ćw. oddech. i artykul.doc

Terapia logopedyczna, jaką chcę zaproponować, będzie miała na celu kształ­towanie i rozwijanie komunikacji słownej w jej różnych aspektach. Osią­gnięcie tego będę realizować poprzez następujące działania:

-           ćwiczenia oddechowo-fonacyjne,

-           usprawnianie narządów artykulacyjnych,

-           kształtowanie słuchu fonematycznego,

-           wzbogacanie słownictwa czynnego, biernego i kształtowanie mowy
ekspresyjnej,

-           ćwiczenia artykulacyjne usprawniające poprawną wymowę poszcze­gólnych głosek,

-           ćwiczenia logorytmiczne i ruchowo-słuchowo-wzrokowe z wykorzy­staniem elementów metody „Dobrego startu".

W procesie komunikowania się bardzo ważną rolę spełnia również odbiór nadawanych informacji. Percepcja mowy jest procesem złożonym, w któ­rym uczestniczą:

-           słuch fizjologiczny,

-           słuch muzyczny,

-           słuch fonematyczny, czyli umiejętność rozróżniania dźwięków mowy (fonemów),

-           pamięć słuchowa wyrazów, tzw. wzorców słuchowych wyrazów.

Zestaw ćwiczeń oddechowych i relaksacyjnych

1.     Wdech nosem, wydech ustami.

2.     Wdech z wyciągnięciem rąk przed siebie, wydech z opuszczeniem rąk.

3.     Wdech z wyciągnięciem rąk ku górze, wydech z opuszczeniem
rąk w dół.

Zabawy oddechowe

-           chłodzenie gorącej zupy na talerzu (ręce złożone na kształt talerza) -dmuchanie ciągłym strumieniem,

-           zmarznięte ręce - chuchanie na ręce bo zmarzły,

-           zdmuchiwanie mlecza - długo, aż spadnie ostatnie nasionko,

-           balonik - naśladowanie dmuchania balona,

-           wypuszczanie powietrza z balona - długie sss,

-           dmuchanie na balonik, aby nie spadł na podłogę,
lokomotywa oddaje nadmiar pary -fff lub szszsz,

-           pociąg stoi gotowy do odjazdu, lokomotywa sapie -pf,pf,pf, pociąg powoli rusza i jedzie coraz szybciej - cz, cz, cz,

-           „śpiewak" - śpiewanie na jednym wydechu samogłosek i spółgłosek s, z, sz, ż, w,f, oraz sylab: ma, me, mo, mu, my, na, ne, no, nu, ni, ny (cicho, głośno, nisko, wysoko),

-           gwizdanie na jednym wydechu,

-           dmuchanie na kolorowe waciki i papierowe zabawki zawieszone na nitce (ustami, wyłącznie nosem),

dmuchanie na określone przedmioty przez słomkę (według inwencji twórczej dzieci, według poleceń nauczyciela, np. długo, krótko, dwa razy długo, trzy razy krótko),

-           puszczanie baniek mydlanych,

-           śpiewanie piosenek, recytowanie wierszy, przedmuchiwanie z jednej strony na drugą papierowych statków, my­szek, korali, gra na trąbce, gwizdkach, organkach, flecie.

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy

Bajka artykulacyjna pt. „Przygody Języczka-Wędrowniczka"

Opowiadamy bajkę, w czasie, której dzieci wykonują określone ruchy warg, języka, ćwiczenia oddechowe:

Pewnego dnia Języczek-Wędrowniczek postanowił pojechać na wycieczkę.

-              Ale zanim pojadę muszę posprzątać mieszkanie - pomyślał.

Jak pomyślał tak zrobił. Na początek wymył sufit mieszkania (staranne oblizywanie czubkiem języka podniebienia), podłogę (dokładne oblizy­wanie dna jamy ustnej), jedną ścianę (oblizywanie językiem wewnętrz­nej strony policzków), drugą ścianę (te same ruchy co poprzednio), póź­niej okna (oblizywanie każdego ząbka po kolei), a na końcu umył drzwi (oblizywanie warg ruchem okrężnym).

-              Teraz już mogę pojechać na wycieczkę - pomyślał Języczek.

Wsiadł na swego konia i pojechał do zaczarowanego lasu (uderzanie czub­kiem języka o wałek dziąsłowy - naśladowanie odgłosów jazdy kon­nej).

W lesie języczek zatrzymał konia (wymawianie głosek prrr) i rozejrzał się dookoła. Popatrzył na niebo (wysuwanie języka z jamy ustnej i kiero­wanie go w stronę nosa), na polanę (wysuwanie języka na brodę), w jed­ną stronę (kierowanie języka w stronę kącika ust) i w drugą stronę (dru­gi kącik ust). Gdy już wszystko obejrzał, przeszedł las w jedną stronę (ru­chy języka po podniebieniu - od dziąseł do gardła), w drugą stronę (prze­suwanie języka od gardła do dziąseł) i przedarł się przez gęste krzaki i drzewa (język przeciska się przez zaciśnięte zęby).

Nagle zobaczył dziwnych mieszkańców zaczarowanego lasu, którzy przy­szli się z nim przywitać:

-           Parskaczy (wykonujemy motorek wargami),

-           Wargaczy (rytmiczne uderzanie palcami w zaciśnięte usta),

-           Szuwarki (wkładamy palec między wargi i poruszamy nim rytmicz­nie),

-           Indian - dużych (bardzo głośne naśladowanie odgłosu Indian) i ma­lutkich (ciche naśladowanie odgłosu Indian).

Języczek przywitał się ze wszystkimi (wykonujemy całuski wargami) i za­czął się z nimi wesoło bawić w berka i chowanego.

Po pewnym czasie zmęczeni przyjaciele zaczęli nadsłuchiwać, co dzieje się w lesie. Usłyszeli szelest liści (sz, sz, sz), szum wiatru (w, w, w), głos kukułki (ku - ku - ku), rechot żab (kum - kum - kum), stukot dzięcioła (puk - puk - puk) i pluskot rybek w wodzie (plum - plum - plum).

Nagle wszyscy zobaczyli ciemne chmury, które zbierały się nad lasem. Ję­zyczek i jego przyjaciele postanowili je rozdmuchać, aby nie dopuścić do nadchodzącej burzy (wykonywanie mocnych wydechów) i udało się

-              chmury zostały rozdmuchane.

Powoli zapadał wieczór i Języczek musiał wracać do swojego domu.

-              Ale najpierw muszę nazbierać malin i jagód - pomyślał (dzieci przy po­mocy rurek robią wdech i zbierają papierowe maliny i jagody do ko­szyka).

Gdy nazbierał cały koszyk, pożegnał się z nowymi przyjaciółmi (cmoka­nie wargami), wsiadł na konia i przyjechał do domu, gdzie od razu zasnął śniąc o nowych przygodach.

Ćwiczenia języka

-           „ptaszek wylatuje z gniazdka" - wysuwanie i chowanie języka do jamy ustnej,

-           „język na defiladzie" - język maszeruje jak żołnierz na defiladzie: raz - czubek języka na górną wargę, dwa - czubek języka do prawego kącika warg, trzy - czubek języka na dolną wargę, cztery – czubek języka do lewego kącika ust,

-           „głodny miś" - oblizywanie warg, usta szeroko otwarte,

-           „mały muzyk" - kląskanie czubkiem języka w dowolnym rytmie,

-           „wielkie porządki" - oblizywanie językiem wszystkich zębów, we­wnętrznej strony policzków, podniebienia i dna jamy ustnej,

-           „żywe lustro" - dzieci naprzeciwko siebie naśladują ruchy języka kolegi,

-           „łakomczuch" - zlizywanie miodu, cukru z talerzyka samym koniusz­kiem języka,

-           układanie języka w łopatkę, strzałkę, rulonik.

Ćwiczenia warg

-           „wesołe minki" - wysuwanie warg do przodu (ryjek) i spłaszczanie ich (uśmiech słoneczka),

-           robienie minek symbolizujących radość, gniew, złość,

-           zbieranie z talerzyka samymi wargami cukierków, groszków, ryżu pre­parowanego,

„buziaki" - cmokanie wargami,

-           „muzyk" - gwizdanie w rytmie określonej melodii,

-           „balonik" - nadymanie policzków i wypuszczanie powietrza,

-           „żabka" - robienie z buzi dużego balonu, naciskanie lekko paluszkami na policzki i wypuszczanie porcjami powietrza,

-           „masaż" - masowanie zębami górnej i dolnej wargi,

-           „wąsik" - trzymanie kredki w zaokrąglonych ustach,

-           „siłacz" - trzymanie kartki w ustach, którą ktoś próbuje nam wyciągnąć,

-           wprawianie ust w drganie (parskanie).

              Ćwiczenia podniebienia miękkiego

-...