Konferncja bezpieczny stadion 2006.pdf

KONFERENCJA „BEZPIECZNY STADION”

Chorzów 21 kwietnia 2006 r.

Chcąc przedstawić problematykę związaną z zabezpieczeniem imprez masowych niezbędne jest

również przedstawienie podstawowych informacji charakteryzujących województwo śląskie.

Województwo śląskie jest obszarem najgęściej zaludnionym w Polsce. Na 12 tys. 331 km 2 mieszka

4 mln. 700 tys. osób. Centralna część województwa zajmuje gęsto zurbanizowana aglomeracja katowicka,

składająca się z kilkunastu dużych miast (Katowice, Chorzów, Bytom, Zabrze, Gliwice, Mysłowice Sosnowiec,

Ruda Śląska, Tychy, Siemianowice Śląskie Dąbrowa Górnicza, Będzin, Świętochłowice). Teren ten jest

zamieszkany przez ok. 10 % ludności Polski.

Należy zaznaczyć, iż w województwie śląskim znajduje się 12 miast z ludnością powyżej 100 tysięcy

mieszkańców, z czego 3 miasta posiadają powyżej 200 tysięcy mieszkańców. Ponadto 11 miast posiada

powyżej 50 tysięcy mieszkańców.

W całym kraju miast o liczbie powyżej 100 tysięcy jest 39. Województwo Śląskie to wielki węzeł

komunikacyjny: średnio na 100 kilometrów kwadratowych przypada 163 kilometry dróg o twardej nawierzchni.

Średnia krajowa to 80 kilometrów na 100 kilometrów kwadratowych. Poza miastami na prawach powiatu 775

km dróg krajowych i 1 233 km dróg wojewódzkich.

Analogicznie sytuacja występuje w przypadku sieci szlaków kolejowych. Na Śląsku średnio przypada

18,9 km szlaków kolejowych na 100 km kwadratowych. Średnia krajowa wynosi porównywalnie 6,6 km. Na

obszarze naszego województwa znajduje się 11,1% wszystkich szlaków kolejowych w kraju.

Dużo problemów stwarza nam zabezpieczenie imprez sportowych, do których na zasadzie

wielokrotności zaangażowano w 2005 r. 32 021 funkcjonariuszy. Łącznie zabezpieczono 830 takich imprez.

Dla porównania w 2004 roku 728 imprez sportowych zabezpieczało 26 225 policjantów. Tak więc, aby

zapewnić bezpieczeństwo głównie na stadionach konieczne jest angażowanie do zabezpieczeń większej ilości

funkcjonariuszy.

Efektem takiego działania było ograniczenie odnotowanych naruszeń prawa z 78 w 2004 roku do 60 w

2005 roku podczas trwania imprez sportowych.

Na terenie województwa znajduje się 500 klubów i obiektów sportowych.

I - ligowych - 2 (GÓRNIK Zabrze SSA, MKS ODRA Wodzisław Śląski).

II - ligowych 6 (SZCZAKOWIANKA Jaworzno, PODBESKIDZIE Bielsko Biała, PIAST Gliwice, RUCH

Chorzów, ZAGŁĘBIE Sosnowiec, Polonia Bytom).

III – ligowych 5 (GÓRNIK Jastrzębie Zdrój, RAKÓW Częstochowa, RUCH Radzionków, WALKA Zabrze

Makoszowy, Rozwój Katowice).

IV - ligowych 32 (oraz 100 klubów niższych klas rozgrywkowych).

Co daje łącznie w tych czterech ligach 45 klubów

Czynniki, które mają wpływ na tworzenie się grup pseudokibiców

Z uwagi na dokonywane przekształcenia gospodarcze duża część przemysłu ciężkiego znajduje się w

trakcie likwidacji. Sytuacja taka powoduje, że znaczna część mieszkańców regionu jest zmuszona do zmiany

swoich kwalifikacji i poszukiwania pracy w innych profesjach.

Sytuacja taka dotyczy także absolwentów szkół średnich. Brak perspektyw zatrudnienia z uwagi na

ograniczoną liczbę miejsc pracy powoduje, iż osoby aktywne zawodowo nie posiadające środków do życia

zaczynają popadać w konflikt z prawem.

Zmiany społeczno-ekonomiczne w naszym regionie coraz bardziej rozwarstwia nasze społeczeństwo

pod względem zamożności, poziomu i stylu życia. Sprzyja to tworzeniu się grup społecznych, które w celu

zaspokojenia swoich potrzeb materialnych i intelektualnych wchodzą w konflikt z prawem.

Okoliczności takie powodują, że brak perspektyw osób wchodzących w dorosłe życie wyzwala w nich

zachowania społecznie nieakceptowane oparte głównie na agresji.

Popadając w szeroko pojętą patologię (alkoholizm, chuligaństwo, wandalizm, narkomanię) oraz drobną

działalność przestępczą są podatnym gruntem dla przywódców zorganizowanych grup przestępczych.

Jedną z patologii życia społecznego są również „pseudokibice” skupiający się w organizacjach tzw.

„bojówkach” pod egidą klubu sportowego.

Działania prowadzone przez te grupy zmierzają do wywarcia nacisku psychologicznego na kierownictwo

klubów sportowych, a działalność w dużej grupie gwarantuje im anonimowość i poczucie bezpieczeństwa.

Organizatorzy obawiając się „burd stadionowych” (bójki, niszczenie mienia, podpalenia itp.), godzą się

z ich warunkami i żądaniami.

Uczestnictwo w meczach „swojej” drużyny i przygotowanie tzw. „Oprawy meczowej” wiąże się z

posiadaniem środków finansowych.

Aby pozyskać takowe środki „pseudokibice” są równolegle członkami grup przestępczych dokonujących

- rozboje, wymuszenia, okupy, pobicia, włamania, kradzieże.

Zajmują się również dystrybucją środków odurzających i artykułów bez znaków akcyzy pochodzących z

przemytu.

Przywódcy w zamian za lojalność w stosunku do swojej grupy zapewniają im nie zawsze legalną, ale

pewną pracę co przyciąga nowe, coraz młodsze osoby. Lojalność ta powoduje dużą hermetyczność środowiska i

brak możliwości przeniknięcia w struktury. Postępowanie bojówek reguluje szczególny „kodeks honorowy”, który

między innymi zakazuje współpracy z Policją, określa metody odbywanych walk między kibicami, w tym również

postępowanie wobec sił Policji.

Niestety już na etapie planowania terminarza rozgrywek nie jest on konsultowany z regionalnymi

związkami piłki nożnej a tym bardziej z Komendami Wojewódzkimi Policji. Działania takie powodują, że w

konsekwencji wiele imprez sportowych w szczególności meczy piłki nożnej jest rozgrywanych w tym samym

terminie i o tym samym czasie. Dla przykładu 01 kwietnia 2006 roku w województwie śląskim odbyło się 21

meczy, 08 kwietnia 2006r. - 18 meczy, 15 kwietnia b.r.- 23 mecze.

W naszym przypadku kumulacja już kilku imprez sportowych powoduje znaczne uszczuplenie sił Policji

przeznaczonych do zapewnienia bezpieczeństwa na terenie województwa śląskiego.

Najtrudniejszym zadaniem, zarówno dla organizatorów, jak i dla Policji, jest zabezpieczenie meczy piłki

nożnej. Pseudokibice ze względu na problemy ekonomiczne i złą infrastrukturę obiektów awantury przenoszą na

boiska lig niższych.

Wzajemne utrzymywanie przez kibiców tzw. „zgód” powoduje, że każda drużyna ma swoich fanów i

wspierana jest niezależnie od pozycji w tabeli oraz klasy rozgrywkowej poprzez fanów innych drużyn.

Dlatego każdy mecz ligowy dla nas policjantów pod względem zabezpieczenia jest taki sam. Wymaga

dokładnego przygotowania rozpoznania i zaangażowania porównywalnych sił i środków.

Odbywające się imprezy masowe oraz przemieszczający się kibice różnymi środkami komunikacji

angażują kolejnych policjantów do monitorowania tras przejazdów uszczuplając tym samym liczbę patroli

codziennej służby prewencyjnej.

Późne podejmowanie decyzji o zmianach terminów zaplanowanych wcześniej spotkań piłkarskich

powoduje ponowne angażowanie wcześniej nie planowanych do zabezpieczenia sił Policji.

Obecny stan techniczny wielu obiektów sportowych nie gwarantuje bezpieczeństwa uczestnikom

widowiska. Pomimo stałego monitowania przez kierownictwo Policji o złym stanie obiektów ich właścicieli i

organizatorów imprez, gospodarze miast wydają pozytywne decyzję na ich organizację.

Fakt, iż murawa i zaplecze dla zawodników spełnia określone wymogi nie oznacza, że cały obiekt jest

dobry. W szczególności to widzowie muszą mieć poczucie bezpieczeństwa.

Nie gwarantuje im tego stan techniczny trybun, wejść i ogrodzenia.

Następnym czynnikiem, mającym bezpośredni wpływ na przebieg i organizację zabezpieczenia jest niewłaściwa

współpraca organizatorów z podmiotami współodpowiedzialnymi za bezpieczeństwo.

W większości przypadków to Policja jest inicjatorem spotkań różnych podmiotów w zakresie organizacji

zabezpieczenia imprez masowych.

Ponadto brak jest wydzielonych, profesjonalnych stanowisk dowodzenia dla kierujących

zabezpieczeniem co znacznie utrudnia wzajemną współpracę i podejmowanie decyzji w sytuacjach, gdzie doszło

do zakłócenia ładu i porządku publicznego. Dotyczy to meczów organizowanych bez względu na ligę. Takie

stanowiska posiada jedynie stadion Śląski, klub Szczakowianki w Jaworznie oraz Zagłębie Sosnowiec.

Badania kibiców

W okresie sierpnia i września 2004 roku przeprowadzone zostały przez koordynatora Zespołu

Psychologów KWP w Katowicach przy współpracy z psychologami z Uniwersytetu Śląskiego, psychologiczne

badania wśród kibiców Ruchu Chorzów, ŁKS Łódź, Górnika Zabrze oraz GKS Katowice, wchodzących w skład

nieformalnych grup kibiców (m.in. wśród pseudokibiców aresztowanych za wydarzenia z 3.05.2004 r. w

Chorzowie).

Subkultura agresywnych kibiców (tzw. grup „hools”) ma swoje początki w połowie lat 70-tych. Na

początku lat 80-tych subkultura zaczyna przybierać formę "ligi chuliganów". Równolegle do rywalizacji drużyn,

odbywają się zmagania grup „hools”, których terenem są trybuny, okolice stadionów szlaki kolejowe.

Zawiązują się pierwsze koalicje, "sojusze obronne" między grupami kibiców. W zachowaniach polskich

fanów piłkarskich pod koniec dekady można było zaobserwować powielanie wzorców, podpatrzonych u

chuliganów z Zachodniej Europy, dotyczących m. in. ubioru, skandowanych okrzyków, symboli itp., Jeśli chodzi

o lata 80-te oraz rok 1990, brak jest pełnej statystyki, dotyczącej naruszeń porządku na stadionach

sportowych w Polsce.

Przeprowadzone badania, oraz analiza wyników pozwoliły wyodrębnić dwie grupy w wewnętrznej

strukturze kibiców „hools”.

Grupa pierwsza (zdecydowanie bardziej liczna), w której najczęściej znajdują się kibice pochodzący

z rozbitych rodzin, czasami patologicznych, o niskim statusie społecznym, borykające się z problemami

finansowymi, niepracujący lub poszukujący pracy, mający problemy w nauce, zdrowotne, uprzednie konflikty z

prawem. Osoby te są podatne na wpływ jednostek o dużej pewności siebie, bierne, mające problemy

z przewidywaniem odległych skutków. Osoby te ponadto nie potrzebują logicznej argumentacji, aby

podejmować wyzwania nakładane przez członków wyodrębnionej drugiej grupy w badaniach.

Respondenci wchodzący w skład tej grupy to najmłodsi uczestnicy nieformalnych grup kibiców, którzy

swoją „karierę” rozpoczynali w wieku 12 -14 lat. Dodatkowym czynnikiem, który ułatwiał im podejmowanie tego

typu działań był wiek oraz poczucie bezkarności za popełniane czyny zabronione. Członkowie grupy

pierwszej są odpowiednikiem tzw. żołnierzy w strukturach zorganizowanych grup przestępczych.

Grupa druga to liderzy czyli odpowiednik przywódców zorganizowanych grup przestępczych. Przynależność

uzależniona jest od stażu (udziału)w grupie pierwszej, to kibice w przedziale wieku 23 – 32 lata.

Część z nich pochodzi z rodzin o przeciętnym i wysokim statusie ekonomicznym, intelektualnym, w

których albo nie ma problemu finansowego, lub jest on trudno dostrzegalny, pracujący, częstokroć prowadzący

własną działalność, wchodzący w konflikty z prawem.

Osoby te mają umiejętności przywódcze i organizatorskie, upatrujące przyczyny sukcesu i porażki we

własnym wysiłku lub zdolnościach. Podejmowane przez nich działania są dopracowane, przemyślane oparte o

uprzednio zdobyte doświadczenia.

Naczelnym powodem uczestnictwa w grupie jest z punktu widzenia psychologii poczucie uznania oraz

przynależności. Grupa ta ponadto zaspokaja zdeprymowane potrzeby grupy pierwszej. Udziela pomocy w

znalezieniu pracy, pomaga w problemach z prawem.

Im więcej czasu dana osoba w tej grupie poświęca sprawom kibicowania, tym wyższa jest jej pozycja

w hierarchii. Wpływ na pozycję ponadto mają odniesione urazy w trakcie potyczek lub „ustawek” oraz pobyt w

więzieniu za tego typu czyny.

Przynależność do grupy pseudokibiców tzw. grupy „hools” uzależniona jest od następujących

czynników:

 uczestnictwo w meczach drużyny a w szczególności w meczach wyjazdowych,

 gotowość do stawania w obronie barw klubowych i ich czynna obrona,

 siła fizyczna oraz umiejętność walki wręcz z preferencją na trenowanie sportów walki,

 poświęcanie własnego czasu oraz posiadanych środków finansowych na rzecz grupy.

Coraz częściej się zdarza, proponowanie przynależności do grupy osobom niezwiązanym z klubem a

posiadającym ponadprzeciętne umiejętności w danej dziedzinie sportu walki.

Z przeprowadzonych badań wynika, że wcielenie do grupy „hools” najczęściej ma miejsce po upływie

jednego sezonu w sytuacji, gdy kandydat wypełnia wyżej wymienione zadania w sposób systematyczny.

Awans w grupie dokonuje się po upływie około trzech lat systematycznego wypełniania określonych wyżej reguł.

Fakt ten może przyspieszyć aresztowanie w związku z udziałem w bójkach, odbywanie wyroku za

udział w zamieszkach. Najszybszą nobilitację do zajmowania wyższej pozycji w grupie zapewnia odniesienie ran

lub uszczerbek na zdrowiu w związku z działalnością w grupie.

Awans w tej grupie wymaga wielu wyrzeczeń takich jak: rezygnacja z zajęć szkolnych w sytuacji, gdy

mecz wyjazdowy ma miejsce w tygodniu, modyfikowanie grafiku pracy w przypadku osób pracujących lub

porzucenie pracy (niektórzy z pseudokibiców swoje życie podporządkowali grupie i pracują jedynie na umowę

zlecenie bądź podejmują okazjonalne zajęcia). Do innych czynników powodujących awans w strukturze grupy

należą: rezygnacja z ważnych spotkań i uroczystości rodzinnych, umówionych spotkań, łożenie środków

materialnych na osoby poszkodowane w bójkach a leżące w szpitalu lub łożenie na uczestników grupy

przebywających w więzieniu celem zapewnianie im pomocy prawnej i materialnej.

Działalność tych dwóch grup nie jest prowadzona wyłącznie na stadionach. Ich struktury i sposób

działania przenoszone są na grunt życia codziennego. Członkowie zamieszkując w różnych miejscach

województwa przenoszą zasady działania na dzielnicę, osiedla , miasta, gminy.

Przejawem tego są odnotowywane zdarzenia o charakterze kryminalnym popełniane przez kibiców lub też z ich

udziałem. W województwie śląskim odnotowaliśmy następujące przypadki przestępstw kryminalnych :

1. Organizowanie ustawek czyli bójek pomiędzy osiedlami, gangami młodzieżowymi. Przykładem będzie:

 ustawka jak miała miejsce w kwietniu 2005r. w trakcie której doszło do starcia kibiców Ruchu

Chorzów i Zagłębia Sosnowiec, którzy to byli wspierani przez kibiców Legii Warszawa.

Obserwatorami tego wydarzenia byli kibice Zagłębia Lubin, Lecha Poznań i Pogoni Szczecin. W

starciu uczestniczyło ponad 100 osób.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: