SYNDROM-TURBIN-WIATROWYCH.pdf

SYNDROM TURBIN WIATROWYCH:

Hałas, migotanie cienia a zdrowie.

Tłumaczenie artykułu Pani Niny Pierpont

1 Sierpnia 2006

Niniejszy artykuł jest fragmentem opracowanej przeze mnie odpowiedzi do projektu

Oświadczenia dotyczącego oddziaływania na środowisko instalacji turbin wiatrowych

przygotowanego przez Noble Environmental dla miast Altona, Clinton oraz Ellenburg w

stanie Nowy Jork wiosną 2006r. Zaprezentowane tu rozdziały dotyczą hałasu i migotania

cienia oraz ich wpływu na zdrowie.

1/Hałas oraz związane z nim problemy zdrowotne.

Standardy dotyczące hałasu przyjęte w rozporządzeniach dotyczących urządzeń

wykorzystujących energię wiatru zainstalowanych w Altona, Clinton oraz Ellenburg,

to standardy przemysłowe dla turbin wiatrowych. Jako takie sprzyjają operatorom turbin

wiatrowych poprzez dopuszczenie wyższego poziomu hałasu, ale nie są zgodne

ze standardami hałasu przyjętymi dla społeczności ludzkiej ogłoszone przez takie agencje

nie związane z przemysłem jak Wydział Ochrony Środowiska Stanu Nowy Jork (NYS DEC) 1 ,

czy Światową Organizację Zdrowia (WHO). 2

Jeśli chodzi o standardy hałasu wytyczone przez NYSDEC dopuszczające wzrost poziomu

hałasu nie więcej niż o 6 dB w otoczeniu, to ich spełnienie jest prawie niezauważalne

w pobliżu obiektu. Nastąpi wzrost natężenia dźwięku niż wartość 6 dB w panujących

warunkach w większości domostw znajdujących się w sąsiedztwie obiekt (DEIS p. 2-129).

Chociaż zawierająca informację kwestia ta, jest omawiana wyłącznie z faktem, że w świetle

prawa nie ma potrzeby stosować się do tych standardów, gdyż NYS DEC nie jest organem

prowadzącym. Nie ma żadnego planu minimalizowana tych skutków podwyższonego hałasu.

To pokazuje znaczącą zmianę w poziomie hałasu określonym w standardach opracowanych

przez organ państwowy, mianowicie Wydział Ochrony Środowiska (DEC), oraz znaczącą

zmianę charakteru lokalnego środowiska, którego najistotniejszy element- spokój, zachęcał

ludność do budowania domów i życia w obszarze wiejskim.

W miejscowości Lincoln pracownicy Uniwersytetu Wisconsin przeprowadzili w 2001 roku

ankietę wśród mieszkańców mieszkających w pobliżu instalacji złożonej z instalacji

22 turbin, a więc 2 lata och chwili wybudowania. Wykazała ona, że 44% osób mieszkających

w odległości 243- 402 metrów od turbin oceniło hałas za istotny problem w swoim

gospodarstwie domowym. Podobnie stwierdziło 52% mieszkających w odległości 402-804

metrów od turbin, 32% mieszkających 804-1600 metrów od turbiny oraz 4% spośród

mieszkających 1600-3200 metrów od turbin. W pewnych warunkach turbiny mogą być

słyszalne nawet na odległość 3,2 km. 3 Powyższe dane odpowiadają pomiarom

Guidelines for Community Noise, WHO, red. Berglund i inni, 1999. Dostępny na stronie

www.who.int/docstore/peh/noise/guidelines2.html

Kabes D.E., Smith C., Sondaż oceny oddziaływania turbin wiatrowych w pobliżu miejscowości Lincoln,

16.05.2001., Agricultural Resource Center, Filia Uniwersytetu Wisconsin oraz filie partnerskie. Patrz tabele na

końcu sondażu. Zobacz: Bittner- Macking E., „Excerpts from the final report of the Township of Lincoln Wind

1 Assessing and Mitigating Noise Impacts, NYS CED, 2001.

przeprowadzonym przez doktora Van den Berg’a, lekarza pierwszego kontaktu, z

Uniwersytetu w Groningen w Holandii w pobliżu najnowszej instalacji złożonej z 17 turbin o

łącznej mocy 30 MW, zbudowanej przy granicy holendersko-niemieckiej. Osoby mieszkające

500 i więcej metrów od turbin ostro reagowały na hałas, zaś mieszkające 1,9 km wykazywały

rozdrażnienie (złość) 4 .

W 2005 roku przeprowadzono sondaż wśród 200 osób mieszkających w odległości do 1,2 km

od francuskiej farmy wiatrowej St. Crepin. Spośród 83 % respondentów, którzy na nią

odpowiedzieli, 27% uważało hałas za nie do zniesienia w nocy , zaś 58 % uznało hałas nocny

za przeszkadzający, zakłócający sen. 10% określiło hałas w ciągu dnia jako przeszkadzający;

a mowa tu o zaledwie 6-turbinowej instalacji o mocy 9MW. 5

Doktor Van den Berg opublikował niedawno wyniki swych badań w formie rozprawy

dostępnej na stronie: http://diessertations.ub.rung.nl/facullties/science/2006/g.p.van.den.berg/ ;

wstęp oraz rozdziały podsumowujące zostały zamieszczone w dodatku. Jego praca skupia się

na znalezieniu odpowiedzi, dlaczego hałas wytwarzany przez turbiny wiatrowe rozchodzi się

o wiele bardziej niż oczekiwano oraz na rozwinięciu nowych modeli akustycznych opartych

na poznanych właściwościach atmosfery tak, by możliwe stało się ulepszenie słabej obecnie

dokładności modelowania akustycznego w przewidywaniu jak głośno i na jaką odległość

hałas będzie się niósł od turbin wiatrowych. Rozdział wstępny dostarcza interesującej i

czytelnej prezentacji zarówno naukowych, jak i politycznych aspektów debaty związanej z

hałasem wytwarzanym przez turbiny wiatrowe. Badania Van den Berg’a wskazują również

cechy konstrukcji, które, zastosowane w nowszych turbinach, mogłyby zarówno poprawić ich

wydajność, jak i zmniejszyć wytwarzane przez nie denerwujące rodzaje hałasu. 6

Słyszalny hałas wytwarzany przez turbiny wiatrowe ma charakter dudniący, pulsujący,

szczególnie nocą, gdy jest głośniejszy. Hałas ten jest głośniejszy w nocy z powodu różnicy

pomiędzy nieruchomym chłodniejszym powietrzem przy gruncie, a stałym prądem wiatru

na wysokości piast turbin, znanej jako „stabilna atmosfera”, w której ruchy pionowe

powietrza są niewielkie. 7 Stąd hałas nocny przemieszcza się na duże odległości. Wykazano,

że mieszkańcy obszarów o regularnym walcowaniu terenu określali hałas jako

przeszkadzający (zakłócający sen) na obszarze do 1,9km od turbin wiatrowych 8 ,

zaś w dolinach Appalachów- do 2,4km od turbin wiatrowych. 9 Van den Berg przedstawia

w swej pracy w jaki sposób górzysty teren może wpływać na zwiększenie lub zmniejszenie

efektu „stabilnej atmosfery” w przenoszeniu dźwięku na większe odległości.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, by poziom ciągłego hałasu w nocy

na zewnątrz mieszkania nie przekraczał 45dB, zaś wewnątrz mieszkania- 30 dB. Poziom

hałasu wytwarzanego przez turbiny wiatrowe, mieszczącego się na poziomach

dopuszczonych przez rozporządzenia dotyczące urządzeń wykorzystujących energię wiatru

zainstalowanych w miastach Ellenburg, Clinton i Altona, należy do zakresu decybeli

Turbine Moratorium Committee”, 12.04.2003; Arlin Monfils, przewodniczący zespołu, Rada Miasta Lincoln,

List z dnia 02.01.2000. w związku ponurymi realiami ekonomicznymi przedsięwzięcia wykorzystywania

energii wiatru dla społeczności miasta Lincoln.

4 van den Berg, „ Effects of the wind profile at night on wind turbine sound.” “Journal of Sound and Vibration”,

277 (2004), s.955- 970.

5 Wyniki sondażu dotyczącego hałasu wytwarzanego przez instalację turbin wiatrowych we francuskim St.

Crepin, 2005, informacje prywatne udostępnione przez J.L. Butre, 11.05.2005, Ventducobage,11.05.2005.

6 van den Berg, „The sound of high winds: The effect of atmospheric stability on wind turbine sound and

microphone noise.”, rozprawa doktorska, Uniwersytet Groningen, Holandia, 2006.

7 van den Berg, „ The beat is getting stronger: The effect of atmospheric stability on low frequency modulated

sound of wind turbines”, “Journal of Low Frequency Noise, Vibration, and Active Control” 24 (2005) ss.1-24.

8 van den Berg, „ Effects of the wind profile at night on wind turbine sound.”, “Journal of Sound and Vibration”,

277 (2004), s.955- 970.

9 Cooper L., „Activist shares wind power concerns”, Citizens for Responsible Windpower, “The Pendelton

Times, 03.03.2005., s.4

przeszkadzających we śnie, nawet gdy nie dochodzi do przekroczenia dopuszczalnego

poziomu hałasu. Wyższy poziom hałasu zakłóca sen i odbija się negatywnie na zdrowiu,

samopoczuciu i wydajności. 10 Te oraz inne skutki zdrowotne wynikające z nadmiernego

natężenia hałasu w środowisku przedstawia raport WHO wraz z odnośnikami do literatury

naukowej i medycznej. Wśród nich czytamy:

- Poziom hałasu w otoczeniu umożliwiający swobodną (słyszalną) komunikację

nie powinien przekraczać 35 dB. W przypadku osób szczególnie zagrożonych ( a więc

upośledzony słuchowo, starszych, dzieci w wieku szkolnym, obcokrajowców

oraz dzieci z upośledzeniem rozwojowym) zalecane są niższe wartości hałasu

w otoczeniu. W przypadku, gdy hałas przeszkadza w rozumieniu komunikowanych

treści, obserwować można narastanie problemów z koncentracją, znużenia

niepewności, braku pewności siebie, rozdrażnienia, niezrozumienia, zmniejszenia

wydajności pracy, problemów w stosunkach międzyludzkich oraz różnych reakcji

wynikających ze stresu; 11

- Zakłócenie snu spowodowane hałasem może mieć następujące skutki: znużenie,

nastrój przygnębienia i złe samopoczucie, obniżone wyniki, nadmierne zażywanie

środków nasennych i uspakajających. Natomiast wśród fizjologicznych reakcji na

hałas w czasie snu stwierdzono zwiększone ciśnienie krwi i wzrost tętna, zmiany

tempa oddychania oraz arytmię serca. 12 Wyróżniono rodzaje hałasu nocnego o

szczególnej uciążliwości, a wśród nich hałas złożony raczej z impulsów niż

jednostajny, hałas połączony z odczuwalnym drganiem, hałas z elementami o niskiej

częstotliwości, 13 oraz różnorodne rodzaje hałasu w postaci niskiego szumu, gwaru, czy

stłumionych odgłosów dochodzących z otoczenia. 14 Dzieci, osoby starsze oraz z długo

trwałymi chorobami, szczególnie depresją, są szczególnie podatne na zakłócenia snu

wywołane hałasem;

- Hałas wpływa niekorzystnie na wyniki tak samego zrozumienia komunikatów ustnych

jak i ich dalszego wykorzystania. Najsilniej dotkniętymi obszarami zrozumienia

(poznawania) są czytanie, skupienie uwagi, rozwiązywanie problemów oraz pamięć.

Hałas wpływa niekorzystnie na dzieci w szkole z powodu niemożności jego

kontrolowania i to decyduje o jego negatywnym oddziaływaniu. Wyłączenie

się z atmosfery hałasu pociąga za sobą wzrost poziomu hormonów stresu oraz

podniesienie spoczynkowego poziomu ciśnienia krwi. Niekorzystne oddziaływanie

hałasu jest większe u dzieci o słabych wynikach w nauce; 15

- To co powszechnie określa się jako „rozdrażnienie hałasem”, jest w rzeczywistości

pewną gamą negatywnych emocji stwierdzonych u ludzi wystawionych na działanie

hałasu środowiskowego, na który składa się: złość, rozczarowanie, niezadowolenie,

zamknięcie się w sobie, bezsilność, depresja, niepokój, rozproszenie uwagi,

wzburzenie i wyczerpanie. 16 Przy natężeniu hałasu równym 42 dB procent ludzi

Guidelines for Community Noise, WHO, red. Berglund i inni, 1999.

11 Ibid., ss. 42-44

Ibid., s. 44

13 Waye, „ Effects of low frequency niose on sleep”, „Noise & Health 6”, nr 23 (2004) ss. 87-91. Waye i inni, “A

descriptive cross- sectional study on annoyance from low frequency noise installations in an urban

environment”, “Noise & Health 5”, ) nr 20 (2003), ss. 35-46. Waye i inni, “ Low frequency noise pollution

interferes with performance”, „ Noise & Health 4”, nr 13 (2001, ss. 33-49. Berglund i inni, “Sources and

effects of low-frequency noise”, “Journal of the Acoustical Society of America 99” nr 5 (1996) ss.2985- 3002.

Guidelines for Community Noise, WHO, red. Berglund i inni, 1999, s.46.

15 Ibid., ss. 49- 50

Ibid., s. 50.

wysoce rozdrażnionych zaczyna wzrastać; natomiast procent umiarkowanie

rozdrażnionych wzrasta od 37 dB. 17

Uczestnikami badań szacujących wpływ hałasu zazwyczaj są ludzie dorośli i ściśle

wyselekcjonowani z ogółu populacji. W badaniach takich prawie nie ma ludzi z grup

zagrożenia, a gdyby ich włączyć do badań ujawniliby silniejsze skutki oddziaływania

hałasu przy niższym jego natężeniu. Do grup zagrożenia należą ludzie starsi, chorzy

oraz przewlekle chorzy ludzie cierpiący na depresje oraz inne rodzaje zaburzeń

psychicznych, niemowlęta i dzieci w ogóle, dzieci z zaburzeniami rozwojowymi, dzieci

na etapie uczenia się, ludzie niewidomi oraz upośledzeni słuchowo. Ludzie z tych grup

mogą być mniej zdolni, by uporać się ze skutkami wystawienia na działanie hałasu, a

przez to narażeni na większe ryzyko jego szkodliwego oddziaływania, niż to zostało

wykazane w badaniach. Tymczasem to na ludzi z tych grup należy zwróć uwagę w

pracach nad wymogami zmniejszenia natężenia hałasu, tak jak uregulowania prawne

dotyczące zanieczyszczenia powietrza ustaliły standardy jakości powietrza w otoczeniu

aby ochraniać najwrażliwsze jednostki. Oprócz wymienionych są jeszcze inne, dodatkowe

symptomy zgłaszane przez ludzi mieszkających w sąsiedztwie przemysłowych instalacji

turbin wiatrowych. Doktor Amanda Harry, brytyjska lekarka, ustaliła w 2003 roku,

że na 14 pacjentów mieszkających w pobliżu instalacji złożonej z 16 turbin wiatrowych,

13-stu zgłosiło nasilenie bólów głowy, zaś 10-ciu problemy ze snem i niepokój.

Wymieniali też inne symptomy, takie jak migrena, mdłości, zawroty głowy, palpitacje

serca, stres i depresja. 18 Wyniki badań przeprowadzonych przez doktor Harry są obecnie

przygotowywane do opublikowania.

Powyższe opisy symptomów wywołanych hałasem turbin wiatrowych pokrywają

się z relacjami odnotowywanymi na całym świecie. Opierając się na tych relacjach, a

także na wywiadach i dyskusji z doktor Harry, sformułowałam definicję SYNDROMU

TURBINY WIATROWEJ jako zespołu symptomów, które rozpoczynają się z chwilą

uruchomienia okolicznych turbin, zaś ustępują, gdy turbiny są wyłączone lub osoba

zgłaszająca symptomy nie przebywa w ich sąsiedztwie. Do symptomów tych należą:

- problemy ze snem: słyszalny hałas lub fizycznie odczuwalne uczucie pulsowania

czy ciśnienia utrudniają zaśnięcie oraz powodują częste wybudzanie.

- Bóle głowy o nasilonej dokuczliwości lub częstotliwości,

- Zawroty głowy, drżenie, nudności,

- Wyczerpanie, niepokój, złość, skłonność do irytacji, depresja,

- Problemy z koncentracją uwagi i uczeniem się,

- Szum uszny (dzwonienie w uszach).

Nie wszystkie osoby mieszkające w pobliżu turbin wiatrowych zauważają powyższe

symptomy. Nie oznacza to, że ludzie je wymyślają, lecz raczej, że ludzie różnią się pod

względem podatności na nie. Różnice te są określane jako czynniki ryzyka. Określenie

czynników ryzyka oraz odsetka populacji, u której symptomy powyższe występują,

są przedmiotem badań epidemiologów i nadal są one w toku.

Najpowszechniejszym symptomem jest chroniczne zaburzenie snu. Wyczerpanie,

huśtawka nastrojów oraz problemy z koncentracją i uczeniem się są naturalnymi

następstwami słabego, niezdrowego snu.

Wrażliwość na hałas o niskiej częstotliwości stanowi potencjalny czynnik ryzyka.

Niektórzy ludzie odczuwają hałas o niskiej częstotliwości raczej jako ciśnienie w uszach,

niż jako słyszalny dźwięk, lub też doświadczają go jako odczuwalne uczucie lub drganie

Ibid., s. 51

18 Milner C., „Wind farms make people sick who live up to a mile away.”, “Sunday Telegraph”, 1-25-04, (2004)

oraz osobiste wypowiedzi dr Harry.

w klatce piersiowej albo gardle. 19 Osoby zamieszkujące w sąsiedztwie przemysłowych

turbin wiatrowych skarżą się także na niepokojące uczucie przymusu oddychania

zsynchronizowanego z rytmicznym pulsowaniem turbin, które to pulsowanie

niekoniecznie musi być słyszalne, zwłaszcza w nocy gdy próbują spać. 20

Występująca już wcześniej migrena również okazuje się czynnikiem ryzyka

dla wrażliwości na SYNDROM TURBINY WIATROWEJ. Migrena jako choroba nie

jest wyłącznie silnym bólem głowy, lecz raczej złożonym zjawiskiem neurologicznym

obejmującym układy: wzrokowy, słuchowy i równowagi, a czasami nawet kontrolę

układu motorycznego, czy świadomość. U wielu osób cierpiących na migrenę następuje

także zwiększenie wrażliwości na hałas oraz ruch- w dzieciństwie cierpią na chorobę

lokomocyjną, chorobę morską oraz silne nudności w czasie przejażdżek w wesołym

miasteczku. Nudności związane z migreną (czyli wrażenie ruchu obrotowego w zawrotach

głowy połączonego z nudnościami) opisano jako odrębną dolegliwość medyczną. Na

migrenę cierpi 12% społeczeństwa amerykańskiego i stanowi ona powszechną chorobę

dziedziczną.

Dla utrzymania równowagi oraz poczucia stabilności w przestrzeni człowiek korzysta

z informacji uzyskiwanych z trzech źródeł: poprzez wzrok, z receptorów rozciągania

zlokalizowanych w stawach i mięśniach, oraz z narządu równowagi w uchu

wewnętrznym. Przynajmniej dwa z powyższych systemów muszą być sprawne oraz

w zgodzie ze sobą w odbieranych z otoczenia bodźcach, aby człowiek mógł utrzymać

równowagę. Jeśli systemy te nie przekazują zgodnych informacji jak np. w chorobie

morskiej czy nudnościach związanych z migreną, człowiek będzie zarówno odczuwał

mdłości, jak i zachwianie równowagi. Turbiny wiatrowe naruszają zgodność systemu

równowagi poprzez zaburzenie wrażeń wzrokowych poruszającymi się skrzydłami

wiatraka oraz cieniami, które rzuca, i, przypuszczam, przez fale ciśnienia powietrza o

niskiej częstotliwości odbijające się w narządzie równowagi w uchu wewnętrznym.

Ludzie starsi mogą także być bardziej narażeni na wystąpienie u nich wspomnianych

symptomów z powodu wynikających z ich wieku problemów z funkcjonowaniem ucha

wewnętrznego lub nerwów, czy części mózgu, które odbierają sygnały z ucha

wewnętrznego. Wielu zdrowych ludzi w wieku od 57-91 lat zgłasza takie problemy:

5% cierpi na chroniczne zawroty głowy, zaś 24 % na szum uszny (czyli dzwonienie

19 Moller H. i CS Pedersen, „Hearing at low and infrasonic frequencies.”, “Noise & Health 6” nr 23 (2004),

ss.35-57.

20 Zobacz na przykład: Ian McCausland, „Factual information about wind turbine noise.” Raport na temat hałasu

wytwarzanego przez turbiny wiatrowe złożony przez mieszkańców Upper Lachlan w Australii, 09.08.2005r.;

Karen Ervin, List do Calvina Luther Martin, 02. 03.2005r.; Rodger Hutzell Jr., List w którym opisano hałas

turbin wiatrowych, 13.02.2005r.; David E. Kabes & Crystal Smith, „Uwagi na temat hałasu” oraz „ Uwagi na

temat zdrowia” oraz „ Uwagi na temat migotania cienia” oraz „ Uwagi na temat bezsenności” na podstawie

sondażu oceny oddziaływania turbin wiatrowych w pobliżu miejscowości Lincoln, Filia Uniwersytetu Wisconsin

oraz filie partnerskie, 15.05.2001.; Cooper L., „Activist shares wind power concerns”, “The Pendelton

Times”, 03.03.2005., s.4; Misty Edgecomb, “’Whoosh’ spells uneasy progress: Many say wind...turbines are

noise, nuisance.”, “Democrat & Chronicle(NY)”, 04.12.2005.; Pam Foringer, “Our Fenner wind farm story.”,

“Malone Telegram”, jesień 2004, “Neighbours complain of wind farm nuisances.”, “Albuquerque

Tribune”,28.04.2006; Seth Robson, “Noisy turbine annoys neighbours.”, Stuff.CO.NZ, 11.08.2003; Nick

Churchouse, “Manawatu residents say they are being ‘driven stupid’ by the sound.”, “Dominon Post”

(NZ),16.11.2005; “Flurry of complaints after wind change.”, TVNZ.CO.NZ, 24.07.2005; David Brierley, List do

wydawcy, “Plattsburg Press Republican”, 01.11.2004.; Tom Venesky, “Waymart facility troubles residents.”,

ZWIRE.COM (PA), 16.05.2005.; Gwen Burkhardt, “Wind farm illness.”, “Western Mail”(UK), 06.06.2005.;

Kathy Web, “And the beat goes on ...and on and on.”, “Hawke’s Bay Today”, 18.02.2006.; “Wind turbine

meeting”, “Newsquest Media Group Newspapers” (UK), 27.07.2005.; Eleanor Tillingast, “The dark side of wind

power.”, “Malone Telegram”, 12.02.2005.; Donald F.Goetz, “Promises gone with wind.”, “Scranton Times

Tribune”(PA), 07.02.2004.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: