Cele psychologii
Co właściwie starają się osiągnąć psychologowie? Jakie są cele, które stanowią podstawę całej ich działalności?
Dla psychologa-badacza celami tymi są: opisywanie, wyjaśnianie, przewidywanie i sterowanie (control). Dla psychologa działającego w zakresie psychologii stosowanej, który przeprowadza badania nad praktycznymi problemami lub wykorzystuje w praktyce wyniki uzyskane w innych badaniach, istnieje jeszcze piąty cel - podniesienie jakości ludzkiego życia. W miarę jak psychologiczne techniki oddziaływania stają się coraz skuteczniejsze, upowszechnia się przekonanie, że również psycholog-badacz musi brać pod uwagę ten piąty cel.
KRYTERIA NORMY W PSYCHOLOGII
1. NIEPRZYSTOSOWANIE- brak zdolności do pracy i satysfakcjonujących kontaktów z innymi
2. CIERPIENIE
ludźmi np. urojenia i zaburzenia myślenia, dezorganizacja myślenia
3. NIEPRZEWIDYWALNOŚĆ I BRAK KONTROLI np. agresywne zachowania bez przyczyny
4. RZADKOŚĆ I NIEKONWENCJONALNOŚĆ ZACHOWANIA
5. DYSKOMFORT OBSERWATORA
6. NARUSZANIE NORM
Klasyfikacja zaburzeń psychicznych
• Zaburzenia neurotyczne
• Zaburzenia głębsze
Psychologia pozytywnaprzyczyny i korelaty szczęścia na podstawie badan zapranych przez J. Czapińskiego ( 2000
• 1. Wiek
• 2. Płeć
• 3. Wykształcenie
• 4. Dochód
• 5. Związek
• 6. Religia
Wiek
• 1. Mały przyrost poczucia szczęścia wraz z wiekiem ( badania w 14 państwach).
• 2. Zdolność panowania nad otoczeniem i autonomia wzrastają z wiekiem.
• 3. Poczucie posiadania celu i rozwój osobisty – zmniejszające się natężenie wraz z wiekiem.
Płeć
• Na podstawie World Values Study, 1994, 43 kraje:
– 1. Mężczyźni z wiekiem sa bardziej szczęśliwi.
– 2. Kobiety z wiekiem staja się mniej szczęśliwie.
– 3. Mężczyźni – obniżone poczucie szczęścia- wiek średni – potem znowu rośnie.
Dochód
• Wielkość dochodu – bezwzględna, czy relatywna?
• Porównanie poczucia szczęścia w Indiach i Europie Zachodniej
• „Dark side of the American dream – korelaty dążenia do pieniędzy, jako głównej aspiracji w życiu”( Kasser, Ryan, 2003, Journal of Personality and Social Psychology)
– „hedonic treadmill” – hedonistyczny kierat
Małżeństwo
• 1. Jeden z najsilniejszych korelatów dobrostanu psychicznego
– ludzie w związkach małżeńskich maja lepsze zdrowie fizyczne
– lepsze zdrowie psychiczne
2. Zadowolenie z małżeństwa w zależności od stadiów rozwoju rodziny
– najwyższe zadowolenie : okres „ miodowego miesiąca” i „pustego gniazda”
– Najniższe zadowolenie z życia : dzieci poniżej 5 roku życia i dziecko nastolatek
Zadowolenie z życia – a związek w podziale na płeć
Osoby zadowolone i bardzo zadowolone
Mężczyźni %
Kobiety%
Żyjący w związku małżeńskim
79
81
Żyjący „ jak małżeństwo”
73
75
Samotni
74
Owdowiali
72
70
Rozwiedzieni
65
66
W separacji
67
57
Religia
• Wpływ religijności na poczucie szczęści
– Związek pozytywny o umiarkowanej sile
– Najsilniejszy związek : poczucie szczęścia a religijność mierzona chodzeniem do kościoła.
– Związek wyższy w sondażach amerykańskich niż europejskich
– Różne typy religijności a poczucie szczęścia
• Dziedziny - specjalizacje
• Psychologia poznawcza
• Psychologia rozwojowa
• Psychologia osobowości
• Psychologia kliniczna
• Psychometria
• Psychologia społeczna
• Psychologia wychowawcza
• Psychologia stosowana
• Psychologia sądowa
• Psychologia środowiskowa
• Psychologia rehabilitacyjna
• Psychologia sportu
• Psychologia zdrowia
• Psychologia organizacji i pracy
Historyczne podstawy psychologii
• Grecja starożytna – Sokrates, Arystoteles, Platon
• Początek nowożytnej psychologii –
• 1879 – Wilhelm Wundt – pierwsze laboratorium w Lipsku – psychologia eksperymentalna
• do 1900 – ponad 40 laboratoriów w Ameryce Północnej
• Zainteresowania pierwszych psychologów
• „Człowiek zdeterminowany prawami natury” – Herman von Helmholtz
• „Princeples of Psychology” – William James – 1890
• G. Stanley Hall - Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne - 1892
• Trzy podejścia do psychologii
1) Strukturalizm ( Wundt)– Jak psychika organizuje doświadczenia zmysłowe?
- introspekcja
- metody eksperymentalne
2) Funkcjonalizm ( J. Dewey) – „Jaka jest funkcja, cel danego zachowania?”
- zachowanie jest skutkiem przystosowania do
środowiska
3) Ewolucjonizm – 1859 – Teoria Darwina
- nature or nurture?
Metody badań psychologicznych
Metoda naukowa:
• Teoria psychologiczna, wiedza potoczna, doświadczenie
• Pytania badawcze lub hipotezy
• Operacjonalizacja zmiennych
• Weryfikacja hipotez, szukanie odpowiedzi
•
Eksperyment Stanleya MilgramaJak dalece ludzie są w stanie ulegać rozkazom przełożonych?
• eksperyment na temat uczenia się i pamięci” Uniwersytet Yale
• - Konsola – dźwignie co 15 V ( od 15V – do 450V)
• - „Eksperyment musi być kontynuowany”
• - Spośród 40 badanych mężczyzn tylko 5 odmówiło kontynuowania przy 300V ( wtedy uczeń po raz pierwszy zaczął walić w ścianę)
• - 65% badanych kontynuowało wymierzanie kar aż do
• końca (do 450v)
Eksperyment
• – Zmienna zależna i niezależna
• - Grupa kontrolna i eksperymentalna
GK= GE – ZN
• * Podwójna nieświadomość manipulacji
eksperymentalnej
Co to jest pamięć
• Pamięć jest to zdolność umysłu do przechowywania, a później przypominania sobie lub rozpoznawania zdarzeń, który się uprzednio doświadczyło
• Dla większości psychologów poznawczych pamięć jest to aktywny system umysłowy , który odbiera koduje, modyfikuje i wyszukuje informacje.
Model Atkinsona i Shiffrina
• Typy pamięci:
• 1. MAGAZYN PAMIECI SENSORYCZNEJ
• 2. MAGAZYN PAMIECI KRÓTKOTRWAŁEJ ( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)
• 3. MAGAZYN PAMIECI DŁUGOTRWAŁEJ
MAGAZYN PAMIECI SENSORYCZNEJ
• PRZECHOWUJE WRAŻENIA UTWORZONE Z BODZĆÓW, KTÓRE ODBIERAMY WSZYSTKIMI NASZYMI ZMYSŁAMI .
• REPREZENTUJE PIERWOTNY RODZJ PAMIĘCI, KTÓRY DZIAŁA PO ODEBRANIU BODŹCA, ALE PRZED ZALICZENIEM GO DO PEWNEJ , ROZPOZNANEJ KATEGORII.
• - PAMIEĆ ECHOICZNA ( EHO) - do 4 s
• - PAMIĘĆ IKONICZNA – 1 s
MAGAZYN PAMIECI KRÓTKOTRWAŁEJ ( OPERACYJNEJ, ROBOCZEJ)–
• Krytyczne stadium procesu pamiętania
• jedyny sposób przeniesienia informacji z pamięci sensorycznej do krótkotrwałej jest zwrócenie uwagi na tę informację.
• Łatwe do rozpoznania obrazy mają największą szansę znaleźć się w magazynie pamięci krótkotrwałej
Cechy pamięci krótkotrwałej:
...
suchynsk