1. czym zajmuje się psychologia społeczna?
2. zachowanie agresywne
3. zachowanie konformistyczne
4. zachowanie pro społeczne
LITERATURA :
R. Cialdini „Wywieranie wpływu na ludzi” (23815)
D. Clarke „Zachowania społeczne i pro społeczne (14102)
1. Co to są sytuacje społeczne?
2. W jaki sposób inni ludzie mogą występować w sytuacjach społecznych?
3. Definicja psychologii społecznej
Zachowanie jest funkcją osobowości sytuacji Z = f(0 * S) pod wpływem sytuacji następuje zmiana zachowania.
Układ bodźców – sytuacje są zmienne
Układ bodźców jest to sytuacja zmienna. Pojawienie się innych ludzi zmienia zachowanie człowieka. Sytuacje w których występują (Pojawiają się) inni ludzie nazywamy sytuacjami społecznymi!
Inni ludzie mogą występować w sytuacjach społecznych albo w sytuacjach bezpośrednio i pośrednio jako kto?
Bezpośrednio inni ludzie występują:
1. jako jednostki – czyli indywidua (rozmowa w cztery oczy)
2. inni ludzie mogą występować jako grupa lub członkowie grupy
3. inni ludzie mogą występować jako duże zbiorowości (np. kibice na stadionie, przestanek wodstok)
4. inni ludzie mogą występować jako elementy organizacji czy instytucji ( np. pani na poczcie reprezentuje pocztę)
Pośrednia sytuacja społeczna
Inni ludzie występują pośrednio:
1. w materialnych produktach swoich działań (np. zasadzony przez człowieka las)
2. poprzez niematerialne produkty ludzkich działań (np. mowa, język, jako środek porozumiewania się, komunikacji, religia, obyczaje – normy społeczne – informują nas o tym jak mamy zachowywać się w grupie
Współczesny człowiek prawie zawsze znajduje się w sytuacjach o charakterze społecznym. Psychologia społeczna zajmuje się badaniem zachowań ludzi znajdujących się w sytuacjach społecznych.
Sytuacje społeczne obok osobowości wyznaczają (determinują) ludzkie zachowanie. Stąd mówimy że człowiek jest istotą społeczną. Jego zachowanie zależy od obecności innych ludzi. Do takich zachowań zaliczamy zachowania agresywne, konformistyczne, pro społeczne.
Naukowe badania sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innych ludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie i zachowania.
1) Pojęcie i rodzaje agresji
2) Czy agresja jest wrodzona czy wyuczona ( skąd ona się bierze w nas)?
a) Poglądy RUSSEAU
b) Agresja jako instynkt: poglądy Kondrada LORENZ, teoria hydrauliczna Zygmunta FREUD
c) Uczenie się agresji – badania Alberta BANDURY
d) Leonard BERKOWITZ – próba syntezy
3) Przyczyny agresji
4) Sposoby rozładowania energii agresywnej
- Poprzez aktywność fizyczną
- Agresja wyobraźni
- Agresja zewnętrzna – bezpośrednia
4) Drabina gniewu
5) Sposoby rozładowania agresji
Agresja jest to zachowanie społeczne. Każdy akt agresji wyrządza drugiemu człowiekowi szkodę, ból, cierpienie. Każde krzywdzenie drugiej osoby nazywamy agresja. Celem agresji jest cierpienie.
Rodzaje agresji:
- Wroga;
- Instrumentalna;
- Pro społeczna;
- Usankcjonowana;
- Werbalna;
- Fizyczna
- Symboliczna
Wroga – najczęściej poprzedza ją gniew. Celem takiej agresji jest zadanie bólu cierpienia.
Instynktowna – jest instrumentem osiągnięcia innego celu (zabrnie siłą drugiej osobie)
Pro społeczna – występuje wtedy kiedy używamy zachowań agresywnych w celu zmniejszenia zła. Np. policja używa siły żeby ująć sprawce.
Usankcjonowana – sprowadza się do tego że bronimy swojej własności przed włamywaczami lub złodziejami ( obrona konieczna)
Werbalna – wymyślanie, plotkowanie
Fizyczna - bicie, kopanie, gryzienie, atakowanie przy użyciu broni (kija, kamienia, broni nuklearnej)
Symboliczna – w postaci myśli, fantazji, marzeń które zawierają agresywne treści
Cywilizacja jest odpowiedzialna za agresje a nie natura – przedstawiciel J.J. ROUSSEAU
Agresja jako instynkt
Według niego zwierzęta i ludzie mają instynkt walki .
Instynkt walki występuje zarówno u ludzi jak i zwierząt jest wrodzona i genetycznie zaprogramowana. Agresja jest niezbędna do przetrwania gatunku. Dzieli on ją na wewnątrz gatunkowa i zewnętrzną.
Wewnątrz występuje w momencie kiedy ktoś wkracza na nasze terytorium i osoby które wkraczają są wyrzucone z terytorium (ten sam gatunek, wewnątrz tego samego gatunku)
- walka o terytorium, walka o potomstwo – samice – samce walczą o samice.
- Zaspokojenia głodu - między gatunkowa
Jego zdaniem zwierzęta są bardziej wspaniałomyślni niż ludzie
Okazało się że to był błąd bo są zwierzęta które zabijają potomstwo. Nie prawdziwa jest teza że zwierzęta nie zabijają wewnątrz gatunku.
1. pierwszy pogląd – agresja jest uwarunkowana biologicznie
2. drugi pogląd – zachowanie żądzy – dwa instynkty
- eros - libido. Instynkt życia, popęd życia.
- Instynkt śmierci zwany THANOTOS
Te dwa instynkty są ze sobą w konflikcie i wytwarza się energia agresywna którą trzeba rozładować bo ona się stale gromadzi – teoria HYDRAULICZNA – jak woda napływająca pod ciśnieniem do zbiornika.
Można ją rozładować na dwa sposoby
1. sposób konstruktywny – aktywność fizyczna, aktywność sportowa, uprawianie sportu
2. sposób negatywny – każda forma agresji antyspołecznej.
Nie ma wystarczających dowodów na poparcie takiej tezy że ludzie mają niepohamowany i wrodzony instynkt śmierci która popycha człowieka do zabijania, niszczenia a nawet autoagresji – samobójstwa.
Czy agresji się uczymy?
Uważa że agresji się uczymy. Odpowiedzialne są (uczymy się przez) dwa procesy
- Naśladowanie – obserwacja człowieka (modela) zachowującego się w określony sposób, sprzyja powtarzaniu jego zachowania bez żadnej zachęty.
- Wzmacnianie – podstawowe prawo uczenia się, prawo efektu THORDIKE (autor tego efektu). Wzmacnianie oparte jest na prawie efektu czyli prawie Thordike.
Prawo Thordike głosi
1. kiedy zachowania są nagradzane – czyli wzmacniane pozytywnie – rośnie prawo do podobieństwa ich powtarzania.
2. kiedy zachowania nie są negatywne – czyli wzmacniane negatywnie., maleje prawdopodobieństwo ich powtarzania.
Dzieci w wieku przedszkolnym
EKSPERYMENT
Model agresywny Model nie agresywny
M K M K
Ch Dz Ch Dz Ch Dz Ch Dz
6 6 6 6 6 6 6 6
eksperyment miał III etapy
I etap
Wprowadzano do pierwszego pokoju dziecko i modela w postaci dorosłej osoby. W dwóch kątach pokoju znajdowały się zabawki. W jednym kącie dla dziecka – był to zestaw zabawek mało atrakcyjny. W drugim kącie był zestaw zabawek dla dorosłego – zestaw do budowania, młotek, lalka o wysokości 1,5. Zabawa trwała ok. 10 min. W związku z tym że dziecko miało mało atrakcyjne zabawki bawiło się tylko chwilę a potem obserwowało modela. Model agresywny zachowywał się agresywnie w stosunku do lalki, natomiast model nie agresywny nie bawił się nią wcale.
II etap
W drugim etapie chodziło o wzbudzenie złości, frustracji u dziecka. Wprowadzano przedszkolaka do pokoju w którego kącie były bardzo atrakcyjne zabawki. Po chwili zabawy wchodził eksperymentator i informował dziecko o tym że te zabawki nie są dla niego, pomyłkowo przyprowadzono go do tego pokoju a te zabawki są przeznaczone dla innych dzieci. Brał dziecko z rękę i wyprowadzał z pokoju.
III etap
W kolejnym pomieszczeniu były zabawki agresywne (– drewniany młotek, pistolety, worek z twarzą) i zabawki nie agresywne (- piłka itp.) zabawa trwała 20 min.
1. Dzieci które widziały agresywne zachowanie modela zachowywały się bardziej agresywnie niż dzieci które były z modelem nie agresywnym i widziały inne zachowanie.
2. Chłopcy byli bardziej agresywni niż dziewczynki.
3. Chłopcy którzy obserwowali męskiego modela agresywnego przejawiali większą agresje niż ci którzy widzieli agresywnego modela kobietę.
4. Dziewczynki były bardziej agresywne fizycznie jeśli modelem był mężczyzna a te które za modela miały kobietę przejawiały większą agresje słowną (werbalną).
5. Dzieci naśladowały konkretne zachowania.
6. Dzieci uczyły się przez naśladowanie nie tylko agresji.
Druga droga (sposób) uczenia się agresji poprzez wzmacnianie.
Etap I
Dzieci podzielone są na trzy grupy. Dzieci oglądają film w którym dorosła osoba (model) bije i kopie lalkę. W każdej z grup przedstawione jest inne zakończenie filmu.
I grupa – model za bicie lalki otrzymuje nagrodę za bicie lalki od innego dorosłego.
II grupa – model zostaje skarcony za bicie lalki
III grupa – model nie był nagrodzony ani ukarany.
Etap II
Dzieci bawią się w pokoju z lalką bobo.
7. we wszystkich trzech grupach dzieci naśladowały agresywnego modela
8. dzieci z grupy w której model był nagradzany przejawiały (powtarzały) agresje częściej.
9. dzieci z grupy w której model był karany istotnie w mniejszym stopniu go naśladowały.
Dzieci naśladują zachowanie które mogły obserwować. Naśladowanie jest wyraźniejsze jeśli akt przemocy jest nagradzany.
I. Agresywność uczniów jest funkcją złożonych interakcji, skłonności wrodzonych, zachowań wyuczonych.
II. Wrodzone wzorce zachowań człowieka są bardzo elastyczne, są podatne na modyfikacje, zmieniają się. Człowiek dostosowuje się do sytuacji jest elastyczny. Przed osobami wyżej postawionym zachowuje się mniej agresywnie niż przed osobami młodszymi lub niżej postawionymi w hierarchii
- Frustracja
- Wiąże się z bodźcami skojarzonymi z agresją (broń)
- Samo oglądanie innych wzorców zachowujących się agresywnie
- Procesy neuronalne i chemiczne
- Ból i niewygoda
- Upał
- Hałas nie do wytrzymania
- Brak stymulacji, popularna nuda
- Nieprzyjemne zapachy ( nerkaptaz, etylen, siarczan amonowy)
D47