Przedmiot: METODYKA EDUKACJI PRZYRODNICZO-SPOŁECZNEJ W KLASACH POCZĄTKOWYCH
Przedmiot realizowany na kierunku studiów: PEDAGOGIKA
Specjalność: edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna z terapią pedagogiczną
Program realizowany jest na studiach stacjonarnych i niestacjonarnych
Liczba godzin: ogółem: 45
w tym 15 g. wykładów
25 g. ćwiczeń
5 g. w ramach projektu własnego
Forma zaliczenia: egzamin
Osoba odpowiedzialna za treści kształcenia: dr Mirosława Parlak
- zapoznanie z celami kształcenia środowiskowego zgodnie ze współczesnymi taksonomiami celów kształcenia,
- zapoznanie z rolą nowoczesnych metod edukacyjnych, form organizacyjnych i środków dydaktycznych w toku edukacji przyrodniczo-społecznej uczniów w pierwszym etapie edukacji, poznanie zasad przygotowywania i prowadzenia projektów edukacyjnych w zakresie edukacji środowiskowej,
- kierowanie zdobywaniem przez uczniów wiadomości, umiejętności i kształtowanie ich postaw w zakresie problemów związanych z ochroną środowiska, poznanie sposobów kształtowania postaw proekologicznych dzieci w młodszym wieku szkolnym.
- poznanie dostępnych materiałów dydaktycznych i zasad ich opracowywania,
- wzbogacanie warsztatu metodycznego przyszłych nauczycieli.
- pogłębienie wiedzy merytorycznej studentów z zakresu nauk przyrodniczych i wiedzy o lokalnym środowisku.
1. / 2 godz./ Cele i treści edukacji przyrodniczo-społecznej na szczeblu kształcenia
wczesnoszkolnego.
- Cele kształcenia.
- Układ treści programowych.
- Interpretacja kryteriów doboru i układu treści programowych w odniesieniu do celów i treści edukacji środowiskowej.
- Analiza i interpretacja „Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacji” w zakresie celów i treści edukacji środowiskowej.
- Analiza i interpretacja wybranych programów edukacyjnych – cele i treści edukacji przyrodniczo-społecznej.
- Zasady konstruowania autorskich programów edukacyjnych – określanie celów i dobór treści edukacji środowiskowej.
2. / 4 godz./ Metody i formy wspierania aktywności edukacyjnej uczniów w toku edukacji przyrodniczo-społecznej.
- Dobór metod edukacyjnych, form pracy nauczyciela i uczniów w edukacji środowiskowej.
- Specyfika i rodzaje metod edukacyjnych i form pracy nauczyciela i uczniów.
- Rola wycieczek i zajęć terenowych w poznawaniu przez uczniów otaczającego środowiska.
- Optymalne wykorzystanie metod edukacyjnych i form organizacyjnych w podnoszeniu efektywności edukacji środowiskowej.
- Przykładowe rozwiązania metodyczne – projektowanie procesu edukacyjnego z wykorzystaniem konkretnych metod i form pracy \na konkretnych przykładach\.
3. /2 godz./ Materialne warunki edukacji przyrodniczo-społecznej.
- Nowoczesne środki dydaktyczne w edukacji środowiskowej.
- Dobór środków dydaktycznych.
- Rola środków dydaktycznych w poznawaniu przez uczniów otaczającego środowiska.
- Optymalne zastosowanie środków dydaktycznych.
3. / 4 godz./ Proces kształtowania pojęć w edukacji przyrodniczej i społecznej.
- Istota pojęcia, definicje pojęcia z punktu widzenia dydaktyki, logiki, filozofii, psychologii.
- Klasyfikacje pojęć
- Metody kształtowania pojęć.
- Etapy kształtowania pojęć.
- Specyfika procesu kształtowania pojęć z poszczególnych subdyscyplin wiedzy o środowisku - pojęć przyrodniczych, geograficznych, społecznych, historycznych.
- Przykładowe rozwiązania metodyczne – projektowanie procesu kształtowania pojęć / na konkretnych przykładach/
4. / 4 godz./ Kształtowanie umiejętności uczniów w procesie edukacji przyrodniczej i społecznej.
- Definicje umiejętności.
- Etapy kształtowania umiejętności
- Kształtowanie umiejętności umysłowych i praktycznych związanych z poznawaniem otaczającego środowiska..
- Rola ogrodu szkolnego i kącików tematycznych w kształtowaniu umiejętności uczniów.
- Przykładowe rozwiązania metodyczne.
5. / 2 godz./ Praca domowa uczniów w zakresie edukacji przyrodniczej i społecznej.
- Funkcje pracy domowej w poznawaniu przez uczniów otaczającego świata.
- Formy i rodzaje pracy domowej.
- Rola pracy domowej w rozwijaniu zainteresowań dziecka otaczającym światem.
6. / 4 godz. / Kontrola i ocena osiągnięć uczniów w edukacji przyrodniczej i społecznej.
- Formy kontroli i oceny osiągnięć uczniów w edukacji środowiskowej.
- Zakres treści poddanych kontroli i ocenie – taksonomia celów kształcenia.
- Testy i sprawdziany jako narzędzia kontroli i oceny.
- Formy zadań testowych odpowiednie dla uczniów w młodszym wieku szkolnym.
- Etapy konstruowania testu lub sprawdzianu..
- Konstruowanie testu sprawdzającego osiągnięcia uczniów w zakresie edukacji środowiskowej.
7. / 2 godz./ Edukacja ekologiczna uczniów na szczeblu kształcenia wczesnoszkolnego.
- Pojęcie i cele edukacji ekologicznej.
- Treści edukacji ekologicznej. Programy edukacji ekologicznej.
- Zasady edukacji ekologicznej.
- Nowoczesne metody i formy oraz środki edukacji ekologicznej uczniów klas początkowych.
- Kształtowanie świadomości ekologicznej wychowanków.
8. / 4 godz./ Merytoryczne podstawy edukacji przyrodniczo-społecznej.
- Wybrane zbiorowiska roślinne oraz rodziny i gatunki zwierząt.
- Obiekty i zjawiska przyrody nieożywionej.
- Elementy społeczno-kulturowe środowiska.
- Poznawanie i wykorzystywanie kluczy dydaktycznych do rozpoznawania wybranych elementów otaczającego środowiska.
9. / 2 godz./ Planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej z zakresu edukacji środowiskowej.
- Plany pracy dydaktyczno-wychowawczej w edukacji wczesnoszkolnej a planowanie w zakresie edukacji przyrodniczo-społecznej.
- Cechy dobrego planu.
- Planowanie obserwacji fenologicznych oraz form kontaktowania się uczniów ze środowiskiem.
Projekt własny: Przygotowanie i przedstawienie projektu, w którym student zamieści autorskie rozwiązania w zakresie wykorzystania środowiska w edukacji uczniów w młodszym wieku szkolnym.
Kryteria zaliczenia przedmiotu: obecność na wykładach i na ćwiczeniach, uzyskanie pozytywnych ocen z dwóch kolokwiów, ocena pracy studenta na zajęciach, pozytywna ocena pracy wykonanej w ramach projektu własnego.
Literatura podstawowa:
1. Środowisko społeczno-przyrodnicze w klasach I-III. Książka przedmiotowo-metodyczna [red. H. Gutowska], Warszawa, 1989,
2. Praca nauczyciela w klasach 1–3 [red. M. Lelonek, T. Wróbel], Warszawa, 1990,
3. Budniak A., Edukacja społeczno-przyrodnicza dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, Kraków 2009,
4. Zioło I.: Edukacja środowiskowa na poziomie nauczania zintegrowanego, Kraków 2002,
5. Parczewska T; Metody aktywizujące w edukacji przyrodniczej uczniów klas 1–3, Lublin 2005,
6. Frątczakowie E., J. Edukacja ekologiczna uczniów klas I-III, Pabianice 1993,
7. Klucze dydaktyczne do rozpoznawania wybranych elementów środowiska przyrodniczo-kulturowego Polski, Kraków 2004.
Literatura uzupełniająca:
1. Wichura H.: Optymalne środki wielostronnego kształcenia w klasach I-III, Białystok 1996,
2. Korzeniewski B.: Kształtowanie pojęć geograficznych w nauczaniu początkowym, Warszawa 1986,
3. Kufit G.: Kształtowanie wyobrażeń i pojęć historycznych w nauczaniu początkowym, Warszawa 1980,
4. Edukacja środowiskowa: założenia i rzeczywistość po reformie szkolnej [red. D. Cichy], Warszawa 2002,
5. Edukacja środowiskowa wzmocnieniem zrównoważonego rozwoju [red. D. Cichy], Warszawa 2005,
6. Parlak M.: Edukacja ekologiczna w procesie kształcenia wczesnoszkolnego – założenia, program, propozycje metodyczne, Kielce 2005,
7. Nauczanie Początkowe – kształcenie zintegrowane, 2005/2006 nr 4, Edukacja środowiskowo-społeczna,
8. Paśko I.: Kształtowanie postaw proekologicznych uczniów klas I-III szkół podstawowych, Kraków 2003,
9. Zioło I.: Kompetencje pedagogiczne nauczycieli klas początkowych szkoły podstawowej do edukacji przyrodniczej, Kraków 2005,
10. Hemmerling W.: Twórcza aktywność w poznawaniu środowiska społeczno-przyrodniczego w klasach początkowych, Poznań 1987,
11. Soida D.: Bądź mistrzem – Przyjacielem, czyli edukacja ekologiczna na wesoło, Kraków 1996,
12. Bogucka B.: Edukacja ekologiczna w klasach I-III: program, realizacja, ewaluacja: książka metodyczna, Jelenia Góra 2001,
13. Domka L.: Dialog z przyrodą w edukacji dla ekorozwoju, Warszawa, Poznań 2001.
...
wojtek3101993