INSTRUKCJA W ZAKRESIE OBSŁUGI ŻURAWI I. Czynności dźwigowego przed rozpoczęciem pracy żurawia. § 1. Dźwigowy przed rozpoczęciem pracy powinien: 1) przeczytać zapis w książce dyżurów, dokonany przez dźwigowego z poprzedniej zmiany; 2) sprawdzić stan narzędzi; 3) sprawdzić, czy na żurawiu nie znajdują się osoby niepowołane; 4) dokonać ogólnego przeglądu konstrukcji; 5) obejrzeć i sprawdzić wszystkie mechanizmy, łożyska, części ruchome lub trące i nasmarować je w miarę potrzeby; 6) sprawdzić, czy są założone właściwe bezpieczniki topikowe lub samoczynne, i sprawdzić ich stan; 7) sprawdzić hamulce i stan okładzin szczęk hamulcowych; 8) skontrolować chwytak względnie zblocze hakowe i w miarę potrzeby nasmarować je; sprawdzić stan linek pomocniczych i zabezpieczających; 9) sprawdzić (przy żurawiach przesuwnych na szynach), czy żuraw jest odhamowany; 10) odbezpieczyć (przy żurawiach z kabiną obrotową) hamulec mechaniczny obrotu kabiny; 11) sprawdzić, czy wszystkie nastawniki i urządzenia sterownicze w kabinie są w położeniu zerowym. § 2. Po włączeniu głównego wyłącznika dźwigowy powinien: 1) sprawdzić właściwe działanie wszystkich mechanizmów przez dokonanie próbnych poruszeń żurawia, wysięgnika, wózka i wyciągarki; 2) sprawdzić działanie hamulców; 3) sprawdzić działanie wyłączników krańcowych. § 3. Po skontrolowaniu urządzenia i przejęciu narzędzi dźwigowy wpisuje swoje uwagi, nazwisko i godzinę rozpoczęcia pracy do książki dyżurów i od tej chwili jest odpowiedzialny za działanie i pracę żurawia. II. Czynności dźwigowego w czasie pracy żurawia. § 4. Dźwigowy w czasie pracy powinien: 1) przestrzegać, aby wszystkie mechanizmy i części trące były odpowiednio smarowane; 2) nadzorować działania urządzeń elektrycznych (bez dokonywania napraw); 3) przestrzegać, aby nie było iskrzenia szczotek i nadmiernego grzania się silników elektrycznych; 4) w przypadku zauważonych usterek zameldować o tym bezpośredniemu przełożonemu, a w razie niebezpieczeństwa pracę przerwać; 5) przystąpić do przeładunku dopiero po otrzymaniu polecenia od przełożonego; 6) sprawdzić, czy tor i teren działania żurawia są wolne od jakichkolwiek przeszkód; 7) dawać odpowiednie sygnały dźwiękowe w czasie ruchu żurawi przesuwnych (z wyjątkiem żurawi przesuwnych ręcznie); 8) przestrzegać, aby stanowiska pracy żurawi samochodowych i ciągnikowych były tak wybrane, żeby podwozie żurawia było w poziomie; 9) przestrzegać, aby liny kotwowe żurawi masztowych były odpowiednio i równomiernie naprężone. § 5. Dźwigowy przy dokonywaniu przeładunku powinien: 1) przestrzegać, aby hak lub urządzenie chwytakowe było umieszczone w położeniu pionowym nad ciężarem, który ma być przenoszony; 2) przestrzegać, aby nie podnosić ciężarów przekraczających dopuszczalny udźwig żurawia; w przypadku otrzymania polecenia podniesienia ciążaru przekraczającego dopuszczalny udźwig, dźwigowy powinien odmówić wykonania polecenia; dźwigowy jest obowiązany powiadomić o tym kierownictwo zakładu; 3) podnieść na wysokość około 50 cm, a następnie opuścić, nie dotykając poziomu, pierwszy ciężar po rozpoczęciu pracy oraz pierwszy ciężar zbliżony do ciężaru maksymalnego celem sprawdzenia działania hamulców; 4) przestrzegać, aby ciężary, przenoszone poziomo, przenoszone były na wysokości co najmniej 1 m ponad przedmiotami znajdującymi się na ich drodze; 5) reagować tylko na sygnały pochodzące od ciężarowego; jednak na sygnał "stój" dźwigowy reaguje bez względu na to, przez kogo sygnał jest dany; 6) przestrzegać, aby nie przenosić ciężarów nad ludźmi lub stanowiskami pracy, a jeżeli ludzie znajdują się na drodze przenoszonego ciężaru - dawać sygnały ostrzegawcze; 7) przestrzegać, aby przy żurawiach posiadających dwie wciągarki hak wciągarki nie pracującej był podciągnięty do góry, a wciągarka unieruchomiona; 8) przestrzegać, aby chwytak przy przeładunku był opuszczony możliwie nisko i aby wysypywany materiał nie powodował powstawaniu pyłu; 9) przestrzegać, aby przy największym rozwinięciu liny pozostawało na bębnie przynajmniej 2,5 zwoja liny; 10) przerwać bezzwłocznie pracę i złożyć odpowiedni meldunek w przypadku powstania objawów nagłego zużycia się liny, spadnięcia liny z bębna lub krążka, dostania się liny do przekładni i utworzenia się na linie pętli lub węzła; 11) w razie uszkodzenia żurawia lub jego urządzeń opuścić ciężar, wyłączyć wyłącznik główny i wyłącznik w kabinie oraz zawiesić tabliczki z napisem "Nie uruchamiać"; gdy uszkodzenie nie pozwala na opuszczenie ciężaru, dźwigowy powinien zażądać ogrodzenia miejsca możliwego upadku ciężaru. § 6. Przy obsługiwaniu urządzeń sterowniczych dźwigowy powinien: 1) uruchamiać i hamować wszystkie mechanizmy żurawia powoli, bez podrywów i szarpnięć; nie wolno nagle przechodzić na bieg wsteczny; 2) włączać urządzenia sterownicze wózka i ruchu żurawia stopniami; wyłączanie do zera powinno odbywać się szybko; 3) włączać urządzenia sterownicze przy podnoszeniu i opuszczaniu ciężaru powoli stosownie do rodzaju tych urządzeń; 4) dokonywać nastawienia steru na znak "stój", tak aby wózek, hak lub żuraw doszły siłą swej bezwładności do pożądanego miejsca i tam się zatrzymały; 5) stosować małe szybkości przy pracy w pobliżu wyłączników krańcowych; 6) w razie niespodziewanej przerwy w dopływie prądu lub przy znacznym spadku napięcia w sieci nastawić wszystkie urządzenia sterownicze na pozycję zerową, wyłączyć główny wyłącznik w kabinie i powiadomić ciężarowego o przerwie w pracy; w przypadku pozostawienia ciężaru na haku przejście pod ciężarem powinno być uniemożliwione przez wystawienie posterunku. § 7. Dźwigowemu zabrania się: 1) opuszczania kabiny lub stanowiska urządzeń sterowniczych; jeżeli w czasie pracy dźwigowy musi z ważnych powodów opuścić swoje stanowisko, powinien najpierw powiadomić ciężarowego, ciężar opuścić, nastawić wszystkie urządzenia sterownicze na położenie zerowe i wyłączyć główny wyłącznik w kabinie; odstępstwa od tej zasady dopuszczane są w ramach instrukcji, wydanych przez właściwych ministrów; 2) pozostawiania zawieszonego ciężaru w czasie przerw lub po zakończeniu pracy, z wyjątkiem przypadków określonych w § 5 pkt 11 i § 6 pkt 6; 3) używania wyłączników krańcowych jako normalnego sposobu wstrzymania wózka, haka lub żurawia; 4) podciągania wagonów kolejowych lub innych pojazdów przy pomocy żurawia; 5) otwierania pokryw luków na statkach; 6) wyrywania przedmiotów zagłębionych w ziemi lub przymarzniętych; 7) podnoszenia ciężarów przy ukośnym położeniu liny; 8) zbierania chwytakiem resztek materiału przeładowywanego z pokładu lub ładowni statku; 9) balansowania ciężarem lub chwytakiem; 10) podnoszenia jakiegokolwiek ciężaru przy pomocy dwu samodzielnych urządzeń przeładunkowych bez zezwolenia kierownictwa. § 8. Dźwigowemu nie wolno pracować przy złej widoczności. § 9. 1. Przy sile wiatru do 5 stopni skali Beauforta (10 m/sek.) praca może odbywać się normalnie. 2. Przy sile wiatru 7 stopni skali Beauforta (14 m/sek.) należy zmniejszyć obciążenie o 25 %; przy sile wiatru 8 stopni skali Beauforta (17 m/sek.) należy żuraw zakotwiczyć i pracować przy zmniejszonym o 50 % obciążeniu; przy sile 9 stopni Beauforta (20 m/sek.) pracę należy przerwać, opuścić hak lub chwytak, unieruchomić mechanizmy obrotowe, wyłączyć dopływ prądu i zejść z żurawia. III. Czynności ciężarowego. § 10. Ciężarowy przed podaniem sygnału powinien sprawdzić: 1) czy liny opasujące ciężar są nałożone prawidłowo; 2) czy uchwyty obejmują przedmioty tak, że nie zaistnieje niebezpieczeństwo wysunięcia się; 3) czy stan opakowania pozwala na dokonanie przeładunku; 4) czy założone są podkładki pod liny opasujące przedmioty o krawędziach ostrych lub chropowatych; 5) czy liny żurawia są w prawidłowym położeniu; 6) czy dokonanie przeładunku nie grozi niebezpieczeństwem. § 11. Ciężarowy w czasie dokonywania przeładunku powinien śledzić jego przebieg, a jeżeli zauważy nieprawidłowości lub niebezpieczeństwo, powinien dać dźwigowemu sygnał "stój". IV. Czynności pracowników przeładunkowych. § 12. Pracownicy zatrudnieni przy przeładunku powinni wykonywać polecenia ciężarowego. § 13. Zabrania się pracownikom przeładunkowym: 1) przebywania pod zawieszonym ciężarem; 2) bezpośredniego ręcznego przytrzymywania lub kierowania zawieszonym ciężarem; 3) poprawiania lin lub uchwytów w czasie podnoszenia lub opuszczania ciężarów. V. Czynności dźwigowego po zakończeniu pracy żurawia. § 14. Dźwigowy po zakończeniu pracy powinien: 1) ustawić żuraw w położeniu wskazanym przez kierownictwo; 2) opuścić ciężar, hak lub chwytak na ziemię; chwytak powinien być opuszczony w stanie otwartym; 3) ustawić nastawniki i urządzenia sterownicze w położeniu zerowym; 4) wyłączyć główny wyłącznik w kabinie; 5) unieruchomić mechanizm obrotu kabiny; 6) wygasić ogień, wyłączyć oświetlenie i zamknąć kabinę; 7) zakotwiczyć wózek; 8) wyłączyć główny wyłącznik prądu; 9) zakotwiczyć żuraw; 10) przy żurawiach zasilanych ze studzienek wyjąć wtyczkę, zwinąć kabel na bębnie i zamknąć studzienkę, a kanały ślizgowe zakryć. § 15. Dźwigowy powinien zrobić odpowiedni zapis w książce dyżurów, powiadomić następną zmianę o stanie urządzeń żurawia i przekazać żuraw dźwigowemu następnej zmiany. § 16. W przypadku niestawienia się dźwigowego następnej zmiany dźwigowy może opuścić swoje stanowisko dopiero po powiadomieniu bezpośredniego przełożonego.
ajerkiewicz