Franciszek-René Chateaubriand – RENÉ
Bohaterem utworu jest tytułowy René. To tajemnicza postać – przybył do plemienia Naczezów (Ameryka, stan Luizjana) z Europy, jest małomówny, spędza całe dnie w lesie, z nikim nie rozmawia. Kobieta z plemienia, którą pojął za żonę, w ogóle go nie interesuje. Jedynymi jego przyjaciółmi są Szaktas (przybrany ojciec Renégo, ślepy sachem – członek rady plemiennej; człowiek miły i pobłażliwy) oraz ojciec Suel (misjonarz w „grodzie Rozalii”; człowiek surowy). Dwaj starcy usiłują skłonić Renégo do zwierzeń – chcieli poznać, co było przyczyną jego przybycia do Ameryki. René jednak nie chce nic powiedzieć. Otrzymuje w międzyczasie jakieś listy z Europy, które potęgują jego melancholie i smutek. Wreszcie, po długich namowach sachema i misjonarza, René daje się namówić na zwierzenia.
Spotykają się o poranku na brzegu Missisipi (René przyprowadza sachema, dołącza do nich misjonarz). Jest 21. dzień indiańskiego miesiąca zwanego Księżycem kwiatów.
Na początku bohaterowie obserwują zachwycający krajobraz, potem siadają na trawie u stóp drzewa. René zaczyna swoją opowieść - jest mu wstyd zamętu swojej duszy, prosi o to, by go nie potępiano.
· Matka Renégo zmarła przy jego urodzeniu (mówi, że z jej łona wydobyto go przy pomocy żelaza); ojciec kochał bardziej jego starszego brata, pierworodnego syna; Renégo oddano na wychowanie z dala od rodzinnego domu;
· Bohater miał „rozdwojenie charakteru” [;P] – z jednej strony hałaśliwy, wesoły, dusza towarzystwa; z drugiej: milczący, smutny, uciekający od przyjaciół, by rozmyślać i obserwować przyrodę [co za koleś!]
· Każdej jesieni przyjeżdżał do zamku ojca; bał się go bardzo; zrozumienie, spokój i swobodę znajdował przy niewiele starszej siostrze Amelii; spędzali wspólnie czas, spacerując, recytując wiersze, które przychodziły im na myśl gdy widzieli piękno natury [taaaa… ;P]
· Piękne i spokojne dzieciństwo Renégo – beztroska, przyglądanie się życiu mieszkańców okolic, przebywanie z Amelią;
· Choroba i śmierć ojca; rozważania Renégo o życiu i śmierci, chęć zjednoczenia się z duchem ojca po śmierci; rozpacz Amelii; pogrzeb
· Amelia i René opuszczają dom rodzinny, który stał się własnością najstarszego brata – udają się do starych krewnych
· Amelia często wspomina Renemu, że chciałaby wstąpić do klasztoru, ale brat jest jedyną osobą, która zatrzymuje ją na świecie; René też zaczyna się zastanawiać nad życiem klasztornym, ale ostatecznie rezygnuje z tego i postanawia wyruszyć w podróż; pożegnanie z siostrą – Amelia jakby cieszyła się z rozstania
· René wyrusza na początek do Rzymu i Grecji, by tam rozmyślać nad pomnikami, nad przeszłością [z tekstu nie wynika, czy był w Rzymie, czy w Grecji; w dalszej podróży zawędrował do Italii]; nudzi go to jednak po pewnym czasie i wyrusza dalej; dociera do Anglii, w Londynie rozmyśla nad pomnikiem Karola I;
· W swoich podróżach René szuka towarzystwa artystów i śpiewaków (bardów); jednego z takich ostatnich śpiewaków spotyka w Szkocji, w górach, słucha pieśni o dawnych czasach (m.in. o Osjanie i postaciach mitologii nordyckiej);
· René dociera do Italii; dochodzi do wniosku, że nie nauczył się niczego pewnego od starożytnych, ani niczego pięknego od współczesnych; wspina się pewnego dnia na szczyt Etny i znów sobie rozmyśla;
René na moment przerywa swą opowieść i widząc gromadkę wesołych Indian, mówi, że to szczęśliwi ludzie, gdyż bodźcem ich działania są jedynie ich potrzeby, wszelkie ich smutki mijają tak szybko, jak się pojawiają. René OCZYWIŚCIE wzrusza się; Szaktas, stary sachem, prosi go, by kontynuował swą opowieść, by opowiedział o Francji;
· René wraca do Francji i dowiaduje się, że Amelia wyjechała z Paryża parę dni wcześniej; René pisze do niej, że wyrusza za nią, jednak ona nie chce, by za nią jechał; bohater czuje się bardzo samotny; zamieszkuje w odludnej dzielnicy, często przychodzi do kościoła, siada w ławce i rozmyśla; jest nieszczęśliwy;
· Postanawia wyprowadzić się na wieś; wiele rozmyśla [on CAŁY CZAS rozmyśla]; wciąż mu czegoś brakuje, czuje się samotny; NUDZI mu się; postanawia więc popełnić samobójstwo; nie chce jednak czynić tego nagle, chce „czuć, jak dusza z niego uchodzi”;
· Pisze list do Amelii; zaniepokojona siostra zjawia się parę dni później i wymusza na nim obietnicę tego, że nigdy już nie targnie się na swoje życie;
· Dzięki temu, że Amelia przyjechała, René jest WRESZCIE szczęśliwy; Amelia natomiast coraz gorzej wygląda, coraz gorzej się czuje, dostaje listy, płacze, dużo się modli; pewnego dnia René znajduje w jej pokoju list pożegnalny [pożegnawczy ;P] – Amelia postanawia wstąpić do klasztoru, przypomina raz jeszcze bratu obietnicę, którą jej dał – że nie popełni samobójstwa; do listu dołącza akt darowizny swego mienia;
· René otrzymuje od Amelii list, w którym siostra zawiadamia go, że niebawem złoży śluby; René wyrusza do opactwa Amelii, przejeżdża przez okolice, w których się wychował, zatrzymuje się w zamku ojca, który nie jest już własnością jego brata; od stróża dowiaduje się, że także Amelia tu była; zwiedza zamek – wracają wspomnienia;
· René dociera do opactwa; Amelia nie chce z nim rozmawiać – komunikują się listownie; przełożona sióstr prosi, by René uczestniczył w ślubach siostry i pełnił rolę ojca;
· Następnego dnia ceremonia w kościele; okazuje się, że Amelia tak mocno kocha Renégo, że chce ukryć się w klasztorze; mimo gwałtownej reakcji Renégo obrządek zostaje dopełniony;
· René postanawia opuścić Europę i wyjechać do Ameryki; akurat w porcie przygotowywała się do podróży flota, która zmierzała do Luizjany - René skorzystał z okazji i zabrał się z nimi
René kończy opowieść i wyciąga list. Podaje ojcu Suel. Misjonarz czyta na głos – to wiadomość od przełożonej klasztoru. Amelia umarła pielęgnując chorych na zaraźliwą chorobę, w klasztorze uznawano ją za świętą. Sachem Szaktas i Rene wzruszeni. Ojciec Suel jedzie ich – mówi, że nie warto tracić życia na takie wzdychanie, „szczęście znajduje się tylko na powszechnych drogach”.
Rene, Szaktas i Seul zginęli niedługo później podczas rzezi Francuzów i Naczezów w Luizjanie.
evkowe