap kształcenia. Treści pod-

stawy zostały zapisane w języku wymagań, przez co jasno i wyraźnie został zobrazowany cel, do którego dąży nauczyciel. Cel ten również ma zostać

zaprezentowany rodzicom.

Zgodnie z założeniami nowej podstawy proces kształcenia uczniów został przełożony na precyzyjny opis efektów kształcenia, dzięki temu

dobrze widoczny jest opis wymagań, jakie ma spełniać przeciętnie uzdolniony uczeń na koniec każdego etapu edukacyjnego . W nowej pod-

stawie programowej wykrystalizowały się najważniejsze umiejętności, które uczeń ma zdobywać: czytanie, myślenie matematyczne, myślenie

naukowe, komunikowanie się, sprawne posługiwanie się nowymi technologiami informatycznymi i komunikacyjnymi, wyszukiwanie, se-

lekcjonowanie i krytyczna analiza informacji, rozpoznawanie własnych potrzeb edukacyjnych . Jednym z nowych zadań dotyczących pracy

wychowawczej jest przeciwdziałanie dyskryminacji .

Treści zapisane dla I etapu edukacyjnego podzielono na obszary edukacyjne tak, aby dokładnie zostały sprecyzowane wiadomości i umiejętno-

ści, które uczeń zdobywa w szkole podstawowej. Są to: edukacja polonistyczna, język obcy nowożytny, edukacja muzyczna, edukacja plastyczna,

edukacja społeczna, edukacja przyrodnicza, edukacja matematyczna, zajęcia komputerowe, zajęcia techniczne, wychowanie ﬁ zyczne, etyka.

Zapisy nowej podstawy programowej (w przeciwieństwie do starej) są zgodne z ideą europejskich ram kwaliﬁ kacji i zostały wyrażone w języku

efektów kształcenia. Wymagania ogólne to cele kształcenia, a wymagania szczegółowe to treści nauczania i oczekiwane umiejętności uczniów.

Wciąż pozostają w mocy trzy dokumenty prawne określające działalność edukacyjną szkoły: szkolny zestaw programów nauczania, program

wychowawczy, program proﬁ laktyczny. Dokumenty te muszą uwzględniać wszystkie wymagania zapisane w podstawie programowej .

Omawiana nowa podstawa kładzie szczególny nacisk na wyrównywanie szans i nauczanie dostosowane do możliwości i tempa uczenia się oraz

zdolności uczniów. Te zapisy dookreślają charakter działań, które muszą być podejmowane w szkole podstawowej, oraz powinny zostać zawarte

w podręcznikach i materiałach metodycznych dla nauczycieli.

Jako obowiązującą dla I etapu edukacyjnego nowa podstawa programowa wprowadza nazwę: edukacja wczesnoszkolna. Nie stosuje się już

nazwy kształcenie zintegrowane.

W odróżnieniu od starej podstawy programowej nowa nakłada obowiązek stosowania się do szczegółowych zapisów, „ aby dziecko odróżniało

dobro od zła, było świadome przynależności społecznej oraz rozumiało konieczność dbania o przyrodę” . Po raz pierwszy pojawiają się tego

typu zapisy, które wskazują na konieczność nauczenia dziecka radzenia sobie w codziennych sytuacjach oraz na konieczność kontynuowania

nauki w klasach IV–VI szkoły podstawowej . Również po raz pierwszy zapisy w podstawie nakazują respektowanie trójpodmiotowości oddziały-

wań wychowawczych i kształcących uczeń – szkoła – dom rodzinny, a także kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki.

Poprzednia podstawa programowa bardzo ogólnie i bez uwzględnienia etapów edukacyjnych wskazywała na ogół działań, obowiązków oraz

zadań szkoły i nauczycieli, które każdy uczący musiał samodzielnie interpretować i „przekładać” na pracę z uczniem. Nowa podstawa określa, że

liczba godzin zajęć dla ucznia nie może przekraczać w tygodniu 24 godzin . Podaje też, że etyka jest przedmiotem obowiązkowym i musi zostać

wybrana przez ucznia, jeśli uczeń nie uczęszcza na lekcje religii w szkole lub poza szkołą.

Nowa podstawa programowa dla I etapu edukacji stanowi kontynuację treści zapisanych w podstawie programowej wychowania przed-

szkolnego.

STARA PODSTAWA PROGRAMOWA NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA

KOMENTARZ DO ZMIAN

KLASA III

słuchanie baśni, opowiadań i legend, w tym

z własnego regionu, jako inspiracji do słowne-

go i pozasłownego wyrażania treści i przeżyć,

czytanie głośne sylab, wyrazów, zdań i tek-

stów, czytanie ciche ze zrozumieniem, różne

źródła informacji i technologii informacyj-

nej, w tym korzystanie z czytelni i biblioteki

szkolnej, pisanie liter, łączenie liter w sylaby,

pisanie wyrazów, zdań, przepisywanie wyra-

zów, zdań, tekstów, powiązane z uzupełnia-

niem i przekształcaniem, pisanie swobodnych

tekstów, życzeń, zaproszeń, listów, opowiadań

i opisów, pisanie z wykorzystaniem elemen-

tarnych zasad pisowni, odbiór programów ra-

diowych i telewizyjnych, rozmowy, swobodne

i spontaniczne wypowiedzi uczniów, opowia-

danie i opisywanie, recytowanie wierszy i pro-

zy, zabawy i gry dramowe, teatralne, uważne

słuchanie wypowiedzi innych

KLASA I

Edukacja polonistyczna. Wspomaganie roz-

woju umysłowego w zakresie wypowiadania

się. Dbałość o kulturę języka. Początkowa

nauka czytania i pisania. Kształtowanie umie-

jętności wypowiadania się w małych formach

teatralnych.

Uczeń kończący klasę I:

1) w zakresie umiejętności społecznych wa-

runkujących porozumiewanie się i kulturę

języka:

a) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, słucha

ich wypowiedzi i chce zrozumieć, co prze-

kazują; komunikuje w jasny sposób swoje

spostrzeżenia, potrzeby, odczucia,

b) w kulturalny sposób zwraca się do rozmów-

cy, mówi na temat, zadaje pytania i odpo-

wiada na pytania innych osób, dostosowu-

je ton głosu do sytuacji, np. nie mówi zbyt

głośno,

c) uczestniczy w rozmowie na tematy związa-

ne z życiem rodzinnym i szkolnym, także

inspirowane literaturą;

2) w zakresie umiejętności czytania i pisania:

Nauczyciel musi wprowadzić wszystkie litery

alfabetu oraz kształtować umiejętność nauki

czytania w połączeniu z nauką pisania liter, co

do tej pory miało swój początek w klasie zero-

wej, a w klasie pierwszej występowała jedynie

kontynuacja czytania i typowa nauka pisania.

Duży nacisk położony jest na umiejętność

słuchania wypowiedzi oraz rozumienia i bu-

dowania własnych wypowiedzi z uwzględnie-

niem kultury języka. Mocno zaakcentowane są

umiejętności wypowiadania się w tzw. małych

formach teatralnych. Dziecko po klasie I musi

rozpoznać sytuację, do której dostosuje nie

tylko swoją wypowiedź, ale i ton głosu. Nie

musi umieć pisać ze słuchu, natomiast powin-

no przestrzegać zasad kaligraﬁ i, a także dba-

łości o estetykę i poprawność graﬁ czną pisma.

Ten zapis stanowi duże rozszerzenie i pogłę-

bienie zapisu ze starej podstawy programowej.

Całkowicie nowy zapis stanowi stwierdzenie,

że dziecko musi umieć korzystać z pakietów

edukacyjnych pod kierunkiem nauczyciela.

Nowe jest również to, że od dziecka po klasie

a) rozumie sens kodowania oraz dekodowania

informacji; odczytuje uproszczone rysunki,

piktogramy, znaki informacyjne i napisy,

b) zna wszystkie litery alfabetu, czyta i rozu-

mie proste, krótkie teksty,

c) pisze proste, krótkie zdania: przepisuje, pisze

z pamięci; dba o estetykę i poprawność gra-

ﬁ czną pisma (przestrzega zasad kaligraﬁ i),

d) posługuje się ze zrozumieniem określenia-

mi: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie,

e) interesuje się książką i czytaniem; słucha w sku-

pieniu czytanych utworów (np. baśni, opowia-

dań, wierszy), w miarę swoich możliwości czyta

lektury wskazane przez nauczyciela,

f) korzysta z pakietów edukacyjnych (np. ze-

szytów ćwiczeń i innych pomocy dydak-

tycznych) pod kierunkiem nauczyciela;

3) w zakresie umiejętności wypowiadania się

w małych formach teatralnych:

a) uczestniczy w zabawie teatralnej, ilustruje

mimiką, gestem, ruchem zachowania boha-

tera literackiego lub wymyślonego,

b) rozumie umowne znaczenie rekwizytu i umie

posłużyć się nim w odgrywanej scence,

c) odtwarza z pamięci teksty dla dzieci, np.

wiersze, piosenki, fragmenty prozy.

PO KLASIE III

Edukacja polonistyczna

Uczeń kończący klasę III:

I wymaga się zainteresowania książkami i ich

czytaniem.

W stosunku do starej podstawy programowej

– powiela się zapisy dotyczące korzystania

ze źródeł informacji, poszerzone zostają one

1) korzysta z informacji:

a) uważnie słucha wypowiedzi i korzysta

z przekazywanych informacji,

b) czyta i rozumie teksty przeznaczone dla

dzieci na I etapie edukacyjnym i wyciąga

z nich wnioski,

c) wyszukuje w tekście potrzebne informacje

i w miarę możliwości korzysta ze słowni-

ków i encyklopedii przeznaczonych dla

dzieci na I etapie edukacyjnym,

d) zna formy użytkowe: życzenia, zaprosze-

nie, zawiadomienie, list, notatka do kroniki;

potraﬁ z nich korzystać;

2) analizuje i interpretuje teksty kultury:

a) przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza

zasób słownictwa poprzez kontakt z dzieła-

mi literackimi,

b) w tekście literackim zaznacza wybrane frag-

menty, określa czas i miejsce akcji, wskazu-

je głównych bohaterów,

c) czyta teksty i recytuje wiersze, z uwzględ-

nieniem interpunkcji i intonacji,

d) ma potrzebę kontaktu z literaturą i sztu-

ką dla dzieci, czyta wybrane przez siebie

i wskazane przez nauczyciela książki, wy-

powiada się na ich temat,

e) pod kierunkiem nauczyciela korzysta z pod-

ręczników i zeszytów ćwiczeń oraz innych

środków dydaktycznych;

o korzystanie z informacji przekazanej w for-

mie ustnej, co łączy się z zapisem dotyczącym

uważnego słuchania wypowiedzi. W nowej

podstawie jest mowa również o tym, że dziec-

ko ma znać formy użytkowe typu życzenia, za-

proszenie, list itp. i z nich korzystać.

W starej podstawie nie było mowy o znajomo-

ści, a jedynie o „pisaniu swobodnych tekstów”.

Duży nacisk w nowej podstawie jest położony

na samodzielne tworzenie wypowiedzi przez

dziecko. Nowo zaakcentowaną treścią jest „po-

trzeba kontaktu z literaturą i sztuką” – innymi

słowy nauczyciel pod koniec klasy III musi

skonstatować, czy taką potrzebę w uczniach

wygenerował. Po klasie III uczeń powinien

już pisać ze słuchu, dodatkowo wymaga się od

niego nie tylko przestrzegania zasad kaligraﬁ i,

ale również poprawności gramatycznej, orto-

graﬁ cznej i interpunkcyjnej. Uczeń, nadal pod

kierunkiem nauczyciela, powinien umieć ko-

rzystać z podręcznika i zeszytów ćwiczeń oraz

innych środków dydaktycznych – to całkiem

nowy zapis.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: