Szlachetna Ośmioraka Ścieżka.pdf

SzlachetnaO´smioraka ´ Scie ˙ zka

Drogakuzako´nczeniucierpienia

autor:BhikkuBodhi

tłumaczenie:BarbaraKropiwnicka

Angielskioryginałtekstuznajdujesi˛epodadresem

http://www.accesstoinsight.org/lib/bps/misc/waytoend.html

SkładwykonanowprogramieL A T E X2 e

Tekstjestdost˛epnypodadresem mahajana.net

Wprowadzenie

Esencj˛enauczaniaBuddymo ˙ znazreasumowa´czapomoc˛adwóchreguł:pierwszaznichto

CzterySzlachetnePrawdy,druga—toSzlachetnaO´smioraka ´ Scie˙zka.Pierwszaregułaokre-

´slasfer˛edoktryny,ipodstawowymodd´zwi˛ekiemprzezni˛awywoływanymjestrozumienie;

drugaokre´slasfer˛edyscypliny,wnajszerszymtegosłowaznaczeniu,ijejpodstawowyod-

d´zwi˛ekstanowipraktyka.Wstrukturzenauczaniatedwieregułyzwieraj˛asi˛ewnierozdzieln˛a

cało´s´czwan˛adharma-vinaja,„doktryna-i-dyscyplina”,lub,wskrócie,Dharma.Wewn˛etrzna

jedno´s´cDharmyjestzapewnionaprzezfakt,˙zeostatniazCzterechSzlachetnychPrawd,prawda

oistnieniu´scie ˙ zki,jestwła´snieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie ˙ zk˛a,za´spierwszyczynnikSzlachet-

nejO´smiorakiej ´ Scie˙zki,prawidłowypogl˛ad,jestzrozumieniemCzterechSzlachetnychPrawd.

Azatemtedwieregułyprzenikaj˛asi˛ewzajemnie,is˛azawartejednawdrugiej.FormułaCzte-

rechSzlachetnychPrawdzawierawsobieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie˙zk˛e,aSzlachetnaO´smio-

raka ´ Scie ˙ zkazawieraCzteryPrawdy.

Przedstawiwszyt˛eintegraln˛ajedno´s´c,bezcelowymbyłobyzadaniepytania,któryzdwóch

aspektówDharmymawi˛eksz˛awarto ´ s ´ c,doktrynaczy ´ scie ˙ zka.Leczje ´ slizaryzykowaliby ´ smy

sformułowanietakiegopytania,odpowied´zmusiałabybrzmie´c—´scie ˙ zka. ´ Scie ˙ zceprzysługuje

pierwsze´nstwo,poniewa˙zjesttym,coprzywołujenauczaniedo˙zycia.To´scie˙zkadokonuje

tłumaczeniaDharmyzezbioruabstrakcyjnychformułnaprocesnieprzerwanegoprzejawiania

si˛eprawdy.Dajewyj´sciezproblemucierpienia,odktóregonauczaniesi˛erozpoczyna.Iczyni

onacelnauczania,którymjestwyzwoleniezcierpienia,mo ˙ zliwymdoosi˛agni˛eciawnaszym

własnymdo´swiadczeniu,iwtymdo´swiadczeniunadajemuautentycznegoznaczenia.

Pod˛a ˙ zanieSzlachetn˛aO´smiorak˛a ´ Scie ˙ zk˛ajestraczejspraw˛apraktykini ˙ zwiedzyintelek-

tualnej,leczabymócprawidłowozastosowa´c´scie ˙ zk˛e,musionaby´cprawidłowozrozumiana.

Wrzeczywisto ´ sci,prawidłowerozumienie ´ scie ˙ zkisamowsobiejestcz˛e ´ sci˛apraktyki.Jest

toaspektprawidłowegopogl˛adu,pierwszyskładnik´scie ˙ zki,zwiastuniprzewodniknareszt˛e

´scie˙zki.Itak,cho´cpocz˛atkowyentuzjazmmo˙zesugerowa´c,i˙zzadanieintelektualnegozrozu-

mieniamo ˙ znaodło ˙ zy´cnapółk˛ejakoprzykre,nu ˙ z˛acerozproszenie,dojrzałerozwa ˙ zanieprowa-

dzidouznaniagozabardzoistotnyelementosi˛agni˛eciaostatecznegosukcesuwpraktyce.

Celemniniejszegoopracowaniajestsprzyjaniewła´sciwemurozumieniuSzlachetnejO´smio-

rakiej ´ Scie˙zkipoprzezbadaniejejo´smiuczynnikówielementówskładowych,takabyokre-

´sli´cdokładniejakiewymaganiapoci˛agaj˛aonezasob˛a.Chciałbymby´czwi˛ezły,u ˙ zywaj˛ac

jakoszkieletucałejkonstrukcjiwłasnychsłówBuddy,wyja´sniaj˛acychelementy´scie ˙ zki,tak

jakznajdujemyjewSutraPitakaKanonuPalijskiego.Maj˛acnawzgl˛edzieczytelnika,maj˛a-

cegoograniczonydost˛epdotekstów´zródłowych,nawetwtłumaczeniu,starałemsi˛eograniczy´c

mójwybórcytatówtakbardzo,jaktotylkomo˙zliwe(leczniecałkowicie),dotychpochodz˛a-

cychzklasycznejantologiiCzcigodnegoNianatilokapt.„ ´ SwiatBuddy”.Wniektórychprzy-

padkachfragmentypochodz˛aceztejpracyzostałynieznaczniezmodyﬁkowane,takabybyły

zgodnezpreferowan˛aprzezemnieform˛aprzekładu.Dlawzmocnieniaznaczeniaczasamipo-

sługiwałemsi˛ekomentarzami.Wszczególno´sciwmoichrozwa˙zaniachoskupieniuim˛adro´sci

(rozdziałVIIiVIII)wdu ˙ zymstopniupolegałemnatek´scie„Visuddhimaga”(„ ´ Scie ˙ zkaoczysz-

czenia”),rozległejencyklopedycznejpracy,systematyzuj˛acejpraktyk˛ena´scie ˙ zcewsposób

szczegółowyizrozumiały.Ograniczeniamiejscaniepozwalaj˛anaszerokieomawianieka ˙ z-

degozczynników.Abyzrekompensowa´ct˛ekonieczn˛askrótowo´s´czał˛aczyłemnako´nculist˛e

zalecanychlektur,wktórychczytelnikmo ˙ zeznale´z´cdalszeszczegóływyja´sniaj˛aceposzcze-

gólneelementy´scie˙zki.Dlacałkowitegowypełnieniazobowi˛azaniawobecpraktyki,zwłaszcza

nazaawansowanychetapachskupieniaiwgl˛adu,byłoby,jednak ˙ ze,niezwyklepomocne,aby

posiada´ckontaktzodpowiedniowykwaliﬁkowanymnauczycielem.

BhikkhuBodhi

RozdziałI

Drogakuzako´nczeniucierpienia

Poszukiwania´scie ˙ zkiduchowejzrodzones˛azcierpienia.Ichpocz˛atkiemniejestfeeria

´swiatełaniekstaza,leczgł˛ebokieranyzadaneprzezostrzabólu,rozczarowaniaipomiesza-

nia.Jednak ˙ ze,abycierpieniespowodowałonarodzinyautentycznychduchowychposzukiwa ´ n,

musionooznacza´cco´swi˛ecej,ni ˙ ztylkopochodz˛acyzzewn˛atrz,biernieprzyj˛etycios.Musi

onouruchomi´cwewn˛etrzn˛arealizacj˛e,percepcj˛e,któraprzebijasi˛eprzezłatwesamozadowole-

nienaszychnawykowychspotka´nze´swiatem,ipozwalaprzelotniedojrze´cniesolidno´s´cinie-

pewno´s´cnieustannieziej˛ac˛aspodnaszychstóp.Kiedytakiwgl˛adza´swita,cho´cbychwilowo,

mo ˙ zeonwywoła´cgł˛ebokikryzyswewn˛etrzny.Kryzys,któryobalanawykoweceleiwarto´sci,

wystawianapo´smiewiskonasz˛arutynow˛agonitw˛ezaj˛e´c,ipowoduje,˙zeoddaj˛acsi˛estarym

przyjemno´sciompozostajemyuporczywienieusatysfakcjonowani.

Pocz˛atkowo,naogół,takiezmianynies˛awitanezrado´sci˛a.Staramysi˛ezaprzeczy´cnaszej

wizjiistłumi ´ cnaszew˛atpliwo ´ sci;zwalczamynaszeniezadowoleniewynajduj˛acsobienoweza-

j˛ecia.Alepłomie´npyta´n,razwzniecony,wci˛a ˙ zsi˛eutrzymuje,ije´sliniepozwolimy,abyzmiotła

nasnaszaumiej˛etno´s´cpowierzchownegodostosowywaniasi˛e,aniniezgarbimysi˛eponownie,

powracaj˛acdozałatanejwersjinaszegonaturalnegooptymizmu,wko´ncuautentycznemigota-

nienaszegowgl˛adubuchnienanowopłomieniem,znówkonfrontuj˛acnaszsam˛aistot˛anaszego

poło ˙ zenia.Todokładniewtymmomencie,gdyodci˛etes˛awszelkieszlakiucieczki,znajdujemy

wsobiegotowo´s´cposzukiwaniadrogi,którazako´nczynaszeniepokoje.Niejeste´smydłu˙zej

wstaniedryfowa´cprzez ˙ zycie,unosz˛acsi˛enafalisamozadowolenia,nap˛edzani´slepoprzez

naszgłódzmysłowychprzyjemno´sciiprzezpresj˛euznanychpowszechnienorm.Gł˛ebszarze-

czywisto ´ s ´ cskin˛ełananas,słyszymyzewbardziejstabilnego,bardziejautentycznegoszcz˛e ´ scia,

idopókiniedotrzemydopunktuprzeznaczenianiemo ˙ zemyspocz˛a´cwspokoju.

Dokładniewtymsamymmomencie,jednak ˙ ze,dostrzegamy, ˙ zestan˛eli ´ smytwarz˛awtwarz

znowymproblemem.Gdytylkorozpoznali´smypotrzeb˛educhowej´scie ˙ zki,odkrywamy, ˙ ze

naukiduchowew˙zadnymrazienies˛ajednoliteaniwzajemniewspółbrzmi˛ace.Wertuj˛acpółki

zdziedzictwemduchowymludzko´sci,zarównostaro ˙ zytnymjakiwspółczesnym,nieznajdu-

jemypojedynczego,cienkiegotomu,leczistnybazarsystemówduchowych,zktórychka˙zdy

zdajesi˛eoferowa´cnamnajwy ˙ zsze,najszybsze,najpot˛e ˙ zniejszelubnajgł˛ebszerozwi˛azaniena-

szychposzukiwa´nAbsolutu.Skonfrontowaniztakimmelan ˙ zem,wpadamywpomieszanie

staraj˛acsi˛eodpowiedniotowszystkozwymiarowa´c—zdecydowa´c,cojestnaprawd˛ewyzwa-

laj˛ace,prawdziwieodpowiadaj˛acenaszympotrzebom,acojesttylkobocznymtorem,okr˛e ˙ zn˛a

drog˛azukrytymiwadami.

Mo ˙ zliwympodej´sciem,rozwi˛azuj˛acymtenproblem,do´s´cpopularnymwczasachobecnych,

jesteklektyzm:wybra´ciuszczkn˛a´czposzczególnychtradycjicotylkowydajesi˛epozostawa´c

wzgodzieznaszymipotrzebami,zespalaj˛acró ˙ znetechnikiipraktykiwsyntetyczn˛acało´s´c,

którazdajesi˛eby´csatysfakcjonuj˛aca.Wtakimprzypadku,danaosobamo˙zeł˛aczy´cbuddyjsk˛a

medytacj˛euwa ˙ zno´scizsesjamirecytowaniahinduskichmantr,chrze´scija´nskiemodlitwyzsu-

ﬁckimita´ncami, ˙ zydowsk˛aKabał˛eztybeta´nskimi´cwiczeniamiwizualizacyjnymi.Eklektyzm,

jednak ˙ ze,cho´cczasamipomocnyprzydokonywaniuprzej´sciaodprzewa ˙ zaj˛aco´swiatowego

imaterialistycznegostylu˙zyciadopostawyposiadaj˛acejtak˙zeodcie´nduchowo´sci,ostatecznie

okazujesi˛enieprzekonywuj˛acy.Stanowi˛ackomfortoweschronienienapółmetkupodró ˙ zy,nie

okazujesi˛ejednakkomfortowympojazdemumo˙zliwiaj˛acymosi˛agni˛eciecelu.

Eklektyzmposiadadwiewspółzale ˙ znewady,którestanowi˛aojegoostatecznejnieodpo-

wiednio´sci.Pierwszaznichpoleganatym, ˙ zeeklektyzm,niejako,doprowadzadokompromisu

tychtradycji,zktórychczerpie.Wielkieduchowetradycjesamewsobienieproponuj˛aswo-

ichpraktykjakoniezale ˙ znychtechnik,któremog˛azosta´cswobodniewyodr˛ebnionezeswoich

fundamentówidowolnieprzekształconetak,abypolepszy ´ codczuwan˛aprzeznasjako ´ s ´ c ˙ zycia.

S˛aoneprzedstawianeraczejjakocz˛e´s´cintegralnejcało´sci,współzale ˙ znejwizjiodnosz˛acejsi˛e

dofundamentalnejnaturyrzeczywisto´sci,orazostatecznycelduchowychposzukiwa´n.Trady-

cjaduchowaniejestpłytkimstrumykiem,wktórymkto´smo ˙ zezanurzy´csobiestopy,poczym

wyskoczy´cnakrótkiodpoczyneknabrzegu.Jesttopot˛e˙znarzeka,hała´sliwymstrumieniem

p˛edz˛acaprzezcałykrajobraz ˙ zycia,ije´slikto´sszczerzepragnieodby´ct˛arzek˛apodró ˙ z,musi

posiada´codwag˛ewystarczaj˛ac˛a,abywyprowadzi´cswójokr˛etigłow˛enagł˛ebiny.

Drugawadaeklektyzmuwynikazpierwszej.Praktykiduchowebudowanes˛anawizjach

odnosz˛acychsi˛edonaturyrzeczywisto´sciiostatecznegodobra,awizjele ˙ z˛aceupodło ˙ zapo-

szczególnychpraktyknies˛ajednakowe,aninawetzharmonizowane.Kiedyuczciwiezbadamy

naukitychtradycji,dojdziemydowniosku, ˙ zenaszemuwidzeniuujawniaj˛asi˛ezasadniczeró ˙ z-

nicewperspektywie,ró˙znice,którychznaczenianiemo˙zemyłatwopomniejszy´c,okre´slaj˛ac

jakoalternatywnysposóbwyra ˙ zeniategosamego.Jestraczejtak,i ˙ zustanawiaj˛acnajwy ˙ zszy

cel,oraz´scie˙zk˛e,któramusizosta´cprzebytaabytencelosi˛agn˛a´c,praktykiteodwołuj˛asi˛edo

bardzoodmiennychdo´swiadcze´n.

Tote˙zgdyuznajemy,˙zewyro´sli´smyzfazyeklektyzmuiczujemysi˛egotowidouczynienia

powa ˙ znegozobowi˛azaniawobecjednejkonkretnej´scie ˙ zki,wskutekró ˙ znicwperspektywach

ipraktykachproponowanychprzezró ˙ znorodnetradycjeduchowe,stajemywobecwyzwania

wyboru ´ scie ˙ zki,którapoprowadzinaskuprawdziwemuo ´ swieceniuiwyzwoleniu.Wskazówk˛a

pomagaj˛ac˛arozwi˛aza´ctendylematjestjasneu´swiadomieniesobienaszegopodstawowegocelu,

takabymócsprecyzowa´c,czegooczekujemyodautentycznej´scie˙zkiwyzwolenia.Gdydokład-

nietoprzemy´slimy,staniesi˛ejasne,i ˙ zpodstawowymwymogiemicelemnaszychposzukiwa´n

jestzako´nczeniecierpienia.Ostateczniewszystkieproblemymog˛azosta´czredukowanedoza-

gadnieniacierpienia;azatemtocojestnamniezb˛edne,todroga,którarozwi˛a ˙ zetenproblem

ostatecznieicałkowicie.Obateokre´slnikis˛awa˙zne. ´ Scie˙zkamusiprowadzi´cdocałkowi-

tegozako´nczeniacierpienia,dozako´nczeniawszelkichformcierpienia,orazdoostatecznego

zako´nczeniacierpienia,toznaczycierpieniutrzebapoło ˙ zy´cnieodwracalnykres.

Leczwtymmomenciepojawiasi˛enast˛epnepytanie.Jakmo ˙ zemyodnale´z ´ ctak˛a ´ scie ˙ zk˛e—

´scie ˙ zk˛e,któraposiadałabyzdolno´s´cpoprowadzenianasdopełnegoiostatecznegozako´nczenia

cierpienia.Dopókifaktyczniepod˛a˙zamy´scie˙zk˛adocelu,niemo˙zemyby´ccałkowiciepewni,

dok˛adonaprowadzi,izadaniepod˛a ˙ zania´scie ˙ zk˛awymagaodnascałkowitegozaufaniawjej

efektywno´s´c.Poszukiwanieduchowej´scie˙zkinieprzypominawyborunowegogarnituru.Aby

wybra´cnowygarniturmusimytylkoprzymierzy´cpewn˛aliczb˛emodeli,sprawdzi´cwlustrze

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: